Göksel Gövdeler (Çince: 天干; pinyin: tiāngān), Shang Hanedanı döneminde haftanın on gününün isimleri olarak ortaya çıkan Çin onlu sistemidir. Ayrıca Shang dönemi ritüelinde, Shang haftasının karşılık gelen gününde fedakarlık teklif edilen ölü aile üyelerinin isimleri olarak kullanıldılar. Göksel Gövdeler, altmış günlük bir bileşik döngü oluşturmak için benzer bir on iki günlük döngü olan Dünyevi Dallar ile kombinasyon halinde kullanıldı. Daha sonra Göksel Gövdeler, haftanın günleri ve ölü akrabalar için ad olarak orijinal işlevlerini yitirdi ve 60 yıllık takvim döngüsü olarak Dünya Dalları ile birlikte en belirgin ve uzun ömürlü olan birçok başka kullanım alanı elde etti. Sistem Doğu Asya'da kullanılmaktadır.
Tablo
Göksel Gövdeler | Çince | Japonca (rōmaji) | Korece (romaja) | Mançuca (Möllendorf) | Vietnamca | Yin ve yang | Beş Element | Beş Element bağıntısı | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mandarin | Mandarin Pinyin | Wu | Kantonca Jyutping | onyomi | kunyomi | ||||||||
1 | 甲 | ㄐㄧㄚˇ | jiǎ | ciaeh43 | gaap3 | コウ (kō) | きのえ (kinoe) | 갑 (gap) | ᠨᡳᠣᠸᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ (niowanggiyan) | giáp | 陽 (yang) | 木 (tahta) | 東 Doğu |
2 | 乙 | ㄧˇ | yǐ | ieh43 | jyut6 | オツ (otsu) | きのと (kinoto) | 을 (eul) | ᠨᡳᠣᡥᠣᠨ (niohon) | ất | 陰 (yin) | ||
3 | 丙 | ㄅㄧㄥˇ | bǐng | pin51 | bing2 | ヘイ (hei) | ひのえ (hinoe) | 병 (byeong) | ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (fulgiyan) | bính | 陽 (yang) | 火 (ateş) | 南 Güney |
4 | 丁 | ㄉㄧㄥ | dīng | ting44 | ding1 | テイ (tei) | ひのと (hinoto) | 정 (jeong) | ᡶᡠᠯᠠᡥᡡᠨ (fulahūn) | đinh | 陰 (yin) | ||
5 | 戊 | ㄨˋ | wù | vu231 | mou6 | ボ (bo) | つちのえ (tsuchinoe) | 무 (mu) | ᠰᡠᠸᠠᠶᠠᠨ (suwayan) | mậu | 陽 (yang) | 土 (toprak) | 中 Orta |
6 | 己 | ㄐㄧˇ | jǐ | ci51 | gei2 | キ (ki) | つちのと (tsuchinoto) | 기 (gi) | ᠰᠣᡥᠣᠨ (sohon) | kỷ | 陰 (yin) | ||
7 | 庚 | ㄍㄥ | gēng | keng44 | gang1 | コウ (kō) | かのえ (kanoe) | 경 (gyeong) | ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ (šanyan) | canh | 陽 (yang) | 金 (metal) | 西 Batı |
8 | 辛 | ㄒㄧㄣ | xīn | sin44 | san1 | シン (shin) | かのと (kanoto) | 신 (sin) | ᡧᠠᡥᡡᠨ (šahūn) | tân | 陰 (yin) | ||
9 | 壬 | ㄖㄣˊ | rén | nyin223 | jam4 | ジン (jin) | みずのえ (mizunoe) | 임 (im) | ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ (sahaliyan) | nhâm | 陽 (yang) | 水 (su) | 北 Kuzey |
10 | 癸 | ㄍㄨㄟˇ | guǐ | kue51 | gwai3 | キ (ki) | みずのと (mizunoto) | 계 (gye) | ᠰᠠᡥᠠᡥᡡᠨ (sahahūn) | quý | 陰 (yin) |
Kaynakça
- Allan, Sarah (1991). The shape of the turtle: myth, art, and cosmos in early China. Albany NY: . ISBN .
- Barnard, Noel (1986). "A new approach to the study of clan-sign inscriptions of Shang". Kwang-chih Chang (Ed.). Studies of Shang archaeology : selected papers from the International Conference on Shang Civilization. New Haven: . ss. 141-206. ISBN .
- ; (1978). "T'ien kan: a key to the history of the Shang". David Roy (Ed.). Ancient China : studies in early civilization. Hong Kong: . ss. 13-42. ISBN .
- Chang Tai-Ping (1978). "The role of the t'ien-kan ti-chih terms in the naming system of the Yin". Early China. Cilt 4. ss. 45-48.
- Keightley, David (2000). The ancestral landscape: time, space, and community in late Shang China, ca. 1200-1045 B.C. Berkeley: University of California, Berkeley, Center for Chinese Studies. ISBN .
- (1985). "A note on the origins of the Chinese duodenary cycle". Graham Thurgood (Ed.). Linguistics of the Sino-Tibetan area : the state of the art : papers presented to Paul K. Benedict for his 7lst birthday. Canberra: Australian National University. ss. 85-89.
- Pulleyblank, E. G. (1995). "The ganzhi as phonograms". Early China News. Cilt 8. ss. 29-30.
- Smith, Adam (2011). "The Chinese sexagenary cycle and the ritual origins of the calendar". John Steele (Ed.). Calendars and years II : astronomy and time in the ancient and medieval world (PDF). Oxford: Oxbow. ss. 1-37. ISBN . 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Göksel Gövdeler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Heavenly Stems and Earthly Branches". Hong Kong Observatory. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goksel Govdeler Cince 天干 pinyin tiangan Shang Hanedani doneminde haftanin on gununun isimleri olarak ortaya cikan Cin onlu sistemidir Ayrica Shang donemi rituelinde Shang haftasinin karsilik gelen gununde fedakarlik teklif edilen olu aile uyelerinin isimleri olarak kullanildilar Goksel Govdeler altmis gunluk bir bilesik dongu olusturmak icin benzer bir on iki gunluk dongu olan Dunyevi Dallar ile kombinasyon halinde kullanildi Daha sonra Goksel Govdeler haftanin gunleri ve olu akrabalar icin ad olarak orijinal islevlerini yitirdi ve 60 yillik takvim dongusu olarak Dunya Dallari ile birlikte en belirgin ve uzun omurlu olan bircok baska kullanim alani elde etti Sistem Dogu Asya da kullanilmaktadir Tablo Goksel Govdeler Cince Japonca rōmaji Korece romaja Mancuca Mollendorf Vietnamca Yin ve yang Bes Element Bes Element bagintisiMandarin Mandarin Pinyin Wu Kantonca Jyutping onyomi kunyomi1 甲 ㄐㄧㄚˇ jiǎ ciaeh43 gaap3 コウ kō きのえ kinoe 갑 gap ᠨᡳᠣᠸᠠᠩᡤᡳᠶᠠᠨ niowanggiyan giap 陽 yang 木 tahta 東 Dogu2 乙 ㄧˇ yǐ ieh43 jyut6 オツ otsu きのと kinoto 을 eul ᠨᡳᠣᡥᠣᠨ niohon ất 陰 yin 3 丙 ㄅㄧㄥˇ bǐng pin51 bing2 ヘイ hei ひのえ hinoe 병 byeong ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ fulgiyan binh 陽 yang 火 ates 南 Guney4 丁 ㄉㄧㄥ ding ting44 ding1 テイ tei ひのと hinoto 정 jeong ᡶᡠᠯᠠᡥᡡᠨ fulahun đinh 陰 yin 5 戊 ㄨˋ wu vu231 mou6 ボ bo つちのえ tsuchinoe 무 mu ᠰᡠᠸᠠᠶᠠᠨ suwayan mậu 陽 yang 土 toprak 中 Orta6 己 ㄐㄧˇ jǐ ci51 gei2 キ ki つちのと tsuchinoto 기 gi ᠰᠣᡥᠣᠨ sohon kỷ 陰 yin 7 庚 ㄍㄥ geng keng44 gang1 コウ kō かのえ kanoe 경 gyeong ᡧᠠᠨᠶᠠᠨ sanyan canh 陽 yang 金 metal 西 Bati8 辛 ㄒㄧㄣ xin sin44 san1 シン shin かのと kanoto 신 sin ᡧᠠᡥᡡᠨ sahun tan 陰 yin 9 壬 ㄖㄣˊ ren nyin223 jam4 ジン jin みずのえ mizunoe 임 im ᠰᠠᡥᠠᠯᡳᠶᠠᠨ sahaliyan nham 陽 yang 水 su 北 Kuzey10 癸 ㄍㄨㄟˇ guǐ kue51 gwai3 キ ki みずのと mizunoto 계 gye ᠰᠠᡥᠠᡥᡡᠨ sahahun quy 陰 yin KaynakcaAllan Sarah 1991 The shape of the turtle myth art and cosmos in early China Albany NY ISBN 978 0 7914 0459 1 Barnard Noel 1986 A new approach to the study of clan sign inscriptions of Shang Kwang chih Chang Ed Studies of Shang archaeology selected papers from the International Conference on Shang Civilization New Haven ss 141 206 ISBN 978 0 300 03578 0 1978 T ien kan a key to the history of the Shang David Roy Ed Ancient China studies in early civilization Hong Kong ss 13 42 ISBN 978 962 201 144 1 Chang Tai Ping 1978 The role of the t ien kan ti chih terms in the naming system of the Yin Early China Cilt 4 ss 45 48 Keightley David 2000 The ancestral landscape time space and community in late Shang China ca 1200 1045 B C Berkeley University of California Berkeley Center for Chinese Studies ISBN 978 1 55729 070 0 1985 A note on the origins of the Chinese duodenary cycle Graham Thurgood Ed Linguistics of the Sino Tibetan area the state of the art papers presented to Paul K Benedict for his 7lst birthday Canberra Australian National University ss 85 89 Pulleyblank E G 1995 The ganzhi as phonograms Early China News Cilt 8 ss 29 30 Smith Adam 2011 The Chinese sexagenary cycle and the ritual origins of the calendar John Steele Ed Calendars and years II astronomy and time in the ancient and medieval world PDF Oxford Oxbow ss 1 37 ISBN 978 1 84217 987 1 13 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Goksel Govdeler ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Heavenly Stems and Earthly Branches Hong Kong Observatory 4 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2020