Gördesli Makbule Hanım (1902, Gördes, Manisa - 17 Mart 1922, Akkocalı, Akhisar) Türk Kurtuluş Savaşı'nda Anadolu'yu işgal eden Yunan kuvvetleri ile savaşırken ölen bir Kuvay-ı Milliye neferidir.
Gördesli Makbule | |
---|---|
Doğum | 1902 Gördes, Manisa, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 17 Mart 1922 (19-20 yaşlarında) Akkocalı, Akhisar, Manisa, Türkiye |
Ölüm sebebi | Ateşli silah |
Defin yeri | Kocayayla mevki, Akkocalı, Akhisar, Manisa 39°10′35″K 27°58′49″D / 39.17639°K 27.98028°D |
Diğer ad(lar)ı | Makbule Hanım Gördes Kızı Makbule Efe Gördesli Mücahide Makbule |
Meslek | Kuvay-i Milliye neferi |
Evlilik | Halil Efe (e. 1920–1922) |
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Yunan işgaline karşı Gördes- Demirci - Simav - Sındırgı bölgesinde başlayan direnişe katıldı. 16 Mart 1922'de Şahinkaya Köyü ve Akkocalı Köyü civarındaki Kocayayla mevkiindeki bir baskın sırasında öldürüldü.
Hayatı
1901 veya 1902 yılında Manisa’nın Gördes kasabasında doğdu. Babası, Ali Ustalar (Ağustolar) ailesinden Abdullah Efendi, annesi Zeliha Hanım'dır. Çocukluk yıllarında ailesinden ata binmeyi, avcılığı ve ev işlerini öğrendi, çevresinde "Asker Makbule" lakabı ile anıldı. 12 yaşında babasını kaybetti.
I. Dünya Savaşı'ndan sonra Manisa 25 Mayıs 1919'da işgale uğrayınca, Makbule Hanım'ın yaşadığı Gördes'te Kuva-yı Milliye teşkilatı kuruldu. Oluşturulan millî birliğin yanı sıra Gördes ve çevresinde Sarı Mehmet Efe, Halil Efe, Saçlı Efe, Parti Pehlivan ve Ali Bey çeteleri oluştu. Makbule Hanım, Parti Pehlivan çetesine katıldı. Çeteler, bir süre sonra tek efe teşkilatı olarak birleşti.
Gördes kasabası, 15 Temmuz 1920'de Yunan işgaline uğradı. Yunan kuvvetleri 21-22 Mayıs 1921 tarihlerinde Gördes kasabasını topa tutup kundaklayarak tamamen yaktılar.
Gördes'in yakılmasından sonra 1921 yılının Temmuz sonunda Makbule Hanım Usturumcalı Halil Efe ile evlendi. Düğün, Demirci'de Kaymakam’ın evinin avlusunda yapıldı. Makbule Hanım, Halil Efe ile evlendikten sonra eşi ile birlikte İbrahim Ethem Bey komutasındaki Akıncı Birlikleri'ne katıldı.
Sakarya Muharebesi sırasında Afyon mevzilerine çekilen Yunan birliklerinin Gördes civarına tekrar gelmesi üzerine, Akıncı Birlikleri düşmanı pusuya düşürmek için hazırlık yaptı. Makbule Hanım, müfrezesi ile beraber kalmak için ısrar etti. 16 Aralık 1921'in gecesinde Söğütlü köyüne varan müfreze düşmanla çatıştı. Makbule, çatışmada büyük yararlık gösterdi
Akıncı Birliği, 16 Mart 1922'de Şahinkaya Köyü ve Akkocalı Köyü civarındaki Kocayayla mevkiinde baskına uğradı. Gördesli Makbule, çarpışma sırasında vuruldu. Cenazesi Kocayayla’da gömüldü.
Nasıl şehit olduğuna dair kaynaklarda farklı bilgiler bulunur. 1922 tarihli, İbrahim Ethem imzalı harp raporunda Makbule Hanım'ın ölümü şöyle bildirilmiştir:
“ | Şehit Halil Efe'nin ailesi Makbule Hanım, zevci gibi, birkaç müsademeye girmiş ve Kocayayla muharebesinde ihraz-ı rütbe-i şahadet eylemiştir.” | ” |
Hatırası
Gördesli Makbule'nin hatırası Gördes ilçesinde şehrin merkezindeki Şehit Makbule Hanım Meydanı'nda, ilçedeki Şehit Makbule Hanım İlköğretim Okulunda, Sındırgı’da bir lisede, Demirci’de Kaymakamlık binası önündeki heykelde, Manisa’daki parkta yaşatılmaktadır.
Halil Efe, Gördesli Makbule'den iki ay sonra 17 Mayıs 1922'de Selendi’de bir çarpışmada ölmüştür. Gördesli Makbule’nin, Gördes belediye alanında Halil Efe ile birlikte heykeli bulunur.
Makbule Hanım'ın Kocayayla'da defnedildiği yer, düşmanların eline geçmemesi için gizli tutulmuş; 2000 yılında başlatılan çalışma sonucu Kocayayla'dan 4 km. uzaklıktaki Harlak deresinin Dereçatı mevkisinde olduğu bulunmuştur. Gördesli Makbule'nin mezar yeri ve çevresi kurtuluşunun 90. yıldönümünde düzenlendi, mezar taşı ve küçük bir anıt yaptırıldı. Gördesli Makbule, Gördes'in düşman işgalinden kurtuluşunun yıl dönümlerinde ve 17 Mart vefat tarihinde mezarı başında düzenlenen çeşitli etkinliklerle anılmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e Ulusan, Şayan. "GÖRDES'İN ŞEHİT KIZI: MAKBULE". 28 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
- ^ Prof. Dr. Cihan Dura (9 Mart 2017). . Söz Gazetesi. 10 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2017.
- ^ a b c Özelmacı, Şeyma; Çakır, Uğur (30 Haziran 2019). "Kadın Kahramanlarımızdan Bir Milis; Gördesli Makbule". Takvim-i Vekayi. 7 (1): 1-23. ISSN 2148-0087. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
- ^ Ergül, Teoman (2013). "Ege'de İşgal Bölgesinin OrtasındaDüşmana Direnen "Akıncılar"" (PDF). Kebikeç Dergi. 28 Nisan 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
- ^ "Gördesli Şehit Mücahide Makbule Hanım". 27 Aralık 2017. 28 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
- ^ İnce, Ahmet (10 Eylül 2012). "Milli Mücadele kahramanı Makbule'ye geciken ziyaret". Hürriyet. 28 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gordesli Makbule Hanim 1902 Gordes Manisa 17 Mart 1922 Akkocali Akhisar Turk Kurtulus Savasi nda Anadolu yu isgal eden Yunan kuvvetleri ile savasirken olen bir Kuvay i Milliye neferidir Gordesli MakbuleDogum1902 Gordes Manisa Osmanli ImparatorluguOlum17 Mart 1922 19 20 yaslarinda Akkocali Akhisar Manisa TurkiyeOlum sebebiAtesli silahDefin yeriKocayayla mevki Akkocali Akhisar Manisa 39 10 35 K 27 58 49 D 39 17639 K 27 98028 D 39 17639 27 98028Diger ad lar iMakbule Hanim Gordes Kizi Makbule Efe Gordesli Mucahide MakbuleMeslekKuvay i Milliye neferiEvlilikHalil Efe e 1920 1922 I Dunya Savasi ndan sonra Yunan isgaline karsi Gordes Demirci Simav Sindirgi bolgesinde baslayan direnise katildi 16 Mart 1922 de Sahinkaya Koyu ve Akkocali Koyu civarindaki Kocayayla mevkiindeki bir baskin sirasinda olduruldu Hayati1901 veya 1902 yilinda Manisa nin Gordes kasabasinda dogdu Babasi Ali Ustalar Agustolar ailesinden Abdullah Efendi annesi Zeliha Hanim dir Cocukluk yillarinda ailesinden ata binmeyi avciligi ve ev islerini ogrendi cevresinde Asker Makbule lakabi ile anildi 12 yasinda babasini kaybetti I Dunya Savasi ndan sonra Manisa 25 Mayis 1919 da isgale ugrayinca Makbule Hanim in yasadigi Gordes te Kuva yi Milliye teskilati kuruldu Olusturulan milli birligin yani sira Gordes ve cevresinde Sari Mehmet Efe Halil Efe Sacli Efe Parti Pehlivan ve Ali Bey ceteleri olustu Makbule Hanim Parti Pehlivan cetesine katildi Ceteler bir sure sonra tek efe teskilati olarak birlesti Gordes kasabasi 15 Temmuz 1920 de Yunan isgaline ugradi Yunan kuvvetleri 21 22 Mayis 1921 tarihlerinde Gordes kasabasini topa tutup kundaklayarak tamamen yaktilar Gordes in yakilmasindan sonra 1921 yilinin Temmuz sonunda Makbule Hanim Usturumcali Halil Efe ile evlendi Dugun Demirci de Kaymakam in evinin avlusunda yapildi Makbule Hanim Halil Efe ile evlendikten sonra esi ile birlikte Ibrahim Ethem Bey komutasindaki Akinci Birlikleri ne katildi Sakarya Muharebesi sirasinda Afyon mevzilerine cekilen Yunan birliklerinin Gordes civarina tekrar gelmesi uzerine Akinci Birlikleri dusmani pusuya dusurmek icin hazirlik yapti Makbule Hanim mufrezesi ile beraber kalmak icin israr etti 16 Aralik 1921 in gecesinde Sogutlu koyune varan mufreze dusmanla catisti Makbule catismada buyuk yararlik gosterdi Akinci Birligi 16 Mart 1922 de Sahinkaya Koyu ve Akkocali Koyu civarindaki Kocayayla mevkiinde baskina ugradi Gordesli Makbule carpisma sirasinda vuruldu Cenazesi Kocayayla da gomuldu Nasil sehit olduguna dair kaynaklarda farkli bilgiler bulunur 1922 tarihli Ibrahim Ethem imzali harp raporunda Makbule Hanim in olumu soyle bildirilmistir Sehit Halil Efe nin ailesi Makbule Hanim zevci gibi birkac musademeye girmis ve Kocayayla muharebesinde ihraz i rutbe i sahadet eylemistir HatirasiGordesli Makbule nin hatirasi Gordes ilcesinde sehrin merkezindeki Sehit Makbule Hanim Meydani nda ilcedeki Sehit Makbule Hanim Ilkogretim Okulunda Sindirgi da bir lisede Demirci de Kaymakamlik binasi onundeki heykelde Manisa daki parkta yasatilmaktadir Halil Efe Gordesli Makbule den iki ay sonra 17 Mayis 1922 de Selendi de bir carpismada olmustur Gordesli Makbule nin Gordes belediye alaninda Halil Efe ile birlikte heykeli bulunur Makbule Hanim in Kocayayla da defnedildigi yer dusmanlarin eline gecmemesi icin gizli tutulmus 2000 yilinda baslatilan calisma sonucu Kocayayla dan 4 km uzakliktaki Harlak deresinin Derecati mevkisinde oldugu bulunmustur Gordesli Makbule nin mezar yeri ve cevresi kurtulusunun 90 yildonumunde duzenlendi mezar tasi ve kucuk bir anit yaptirildi Gordesli Makbule Gordes in dusman isgalinden kurtulusunun yil donumlerinde ve 17 Mart vefat tarihinde mezari basinda duzenlenen cesitli etkinliklerle anilmaktadir Kaynakca a b c d e Ulusan Sayan GORDES IN SEHIT KIZI MAKBULE 28 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2024 Prof Dr Cihan Dura 9 Mart 2017 Soz Gazetesi 10 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2017 a b c Ozelmaci Seyma Cakir Ugur 30 Haziran 2019 Kadin Kahramanlarimizdan Bir Milis Gordesli Makbule Takvim i Vekayi 7 1 1 23 ISSN 2148 0087 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2024 Ergul Teoman 2013 Ege de Isgal Bolgesinin OrtasindaDusmana Direnen Akincilar PDF Kebikec Dergi 28 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Nisan 2024 Gordesli Sehit Mucahide Makbule Hanim 27 Aralik 2017 28 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2024 Ince Ahmet 10 Eylul 2012 Milli Mucadele kahramani Makbule ye geciken ziyaret Hurriyet 28 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2024