Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Gök gürültüsü, şimşek ve yıldırım esnasında oluşan patlamaya benzer yüksek ses. Şimşek sonucu meydana gelen yıldırım demetlerini çevreleyen havada şiddetli bir basınç ve sıcaklık yükselmesi görülür. Yıldırım demetlerini çevreleyen havada oluşan bu ani sıcaklık ve basınç değişimi havanın hızla genleşmesine neden olur. İşte, havanın bu ani genleşmesi yaratır, ki bu da gök gürültüsünü meydana getirir.
Gök gürültüsünün çeşitli sesleri vardır. Ağır ve derinden gelen bir ses, gök gürültüsünün uzaklardan geldiğini gösterir. Çatırtılı gök gürültüsü, yıldırımın birçok kollara ayrıldığında duyulur. Şimşek çakmasından sonra duyulan en kuvvetli sesi, yıldırımın asıl gövdesi; arkadan gelen sesi, ayrıldığı kollar meydana getirir. Ses hızı, ışık hızından çok küçük olduğundan, gök gürültüsü daima şimşek görüldükten sonra duyulur.
Dağlık bölgeler hariç, gök gürültüsünün 30-40 saniyeden fazla sürdüğü pek görülmez. Yapılan tetkiklerde bazı bilim adamlarına göre şimşek ve bunun sonucu gök gürültüsünün meydana gelmesi için elektrik yüklü bulutların uçlarındaki sıcaklığın 28 °C'ye yükselmesi gerekmektedir. Bundan başka, bulut içinde buz parçacıkları ve su damlalarının aynı anda mevcut olmaları, şimşeğin akması için gerekli görülmektedir. Böyle bir durumda bulut içinde sıcaklık -20 °C olduğu seviye etrafında pozitif elektrik yüklü ve 0 °C ile 10 °C arasında bulunan büyük bir alanda ise negatif elektrik yüklü bir merkez bulunur. Bu merkezler esas elektrik boşalım merkezleri olup, şimşek bu merkezler arasındaki kanalda meydana gelir. Kanalın sıcaklığı bir anda hemen hemen 10.000 °C'ye yükselir. Bu ısınma sonunda süratle hacmi genişleyen havadan gürültü olarak dalgalar yayılır.
Gök gürültüsü bazen şimşek mahallinden 64 km uzaktan, ses dalgalarının aşağı atmosferde kırılmalara uğradığı zamanlarda 16–25 km uzaktan işitilebilir. Buna karşılık bazen 16 km'den çok daha kısa mesafelerden bile işitilmediği de olur.
Mesafe hesabı
Şimşeğin gözlemciye uzaklığı çok basit bir yöntemle hesaplanabilir. Ses hızı deniz seviyesinde saniyede yaklaşık 340 metredir. Öncelikle şimşek çakması ile gök gürültüsünün işitilmesi arasındaki zaman farkı ölçülür. Bunun için bir kronometre kullanılabilir. Her bir saniye 340 metre ile çarpılır. Örneğin gök gürültüsü şimşekten 7 saniye sonra işitilmişse, şimşek 7 s x 340 m/s = 2380 metre (2,38 km) uzakta gerçekleşmiştir.
Dış bağlantılar
- Yıldırım animasyonu 4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Youtube.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gok gurultusu simsek ve yildirim esnasinda olusan patlamaya benzer yuksek ses Simsek sonucu meydana gelen yildirim demetlerini cevreleyen havada siddetli bir basinc ve sicaklik yukselmesi gorulur Yildirim demetlerini cevreleyen havada olusan bu ani sicaklik ve basinc degisimi havanin hizla genlesmesine neden olur Iste havanin bu ani genlesmesi yaratir ki bu da gok gurultusunu meydana getirir Gok gurultusunun cesitli sesleri vardir Agir ve derinden gelen bir ses gok gurultusunun uzaklardan geldigini gosterir Catirtili gok gurultusu yildirimin bircok kollara ayrildiginda duyulur Simsek cakmasindan sonra duyulan en kuvvetli sesi yildirimin asil govdesi arkadan gelen sesi ayrildigi kollar meydana getirir Ses hizi isik hizindan cok kucuk oldugundan gok gurultusu daima simsek goruldukten sonra duyulur Daglik bolgeler haric gok gurultusunun 30 40 saniyeden fazla surdugu pek gorulmez Yapilan tetkiklerde bazi bilim adamlarina gore simsek ve bunun sonucu gok gurultusunun meydana gelmesi icin elektrik yuklu bulutlarin uclarindaki sicakligin 28 C ye yukselmesi gerekmektedir Bundan baska bulut icinde buz parcaciklari ve su damlalarinin ayni anda mevcut olmalari simsegin akmasi icin gerekli gorulmektedir Boyle bir durumda bulut icinde sicaklik 20 C oldugu seviye etrafinda pozitif elektrik yuklu ve 0 C ile 10 C arasinda bulunan buyuk bir alanda ise negatif elektrik yuklu bir merkez bulunur Bu merkezler esas elektrik bosalim merkezleri olup simsek bu merkezler arasindaki kanalda meydana gelir Kanalin sicakligi bir anda hemen hemen 10 000 C ye yukselir Bu isinma sonunda suratle hacmi genisleyen havadan gurultu olarak dalgalar yayilir Gok gurultusu bazen simsek mahallinden 64 km uzaktan ses dalgalarinin asagi atmosferde kirilmalara ugradigi zamanlarda 16 25 km uzaktan isitilebilir Buna karsilik bazen 16 km den cok daha kisa mesafelerden bile isitilmedigi de olur Mesafe hesabiSimsegin gozlemciye uzakligi cok basit bir yontemle hesaplanabilir Ses hizi deniz seviyesinde saniyede yaklasik 340 metredir Oncelikle simsek cakmasi ile gok gurultusunun isitilmesi arasindaki zaman farki olculur Bunun icin bir kronometre kullanilabilir Her bir saniye 340 metre ile carpilir Ornegin gok gurultusu simsekten 7 saniye sonra isitilmisse simsek 7 s x 340 m s 2380 metre 2 38 km uzakta gerceklesmistir Dis baglantilarYildirim animasyonu 4 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Youtube