Göktürk Kağanlığı idaresindeki hukuki yapıya Göktürk hukuku denir.
Yargı ve Hukuki Cezalandırma
Göktürk Devleti'nde yüksek devlet mahkemesine "yargu" denirdi. Adliye (könilik) müessesesi mevcuttur.
Mahkemelerin (Yarguların) vazifeleri töreyi ve örfi hukuku uygulamaktı. Göktürk devlet adamı Tonyukuk, mahkeme başkanlığı (yarganlık) görevini yapmıştır. Hükümdarlar da mahkeme başkanlığı (yarganlık) yaparlardı.
Göktürk ülkesinde cari cezai hükümler şunlar idi:
- Zina yapan evlilerin cezası, idam.
- Adam öldürme, idam.
- Soygun yapan, bağlı at çalan, idam.
- Genç kızları aldatanlar ağır bir şekilde mal ile tazminat ödemek zorunda bırakıldıktan sonra, o kızla mutlaka evlenmesi gerekirdi.
- Adam yaralayanlar, yaranın derecesine göre mal-mülk ödemek suretiyle suçlarını tazmin ederlerdi.
- At ve koyun çalanlar on katından fazlasını ödemeye mahkum edilirdi.
- Diğer hafif suçlar 10 günü geçmemek üzere cezalandırılırdı.
- Vatana ihanet edenler, ordudan kaçanlar ölüme mahkum edilirdi. Ceza işlemleri herkese hiçbir fark gözetmeksizin aynen uygulanırdı.
Özel Hukuk
Göktürk Devleti'nde kulluk ve kölelik sistemi bulunmamaktadır.
Göktürk hukuk sistemine göre insanların hepsi hürdür.
Kadınların da toplumda önemli yerleri vardır.
Devlet yönetiminde kadınlar da (hatunlar da) söz sahibidir.
Ölen babaların, amcaların, erkek kardeşlerin eşleriyle evlenme (leviratüs) sistemi vardır.
Dışarıdan evlenme (egzogami) sistemi vardır.
Göktürk vatandaşlarının vergileri at ve koyun idi.
Altın uçlu oklar balmumuna sürülür ve mühür (tamga) şeklinde kullanılırdı.
Özel mülkiyet sistemi mevcuttur. Göktürk Devleti'nde herkes bir parça toprağa sahiptir.
Kız çocuklarına önem verilir, kızın miras hakkı çeyiz olarak koca evine giderdi.
Selamlama ise Göktürk yazıtlarında baş eğme ve diz çökme şeklinde yapılır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Eski Türk Tarihi Türklerin Kökeni, Yönetimleri ve Çin ile İlişkileri. Kronik Kitap Yayınları. Ahmet Taşağıl. ss. 56-57. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=, |tarih=
(); - ^ Gerard Clauson (1972). An etymological dictionary of pre-thirteenth-century Turkish (İngilizce). Oxford University Press. s. 963.
- ^ a b Chou Shu 50, s. 908 vd.
- ^ a b Chou Shu 50, s. 909-910; Suei Shu 84, s. 1864-1 865
- ^ a b Suei Shu 85, s. 1 867 vd
- ^ Kafesoğlu, s. 280
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gokturk Kaganligi idaresindeki hukuki yapiya Gokturk hukuku denir Yargi ve Hukuki CezalandirmaGokturk Devleti nde yuksek devlet mahkemesine yargu denirdi Adliye konilik muessesesi mevcuttur Mahkemelerin Yargularin vazifeleri toreyi ve orfi hukuku uygulamakti Gokturk devlet adami Tonyukuk mahkeme baskanligi yarganlik gorevini yapmistir Hukumdarlar da mahkeme baskanligi yarganlik yaparlardi Gokturk ulkesinde cari cezai hukumler sunlar idi Zina yapan evlilerin cezasi idam Adam oldurme idam Soygun yapan bagli at calan idam Genc kizlari aldatanlar agir bir sekilde mal ile tazminat odemek zorunda birakildiktan sonra o kizla mutlaka evlenmesi gerekirdi Adam yaralayanlar yaranin derecesine gore mal mulk odemek suretiyle suclarini tazmin ederlerdi At ve koyun calanlar on katindan fazlasini odemeye mahkum edilirdi Diger hafif suclar 10 gunu gecmemek uzere cezalandirilirdi Vatana ihanet edenler ordudan kacanlar olume mahkum edilirdi Ceza islemleri herkese hicbir fark gozetmeksizin aynen uygulanirdi Ozel HukukGokturk Devleti nde kulluk ve kolelik sistemi bulunmamaktadir Gokturk hukuk sistemine gore insanlarin hepsi hurdur Kadinlarin da toplumda onemli yerleri vardir Devlet yonetiminde kadinlar da hatunlar da soz sahibidir Olen babalarin amcalarin erkek kardeslerin esleriyle evlenme leviratus sistemi vardir Disaridan evlenme egzogami sistemi vardir Gokturk vatandaslarinin vergileri at ve koyun idi Altin uclu oklar balmumuna surulur ve muhur tamga seklinde kullanilirdi Ozel mulkiyet sistemi mevcuttur Gokturk Devleti nde herkes bir parca topraga sahiptir Kiz cocuklarina onem verilir kizin miras hakki ceyiz olarak koca evine giderdi Selamlama ise Gokturk yazitlarinda bas egme ve diz cokme seklinde yapilir Kaynakca a b c d e f g Eski Turk Tarihi Turklerin Kokeni Yonetimleri ve Cin ile Iliskileri Kronik Kitap Yayinlari Ahmet Tasagil ss 56 57 Tarih degerini gozden gecirin erisimtarihi tarih yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Gerard Clauson 1972 An etymological dictionary of pre thirteenth century Turkish Ingilizce Oxford University Press s 963 a b Chou Shu 50 s 908 vd a b Chou Shu 50 s 909 910 Suei Shu 84 s 1864 1 865 a b Suei Shu 85 s 1 867 vd Kafesoglu s 280