Getúlio Dornelles Vargas (19 Nisan 1883, Sao Borja - 24 Ağustos 1954, Rio de Janeiro, Brezilya), 1930-1945 ve 1951-1954 dönemlerinde Brezilya devlet başkanı. Kimilerince ilkesiz bir diktatörlük kurmakla suçlanmasına karşın, büyük iş insanlarıyla toprak sahiplerine karşı açtığı savaştan ötürü yandaşlarınca Yoksulların Babası olarak yüceltilmiştir.
Getúlio Vargas | |
---|---|
Brezilya Devlet Başkanı | |
Görev süresi 3 Kasım 1930 - 29 Ekim 1945 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Görev süresi 31 Ocak 1951 - 24 Ağustos 1954 | |
Yerine geldiği | Eurico Gaspar Dutra |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 19 Nisan 1882 , Rio Grande do Sul, Brezilya |
Ölüm | 24 Ağustos 1954 (72 yaşında) Rio de Janeiro, Brezilya |
Partisi | Brezilya İşçi Partisi |
Evlilik(ler) | |
Mesleği | Siyasetçi |
İmzası |
Rio Grande do Sul eyaletinin nüfuzlu ailelerinden birinin oğluydu. 1908'de Porto Alegre Üniversitesi Hukuk Okulu'nu bitirir bitirmez siyasete atıldı. 1922'de Ulusal Kongre'ye girerek 4 yıl görev yaptı. 1926'da, Başkan Luis Pereira de Souza hükûmetinde maliye bakanı oldu. 1928'de Rio Grande do Sul valisi seçildi. 1930'da devlet başkanlığına aday olduysa da bir reform programı çevresinde sürdürdüğü seçim kampanyasını başarıya ulaştıramadı. Yenilgiyi kabul etmiş görünmekle birlikte ekimde yandaşlarının başlattığı devrimin başına geçti. 3 Kasım 1930-17 Temmuz 1934 arasında geçici başkan olarak mutlak iktidarı elinde tuttu. 17 Kasım 1934'te, kurucu meclis tarafından başkan seçildi. 10 Kasım 1937'de anayasal hükûmeti deviren bir darbenin önderi olarak, totaliter niteliğini gizlemeyen Estado Novo'yu (Yeni Devlet) kurdu.
1930 öncesinde Brezilya, büyük toprak sahiplerinin egemenliğindeki bir özerk eyaletler federasyonuyla yönetiliyordu. Vargas döneminde bu sistem yıkıldı. Vergi düzeni değiştirilerek, eyalet yönetimleri ve yerel yönetimler merkezi otoriteye bağımlı kılındı. Seçmen sayısı dört katına çıkarıldı ve gizli oy ilkesi getirildi. Kadınlara oy hakkı tanındı, geniş eğitim reformları yapıldı, sosyal güvenlik yasaları çıkarıldı, işçi sınıfı hükûmet eliyle örgütlenerek denetim altına alındı. Yatırımlar hızlı bir sanayileşme programıyla canlandırılırken, işçilere asgari ücret gibi çok çeşitli destekler sağlandı. Ancak, Vargas özel girişim düzenine müdahalede bulunmadığı gibi reformları da kırsal kesimdeki yoksullara ulaşmadı.
II. Dünya Savaşı sonrasında Brezilya'da esen demokrasi rüzgarının etkisiyle 29 Ekim 1945'te bir darbeyle Vargas devrildi. Bununla birlikte geniş bir halk desteğine dayanıyordu. Aralık 1945'te Rio Grande do Sul'dan senatör seçilmesine karşın, 1950'ye değin siyasal etkinlikten uzaklaşmış gibi görünüyordu. Ama 1950'de Brezilya İşçi Partisi'nin (PTB) adayı olarak girdiği seçimleri kazanarak yeniden ortaya çıktı. 31 Ocak 1951'de başkanlık görevine başladı.
Kongre'nin, çok sayıda siyasal partinin ve kamuoyunun denetimi altındaki seçimle belirlenmiş bir başkan olarak işçi sınıfından yandaşlarını hoşnut etmeyi de, orta sınıfların yükselen muhalefetini yumuşatmayı da başaramadı. Bu nedenle halkın desteğini elinde tutmak amacıyla gitgide aşırı milliyetçi bir tutuma yöneldi. 1954 ortalarında hükûmete yönelik eleştiriler yaygınlaştı; rejim skandalları karşısında çalkalanan silahlı kuvvetler de sonunda başkanın çekilmesini talep etti. Zor karşısında görevinden çekilmeyi sindiremeyen Vargas intihar etti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ . Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
- ^ Chipty, Tasneem; Witte, Ann Dryden. "An Empirical Investigation of Firms' Responses to Minimum Standards Regulations". Cambridge, MA.
- ^ . web.archive.org. 7 Mart 2008. 7 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: | Brezilya Devlet Başkanı 1930-1945 | Sonra gelen: Eurico Gaspar Dutra |
Önce gelen: Eurico Gaspar Dutra | Brezilya Devlet Başkanı 1951-1954 | Sonra gelen: |
Brezilyalı siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Getulio Dornelles Vargas 19 Nisan 1883 Sao Borja 24 Agustos 1954 Rio de Janeiro Brezilya 1930 1945 ve 1951 1954 donemlerinde Brezilya devlet baskani Kimilerince ilkesiz bir diktatorluk kurmakla suclanmasina karsin buyuk is insanlariyla toprak sahiplerine karsi actigi savastan oturu yandaslarinca Yoksullarin Babasi olarak yuceltilmistir Getulio VargasBrezilya Devlet BaskaniGorev suresi 3 Kasim 1930 29 Ekim 1945Yerine geldigiYerine gelenGorev suresi 31 Ocak 1951 24 Agustos 1954Yerine geldigi Eurico Gaspar DutraYerine gelenKisisel bilgilerDogum 19 Nisan 1882 1882 04 19 Rio Grande do Sul BrezilyaOlum 24 Agustos 1954 72 yasinda Rio de Janeiro BrezilyaPartisi Brezilya Isci PartisiEvlilik ler Meslegi SiyasetciImzasi Rio Grande do Sul eyaletinin nufuzlu ailelerinden birinin ogluydu 1908 de Porto Alegre Universitesi Hukuk Okulu nu bitirir bitirmez siyasete atildi 1922 de Ulusal Kongre ye girerek 4 yil gorev yapti 1926 da Baskan Luis Pereira de Souza hukumetinde maliye bakani oldu 1928 de Rio Grande do Sul valisi secildi 1930 da devlet baskanligina aday olduysa da bir reform programi cevresinde surdurdugu secim kampanyasini basariya ulastiramadi Yenilgiyi kabul etmis gorunmekle birlikte ekimde yandaslarinin baslattigi devrimin basina gecti 3 Kasim 1930 17 Temmuz 1934 arasinda gecici baskan olarak mutlak iktidari elinde tuttu 17 Kasim 1934 te kurucu meclis tarafindan baskan secildi 10 Kasim 1937 de anayasal hukumeti deviren bir darbenin onderi olarak totaliter niteligini gizlemeyen Estado Novo yu Yeni Devlet kurdu 1930 oncesinde Brezilya buyuk toprak sahiplerinin egemenligindeki bir ozerk eyaletler federasyonuyla yonetiliyordu Vargas doneminde bu sistem yikildi Vergi duzeni degistirilerek eyalet yonetimleri ve yerel yonetimler merkezi otoriteye bagimli kilindi Secmen sayisi dort katina cikarildi ve gizli oy ilkesi getirildi Kadinlara oy hakki tanindi genis egitim reformlari yapildi sosyal guvenlik yasalari cikarildi isci sinifi hukumet eliyle orgutlenerek denetim altina alindi Yatirimlar hizli bir sanayilesme programiyla canlandirilirken iscilere asgari ucret gibi cok cesitli destekler saglandi Ancak Vargas ozel girisim duzenine mudahalede bulunmadigi gibi reformlari da kirsal kesimdeki yoksullara ulasmadi II Dunya Savasi sonrasinda Brezilya da esen demokrasi ruzgarinin etkisiyle 29 Ekim 1945 te bir darbeyle Vargas devrildi Bununla birlikte genis bir halk destegine dayaniyordu Aralik 1945 te Rio Grande do Sul dan senator secilmesine karsin 1950 ye degin siyasal etkinlikten uzaklasmis gibi gorunuyordu Ama 1950 de Brezilya Isci Partisi nin PTB adayi olarak girdigi secimleri kazanarak yeniden ortaya cikti 31 Ocak 1951 de baskanlik gorevine basladi Kongre nin cok sayida siyasal partinin ve kamuoyunun denetimi altindaki secimle belirlenmis bir baskan olarak isci sinifindan yandaslarini hosnut etmeyi de orta siniflarin yukselen muhalefetini yumusatmayi da basaramadi Bu nedenle halkin destegini elinde tutmak amaciyla gitgide asiri milliyetci bir tutuma yoneldi 1954 ortalarinda hukumete yonelik elestiriler yayginlasti rejim skandallari karsisinda calkalanan silahli kuvvetler de sonunda baskanin cekilmesini talep etti Zor karsisinda gorevinden cekilmeyi sindiremeyen Vargas intihar etti Ayrica bakinizGetulioKaynakca Encyclopedia Britannica Ingilizce 4 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2021 Encyclopedia Britannica Ingilizce 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2021 Chipty Tasneem Witte Ann Dryden An Empirical Investigation of Firms Responses to Minimum Standards Regulations Cambridge MA web archive org 7 Mart 2008 7 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mart 2021 Siyasi goreviOnce gelen Brezilya Devlet Baskani 1930 1945 Sonra gelen Eurico Gaspar DutraOnce gelen Eurico Gaspar Dutra Brezilya Devlet Baskani 1951 1954 Sonra gelen Brezilyali siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz