Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gotik, kendine has özelliği olan bir sanat anlayışı ve . Gotik yazılar ilk baskı denemelerinde denenmiş, çoğunlukla Almanlar tarafından kullanılan bir yazı stilidir. Gotik sanatı 12. yüzyılın ikinci yarısında Romanesk sanatının değişmesiyle, Latin sanatına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Orta Çağı kapatan, Rönesansı başlatan akımdır. Gotik tarzı, yalnız mimarlıkta tesirli olmayıp; heykelcilik, resim, yazı, süs ve hatta gündelik eşyada da etkili olmuştur.
Ortaya çıkışı
“Gotik” terimi ilk kez Giorgio Vasari tarafından aşağılayıcı bir anlamda kullanılmıştır. Ona göre bu üslup, Roma’yı yağmalayan Gotlara, yani barbarlara özgü bir üsluptur. Gotik üslup, genel olarak 12. yüzyılın başlarından 15. yüzyıl ortalarına kadar yaygın olmakla birlikte, bu tarihlendirme farklı coğrafyalar için değişmektedir. Örneğin üslubun beşiği olan Fransa ve Almanya’da Gotik 15. yüzyılın ortalarına kadar varlığını sürdürmüşken, daha geç girebildiği İtalya’da 15. yüzyıl başlarında ortadan kalmıştır. Gotik dönem, Avrupa’da büyük politik değişikliklerin olduğu bir dönemdir. 1204 yılında IV. Haçlı Seferi Konstantinopolis’i işgal etmiş ve Bizans’ı ve onun temsil ettiği politik oluşumu etkisiz kılmıştır. 1214 yılında da Philippe Auguste yönetimindeki Fransızlar ve bağlaşıkları Kutsal Roma Cermen Ordusu’nu yenmiş, onun yönetimi altında Fransa feodal beyler topluluğundan, güçlü bir monarşik yapıya dönüşmüştür.
12. yüzyılda manastırlar ve şatolar etrafında toplanan küçük nüfus birimlerinden oluşmuş köylerin yerine, 13. yüzyıldan itibaren kasabalar ve şehirler görülmeye başlanmıştır ki bu da toplumsal açıdan yeni düzenlemeleri getirmiştir. Şehirleşmenin beraberinde getirdiği sivilleşme ve entelektüel birikimin artışı, kilisenin temsil ettiği ruhani güçlere dayanan kutsal gücün aleyhinde, yönetimde belirgin bir laikleşme sürecini de başlatmıştır. 1240’tan sonra Paris, Avrupa’nın en önemli kültürel ve siyasal merkezi durumuna gelmiş ve Fransızca, Latince’nin yerine geçerek lingua franca konumuna ulaşmıştır.
Gotik mimarî
Gotik mimarlığın başlangıcı ve stilin özelliklerinin belirdiği ilk yapı olarak 1122'de tarafından tasarımlanan Paris yakınındaki Saint Denis kilisesi gösterilir. Avrupa'nın sanat merkezi kabul edilen İtalya'da Fransa ve Almanya'ya nazaran pek tesiri görülmemiştir. İngiltere'de sütunları çoğaltan ve kubbenin altında onları yelpaze gibi açan bir dikey üsluba bağlıdır. İspanya'da Gotik sanatının Arap motifleriyle birleşmesinden meydana gelen müdeccen üslubu doğmuştur. Gotik mimari sanatı Avrupa'nın kuzeyinde 16. yüzyılın başlangıcına kadar sürmüştür. Gotik mimarinin başlıca özellikleri sivri kemerler, kaburgalı tonozlar, gül pencereler, kuleler ve uçan payandalar ile aşırı derecede yüksek görünümlü yapılar olarak sayılabilir.
Gotik mimarisinin başlıca eseri katedraldir. 13. yüzyılda toplum adeta bütün heyecanını ve zenginliğini katedral yapmaya ve süslemeye harcamıştır. Böylece ekonomi de gelişmiştir. Gotik mimarinin en önemli örnekleri: Paris'te bulunan Notre Dame Katedrali, Chartres Katedrali, Reims Katedrali ve Strasbourg Katedrali; Danimarka'da Roskilde Katedrali; İngiltere'de Salisbury Katedrali ve İtalya'da Milano Katedrali'dir. Gotik mimari tarzı Batı Avrupa'da özellikle dinsel binalarda kullanılmıştır. Portekiz'de Batalhar Manastırı, Fransa Avignon'da "Papalar Sarayı" bunlara örnektir.
Gotik sanatının mimarları, ağırlığın itme kuvvetini ve yönünü tespit ederek, baskıyı kemerlere ve fil ayaklarına aktardılar. Böylece yapının tamamı dengeye faydalı olan elemanlara bağlandı. Ayakların ağırlığı duvarların üzerinden kendi üstlerine almasıyla duvarlara vitray süslemeler yapıldı. Cephelerde bulunan çok sayıda cam ve vitray gotik yapıların karakteristik özelliklerinden biri oldu. Ağırlığa tamamıyla hakim olan Gotik mimarisinde yapılar, sanki yükselerek uçuyormuş gibi bir his verir.
Gotik mimari tarzının önemli özelliği sivriliktir. Roma mimarisindeki yaygın kubbeler yerine, dilimli kubbeler, yuvarlak kemerler yerine, sivri ve birbirini kesen kemerler kullanılmıştır. Dini yapılarda aranan diğer bir husus ise büyüklük ve yücelik hissinin uyandırılmasıdır. Pencerelerin bol olması, pencere camlarının renkli olması, çatılardaki okumsu kuleler dikkati çeken diğer özelliklerdir.
-
![image]()
Fransa'da Amiens Katedrali -
![image]()
Paris'te Notre Dame katedrali -
![image]()
Fransa'da Chartres Katedrali -
![image]()
Fransa'da Reims Katedrali -
![image]()
Fransa'da -
![image]()
İngiltere'de Salisbury Katedrali -
![image]()
İtalya'da Milano'daki Milano Katedrali -
![image]()
Fransa'da Saint Denis Basilikasi batidan -
![image]()
Portekiz'de Batalhar Manastiri on cephesi -
![image]()
Fransa Avignon'da "Papalar Sarayi"
Heykelcilik
Gotik heykeller çoğunlukla katedral ve kilise gibi dini yapılarda girişlerde ve duvarlarda kendilerine yer bulmuşlardır. Sanatçılar heykeller aracılığıyla Hristiyanlığın ilk dönemlerinde olduğu gibi inançlı kişilere görsel bir öğe sunmak amacıyla yapılmıştır. Yalnız, hala ilkçağdaki öğretilerden etkilenen heykelciler için önemli olan, figürdeki kişinin hissettiklerini bakan kişiye vermektir. Gerçeğe benzerlik, perspektif herhangi bir önem taşımaz. Heykelcilikteki etkisi Avrupa'da 12. yüzyıla kadar yaygınlaşmıştır.
-
![image]()
Paris Notre Dame Katedrali'nde Adem ve Havva heykeli -
![image]()
Fransa'da Chartes Katedrali (yak.11 Batı (Kraliyeti) Girişi heykelleri -
![image]()
Doğu Fransa'da Strasburg Katedrali önündeki Magilerin Hediyeleri heykelleri -
![image]()
Ulm Protestant Lutheran Katedrali girişinde "Üzüntüler Adamı"
Resim
13. yüzyılın başlangıcıyla Gotik tarzı görsel sanatlarda uygulanmaya başlar. Gotik resim tarzının ilk ve orta aşamasında kişilerin veya perspektiflerin doğal gösterilmesi yerine resimde düzenlemenin ve oranların önemi ve dinî anlamına göre renk kullanımı ön plana geçer. Gotik resim tarzının özelliklerinden biri resimlerde dinî konular gösterilmesidir. Bunun dışında resimlerde asil hayat, avcılık ve bayramlar gibi dünyevi konular da kullanılmıştır.
Alpler'in kuzeyinde Gotik tarzı vitray ve fresk'in önüne geçer. O zamanlarda mimarisinde büyük duvar yapısı önem kazanmasıyla İtalya özel bir rol alır. Fresklerde Gotik tarzı Giotto di Bondone ile sunduğu ve daha önce hiç kullanılmayan doğalcılık ile en yüksek noktasına ulaşır. Doğalcılık fresklere verdiği derinlik ve her figüre verdiği kendine özel yüz ifadelerinden anlaşılır.
13. yüzyılın ortasında Fransa da vitray sanatının yanında minyatür de önem kazanır. Minyatür giderek sadece ayinle ilgili eserlerde değil diğer dünyevi konularla ilgili kitaplarda da kullanılmaya başlar. Bu gelişimin zirvesini ve eserleri (1413-1416) oluşturur.
Freskler
-
![image]()
'dan Maesta, 1280 civarı, San Francesco, Assisi -
![image]()
Giotto'dan The Kiss of Judas, 1304-1306, Scrovegni Kilisesi, Padua -
![image]()
Simone Martini, 1317-1319, San Francesco, Assisi
Minyatür
Fransa'da ve İngiltere'de Gotik tarzı 1160/70 yıllarında minyatürde uygulanmaya başladı; Almanya'da ise 1300 yılına kadar minyatürde romanesk şekiller kullanıldı. Fransa Gotik döneminin önder ülkesiydi ve minyatürün sanatsal gelişimini belirledi. 15. yüzyılın ikinci yarısında matbaacılığın yaygınlaşmasıyla Gotik döneminden Rönesansa geçiş zamanında minyatür önemini kaybetmeye başladı.
-
![image]()
Bible moralisée, Viyana, Ulusal kütüphane (1250 civarı) -
![image]()
Très Riches Heures du duc de Berry 'dan Ocak, , Chantilly, Musée Condé (1412-16) -
![image]()
Très Riches Heures du duc de Berry 'dan Luka, , Chantilly, Musée Condé (1412-16) -
![image]()
Très Belles Heures de Notre-Dame 'den Vaftizçi Yahya'nın doğumu, Meister G des Mailänder Gebetsbuches (Jan van Eyck), Mailand, 1422
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Gotik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "ArtCyclopedia.com" websitesinde Gotik sanat10 Mart 2011 tarihinde at sitesinde arşivlendi (İngilizce)
- "Encyclopedia Britannica Online" Gotik sanat 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- , , Sixth Edition. 2001.
- (Almanca)
- Gothic art 18 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "A World History of Art" ve [1] 21 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- "Gothic Art for England 1400–1547". 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gotik kendine has ozelligi olan bir sanat anlayisi ve Gotik yazilar ilk baski denemelerinde denenmis cogunlukla Almanlar tarafindan kullanilan bir yazi stilidir Gotik sanati 12 yuzyilin ikinci yarisinda Romanesk sanatinin degismesiyle Latin sanatina bir tepki olarak ortaya cikmistir Orta Cagi kapatan Ronesansi baslatan akimdir Gotik tarzi yalniz mimarlikta tesirli olmayip heykelcilik resim yazi sus ve hatta gundelik esyada da etkili olmustur Ortaya cikisi Gotik terimi ilk kez Giorgio Vasari tarafindan asagilayici bir anlamda kullanilmistir Ona gore bu uslup Roma yi yagmalayan Gotlara yani barbarlara ozgu bir usluptur Gotik uslup genel olarak 12 yuzyilin baslarindan 15 yuzyil ortalarina kadar yaygin olmakla birlikte bu tarihlendirme farkli cografyalar icin degismektedir Ornegin uslubun besigi olan Fransa ve Almanya da Gotik 15 yuzyilin ortalarina kadar varligini surdurmusken daha gec girebildigi Italya da 15 yuzyil baslarinda ortadan kalmistir Gotik donem Avrupa da buyuk politik degisikliklerin oldugu bir donemdir 1204 yilinda IV Hacli Seferi Konstantinopolis i isgal etmis ve Bizans i ve onun temsil ettigi politik olusumu etkisiz kilmistir 1214 yilinda da Philippe Auguste yonetimindeki Fransizlar ve baglasiklari Kutsal Roma Cermen Ordusu nu yenmis onun yonetimi altinda Fransa feodal beyler toplulugundan guclu bir monarsik yapiya donusmustur 12 yuzyilda manastirlar ve satolar etrafinda toplanan kucuk nufus birimlerinden olusmus koylerin yerine 13 yuzyildan itibaren kasabalar ve sehirler gorulmeye baslanmistir ki bu da toplumsal acidan yeni duzenlemeleri getirmistir Sehirlesmenin beraberinde getirdigi sivillesme ve entelektuel birikimin artisi kilisenin temsil ettigi ruhani guclere dayanan kutsal gucun aleyhinde yonetimde belirgin bir laiklesme surecini de baslatmistir 1240 tan sonra Paris Avrupa nin en onemli kulturel ve siyasal merkezi durumuna gelmis ve Fransizca Latince nin yerine gecerek lingua franca konumuna ulasmistir Gotik mimariGotik mimarligin baslangici ve stilin ozelliklerinin belirdigi ilk yapi olarak 1122 de tarafindan tasarimlanan Paris yakinindaki Saint Denis kilisesi gosterilir Avrupa nin sanat merkezi kabul edilen Italya da Fransa ve Almanya ya nazaran pek tesiri gorulmemistir Ingiltere de sutunlari cogaltan ve kubbenin altinda onlari yelpaze gibi acan bir dikey usluba baglidir Ispanya da Gotik sanatinin Arap motifleriyle birlesmesinden meydana gelen mudeccen uslubu dogmustur Gotik mimari sanati Avrupa nin kuzeyinde 16 yuzyilin baslangicina kadar surmustur Gotik mimarinin baslica ozellikleri sivri kemerler kaburgali tonozlar gul pencereler kuleler ve ucan payandalar ile asiri derecede yuksek gorunumlu yapilar olarak sayilabilir Gotik mimarisinin baslica eseri katedraldir 13 yuzyilda toplum adeta butun heyecanini ve zenginligini katedral yapmaya ve suslemeye harcamistir Boylece ekonomi de gelismistir Gotik mimarinin en onemli ornekleri Paris te bulunan Notre Dame Katedrali Chartres Katedrali Reims Katedrali ve Strasbourg Katedrali Danimarka da Roskilde Katedrali Ingiltere de Salisbury Katedrali ve Italya da Milano Katedrali dir Gotik mimari tarzi Bati Avrupa da ozellikle dinsel binalarda kullanilmistir Portekiz de Batalhar Manastiri Fransa Avignon da Papalar Sarayi bunlara ornektir Gotik sanatinin mimarlari agirligin itme kuvvetini ve yonunu tespit ederek baskiyi kemerlere ve fil ayaklarina aktardilar Boylece yapinin tamami dengeye faydali olan elemanlara baglandi Ayaklarin agirligi duvarlarin uzerinden kendi ustlerine almasiyla duvarlara vitray suslemeler yapildi Cephelerde bulunan cok sayida cam ve vitray gotik yapilarin karakteristik ozelliklerinden biri oldu Agirliga tamamiyla hakim olan Gotik mimarisinde yapilar sanki yukselerek ucuyormus gibi bir his verir Gotik mimari tarzinin onemli ozelligi sivriliktir Roma mimarisindeki yaygin kubbeler yerine dilimli kubbeler yuvarlak kemerler yerine sivri ve birbirini kesen kemerler kullanilmistir Dini yapilarda aranan diger bir husus ise buyukluk ve yucelik hissinin uyandirilmasidir Pencerelerin bol olmasi pencere camlarinin renkli olmasi catilardaki okumsu kuleler dikkati ceken diger ozelliklerdir Fransa da Amiens Katedrali Paris te Notre Dame katedrali Fransa da Chartres Katedrali Fransa da Reims Katedrali Fransa da Ingiltere de Salisbury Katedrali Italya da Milano daki Milano Katedrali Fransa da Saint Denis Basilikasi batidan Portekiz de Batalhar Manastiri on cephesi Fransa Avignon da Papalar Sarayi HeykelcilikGotik heykeller cogunlukla katedral ve kilise gibi dini yapilarda girislerde ve duvarlarda kendilerine yer bulmuslardir Sanatcilar heykeller araciligiyla Hristiyanligin ilk donemlerinde oldugu gibi inancli kisilere gorsel bir oge sunmak amaciyla yapilmistir Yalniz hala ilkcagdaki ogretilerden etkilenen heykelciler icin onemli olan figurdeki kisinin hissettiklerini bakan kisiye vermektir Gercege benzerlik perspektif herhangi bir onem tasimaz Heykelcilikteki etkisi Avrupa da 12 yuzyila kadar yayginlasmistir Paris Notre Dame Katedrali nde Adem ve Havva heykeli Fransa da Chartes Katedrali yak 11 Bati Kraliyeti Girisi heykelleri Dogu Fransa da Strasburg Katedrali onundeki Magilerin Hediyeleri heykelleri Ulm Protestant Lutheran Katedrali girisinde Uzuntuler Adami Resim13 yuzyilin baslangiciyla Gotik tarzi gorsel sanatlarda uygulanmaya baslar Gotik resim tarzinin ilk ve orta asamasinda kisilerin veya perspektiflerin dogal gosterilmesi yerine resimde duzenlemenin ve oranlarin onemi ve dini anlamina gore renk kullanimi on plana gecer Gotik resim tarzinin ozelliklerinden biri resimlerde dini konular gosterilmesidir Bunun disinda resimlerde asil hayat avcilik ve bayramlar gibi dunyevi konular da kullanilmistir Alpler in kuzeyinde Gotik tarzi vitray ve fresk in onune gecer O zamanlarda mimarisinde buyuk duvar yapisi onem kazanmasiyla Italya ozel bir rol alir Fresklerde Gotik tarzi Giotto di Bondone ile sundugu ve daha once hic kullanilmayan dogalcilik ile en yuksek noktasina ulasir Dogalcilik fresklere verdigi derinlik ve her figure verdigi kendine ozel yuz ifadelerinden anlasilir 13 yuzyilin ortasinda Fransa da vitray sanatinin yaninda minyatur de onem kazanir Minyatur giderek sadece ayinle ilgili eserlerde degil diger dunyevi konularla ilgili kitaplarda da kullanilmaya baslar Bu gelisimin zirvesini ve eserleri 1413 1416 olusturur Freskler dan Maesta 1280 civari San Francesco Assisi Giotto dan The Kiss of Judas 1304 1306 Scrovegni Kilisesi Padua Simone Martini 1317 1319 San Francesco AssisiMinyatur Fransa da ve Ingiltere de Gotik tarzi 1160 70 yillarinda minyaturde uygulanmaya basladi Almanya da ise 1300 yilina kadar minyaturde romanesk sekiller kullanildi Fransa Gotik doneminin onder ulkesiydi ve minyaturun sanatsal gelisimini belirledi 15 yuzyilin ikinci yarisinda matbaaciligin yayginlasmasiyla Gotik doneminden Ronesansa gecis zamaninda minyatur onemini kaybetmeye basladi Bible moralisee Viyana Ulusal kutuphane 1250 civari Tres Riches Heures du duc de Berry dan Ocak Chantilly Musee Conde 1412 16 Tres Riches Heures du duc de Berry dan Luka Chantilly Musee Conde 1412 16 Tres Belles Heures de Notre Dame den Vaftizci Yahya nin dogumu Meister G des Mailander Gebetsbuches Jan van Eyck Mailand 1422Dis baglantilarWikimedia Commons ta Gotik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir ArtCyclopedia com websitesinde Gotik sanat10 Mart 2011 tarihinde at sitesinde arsivlendi Ingilizce Encyclopedia Britannica Online Gotik sanat 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Sixth Edition 2001 Almanca Gothic art 18 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde A World History of Art ve 1 21 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gothic Art for England 1400 1547 7 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2007