Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geyşa (芸者), Japonya'da 17. yüzyıldan bu yana eğlence hayatında erkek müşterilere şarkı, dans, sohbet ve oyunlar ile eşlik eden kadınlara verilen ad. Geyşa dünyası Japoncada Hana-maçi (花街: Çiçek kasabası) veya Ka-ryu-kai (花柳界: Çiçek-söğüt-dünyası) olarak adlandırılır.
Tokyo başta olmak üzere Kanto bölgesinde Geyşa ismi, Osaka ve Kyoto başta olmak üzere Kansai bölgesi ve o kültürün etkisi altında kalmış bölgelerde (örneğin Yamagata ve ) ise Geyko (芸子) ismi kullanılmaktadır. Meiji döneminden sonra Geygi (芸妓) ismi de resmî alanlarda kullanılmaya başlanmıştı. Acemilere, Kanto'da Hangyoku (半玉), Kansai'de Maiko (舞妓) denir.
1920'lerin başında 80 bini bulan geyşa sayısı, 1980'lerin sonuna gelindiğinde 10 bine düşmüştür. Bunun en önemli nedeni, batı tarzı barların ve burada çalışan kadınların daha popüler olmasıdır.
Tarih
Geyşa kurumu Edo Dönemi'nin (1600-1868) ortalarında ortaya çıktı. İlk geyşalar hokan ya da taikomoçi denen dansçı ve şarkıcı erkeklerden oluşuyordu. Daha sonra bu gruplara kadınlar da katılmaya başladı ve giderek sadece kadınların yaptığı bir meslek haline geldi.
1700'lerde geyşalık, vesikalı hayat kadınlığı ile aynı görülüyordu. Ancak Edo Dönemi'nin sonlarına doğru geyşalar, resmî toplantılar dahil olmak üzere, birçok sosyal, politik etkinlik ve toplantıya çağrılmaya başlandı ve zamanla bugünkü eğlendirici-sanatçı ya da hoş vakit geçirtici sıfatlarını aldı. Günümüzde geyşa eğlenceleri, Japonya'daki en pahalı eğlencelerden biridir.
Geyşalık
Japonya eğlence dünyasında çalışan diğer kadınlardan farklı olarak, geyşalar mesleklerini ömür boyu sürdürebilir. İyi bir geyşa olmak için güzellik ve gençlikten çok, güzel sanatlara ve müziğe olan yetenek, tatlı dil ve müşteriyi iyi ağırlama gibi özellikler önemlidir. Bu yüzden ileri yaşlarda da geyşalığı sürdürmek mümkündür. Mesleği bırakan geyşalar genellikle, bar ya da restoran işletmek gibi eski işleriyle bağlantılı işler yaparlar. Müşterileriyle evlenip işi bırakan geyşalara da rastlanır.
Geleneksel geyşalık mesleğinde her geyşanın duygusal, cinsel ve ekonomik olarak ilişkide olduğu bir dannası, yani koruyucusu vardır. Ancak günümüzde koruyucuya sahip olmak ya da olmamak geyşanın kararına kalmıştır.
II. Dünya Savaşı'na kadar olan dönemde geyşa olarak yetiştirilmiş bir kızın, geyşalık seviyesine gelebilmesi için mizuage töreni yapılırdı. Mizuage töreninde geyşa, tam bir eğitim aldıktan sonra hatırlı bir müşteriye çok büyük paralar karşılığında bekâretini verir; çoğunlukla aldığı paranın büyük kısmını kendini yetiştiren geyşa evine eğitim masrafları olarak öderdi.
Bugünkü geyşa evlerindeki kurallar çok sıkı değildir. Sadece müşterilerden alınan bahşiş ve hediyelerle bile geçinmek mümkün hâle gelmiştir. Bu yüzden bütünüyle geyşa evine bağlı olarak çalışanların sayısı azalmaktadır
Eğitim
Nerede olursa olsun, bir geyşa en az birkaç sanat dalında eğitim görmek zorundadır. Bu eğitim genel olarak birkaç tür geleneksel dans, şamisen çalma ve birkaç makamda şarkı söylemeyi kapsar.
Geyşa olacak kızlar, küçük yaşta yetişmesi için geyşa evlerine verilir. Şikomi denen bu kızlar tüm ev işleriyle ilgilenir. Kızlar, disiplin edilmesi için çok ağır şartlar altında çalıştırılırlar.
13 yaşından 18 yaşına kadar olan dönemde kızlar, acemi geyşa olarak çalışırlar. Bu yaşlardaki acemi geyşalara Tokyo ve çevresinde hangyoku yani yarı-mücevher, Osaka ve Kyoto çevresinde maiko yani çocuk dansöz denir. Acemi geyşalık döneminde giyilen özel bir kimono ve özel bir saç şekli vardır.
Günümüzde
Geleneksel geyşalık günümüzde Tokyo'da tamamen ortadan kalkmış olup, Kyoto'da ise giderek azalmaktadır. Japonya'da kanun gereği herkesin ilk ve ortaeğitim görmesi zorunludur. Yani bugün geyşa eğitimi en erken 15 yaşında başlayabilmektedir ki bu yaş eskiden bir geyşanın maiko luktan geyşalığa geçtiği dönemdi. Bu yüzden geyşa evlerindeki kurallar ve uygulamalar eskiye oranla değişikliğe uğramış, modern sosyal, ahlaki kurallar ve kanunlara uygun hale gelmiştir.
Organizasyon
Geyşalar bölgesel gruplara ayrılır. Bu bölgelere hanamaçi yani çiçek mahallesi denir. Her grubun kenban denen kayıt bürosu bulunur. Bir geyşanın çalışabilmesi için bu kenbanlardan birine kayıt yaptırması ve çalışma izni alması gerekir.
Her geyşa grubunun kendi bölgesinde müşterilerini götürdüğü lokantalar bulunur. Bu lokantalardaki buluşma için gerekli düzenlemeler müşteriye aittir. Ancak müşteri, Geyşa Birliği'nin koymuş olduğu kurallara uymak zorundadır. Geyşa ile birlikte olduğu süredeki yemek, yol, barınma gibi tüm masraflardan müşteri sorumludur. Bunun dışında geyşa ile geçirdiği zaman için ayrıca para öder.
Ayrıca bakınız
Edebiyat ve sinema
Roman
- Arthur Golden Die Geisha (Roman)(Geishalar), 2000, .
- Rande Brown'un yardımı ile hayatını kaleme alması: Die wahre Geschichte der Geisha (Geyşaların gerçek tarihi), 2002,
Film
- Bir Geyşanın Anıları (İngilizce: Memoirs of a Geisha, Japonca: Sayuri) (ABD, 2005), Regie: Rob Marshall Fragman12 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Japonca: 舞妓Haaaan!!!) (Japonya, 2007) Resmî site6 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Fragman
Kaynakça
- ^ . forvo.com. Forvo Media. 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ . ezglot.com. E-Z-Glot. 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ Masuda, Sayo (2003). Autobiography of a Geisha. Rowley, G. G. tarafından çevrildi. New York: Columbia University Press. ISBN .
- ^ []{{Kitap kaynağı |soyadı1=Dalby |ad1=Liza |başlık=Geisha |url=https://archive.org/details/geisha0000dalb |tarih=2000 |yayıncı=Vintage Random House |yer=Londra|isbn=0099286386 |basım=3.3
- ^ "The Life of a Geisha". toki.tokyo. Toki Tokyo. 7 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Geyşa ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- (englisch)
- Interview mit der Geisha Mineko Iwasaki
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Geysa 芸者 Japonya da 17 yuzyildan bu yana eglence hayatinda erkek musterilere sarki dans sohbet ve oyunlar ile eslik eden kadinlara verilen ad Geysa dunyasi Japoncada Hana maci 花街 Cicek kasabasi veya Ka ryu kai 花柳界 Cicek sogut dunyasi olarak adlandirilir Geysa Tokyo basta olmak uzere Kanto bolgesinde Geysa ismi Osaka ve Kyoto basta olmak uzere Kansai bolgesi ve o kulturun etkisi altinda kalmis bolgelerde ornegin Yamagata ve ise Geyko 芸子 ismi kullanilmaktadir Meiji doneminden sonra Geygi 芸妓 ismi de resmi alanlarda kullanilmaya baslanmisti Acemilere Kanto da Hangyoku 半玉 Kansai de Maiko 舞妓 denir 1920 lerin basinda 80 bini bulan geysa sayisi 1980 lerin sonuna gelindiginde 10 bine dusmustur Bunun en onemli nedeni bati tarzi barlarin ve burada calisan kadinlarin daha populer olmasidir TarihSamisen calan bir geysalik1860 li yillarda bir kurtisan Geysa kurumu Edo Donemi nin 1600 1868 ortalarinda ortaya cikti Ilk geysalar hokan ya da taikomoci denen dansci ve sarkici erkeklerden olusuyordu Daha sonra bu gruplara kadinlar da katilmaya basladi ve giderek sadece kadinlarin yaptigi bir meslek haline geldi 1700 lerde geysalik vesikali hayat kadinligi ile ayni goruluyordu Ancak Edo Donemi nin sonlarina dogru geysalar resmi toplantilar dahil olmak uzere bircok sosyal politik etkinlik ve toplantiya cagrilmaya baslandi ve zamanla bugunku eglendirici sanatci ya da hos vakit gecirtici sifatlarini aldi Gunumuzde geysa eglenceleri Japonya daki en pahali eglencelerden biridir GeysalikTipik ense makyaji Japonya eglence dunyasinda calisan diger kadinlardan farkli olarak geysalar mesleklerini omur boyu surdurebilir Iyi bir geysa olmak icin guzellik ve genclikten cok guzel sanatlara ve muzige olan yetenek tatli dil ve musteriyi iyi agirlama gibi ozellikler onemlidir Bu yuzden ileri yaslarda da geysaligi surdurmek mumkundur Meslegi birakan geysalar genellikle bar ya da restoran isletmek gibi eski isleriyle baglantili isler yaparlar Musterileriyle evlenip isi birakan geysalara da rastlanir Geleneksel geysalik mesleginde her geysanin duygusal cinsel ve ekonomik olarak iliskide oldugu bir dannasi yani koruyucusu vardir Ancak gunumuzde koruyucuya sahip olmak ya da olmamak geysanin kararina kalmistir II Dunya Savasi na kadar olan donemde geysa olarak yetistirilmis bir kizin geysalik seviyesine gelebilmesi icin mizuage toreni yapilirdi Mizuage toreninde geysa tam bir egitim aldiktan sonra hatirli bir musteriye cok buyuk paralar karsiliginda bekaretini verir cogunlukla aldigi paranin buyuk kismini kendini yetistiren geysa evine egitim masraflari olarak oderdi Bugunku geysa evlerindeki kurallar cok siki degildir Sadece musterilerden alinan bahsis ve hediyelerle bile gecinmek mumkun hale gelmistir Bu yuzden butunuyle geysa evine bagli olarak calisanlarin sayisi azalmaktadirEgitim134 ncu de geikolarGion mahallesinde bir maiko Nerede olursa olsun bir geysa en az birkac sanat dalinda egitim gormek zorundadir Bu egitim genel olarak birkac tur geleneksel dans samisen calma ve birkac makamda sarki soylemeyi kapsar Geysa olacak kizlar kucuk yasta yetismesi icin geysa evlerine verilir Sikomi denen bu kizlar tum ev isleriyle ilgilenir Kizlar disiplin edilmesi icin cok agir sartlar altinda calistirilirlar 13 yasindan 18 yasina kadar olan donemde kizlar acemi geysa olarak calisirlar Bu yaslardaki acemi geysalara Tokyo ve cevresinde hangyoku yani yari mucevher Osaka ve Kyoto cevresinde maiko yani cocuk dansoz denir Acemi geysalik doneminde giyilen ozel bir kimono ve ozel bir sac sekli vardir Gunumuzde2003 yilinda Gion mahallesi Geleneksel geysalik gunumuzde Tokyo da tamamen ortadan kalkmis olup Kyoto da ise giderek azalmaktadir Japonya da kanun geregi herkesin ilk ve ortaegitim gormesi zorunludur Yani bugun geysa egitimi en erken 15 yasinda baslayabilmektedir ki bu yas eskiden bir geysanin maiko luktan geysaliga gectigi donemdi Bu yuzden geysa evlerindeki kurallar ve uygulamalar eskiye oranla degisiklige ugramis modern sosyal ahlaki kurallar ve kanunlara uygun hale gelmistir OrganizasyonGeysalar bolgesel gruplara ayrilir Bu bolgelere hanamaci yani cicek mahallesi denir Her grubun kenban denen kayit burosu bulunur Bir geysanin calisabilmesi icin bu kenbanlardan birine kayit yaptirmasi ve calisma izni almasi gerekir Her geysa grubunun kendi bolgesinde musterilerini goturdugu lokantalar bulunur Bu lokantalardaki bulusma icin gerekli duzenlemeler musteriye aittir Ancak musteri Geysa Birligi nin koymus oldugu kurallara uymak zorundadir Geysa ile birlikte oldugu suredeki yemek yol barinma gibi tum masraflardan musteri sorumludur Bunun disinda geysa ile gecirdigi zaman icin ayrica para oder Ayrica bakinizCengi Cariye KisaengEdebiyat ve sinemaRoman Arthur Golden Die Geisha Roman Geishalar 2000 ISBN 3 442 72632 8 Rande Brown un yardimi ile hayatini kaleme almasi Die wahre Geschichte der Geisha Geysalarin gercek tarihi 2002 ISBN 3 547 71006 5Film Bir Geysanin Anilari Ingilizce Memoirs of a Geisha Japonca Sayuri ABD 2005 Regie Rob Marshall Fragman12 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Japonca 舞妓Haaaan Japonya 2007 Resmi site6 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde FragmanKaynakca forvo com Forvo Media 22 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2020 ezglot com E Z Glot 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Masuda Sayo 2003 Autobiography of a Geisha Rowley G G tarafindan cevrildi New York Columbia University Press ISBN 0 231 12951 3 sayfa belirt Kitap kaynagi soyadi1 Dalby ad1 Liza baslik Geisha url https archive org details geisha0000dalb tarih 2000 yayinci Vintage Random House yer Londra isbn 0099286386 basim 3 3 The Life of a Geisha toki tokyo Toki Tokyo 7 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Geysa ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur englisch Interview mit der Geisha Mineko Iwasaki