Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüseyin Ali Muntazeri ya da Hüseyin Ali Muntazıri (Farsça: حسینعلی منتظری, 22 Eylül 1922, Necefabad - 19 Aralık 2009, Kum) İranlı din adamı, insan hakları aktivisti ve yazar.
| Büyük Ayetullah Hüseyin Ali Muntazeri حسینعلی منتظری | |
|---|---|
 | |
| İran Dini Lideri Yardımcısı | |
| Görev süresi 10 Kasım 1985 - 28 Mart 1989 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 22 Eylül 1922 Necefabad |
| Ölüm | 19 Aralık 2009 (87 yaşında) Tahran, İran |
| Evlilik(ler) | (e. 1942–2009) |
| Dini | Şiî İslam |
Hayatı
Eğitimini Şiilerin kutsal kenti Kum'da tamamlayan Muntazeri, Ayetullah Humeyni'nin ders halkasından geçerek Fevziye Medresesi'nde hocalık yapmaya başladı. 1963 yılında Ayetullah Humeyni'nin çağrısı üzerine Şah Rıza Pehlevi'nin Beyaz Devrimi'ne karşı gelerek sonrasında İran Devrimi'nin öncü isimlerinden oldu.
Şah Rıza Pehlevi iktidarı tarafından tutuklanan Montazeri, 1974 yılından 1978 yılına kadar 4 sene hapis yattı. Devrim öncesinde ile birlikte vazettiği Hutbeler kitap haline getirildi. İran Devrimi'nden sonra ders kitabı olarak (Velayet-i Fakih Dersleri) adlı kitabı yazdı.
Ayetullah Humeyni, Muntazeri için "Özüm onda saklıdır." demişti. Ancak 1988 yılında Halkın Mücahitleri örgütüne diğer muhaliflere uygulanan politikayı ve insan hakları, kadın hakları, zincirleme tutuklamalar ve baskı önlemleri gibi mevzularda tenkitlerde bulunduğu için Ayetullah Humeyni'nin yerine getirilmesi fikrinden vazgeçildi gözden düştü ve adı tarih kitaplarından çıkarıldı. 1997 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra bir camide yaptığı konuşmada, dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in dini ve siyasi otoritesini tenkit ettiği için ev hapsine mahkûm edildi. Kum kentindeki evinden dışarı çıkmasına ve çok istisnai durumlar dışında ziyaretçi kabul etmesine 6 sene boyunca izin verilmiyordu. 6 yıl neticesinde ev hapsi sona erdi.
2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde açıklanan seçim sonuçlarını kabul etmedi ve şunları söyledi:
"Hiçbir aklı selimin kabul edemeyeceğini ve güvenilir kanıtlara göre halkın oylarında büyük değişiklik yapıldığını" ileri sürdü. Seçim sonuçlarının protesto edilmesi üzerine "halkın ve dünyanın gözleri önünde, ... bu halkın ve milletin çocuklarına tam bir saldırganlıkla saldırdılar, savunmasız kadınlara ve erkeklere, sevgili öğrencilere saldırdılar ve onları döverek tutukladılar" dedi.
Dini Liderlik Makamı ve İran İdaresi Hakkındaki Sözleri
İran'da devrimden sonra insan hakları konusunda iktidarı tenkit ederek şu sözleri söylemiştir:
“Güce, zulme, halkın kullandığı oylarını gizlice değiştirmeye, öldürmeye, kapatmaya, tutuklamaya ve Stalinist ve Ortaçağ işkence yöntemleri kullanmaya, baskı uygulamaya, gazetelerin sansürüne, kitle iletişim araçlarının önüne kesmeye, toplumun aydınlanmış ve seçkin kesimini yalan yanlış gerekçelerle hapse atmaya ve hapishanede onları sahte itiraflara zorlamaya dayanan bir rejim lanetlidir ve gayrimeşrudur.”
Kum kentindeki evinde, The Guardian muhabirine dini liderlik makamı hakkında şunları söylemiştir:
"Doğruyu söylemeyi dini görevim sayıyorum... Kuran'dan yönetme hakkının halka ait olduğu sonucu çıkar. Dini lider, kanun önünde herhangi biridir; kanunun üzerinde olamaz. Uzmanlığı dışında kalan işlere, örneğin ekonomiye ve dış politikaya karışamaz... İslam toplumunda bugünkü şartlarda idareciler dışında kimsenin bir söz hakkı olmamasına, devrimin çocuklarının hapse tıkılmalarına çok üzülüyorum."
Bahailerin tutuklanmasıyla ilgili olarak “Bahailerin İranlı olduklarını, dolayısıyla vatandaşlık haklarından yararlanmaları gerektiğini” söylemiştir. “Bahailerin kutsal bir kitapları olmadığı için 1979 Anayasası’nda Hristiyanlar, Museviler ve Zerdüştler gibi dini azınlık sayılmadıklarını” söyleyen Montazeri, “Ancak Bahailer bu ülkeden oldukları için, bu ülkede doğmaktan gelen haklara ve vatandaşlıktan doğan haklara sahiptirler ve dolayısıyla İslam’ın Kur’an’da ve hadislerde vurguladığı onurlu yaşama hakkından yararlanmaları gerekir” demiştir.
Kaynakça
- ^ R. Serdar Ataş (15 Ocak 2017). "Devrim, Rafsanjâni yaşadığı sürece yaşıyor demekti". timeturk.com. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ Cengiz Çandar (23 Aralık 2009). "Tarihe geçmekte tercih..." Radikal gazetesi. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ Şahin Alpay (2 Mart 2000). "İran paradoksu". Milliyet gazetesi. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
- ^ "'Bahailer de vatandaşımız'". Radikal gazetesi. 26 Mayıs 2008. 16 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Ali Muntazeri ya da Huseyin Ali Muntaziri Farsca حسینعلی منتظری 22 Eylul 1922 Necefabad 19 Aralik 2009 Kum Iranli din adami insan haklari aktivisti ve yazar Buyuk Ayetullah Huseyin Ali Muntazeri حسینعلی منتظریIran Dini Lideri YardimcisiGorev suresi 10 Kasim 1985 28 Mart 1989Kisisel bilgilerDogum 22 Eylul 1922 1922 09 22 NecefabadOlum 19 Aralik 2009 87 yasinda Tahran IranEvlilik ler e 1942 2009 Dini Sii IslamFatima i Masume Turbesi ndeki mezariHayatiEgitimini Siilerin kutsal kenti Kum da tamamlayan Muntazeri Ayetullah Humeyni nin ders halkasindan gecerek Fevziye Medresesi nde hocalik yapmaya basladi 1963 yilinda Ayetullah Humeyni nin cagrisi uzerine Sah Riza Pehlevi nin Beyaz Devrimi ne karsi gelerek sonrasinda Iran Devrimi nin oncu isimlerinden oldu Sah Riza Pehlevi iktidari tarafindan tutuklanan Montazeri 1974 yilindan 1978 yilina kadar 4 sene hapis yatti Devrim oncesinde ile birlikte vazettigi Hutbeler kitap haline getirildi Iran Devrimi nden sonra ders kitabi olarak Velayet i Fakih Dersleri adli kitabi yazdi Ayetullah Humeyni Muntazeri icin Ozum onda saklidir demisti Ancak 1988 yilinda Halkin Mucahitleri orgutune diger muhaliflere uygulanan politikayi ve insan haklari kadin haklari zincirleme tutuklamalar ve baski onlemleri gibi mevzularda tenkitlerde bulundugu icin Ayetullah Humeyni nin yerine getirilmesi fikrinden vazgecildi gozden dustu ve adi tarih kitaplarindan cikarildi 1997 yilinda cumhurbaskanligi secimlerinden sonra bir camide yaptigi konusmada dini lider Ayetullah Ali Hamaney in dini ve siyasi otoritesini tenkit ettigi icin ev hapsine mahkum edildi Kum kentindeki evinden disari cikmasina ve cok istisnai durumlar disinda ziyaretci kabul etmesine 6 sene boyunca izin verilmiyordu 6 yil neticesinde ev hapsi sona erdi 2009 cumhurbaskanligi secimlerinde aciklanan secim sonuclarini kabul etmedi ve sunlari soyledi Hicbir akli selimin kabul edemeyecegini ve guvenilir kanitlara gore halkin oylarinda buyuk degisiklik yapildigini ileri surdu Secim sonuclarinin protesto edilmesi uzerine halkin ve dunyanin gozleri onunde bu halkin ve milletin cocuklarina tam bir saldirganlikla saldirdilar savunmasiz kadinlara ve erkeklere sevgili ogrencilere saldirdilar ve onlari doverek tutukladilar dedi Dini Liderlik Makami ve Iran Idaresi Hakkindaki SozleriIran da devrimden sonra insan haklari konusunda iktidari tenkit ederek su sozleri soylemistir Guce zulme halkin kullandigi oylarini gizlice degistirmeye oldurmeye kapatmaya tutuklamaya ve Stalinist ve Ortacag iskence yontemleri kullanmaya baski uygulamaya gazetelerin sansurune kitle iletisim araclarinin onune kesmeye toplumun aydinlanmis ve seckin kesimini yalan yanlis gerekcelerle hapse atmaya ve hapishanede onlari sahte itiraflara zorlamaya dayanan bir rejim lanetlidir ve gayrimesrudur Kum kentindeki evinde The Guardian muhabirine dini liderlik makami hakkinda sunlari soylemistir Dogruyu soylemeyi dini gorevim sayiyorum Kuran dan yonetme hakkinin halka ait oldugu sonucu cikar Dini lider kanun onunde herhangi biridir kanunun uzerinde olamaz Uzmanligi disinda kalan islere ornegin ekonomiye ve dis politikaya karisamaz Islam toplumunda bugunku sartlarda idareciler disinda kimsenin bir soz hakki olmamasina devrimin cocuklarinin hapse tikilmalarina cok uzuluyorum Bahailerin tutuklanmasiyla ilgili olarak Bahailerin Iranli olduklarini dolayisiyla vatandaslik haklarindan yararlanmalari gerektigini soylemistir Bahailerin kutsal bir kitaplari olmadigi icin 1979 Anayasasi nda Hristiyanlar Museviler ve Zerdustler gibi dini azinlik sayilmadiklarini soyleyen Montazeri Ancak Bahailer bu ulkeden olduklari icin bu ulkede dogmaktan gelen haklara ve vatandasliktan dogan haklara sahiptirler ve dolayisiyla Islam in Kur an da ve hadislerde vurguladigi onurlu yasama hakkindan yararlanmalari gerekir demistir Kaynakca R Serdar Atas 15 Ocak 2017 Devrim Rafsanjani yasadigi surece yasiyor demekti timeturk com 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2017 Cengiz Candar 23 Aralik 2009 Tarihe gecmekte tercih Radikal gazetesi 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2017 Sahin Alpay 2 Mart 2000 Iran paradoksu Milliyet gazetesi 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2017 Bahailer de vatandasimiz Radikal gazetesi 26 Mayis 2008 16 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Ocak 2017