Hüseyin Şadi Karagözoğlu (bilinen adı; Fikret Şadi Karagözoğlu) (1881, İstanbul - 29 Aralık 1941, İstanbul), Türk oyuncu, senarist ve yönetmen.
Fikret Şadi Karagözoğlu | |
---|---|
Doğum | Hüseyin 1881 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 29 Aralık 1941 İstanbul, Türkiye |
Meslek | Oyuncu, senarist, yönetmen |
Evlilik | Şehper (Zabel) Hanım |
Sahnede canlandırdığı Bican Efendi rolü ile tanınan sanatçı, mütareke yıllarında Türk sinema tarihinin ilk gülmece filmlerinden olan Bican Efendi film serisinin senaryosunu yazıp yönetmiş ve oynamıştır. Türkiye'de Cumhuriyeti'in ilanından sonra kurulan ilk özel tiyatro topluluklarından biri olan Millî Sahne adlı turne topluluğunun kurucusudur.
Yaşamı
1881 yılında İstanbul'da doğdu. Asıl adı Hüseyin idi.Galatasaray Lisesi'nde öğrenim gördü. Okul yıllarında Ahmet Refet Muvahhit, Refik Halit ve Refi' Cevat ile birlikte, daha sahneye çıktı. Mezun olduktan sonra oyunculuğa devam etti. Sahnede Fikret ismini kullandı.
İkinci Meşrutiyet'in ilanından sonra Reşat Rıdvan Bey'le tiyatro yazarı İbnürrefik Ahmet Nuri'nin kurdukları profesyonel topluluğa girdi. 1910 yılında Burhaneddin Bey Topluluğu ile birlikte Rumeli turnesine katıldı. Dönüşte kumpanyadan ayrıldı. Bir süre Polis Müdürlüğü Yazı İşleri’nde kâtiplik yaptıktan sonra tiyatroya geri döndü ve Donanma Cemiyeti Tiyatro Heyeti'nde çalıştı.
I. Dünya Savaşı'nda askere alındı. Mütarekeden sonra Dârülbedayi'de çeşitli roller üstlenen sanatçı, 24 Aralık 1917’de toplanan Yönetim Kurulu kararıyla Muhsin Ertuğrul ile birlikte "serkeşlikten dolayı" kaydıyla işten çıkarıldı, bir ay sonra tekrar kadroya alındı. Daniel Riche’nin Bahane (Le Pretexte) oyunundan İbnürrefik Ahmet Nuri'nin özgün bir şekilde uyarladığı Hisse-i Şayia isimli oyunda Bican Efendi tiplemesini canlandırdı. Bican Efendi rolündeki başarısı üzerine, bu isim ona lâkap oldu.
İşgal altındaki İstanbul'da izleyicileri güldürmek için komedi türünde bir film çevirmek isteyen oyuncu, bir Charlie Chaplin filmi izledikten sonra ‘Bican Efendi’yi "Şarlo" gibi kısa skeçler halinde film yapmaya karar verdi. Malûl Gaziler Cemiyeti hesabına çektiği bu filmlerde hem senarist, hem yönetmen, hem oyuncu idi. Türk sinemasının ilk seri filmleri olan Bican Efendi filmleri, Türk sinema tarihinin ilk gülmece filmlerindendir. Seri, "Bican Efendi Mektep Hocası", "Bican Efendi'nin Rüyası", "Bican Efendi Vekilharç", "Bican Efendi Damat" gibi adları olan kısa filmlerden oluşuyordu. Fikret Şadi, kendisi gibi oyuncu olan Şehper Hanım (asıl adı Zabel) ile evlendi. Eşi Sehper Hanım, Bican Efendi filmlerinde kendisi ile birlikte rol aldı. Çiftin Gazanfer adında bir çocukları oldu.
Fikret Şadi, Cumhuriyetin ilanından sonra bir turne topluluğu olan "Milli Sahne"'nin kuruluşunda önemli yer aldı. "Türk Tiyatrosunu Himaye Cemiyeti" adlı cemiyeti kurarak bu dernek aracılığı ile devletten para yardımı sağladı; böylece özel topluluklar arasında devletten yardım sağlayan ilk sanatçı oldu.
Milli Sahne kısa sürede dağıldı. Fikret Şadi, kalbindeki rahatsızlıktan dolayı 1927 yılından sonra tiyatroyu bıraktı.Ferah Tiyatrosu'nu kiralayarak sinema olarak işletti. 29 Aralık 1941 tarihinde İstanbul’da öldü.
Filmografi (yönetmen, oyuncu ve senarist olarak)
- Bican Efendi Belediye Müfettişi - 1917
- Bican Efendi Tebdil-i Havada -1917
- Bican Efendi Para Peşinde -1918
- Bican Efendi Yeni Zengin - 1918
- Bican Efendi Vekilharç - 1920
- Bican Efendinin Rüyası - 1921
- Bican Efendi Mektep Hocası - 1921
Dış bağlantılar
- IMDb'de Hüseyin Şadi Karagözoğlu
- SinemaTürk'te Hüseyin Şadi Karagözoğlu
Kaynakça
- ^ a b c . Tsa.org.tr (Türk Sineması Araştırmaları) sitesi. 30 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ Tuncay, Murat. (PDF). Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 29, Yıl:2010. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ . Haberturk.com sitesi. 27 Haziran 2017. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ Gökmen, Mustafa. . 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ . TSA.org.tr (Türk Sinema Araştırmaları) sitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ . TSA.org.tr (Türk Sinema Araştırmaları) sitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ . TSA.org.tr (Türk Sinema Araştırmaları) sitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
- ^ . TSA.org.tr (Türk Sinema Araştırmaları) sitesi. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Huseyin Sadi Karagozoglu bilinen adi Fikret Sadi Karagozoglu 1881 Istanbul 29 Aralik 1941 Istanbul Turk oyuncu senarist ve yonetmen Fikret Sadi KaragozogluDogumHuseyin 1881 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum29 Aralik 1941 Istanbul TurkiyeMeslekOyuncu senarist yonetmenEvlilikSehper Zabel Hanim Sahnede canlandirdigi Bican Efendi rolu ile taninan sanatci mutareke yillarinda Turk sinema tarihinin ilk gulmece filmlerinden olan Bican Efendi film serisinin senaryosunu yazip yonetmis ve oynamistir Turkiye de Cumhuriyeti in ilanindan sonra kurulan ilk ozel tiyatro topluluklarindan biri olan Milli Sahne adli turne toplulugunun kurucusudur Yasami1881 yilinda Istanbul da dogdu Asil adi Huseyin idi Galatasaray Lisesi nde ogrenim gordu Okul yillarinda Ahmet Refet Muvahhit Refik Halit ve Refi Cevat ile birlikte daha sahneye cikti Mezun olduktan sonra oyunculuga devam etti Sahnede Fikret ismini kullandi Ikinci Mesrutiyet in ilanindan sonra Resat Ridvan Bey le tiyatro yazari Ibnurrefik Ahmet Nuri nin kurduklari profesyonel topluluga girdi 1910 yilinda Burhaneddin Bey Toplulugu ile birlikte Rumeli turnesine katildi Donuste kumpanyadan ayrildi Bir sure Polis Mudurlugu Yazi Isleri nde katiplik yaptiktan sonra tiyatroya geri dondu ve Donanma Cemiyeti Tiyatro Heyeti nde calisti I Dunya Savasi nda askere alindi Mutarekeden sonra Darulbedayi de cesitli roller ustlenen sanatci 24 Aralik 1917 de toplanan Yonetim Kurulu karariyla Muhsin Ertugrul ile birlikte serkeslikten dolayi kaydiyla isten cikarildi bir ay sonra tekrar kadroya alindi Daniel Riche nin Bahane Le Pretexte oyunundan Ibnurrefik Ahmet Nuri nin ozgun bir sekilde uyarladigi Hisse i Sayia isimli oyunda Bican Efendi tiplemesini canlandirdi Bican Efendi rolundeki basarisi uzerine bu isim ona lakap oldu Isgal altindaki Istanbul da izleyicileri guldurmek icin komedi turunde bir film cevirmek isteyen oyuncu bir Charlie Chaplin filmi izledikten sonra Bican Efendi yi Sarlo gibi kisa skecler halinde film yapmaya karar verdi Malul Gaziler Cemiyeti hesabina cektigi bu filmlerde hem senarist hem yonetmen hem oyuncu idi Turk sinemasinin ilk seri filmleri olan Bican Efendi filmleri Turk sinema tarihinin ilk gulmece filmlerindendir Seri Bican Efendi Mektep Hocasi Bican Efendi nin Ruyasi Bican Efendi Vekilharc Bican Efendi Damat gibi adlari olan kisa filmlerden olusuyordu Fikret Sadi kendisi gibi oyuncu olan Sehper Hanim asil adi Zabel ile evlendi Esi Sehper Hanim Bican Efendi filmlerinde kendisi ile birlikte rol aldi Ciftin Gazanfer adinda bir cocuklari oldu Fikret Sadi Cumhuriyetin ilanindan sonra bir turne toplulugu olan Milli Sahne nin kurulusunda onemli yer aldi Turk Tiyatrosunu Himaye Cemiyeti adli cemiyeti kurarak bu dernek araciligi ile devletten para yardimi sagladi boylece ozel topluluklar arasinda devletten yardim saglayan ilk sanatci oldu Milli Sahne kisa surede dagildi Fikret Sadi kalbindeki rahatsizliktan dolayi 1927 yilindan sonra tiyatroyu birakti Ferah Tiyatrosu nu kiralayarak sinema olarak isletti 29 Aralik 1941 tarihinde Istanbul da oldu Filmografi yonetmen oyuncu ve senarist olarak Bican Efendi Belediye Mufettisi 1917 Bican Efendi Tebdil i Havada 1917 Bican Efendi Para Pesinde 1918 Bican Efendi Yeni Zengin 1918 Bican Efendi Vekilharc 1920 Bican Efendinin Ruyasi 1921 Bican Efendi Mektep Hocasi 1921Dis baglantilarIMDb de Huseyin Sadi Karagozoglu SinemaTurk te Huseyin Sadi KaragozogluKaynakca a b c Tsa org tr Turk Sinemasi Arastirmalari sitesi 30 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Tuncay Murat PDF Tiyatro Arastirmalari Dergisi Sayi 29 Yil 2010 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Haberturk com sitesi 27 Haziran 2017 29 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 Gokmen Mustafa 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 TSA org tr Turk Sinema Arastirmalari sitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 TSA org tr Turk Sinema Arastirmalari sitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 TSA org tr Turk Sinema Arastirmalari sitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021 TSA org tr Turk Sinema Arastirmalari sitesi 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2021