Haakon Sigurdsson; (Eski Norsça: Hákon Sigurðarson Eski Norsça telaffuz: , Norveççe: Håkon Sigurdsson; y. 937–995), Haakon Jarl (Eski Norsça: Hákon jarl) olarak da bilinir, yaklaşık 975'ten 995'e kadar Norveç'in De facto hükümdarıdır. Bazen Güçlü Haakon olarak da isimlendirilir. Ancak Ágrip ve Historia Norwegiæ daha az gurur verici bir isim olan Kötü Haakon (Hákon Illi) kullanır.
Haakon Sigurdsson | |
---|---|
De facto Norveç kralı | |
Hüküm süresi | 975-995 |
Önce gelen | II. Harald |
Sonra gelen | |
de jure Norveç kralı | I. Harald |
Doğum | y. 937 |
Ölüm | 995 |
Arka plan
Haakon, Lade Kontu Sigurd Haakonsson'un oğlu ve Trøndelag ile Hålogaland'ın hükümdarıdır. Annesi, Møre Kontu Tore Ragnvaldsson'un kızı Bergljot Toresdatter'dı. Adam von Bremen, "Ivar'ın (ya İvar Ragnarsson ya da Ivar Vidfamne ) soyundan olduğunu ve bir dev ırkından geldiğini" yazar. Destanlarda Haakon, Odin'in oğlu Sæming'in ilahi soyundan geldiğini iddia edilir. İsveç'teki Hakon Jarl Rün Taşları ona gönderme yapıyor olabilir.
Hükümdarlığı
Haakon, babasının 961'de Kral Gri Kürklü Harald'ın adamları tarafından öldürülmesinin ardından kont olmuştur. Haakon Jarl, Danimarka'ya kaçmak zorunda kalana kadar Kral Harald ile bir süre savaşmış ve burada Mavi Diş Harald Harald ile Gri Kürklü Harald'a karşı komplo kurmuştur.
İkili, 971 civarında Gri Kürklü Harald'ın ölümünü ayarlamış ve ardından Mavi Diş Harald, üvey oğlunu yeni Danimarka tımarlarına yatırım yapmaya davet etmiştir. Haakon Jarl ile Gri Kürklü Harald'ın hayatta kalan kardeşleri arasında iç savaş çıkmış, ancak Haakon galip gelmiştir. Bundan sonra Haakon Jarl, Norveç'i Mavi Diş Harald'ın tebaası olarak yönetmiş, ancak gerçekte bağımsız bir hükümdar olarak görev yapmıştır. Harald adına Götaland'a saldırmış ve hükümdarı Ottar Jarl'ı öldürmüştür.
973-974 civarında, Kutsal Roma İmparatoru II. Otto'ya karşı savunmasında Danimarka'dan Mavi Diş Harald'a yardım etmek için Danimarka'ya gitmiştir. Otto'nun güçleri, Harald'ın Alman boyunduruğunu kırma girişimine başarıyla karşı çıkmışlardır. Bundan sonra Haakon, Danimarka'ya vergi ödememiştir.
980'de Ruthenian kuzeni Büyük Vladimir'e Novgorod'u I. Yaropolk'dan geri almada yardım etmiştir.
Haakon, 975 civarında Mavi Diş Harald'ın onu vaftizi kabul etmeye zorlamasından ve Hıristiyanlığı yaymak üzere Norveç'e götürmesi için din adamlarını görevlendirmesinden sonra bile, eski İskandinav tanrılarına güçlü bir şekilde inanmaya devam etmiştir. Haakon'un gitmesi için uygun bir rüzgar geldiğinde din adamlarına karaya dönmelerini emretmiş ve Danimarka'ya olan bağlılığını bozmuştur. 977'de I. Vladimir, Novgorod'u kurtarmasına yardımcı olmak için toplayabildiği kadar Viking savaşçısını toplayarak ona kaçmşı ve ertesi yıl dönüşünde I. Yaropolk'a karşı yürümüştür. 986'da, efsanevi Jomsvikingler'in liderliğindeki Danimarka işgal filosu 'nde yenilgiye uğratılmıştır.
995'te, Güzel Saçlı Harald'ın soyundan Olaf Tryggvason'un geldiği sırada Haakon ve Trøndelag arasında bir tartışma çıkmıştır. Haakon hızla tüm desteğini kaybetmiş ve Melhus'taki Rimul çiftliğindeki domuz ahırında saklanırken kendi kölesi ve arkadaşı Tormod Kark tarafından öldürülmüştür. Jarlshola, Melhus'ta, Haakon Jarl ve Tormod Kark'ın Rimul'daki meşhur cinayetten önceki son gecelerinde saklandıkları yer olduğu düşünülen yerdir. Onun ölümünden sonra Haakon Jarl'ın iki oğlu Eirik Håkonson ve Sveinn Hákonarson, korunmak için İsveç kralı Olof Skötkonung'a kaçmışlardır.
Bir dizi (metinsel olarak ilgili) kaynak, Earl Haakon'un, ister soyluların ister halktan kişilerin kızları olsun, kadınlara tecavüz etmeyi tercih ettiğini anlatır.
Çocuklar
- (960'lar - 1020'ler), 'nde babasının intikamını alacak ve ardından üvey kardeşi Sveinn Hákonarson ile Norveç'i yönetecekti.
- Sweyn Haakonsson (ö. 1016), Norveç'in eş hükümdarı
- Yngvars destanı víðförla'ya göre Aud Haakonsdottir, İsveç kralı Muzaffer Erik ile evlendi.
- Bergljót Haakonsdottir, Einar Tambarskjelvar ile evlendi
- Sigrid Haakonsdottir, Oppland Kontu Ivar Hvide'nin annesi
- Sigurd Haakonsson
- Ragnhild Haakonsdatter
- Erling Haakonsson
- Erland Haakonsson
- Hemming Haakonsson
- Ramvieg Haakonsdatter
Kaynak: Foundation for Medieval Genealogy
Şairler
Skáldatal'a göre Haakon'un sarayında şu şairler vardı:
- Eyvindr Finnsson
- Einarr skálaglamm
- Tindr Hallkelsson
- Skafti Þóroddsson
- Þórólfr munnr
- Eilífr Guðrúnarson
- Vigfúss Víga-Glúmsson
- Şorleifr jarlsskáld
- Hvannár-Kálfr
Korsvikaspillet
Haakon Jarl, her yıl Trondheim'daki Korsvika'daki Korsvikaspillet festivalinde gerçekleştirilen Håkon og Kark'ın merkezi figürüdür. Oyun, Snorri Sturluson'un Saga'larda canlandırdığı Haakon Jarl ve Tormod Kark'ın hikâyesine dayanmaktadır. İlk oyun, 1989 yılında Lade Kilisesi'nin (Lade kirke ) 800. yıl dönümü dolayısıyla yapılan ve iki yıl sonra tekrarlanan şiirsel bir tabloydu. 1995 yılında Idar Lind yeni bir senaryo yazmıştır. Müzik Frode Fjellheim tarafından bestelenmiştir.
Birincil kaynaklar
Haakon Jarl'ın kaynak temelleri dikkate değerdir. Heimskringla'daki Snorri Sturluson, Ágrip af Nóregskonungasögum ve daha fazlası dahil olmak üzere birçok destanda yer almıştır. Hallfreðar sagasına göre şair Hallfreðr, kavanozun üzerine bir skald besteledi. Hallfreðr'in Skáldskaparmál'daki birkaç ayrık kıtasının genellikle bu kayıp şiire ait olduğu düşünülmektedir.
Oehlenschläger trajedisi
Haakon Jarl'ın hayatı, Danimarkalı şair Adam Oehlenschläger tarafından, Snorri'nin Heimskringla'sını okuduktan sonra 1805'te Halle'de kaldığı sırada altı hafta içinde yazdığı trajedisi Hakon Jarl'da edebi açıdan ele alınmıştır. Konu paganizm ile Hristiyanlık arasındaki çatışmadır. J. C. Lindberg tarafından İngilizceye çevrilmiş baskısı vardır. Oehlenschläger'in oyunu daha sonra Smetana'nın senfonik şiiri Hakon Jarl'ın temelini oluşturmuştur.
Kaynakça
- ^ Adam von Bremen, Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum II xxv (§ 22), tr. Francis J. Tschan, History of the Archbishops of Hamburg-Bremen. New York, 1959.
- ^ [1] Sturluson, Snorri ; Eiríkr Magnúson (trans.) ; Óláfs saga Tryggvasonar, chapters 12 to 14, in Heimskringla. History of the Kings of Norway, 1905
- ^ "Den hellige Vladimir av Kiev (~956–1015)". 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Şubat 2024.
- ^ Haakon Sigurdsson, Jarl of Lade (The Unification of Norway ca. 820 to ca. 1020 AD) 23 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Bakınız John McKinnell, ‘On Heiðr’, Saga-Book of the Viking Society, 25 (2001), 394-417, www.vsnrweb-publications.org.uk/Saga-Book XXV.pdf#page=420.
- ^ Yukarıdaki metinlerin bir veya birden fazla yerinde şu anda belirtilen kamu malı kaynaktan metinler bulunmaktadır: |}}Gisle Bothne (1920). "Hakon Jarl". Rines, George Edwin (Ed.). Encyclopedia Americana.
- ^ DeLong, Kenneth (1998). "Hearing His Master's Voice: Smetana's 'Swedish' Symphonic Poems and their Lisztian Models" in Michael Saffle (ed.), Liszt and His World, pp. 295–334. Pendragon Press.
Diğer kaynaklar
- Foote, P. G., and D. M. Wilson (1970) The Viking Achievement (Macmillan Company)
- Gjerset, Knut (1915) History of The Norwegian People (Macmillan Company)
- Jones, Gwyn (1973) A History of the Vikings (Oxford University Press)
- Krag, Claus (2000) Norges historie fram til 1319 (Universitetsforlaget)
- Larsen, Karen (1948) A History of Norway (Princeton University Press)
- Stylegar, F.A. (2013) Håkon jarl (Spartacus forlag)
Dış bağlantılar
- Korsvikaspillet: Håkon og Kark
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haakon Sigurdsson Eski Norsca Hakon Sigurdarson Eski Norsca telaffuz ˈhɑːˌkon ˈsiɣˌurdɑz ˌson Norvecce Hakon Sigurdsson y 937 995 Haakon Jarl Eski Norsca Hakon jarl olarak da bilinir yaklasik 975 ten 995 e kadar Norvec in De facto hukumdaridir Bazen Guclu Haakon olarak da isimlendirilir Ancak Agrip ve Historia Norwegiae daha az gurur verici bir isim olan Kotu Haakon Hakon Illi kullanir Haakon SigurdssonDe facto Norvec kraliHukum suresi975 995Once gelenII HaraldSonra gelende jure Norvec kraliI HaraldDogumy 937Olum995Arka planHaakon Lade Kontu Sigurd Haakonsson un oglu ve Trondelag ile Halogaland in hukumdaridir Annesi More Kontu Tore Ragnvaldsson un kizi Bergljot Toresdatter di Adam von Bremen Ivar in ya Ivar Ragnarsson ya da Ivar Vidfamne soyundan oldugunu ve bir dev irkindan geldigini yazar Destanlarda Haakon Odin in oglu Saeming in ilahi soyundan geldigini iddia edilir Isvec teki Hakon Jarl Run Taslari ona gonderme yapiyor olabilir HukumdarligiHaakon Jarl ve Gri Kurklu Harald un kardesleri arasindaki muharebe Christian Krogh 1899 Haakon Jarl din adamlarina kiyiya donmelerini emrediyor Christian Krogh 1899 Haakon babasinin 961 de Kral Gri Kurklu Harald in adamlari tarafindan oldurulmesinin ardindan kont olmustur Haakon Jarl Danimarka ya kacmak zorunda kalana kadar Kral Harald ile bir sure savasmis ve burada Mavi Dis Harald Harald ile Gri Kurklu Harald a karsi komplo kurmustur Ikili 971 civarinda Gri Kurklu Harald in olumunu ayarlamis ve ardindan Mavi Dis Harald uvey oglunu yeni Danimarka timarlarina yatirim yapmaya davet etmistir Haakon Jarl ile Gri Kurklu Harald in hayatta kalan kardesleri arasinda ic savas cikmis ancak Haakon galip gelmistir Bundan sonra Haakon Jarl Norvec i Mavi Dis Harald in tebaasi olarak yonetmis ancak gercekte bagimsiz bir hukumdar olarak gorev yapmistir Harald adina Gotaland a saldirmis ve hukumdari Ottar Jarl i oldurmustur 973 974 civarinda Kutsal Roma Imparatoru II Otto ya karsi savunmasinda Danimarka dan Mavi Dis Harald a yardim etmek icin Danimarka ya gitmistir Otto nun gucleri Harald in Alman boyundurugunu kirma girisimine basariyla karsi cikmislardir Bundan sonra Haakon Danimarka ya vergi odememistir 980 de Ruthenian kuzeni Buyuk Vladimir e Novgorod u I Yaropolk dan geri almada yardim etmistir Haakon 975 civarinda Mavi Dis Harald in onu vaftizi kabul etmeye zorlamasindan ve Hiristiyanligi yaymak uzere Norvec e goturmesi icin din adamlarini gorevlendirmesinden sonra bile eski Iskandinav tanrilarina guclu bir sekilde inanmaya devam etmistir Haakon un gitmesi icin uygun bir ruzgar geldiginde din adamlarina karaya donmelerini emretmis ve Danimarka ya olan bagliligini bozmustur 977 de I Vladimir Novgorod u kurtarmasina yardimci olmak icin toplayabildigi kadar Viking savascisini toplayarak ona kacmsi ve ertesi yil donusunde I Yaropolk a karsi yurumustur 986 da efsanevi Jomsvikingler in liderligindeki Danimarka isgal filosu nde yenilgiye ugratilmistir 995 te Guzel Sacli Harald in soyundan Olaf Tryggvason un geldigi sirada Haakon ve Trondelag arasinda bir tartisma cikmistir Haakon hizla tum destegini kaybetmis ve Melhus taki Rimul ciftligindeki domuz ahirinda saklanirken kendi kolesi ve arkadasi Tormod Kark tarafindan oldurulmustur Jarlshola Melhus ta Haakon Jarl ve Tormod Kark in Rimul daki meshur cinayetten onceki son gecelerinde saklandiklari yer oldugu dusunulen yerdir Onun olumunden sonra Haakon Jarl in iki oglu Eirik Hakonson ve Sveinn Hakonarson korunmak icin Isvec krali Olof Skotkonung a kacmislardir Bir dizi metinsel olarak ilgili kaynak Earl Haakon un ister soylularin ister halktan kisilerin kizlari olsun kadinlara tecavuz etmeyi tercih ettigini anlatir Cocuklar 960 lar 1020 ler nde babasinin intikamini alacak ve ardindan uvey kardesi Sveinn Hakonarson ile Norvec i yonetecekti Sweyn Haakonsson o 1016 Norvec in es hukumdari Yngvars destani vidforla ya gore Aud Haakonsdottir Isvec krali Muzaffer Erik ile evlendi Bergljot Haakonsdottir Einar Tambarskjelvar ile evlendi Sigrid Haakonsdottir Oppland Kontu Ivar Hvide nin annesi Sigurd Haakonsson Ragnhild Haakonsdatter Erling Haakonsson Erland Haakonsson Hemming Haakonsson Ramvieg Haakonsdatter Kaynak Foundation for Medieval GenealogySairlerHaakon Jarl Jomsviking lere karsi zafer haberini alirken Christian Krogh 1899 Skaldatal a gore Haakon un sarayinda su sairler vardi Eyvindr Finnsson Einarr skalaglamm Tindr Hallkelsson Skafti THoroddsson THorolfr munnr Eilifr Gudrunarson Vigfuss Viga Glumsson Sorleifr jarlsskald Hvannar KalfrKorsvikaspilletHaakon Jarl her yil Trondheim daki Korsvika daki Korsvikaspillet festivalinde gerceklestirilen Hakon og Kark in merkezi figurudur Oyun Snorri Sturluson un Saga larda canlandirdigi Haakon Jarl ve Tormod Kark in hikayesine dayanmaktadir Ilk oyun 1989 yilinda Lade Kilisesi nin Lade kirke 800 yil donumu dolayisiyla yapilan ve iki yil sonra tekrarlanan siirsel bir tabloydu 1995 yilinda Idar Lind yeni bir senaryo yazmistir Muzik Frode Fjellheim tarafindan bestelenmistir Birincil kaynaklarHaakon Jarl in kaynak temelleri dikkate degerdir Heimskringla daki Snorri Sturluson Agrip af Noregskonungasogum ve daha fazlasi dahil olmak uzere bircok destanda yer almistir Hallfredar sagasina gore sair Hallfredr kavanozun uzerine bir skald besteledi Hallfredr in Skaldskaparmal daki birkac ayrik kitasinin genellikle bu kayip siire ait oldugu dusunulmektedir Oehlenschlager trajedisiHaakon Jarl in hayati Danimarkali sair Adam Oehlenschlager tarafindan Snorri nin Heimskringla sini okuduktan sonra 1805 te Halle de kaldigi sirada alti hafta icinde yazdigi trajedisi Hakon Jarl da edebi acidan ele alinmistir Konu paganizm ile Hristiyanlik arasindaki catismadir J C Lindberg tarafindan Ingilizceye cevrilmis baskisi vardir Oehlenschlager in oyunu daha sonra Smetana nin senfonik siiri Hakon Jarl in temelini olusturmustur Kaynakca Adam von Bremen Gesta Hammaburgensis Ecclesiae Pontificum II xxv 22 tr Francis J Tschan History of the Archbishops of Hamburg Bremen New York 1959 1 Sturluson Snorri Eirikr Magnuson trans olafs saga Tryggvasonar chapters 12 to 14 in Heimskringla History of the Kings of Norway 1905 Den hellige Vladimir av Kiev 956 1015 23 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Subat 2024 Haakon Sigurdsson Jarl of Lade The Unification of Norway ca 820 to ca 1020 AD 23 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bakiniz John McKinnell On Heidr Saga Book of the Viking Society 25 2001 394 417 www vsnrweb publications org uk Saga Book XXV pdf page 420 Yukaridaki metinlerin bir veya birden fazla yerinde su anda belirtilen kamu mali kaynaktan metinler bulunmaktadir Gisle Bothne 1920 Hakon Jarl Rines George Edwin Ed Encyclopedia Americana DeLong Kenneth 1998 Hearing His Master s Voice Smetana s Swedish Symphonic Poems and their Lisztian Models in Michael Saffle ed Liszt and His World pp 295 334 Pendragon Press Diger kaynaklarFoote P G and D M Wilson 1970 The Viking Achievement Macmillan Company 978 0 312 03510 5 Gjerset Knut 1915 History of The Norwegian People Macmillan Company 978 0 217 93246 2 Jones Gwyn 1973 A History of the Vikings Oxford University Press 0 19 285063 6 Krag Claus 2000 Norges historie fram til 1319 Universitetsforlaget 978 82 00 12938 7 Larsen Karen 1948 A History of Norway Princeton University Press 978 0 691 05127 7 Stylegar F A 2013 Hakon jarl Spartacus forlag 978 82 430 0579 2Dis baglantilarKorsvikaspillet Hakon og Kark