Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gelinciktepe, Malatya il merkezinin kuzeydoğusunda, Beldesi'nin ve Arslantepe Höyüğü'nün 2 km. kuzeydoğusundaki kayalı üzerinde yer alan bir tepe üstü yerleşmedir. Kayalık yükseltinin özellikle güneybatı yamacındaki kaya oyukları yerleşme yeri olarak kullanılmıştır. Erozyonla ortaya çıkan büyük kaya blokları bu tür oyuklar ve kaya sığınakları yaratmıştır. Ayrıca savunma kolaylıkları da sağlamaktadır.
| Tepe üstü yerleşme | |
| Adı: | Gelinciktepe |
| il: | Malatya |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Yerleşme 1962 yılında saptanmış olup kazı çalışmaları 1965-66 yıllarında Arslantepe Höyüğü kazıları paralelinde İtalyan Arkeoloji Enstitüsü adına S. M. Puglisi başkanlığında yapılmıştır. Gelinciktepe ile ilgilenilmesi esas olarak kayalığın güneyindeki doğal bir amfitiyatro görünümündeki Markop olarak bilinen kesimdir. Buradaki çoğunluğu taş halka şeklindeki megalitik anıtlar 1933 yılında bilim dünyasına tanıtılmıştır. Bu anıtların yerleşme yeriyle ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Tabakalanma
Yerleşme alanının kayalık olması nedeniyle tam bir tabakalanma belirlenebilmiş değildir. Tabakalanma ile ilgili yaklaşımlar vardır. , ilk iskanın Neolitik Çağ'da olduğunu ileri sürmektedir. Esas yerleşmenin ise bir Erken Tunç Çağı yerleşmesi olduğu anlaşılmaktadır. Ancak ne amaçla yerleşildiği konusu anlaşılamamıştır. Yerleşim alanı, uzun süreli yerleşime uygun değildir. Ele geçen koyu yüzlü açkılı mal, Neolitik Çağ'dan Kalkolitik Çağ sonuna kadar bilinen bir mal grubudur. Bununla birlikte yerleşmede Kalkolitik Çağ tarihlemelerine ışık tutan Halaf, Obeyd ve Uruk çanak çömleği de bulunmamaktadır. Yine tarihleme konusunda Arslantepe ile ilişkilendirilme yapılamamaktadır. Diğer yandan yerleşmenin bir kutsal alan olarak kullanılmış olduğunu gösterir bir bulgu da yoktur. Tüm bu güçlükler arasından, yerleşmenin Neolitik Çağ'dan ziyade (Geç Kalkolitik Çağ) sonu – Erken Tunç Çağı I. evre ile Erken Tunç Çağı II. evrede iskan gördüğü sonucunu ulaşılması mümkündür.
Buluntular
Mimari olarak mevcut kayalardan yararlanılarak taş temel üzerine ahşap ağırlıklı malzemeyle yapılmış binalar saptanmıştır. Kerpiç tuğla yerine üzerlerinde dal izleri olan çamur sıva parçaları bulunmaktadır. Yapıların dörtgen planlı olabileceği belirtilmektedir. Özetle mimari buluntular sıva parçaları, tabanlar, ocak yerleri ve çukurlardır. Kayalar içine açılmış çukurların depo çukuru olduğu düşünülmektedir.
Alt tabakada kahverengi, siyah, koyu gri, koyu kırmızı ve alacalı yüzey renkli, çok iyi açkılanmış, koyu yüzlü açkılı maldan parçalar bulunmuştur. Biçim olarak büyük konik biçimli kaseler ağırlıklıdır. Erken Tunç Çağı yerleşiminde ise siyah ve kırmızı yüzey renkli, düzgün ve özenli açkılı Karaz malına ait kaplar ele geçmiştir. Hem Karaz malında, hem de diğer mallarda görülen yiv, çizi ve nokta sokma bezemeli örnekler, İç Anadolu Bölgesi'nin Geç Kalkolitik Çağ – Erken Tunç Çağı I. evresi örneklerine benzerlik göstermektedir. En çok görülen bezeme motifleri üçgenler, içi beyaz boya ile doldurulmuş nokta bezemeli eşkenar dörtgenlerdir. Bu bezemelere sahip parçalar kazı başkanınca Büyük Güllücek Höyük ve Alişar buluntularına benzetilmektedir. Yerleşmede ele geçen kayda değer üçüncü mal grubu boyalı mallardır. Bu mal grubu Malatya – Elazığ yöresinin hemen hemen her Erken Tunç Çağı yerleşmesinde görülen bir mal grubudur. Zengin bezeme örnekleri arasında birbirinin içine girmiş kafes motifi, merdiven motifi, üçgenler, birbirine paralel uzanan çizgi motifleri görülmektedir. Bu bezemelerle bu boyalı malın sadece Gelinciktepe'ye özgü olduğu belirtilmektedir.
Ele geçen çanak çömlek buluntuları arasında çanak yapımı parçalar da vardır. Amik Ovası H evresine özgü çark yapımı ince basit mallar burada da görülmektedir. Bu buluntu grubu, Doğu Anadolu Bölgesi ile Suriye – Filistin bölgeleri arasındaki ilişkileri göz önüne sermektedir.
Yerleşmenin Amik Ovası'yla ilişkilerini gösteren diğer bir buluntu grubu da Kenan tipi dilgi olarak tanımlanan uzun dilgilerdir. Bu endüstri, çakmak taşından yapılmış diğer tip dilgiler, yuvarlak kazıyıcılar ve yan kazıyıcılarla tamamlanmaktadır. Sürtmetaş buluntular ise yassı baltalar, sap delikli balta çekiçler, dögeç, değirmen taşları ve ezgi taşlarıdır.
Yerleşmede bulunan hayvan kemikleri içinde ağırlık evcil keçi kemiklerindedir. Bunun yanı sıra evcil büyük baş hayvan kemikleri de bulunur. Yaban hayvanı kemikleri buluntuları içinde maral ve gazal gibi geyik türlerine aittir. Az sayıda tilki ve ayı kemiği de görülmektedir.
Dış bağlantılar
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gelinciktepe Malatya il merkezinin kuzeydogusunda Beldesi nin ve Arslantepe Hoyugu nun 2 km kuzeydogusundaki kayali uzerinde yer alan bir tepe ustu yerlesmedir Kayalik yukseltinin ozellikle guneybati yamacindaki kaya oyuklari yerlesme yeri olarak kullanilmistir Erozyonla ortaya cikan buyuk kaya bloklari bu tur oyuklar ve kaya siginaklari yaratmistir Ayrica savunma kolayliklari da saglamaktadir Tepe ustu yerlesmeAdi Gelinciktepeil MalatyaIlce MerkezKoy Turu HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarYerlesme 1962 yilinda saptanmis olup kazi calismalari 1965 66 yillarinda Arslantepe Hoyugu kazilari paralelinde Italyan Arkeoloji Enstitusu adina S M Puglisi baskanliginda yapilmistir Gelinciktepe ile ilgilenilmesi esas olarak kayaligin guneyindeki dogal bir amfitiyatro gorunumundeki Markop olarak bilinen kesimdir Buradaki cogunlugu tas halka seklindeki megalitik anitlar 1933 yilinda bilim dunyasina tanitilmistir Bu anitlarin yerlesme yeriyle iliskili oldugu dusunulmektedir TabakalanmaYerlesme alaninin kayalik olmasi nedeniyle tam bir tabakalanma belirlenebilmis degildir Tabakalanma ile ilgili yaklasimlar vardir ilk iskanin Neolitik Cag da oldugunu ileri surmektedir Esas yerlesmenin ise bir Erken Tunc Cagi yerlesmesi oldugu anlasilmaktadir Ancak ne amacla yerlesildigi konusu anlasilamamistir Yerlesim alani uzun sureli yerlesime uygun degildir Ele gecen koyu yuzlu ackili mal Neolitik Cag dan Kalkolitik Cag sonuna kadar bilinen bir mal grubudur Bununla birlikte yerlesmede Kalkolitik Cag tarihlemelerine isik tutan Halaf Obeyd ve Uruk canak comlegi de bulunmamaktadir Yine tarihleme konusunda Arslantepe ile iliskilendirilme yapilamamaktadir Diger yandan yerlesmenin bir kutsal alan olarak kullanilmis oldugunu gosterir bir bulgu da yoktur Tum bu guclukler arasindan yerlesmenin Neolitik Cag dan ziyade Gec Kalkolitik Cag sonu Erken Tunc Cagi I evre ile Erken Tunc Cagi II evrede iskan gordugu sonucunu ulasilmasi mumkundur BuluntularMimari olarak mevcut kayalardan yararlanilarak tas temel uzerine ahsap agirlikli malzemeyle yapilmis binalar saptanmistir Kerpic tugla yerine uzerlerinde dal izleri olan camur siva parcalari bulunmaktadir Yapilarin dortgen planli olabilecegi belirtilmektedir Ozetle mimari buluntular siva parcalari tabanlar ocak yerleri ve cukurlardir Kayalar icine acilmis cukurlarin depo cukuru oldugu dusunulmektedir Alt tabakada kahverengi siyah koyu gri koyu kirmizi ve alacali yuzey renkli cok iyi ackilanmis koyu yuzlu ackili maldan parcalar bulunmustur Bicim olarak buyuk konik bicimli kaseler agirliklidir Erken Tunc Cagi yerlesiminde ise siyah ve kirmizi yuzey renkli duzgun ve ozenli ackili Karaz malina ait kaplar ele gecmistir Hem Karaz malinda hem de diger mallarda gorulen yiv cizi ve nokta sokma bezemeli ornekler Ic Anadolu Bolgesi nin Gec Kalkolitik Cag Erken Tunc Cagi I evresi orneklerine benzerlik gostermektedir En cok gorulen bezeme motifleri ucgenler ici beyaz boya ile doldurulmus nokta bezemeli eskenar dortgenlerdir Bu bezemelere sahip parcalar kazi baskaninca Buyuk Gullucek Hoyuk ve Alisar buluntularina benzetilmektedir Yerlesmede ele gecen kayda deger ucuncu mal grubu boyali mallardir Bu mal grubu Malatya Elazig yoresinin hemen hemen her Erken Tunc Cagi yerlesmesinde gorulen bir mal grubudur Zengin bezeme ornekleri arasinda birbirinin icine girmis kafes motifi merdiven motifi ucgenler birbirine paralel uzanan cizgi motifleri gorulmektedir Bu bezemelerle bu boyali malin sadece Gelinciktepe ye ozgu oldugu belirtilmektedir Ele gecen canak comlek buluntulari arasinda canak yapimi parcalar da vardir Amik Ovasi H evresine ozgu cark yapimi ince basit mallar burada da gorulmektedir Bu buluntu grubu Dogu Anadolu Bolgesi ile Suriye Filistin bolgeleri arasindaki iliskileri goz onune sermektedir Yerlesmenin Amik Ovasi yla iliskilerini gosteren diger bir buluntu grubu da Kenan tipi dilgi olarak tanimlanan uzun dilgilerdir Bu endustri cakmak tasindan yapilmis diger tip dilgiler yuvarlak kaziyicilar ve yan kaziyicilarla tamamlanmaktadir Surtmetas buluntular ise yassi baltalar sap delikli balta cekicler dogec degirmen taslari ve ezgi taslaridir Yerlesmede bulunan hayvan kemikleri icinde agirlik evcil keci kemiklerindedir Bunun yani sira evcil buyuk bas hayvan kemikleri de bulunur Yaban hayvani kemikleri buluntulari icinde maral ve gazal gibi geyik turlerine aittir Az sayida tilki ve ayi kemigi de gorulmektedir Dis baglantilarKaynakca a b c d e f g h TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2012