Gigis'in yüzüğü, Platon'un Devlet adlı eserinin ikinci cildinde (2:359a–2:360d) bahsi geçen varsayımsal sihirli yüzüktür. Yüzük parmağa takıldığında sahibine görünmezlik yeteneği sağlamaktadır. Devlet'in bu bölümü, yüzüğü bir örnek olarak kullanarak, adaletsizlik yapmanın olumsuz sonuçlarından korkmasına gerek olmayan rasyonel ve akıllı bir kişinin yine de adil davranıp davranmayacağını sorgular.
Efsane
Lidyalı Gigis, kurucusu olan tarihi bir kraldır. En bilineni Herodot'un Histories'i olmak üzere çeşitli antik eserler onun iktidarı ele geçirme koşullarını farklı şekillerde anlatmışlardır. Bununla birlikte, hepsi Giges'in başlangıçta Lidya Kralı Candaules'in bir astı olduğunu, Candaules'i öldürüp tahtı ele geçirdiğini ve Candaules'in kraliçesini cinayet işlemeden önce baştan çıkardığını, daha sonra onunla evlendiğini ya da her ikisini de yaptığını iddia etmekte hemfikirdir.
Efsanenin Glaucon (Platon'un ağabeyi, Devlet'in bir karakteri olarak) tarafından anlatılışında, Gigis'in isimsiz bir atası Lidya kralının hizmetinde bir çobandı. Bir depremden sonra, sürüsünü beslediği dağın yamacında bir uçurum ortaya çıktı. Uçuruma girdiğinde, buranın aslında içinde bronz bir at ve altın bir yüzük takan, bir insanınkinden daha büyük bir ceset bulunan bir mezar olduğunu keşfetti. Yüzüğü takarak görünmezlik gücü kazandığını keşfetti. Daha sonra sürülerin durumuyla ilgili olarak kralın habercilerinden biri olmayı başardı. Saraya vardığında, yeni görünmezlik gücünü kraliçeyi baştan çıkarmak için kullandı ve onun yardımıyla kralı öldürüp kendisi Lidya kralı oldu.
Efsanenin Devlet'teki rolü
Devlet'te Gigis'in yüzüğünün hikâyesi Platon'un kardeşi Glaucon karakteri tarafından anlatılır. Glaucon, herhangi bir insanın, fark edilmeden yapabildiği takdirde, öldürme, soyma, tecavüz etme veya genel olarak istediği kimselere adaletsizlik yapma cazibesine direnebilecek kadar erdemli olup olamayacağını sorgulamaktadır. Glaucon, Sokrates'in, itibarımızı düşünmeksizin adil olmanın bizim için faydalı olduğunu savunmasını ister.
Glaucon şöyle der:
Şimdi böyle iki sihirli yüzük olduğunu ve adil olanın bunlardan birini, adil olmayanın da diğerini taktığını varsayalım; hiçbir insanın adalete sadık kalacak kadar katı bir yapıya sahip olduğu düşünülemez. Hiç kimse, pazardan istediği şeyi rahatlıkla alabilecekken, evlere girip istediği kişiyle yatabilecekken, istediği kişiyi öldürebilecekken ya da hapisten çıkarabilecekken ve her bakımdan insanlar arasında bir tanrı gibi olabilecekken, kendisine ait olmayan şeylerden elini çekmez.
O zaman adil olanın eylemleri adaletsiz olanın eylemleri gibi olur; her ikisi de sonunda aynı noktaya gelir. Ve bunun, bir insanın isteyerek ya da adaletin kendisi için iyi olduğunu düşündüğü için değil, zorunluluktan adil olduğunun büyük bir kanıtı olduğunu söyleyebiliriz, çünkü bir kimse nerede rahatça adaletsiz olabileceğini düşünürse, orada adaletsizdir.
Çünkü tüm insanlar bireyler için adaletsizliğin, adaletten çok daha faydalı olduğuna yürekten inanır ve benim varsaydığım gibi tartışan herkes onların haklı olduğunu söyleyecektir. Herhangi birinin görünmez olma gücüne sahip olduğunu ve asla yanlış yapmadığını ya da başkasına ait bir şeye dokunmadığını hayal edebilseydiniz, bu görenler tarafından kişinin çok zavallı bir aptal olduğunu düşünülürdü, ancak birbirlerinin yüzüne karşı onu överler ve kendilerinin de adaletsizliğe uğrayabilecekleri korkusuyla birbirlerine görünürlerdi.
— Plato, Republic, 360b–d
Glaucon'un meydan okumasına cevabı gecikmiş olsa da, Sokrates nihayetinde adaletin bu sosyal yapıdan kaynaklanmadığını savunur: Gigis'in yüzüğünün gücünü kötüye kullanan adam aslında kendini iştahlarına köle ederken, onu kullanmamayı seçen adam rasyonel olarak kendini kontrol etmeye devam eder ve bu nedenle mutludur (Devlet 10: 612b).
Kültürel etkileri
Cicero De Officiis'te Gigis'in hikâyesini anlatarak bilge ya da iyi bir bireyin kararlarını ceza ya da olumsuz sonuçlar yerine ahlaki bozulma korkusuna dayandırdığı tezini örneklendirir. Cicero bunu düşünce deneylerinin felsefedeki rolüne dair bir tartışma ile takip eder. Söz konusu varsayımsal durum, yüzüğünün Gigis'e sağladığı türden bir cezadan tamamen muaf olmaktır.
J.R.R. Tolkien Platon'un efsanesine aşinaydı ve muhtemelen hikayenin Antik Yunanca orijinal metninin bir kısmını okumuştu; bu hikaye onun edebi başyapıtı Yüzüklerin Efendisi'ni yazmasını etkiledi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Laird, Andrew (2001). "Ringing the changes on Gyges: philosophy and the formation of fiction in Plato's". The Journal of Hellenic Studies (İngilizce). 121: 12-29. doi:10.2307/631825. ISSN 2041-4099. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
- ^ Herodotus 1.7–13
- ^ Smith, Kirby Flower (1902). "The Tale of Gyges and the King of Lydia". . 23 (4). ss. 361-387. doi:10.2307/288700. JSTOR 288700.
- ^ Plato. "Republic" (Grekçe). Section 359d. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
Grekçe: τῷ [Γύγου] τοῦ Λυδοῦ προγόνῳ
- ^ Plato (1969). "Republic". Paul Shorey tarafından çevrildi. Book 10, Section 612b. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. Socrates refers to the ring as "the ring of Gyges" (Grekçe: τὸν Γύγου δακτύλιον). For this reason, the story is simply called "The Ring of Gyges".
- ^ De Officiis 3.38–39
- ^ (2003). The Gospel According to Tolkien (İngilizce). Westminster John Knox Press. s. 68. ISBN .
- ^ (2007). Drout, Michael D. C. (Ed.). J.R.R. Tolkien Encyclopedia: Scholarship and Critical Assessment (İngilizce). . s. 513. ISBN .
- ^ (27 Ağustos 2003), Chance, Jane (Ed.), "Real-world myth in a secondary world: mythological aspects in the story of Beren and Lúthien", Tolkien the Medievalist, Routledge, ss. 263-264, ISBN , 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 11 Ocak 2024,
The situation is full of resonances from other traditional tales: [...] the Ring of Gyges in Plato's Republic
- ^ (3 Eylül 2009). The Philosophy of Tolkien: The Worldview Behind The Lord of the Rings (İngilizce). Ignatius Press. s. 183. ISBN . 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
As Plato used the Ring to contrast Gyges with Socrates, Tolkien uses the same Ring to contrast Gollum with Frodo [...]
- ^ Korpua, Jyrki (10 Mayıs 2021). The Mythopoeic Code of Tolkien: A Christian Platonic Reading of the Legendarium (İngilizce). . s. 159. ISBN . 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
[...] Tolkien's ring myth is the Platonic myth of Gyges from the Republic, [...]
- ^ (8 Ekim 2019). An Encyclopedia of Tolkien: The History and Mythology That Inspired Tolkien's World (İngilizce). Simon and Schuster. ss. 302, 180-181. ISBN . 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
"Plato was extremely influential in Tolkien's mythopoetic approach to literature […]" (p. 302), "[...] as in the case of Gyges [...]" (p. 181)
- ^ Comstock, Gary (3 Ocak 2013). Research Ethics: A Philosophical Guide to the Responsible Conduct of Research (İngilizce). Cambridge University Press. s. 62. ISBN .
"[...] the mythical golden ring of Gyges. [...] Yes, it's the same ring we see in Tolkien's Lord of The Rings [...]
- ^ Rogers, Brett M.; Stevens, Benjamin Eldon (2017). Classical Traditions in Modern Fantasy (İngilizce). Oxford University Press. s. 129. ISBN . 31 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024.
The Ring has been compared to Gyges [...]'
Dış bağlantılar
- Platon, Devlet Kitap 2, Benjamin Jowett tarafından çevrilmiştir (1892).
- Gyges Yüzüğü Analizi, Bernard Suzanne (1996).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gigis in yuzugu Platon un Devlet adli eserinin ikinci cildinde 2 359a 2 360d bahsi gecen varsayimsal sihirli yuzuktur Yuzuk parmaga takildiginda sahibine gorunmezlik yetenegi saglamaktadir Devlet in bu bolumu yuzugu bir ornek olarak kullanarak adaletsizlik yapmanin olumsuz sonuclarindan korkmasina gerek olmayan rasyonel ve akilli bir kisinin yine de adil davranip davranmayacagini sorgular Gyges in sihirli yuzugu bulma efsanesinin nadir bir tasviri Ferrara 16 yuzyilEfsaneLidyali Gigis kurucusu olan tarihi bir kraldir En bilineni Herodot un Histories i olmak uzere cesitli antik eserler onun iktidari ele gecirme kosullarini farkli sekillerde anlatmislardir Bununla birlikte hepsi Giges in baslangicta Lidya Krali Candaules in bir asti oldugunu Candaules i oldurup tahti ele gecirdigini ve Candaules in kralicesini cinayet islemeden once bastan cikardigini daha sonra onunla evlendigini ya da her ikisini de yaptigini iddia etmekte hemfikirdir Efsanenin Glaucon Platon un agabeyi Devlet in bir karakteri olarak tarafindan anlatilisinda Gigis in isimsiz bir atasi Lidya kralinin hizmetinde bir cobandi Bir depremden sonra surusunu besledigi dagin yamacinda bir ucurum ortaya cikti Ucuruma girdiginde buranin aslinda icinde bronz bir at ve altin bir yuzuk takan bir insaninkinden daha buyuk bir ceset bulunan bir mezar oldugunu kesfetti Yuzugu takarak gorunmezlik gucu kazandigini kesfetti Daha sonra surulerin durumuyla ilgili olarak kralin habercilerinden biri olmayi basardi Saraya vardiginda yeni gorunmezlik gucunu kraliceyi bastan cikarmak icin kullandi ve onun yardimiyla krali oldurup kendisi Lidya krali oldu Efsanenin Devlet teki roluDevlet te Gigis in yuzugunun hikayesi Platon un kardesi Glaucon karakteri tarafindan anlatilir Glaucon herhangi bir insanin fark edilmeden yapabildigi takdirde oldurme soyma tecavuz etme veya genel olarak istedigi kimselere adaletsizlik yapma cazibesine direnebilecek kadar erdemli olup olamayacagini sorgulamaktadir Glaucon Sokrates in itibarimizi dusunmeksizin adil olmanin bizim icin faydali oldugunu savunmasini ister Glaucon soyle der Simdi boyle iki sihirli yuzuk oldugunu ve adil olanin bunlardan birini adil olmayanin da digerini taktigini varsayalim hicbir insanin adalete sadik kalacak kadar kati bir yapiya sahip oldugu dusunulemez Hic kimse pazardan istedigi seyi rahatlikla alabilecekken evlere girip istedigi kisiyle yatabilecekken istedigi kisiyi oldurebilecekken ya da hapisten cikarabilecekken ve her bakimdan insanlar arasinda bir tanri gibi olabilecekken kendisine ait olmayan seylerden elini cekmez O zaman adil olanin eylemleri adaletsiz olanin eylemleri gibi olur her ikisi de sonunda ayni noktaya gelir Ve bunun bir insanin isteyerek ya da adaletin kendisi icin iyi oldugunu dusundugu icin degil zorunluluktan adil oldugunun buyuk bir kaniti oldugunu soyleyebiliriz cunku bir kimse nerede rahatca adaletsiz olabilecegini dusunurse orada adaletsizdir Cunku tum insanlar bireyler icin adaletsizligin adaletten cok daha faydali olduguna yurekten inanir ve benim varsaydigim gibi tartisan herkes onlarin hakli oldugunu soyleyecektir Herhangi birinin gorunmez olma gucune sahip oldugunu ve asla yanlis yapmadigini ya da baskasina ait bir seye dokunmadigini hayal edebilseydiniz bu gorenler tarafindan kisinin cok zavalli bir aptal oldugunu dusunulurdu ancak birbirlerinin yuzune karsi onu overler ve kendilerinin de adaletsizlige ugrayabilecekleri korkusuyla birbirlerine gorunurlerdi Plato Republic 360b d Glaucon un meydan okumasina cevabi gecikmis olsa da Sokrates nihayetinde adaletin bu sosyal yapidan kaynaklanmadigini savunur Gigis in yuzugunun gucunu kotuye kullanan adam aslinda kendini istahlarina kole ederken onu kullanmamayi secen adam rasyonel olarak kendini kontrol etmeye devam eder ve bu nedenle mutludur Devlet 10 612b Kulturel etkileriCicero De Officiis te Gigis in hikayesini anlatarak bilge ya da iyi bir bireyin kararlarini ceza ya da olumsuz sonuclar yerine ahlaki bozulma korkusuna dayandirdigi tezini orneklendirir Cicero bunu dusunce deneylerinin felsefedeki rolune dair bir tartisma ile takip eder Soz konusu varsayimsal durum yuzugunun Gigis e sagladigi turden bir cezadan tamamen muaf olmaktir J R R Tolkien Platon un efsanesine asinaydi ve muhtemelen hikayenin Antik Yunanca orijinal metninin bir kismini okumustu bu hikaye onun edebi basyapiti Yuzuklerin Efendisi ni yazmasini etkiledi Ayrica bakinizGigis Gorunmezlik pelerini Devlet Platon Kaynakca Laird Andrew 2001 Ringing the changes on Gyges philosophy and the formation of fiction in Plato s The Journal of Hellenic Studies Ingilizce 121 12 29 doi 10 2307 631825 ISSN 2041 4099 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 Herodotus 1 7 13 Smith Kirby Flower 1902 The Tale of Gyges and the King of Lydia 23 4 ss 361 387 doi 10 2307 288700 JSTOR 288700 Plato Republic Grekce Section 359d 6 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 Grekce tῷ Gygoy toῦ Lydoῦ progonῳ Plato 1969 Republic Paul Shorey tarafindan cevrildi Book 10 Section 612b 26 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 Socrates refers to the ring as the ring of Gyges Grekce tὸn Gygoy daktylion For this reason the story is simply called The Ring of Gyges De Officiis 3 38 39 2003 The Gospel According to Tolkien Ingilizce Westminster John Knox Press s 68 ISBN 978 0 664 23466 9 2007 Drout Michael D C Ed J R R Tolkien Encyclopedia Scholarship and Critical Assessment Ingilizce Taylor amp Francis s 513 ISBN 978 0 415 96942 0 27 Agustos 2003 Chance Jane Ed Real world myth in a secondary world mythological aspects in the story of Beren and Luthien Tolkien the Medievalist Routledge ss 263 264 ISBN 978 1 134 43971 3 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 11 Ocak 2024 The situation is full of resonances from other traditional tales the Ring of Gyges in Plato s Republic 3 Eylul 2009 The Philosophy of Tolkien The Worldview Behind The Lord of the Rings Ingilizce Ignatius Press s 183 ISBN 978 1 68149 531 6 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 As Plato used the Ring to contrast Gyges with Socrates Tolkien uses the same Ring to contrast Gollum with Frodo Korpua Jyrki 10 Mayis 2021 The Mythopoeic Code of Tolkien A Christian Platonic Reading of the Legendarium Ingilizce McFarland s 159 ISBN 978 1 4766 7288 5 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 Tolkien s ring myth is the Platonic myth of Gyges from the Republic 8 Ekim 2019 An Encyclopedia of Tolkien The History and Mythology That Inspired Tolkien s World Ingilizce Simon and Schuster ss 302 180 181 ISBN 978 1 64517 009 9 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 Plato was extremely influential in Tolkien s mythopoetic approach to literature p 302 as in the case of Gyges p 181 Comstock Gary 3 Ocak 2013 Research Ethics A Philosophical Guide to the Responsible Conduct of Research Ingilizce Cambridge University Press s 62 ISBN 978 1 139 61884 7 the mythical golden ring of Gyges Yes it s the same ring we see in Tolkien s Lord of The Rings Rogers Brett M Stevens Benjamin Eldon 2017 Classical Traditions in Modern Fantasy Ingilizce Oxford University Press s 129 ISBN 978 0 19 061006 7 31 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2024 The Ring has been compared to Gyges Dis baglantilarPlaton Devlet Kitap 2 Benjamin Jowett tarafindan cevrilmistir 1892 Gyges Yuzugu Analizi Bernard Suzanne 1996