Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Habeas data, belirli uluslarda mevcut olan bir emir ve anayasal çözüm yöntemidir. habeas data'nın Latinceden birebir çevirisi "verilere sahip olmanızı buyuruyoruz" veya "veri sahibi olarak siz verilere sahip olunuz" anlamına gelmektedir. Bu hukuk yolu ülkeden ülkeye değişmekle birlikte, genel olarak, bir anayasa mahkemesine sunulan bireysel bir şikayet yoluyla, bir kişinin verilerini, imajını, mahremiyetini, onurunu, bilgi özerkliğini ve bilgi edinme özgürlüğünü korumak için tasarlanmıştır.
Habeas data, herhangi bir vatandaş tarafından, kendisi hakkında hangi bilgilerin tutulduğunu öğrenmek için herhangi bir manuel veya otomatik veri kaydına karşı talep edilebilir. Bu kişi, tutulan kişisel verilerin düzeltilmesini, güncellenmesini veya imha edilmesini talep edebilir. habeas data ile ilgili bireysel şikayetin hukuki niteliği ihtiyari yargı yetkisidir; bu da mahremiyeti ihlal edilen kişinin bu şikayeti sadece kendisinin sunabileceği anlamına gelir. Mahkemelerin bu süreci kendiliğinden başlatma yetkisi bulunmamaktadır.
Tarihi
Habeas data, anayasa mahkemesi önünde yapılan ve kişisel verilerin gizliliğiyle ilgili bireysel bir şikayet başvurusudur. Bu tür şikayetlerin ilki habeas corpus'tur (ihzar müzekkeresi). Diğer bireysel şikayetler arasında The Writ of Mandamus (ABD), Amparo (İspanya, Meksika ve Arjantin) ve Respondeat Superior (Tayvan) yer almaktadır.
Habeas data kararının kendisi çok kısa bir geçmişe sahiptir, ancak kökenleri bireysel mahremiyeti koruyan belirli Avrupa yasal mekanizmalarına kadar izlenebilir. Özellikle, bazı Alman anayasal hakları habeas data hakkının doğrudan ataları olarak tanımlanabilir. Özellikle, bilginin kendi kaderini tayin hakkı, Alman anayasa mahkemesi tarafından mevcut insan onuru ve kişilik haklarının yorumlanmasıyla oluşturulmuştur. Bu, bir birey hakkında elle veya otomatize edilmiş veri tabanlarında ne tür verilerin saklandığını bilme hakkıdır ve bu tür verilerin toplanması ve işlenmesi konusunda şeffaflık olması gerektiği anlamına gelir. habeas data hakkının diğer doğrudan öncülü Avrupa Konseyi'nin 1981 tarihli 108. Veri Koruma Sözleşmesidir. Sözleşmenin amacı, kişisel verilerin otomatik olarak işlenmesine ilişkin olarak bireyin mahremiyetini güvence altına almaktır. Bunu başarmak için, bireye otomatik bir veri tabanında tutulan kişisel verilerine erişim hakkı da dahil olmak üzere çeşitli haklar verilmektedir.
Habeas data'yı ilk uygulayan ülke Brezilya olmuştur. Brezilya yasama organı 1988 yılında yeni bir hakkı içeren yeni bir anayasayı oylayarak kabul etmiştir: Habeas data bireysel başvuru. Bu hak, anayasanın 5. Maddesi LXXII kapsamında tam bir anayasal hak olarak ifade edilmiştir.
Brezilya örneğini takip eden Kolombiya, habeas data hakkını 1991 yılında yeni anayasasına dahil etti. Bunun ardından pek çok ülke aynı yolu izledi ve yeni yasal aracı kendi anayasalarında kabul etti: Paraguay 1992'de, Peru 1993'te, Arjantin 1994'te ve Ekvador 1996'da 1999 ve 2012 yılları arasında birçok Latin Amerika ülkesi, veri koruma kanunlarını yürürlüğe koymuş ve bu kanunlarda veri emri başvurusunda bulunma prosedürü düzenlenmiştir.
Uygulama
- Brezilya : 1988 Brezilya anayasası şu hükmü getirmektedir: "habeas data aşağıdaki durumlarda verilir: a) devlet kurumlarının veya kamusal nitelikteki kurumların kayıtlarında veya veri bankalarında yer alan, dilekçe sahibinin şahsıyla ilgili bilgilerin bilinmesini sağlamak için; b) dilekçe sahibinin adli veya idari gizli bir süreç yoluyla bunu yapmayı tercih etmediği durumlarda verilerin düzeltilmesini sağlamak için".
- Paraguay : 1992 Paraguay anayasası Brezilya örneğini takip etmekle birlikte korumayı çeşitli şekillerde geliştirmiştir. Paraguay anayasasının 135. Maddesi şöyle der: "Herkes kendisi veya mal varlığı hakkında kamusal nitelikteki resmi veya özel kayıtlarda bulunan bilgi ve verilere erişim hakkına sahiptir. Ayrıca bu bilgilerin nasıl ve ne amaçla kullanıldığını bilme hakkına sahiptir. Bu kayıtların yanlış olması veya haklarını gayrimeşru bir şekilde etkilemesi halinde, yetkili bir hakimden bu kayıtların güncellenmesini, düzeltilmesini veya imha edilmesini talep edebilir."
- Arjantin : Arjantin'in habeas data sürümü bugüne kadarki en eksiksiz olanıdır. 1994 yılında değiştirilen anayasanın 43. Maddesine göre "Herhangi bir kişi, kamuya açık kayıtlarda veya veri tabanlarında ya da bilgi sağlama amaçlı özel kayıtlarda kayıtlı kendisi hakkındaki veriler ve bunların amacı hakkında bilgi edinmek için bu davayı açabilir; ve yanlış veri veya ayrımcılık durumunda, bu dava söz konusu verilerin bastırılması, düzeltilmesi, gizliliği veya güncellenmesi talebiyle açılabilir. Gazetecilik bilgi kaynaklarının gizlilik niteliği zedelenemez."
- Filipinler : 25 Ağustos 2007'de başyargıç Reynato Puno, Filipinler Yüksek Mahkemesi'nin habeas data yazısını hazırladığını duyurdu. Bu yeni hukuk yolunun askeri ve hükümet yetkililerini Zorla kaybetme hakkında bilgi vermeye zorlaması ve askeri ve polis dosyalarına erişimi sağlaması bekleniyor. Reynato Puno daha önce de İspanyolca koruma anlamına gelen amparo emri için bir taslak hazırladığını duyurmuş ve bu sayede askeri yetkililerin adli süreçlerde kayıp ya da yargısız infaz vakalarını inkar etmelerinin önüne geçileceğini söylemişti.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Wolfson, Josiah (2017). "The Expanding Scope of Human Rights in a Technological World - Using the Inter-American Court of Human Rights to Establish a Minimum Data Protection Standard Across Latin America". The University of Miami Inter-American Law Review. 48 (3): 206. 26 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ocak 2024.
- ^ Andres Guadamuz, "Habeas Data: The Latin American response to data protection" 30 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Journal of Information, Law & Technology 2000(2).
- ^ Andres Guadamuz, "Habeas Data vs. the European Data Protection Directive" 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Journal of Information, Law & Technology 2001(3).
- ^ Pablo Palazzi, , Alfa-Redi No. 4, November 1998. (Archived from the original on June 12, 2008)
- ^ . 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
- HabeasData.org
- Veri Kolombiya
- Veri Gizliliği yasaları blogu (Latin Amerika'da veri koruması)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habeas data belirli uluslarda mevcut olan bir emir ve anayasal cozum yontemidir habeas data nin Latinceden birebir cevirisi verilere sahip olmanizi buyuruyoruz veya veri sahibi olarak siz verilere sahip olunuz anlamina gelmektedir Bu hukuk yolu ulkeden ulkeye degismekle birlikte genel olarak bir anayasa mahkemesine sunulan bireysel bir sikayet yoluyla bir kisinin verilerini imajini mahremiyetini onurunu bilgi ozerkligini ve bilgi edinme ozgurlugunu korumak icin tasarlanmistir Habeas data herhangi bir vatandas tarafindan kendisi hakkinda hangi bilgilerin tutuldugunu ogrenmek icin herhangi bir manuel veya otomatik veri kaydina karsi talep edilebilir Bu kisi tutulan kisisel verilerin duzeltilmesini guncellenmesini veya imha edilmesini talep edebilir habeas data ile ilgili bireysel sikayetin hukuki niteligi ihtiyari yargi yetkisidir bu da mahremiyeti ihlal edilen kisinin bu sikayeti sadece kendisinin sunabilecegi anlamina gelir Mahkemelerin bu sureci kendiliginden baslatma yetkisi bulunmamaktadir TarihiHabeas data anayasa mahkemesi onunde yapilan ve kisisel verilerin gizliligiyle ilgili bireysel bir sikayet basvurusudur Bu tur sikayetlerin ilki habeas corpus tur ihzar muzekkeresi Diger bireysel sikayetler arasinda The Writ of Mandamus ABD Amparo Ispanya Meksika ve Arjantin ve Respondeat Superior Tayvan yer almaktadir Habeas data kararinin kendisi cok kisa bir gecmise sahiptir ancak kokenleri bireysel mahremiyeti koruyan belirli Avrupa yasal mekanizmalarina kadar izlenebilir Ozellikle bazi Alman anayasal haklari habeas data hakkinin dogrudan atalari olarak tanimlanabilir Ozellikle bilginin kendi kaderini tayin hakki Alman anayasa mahkemesi tarafindan mevcut insan onuru ve kisilik haklarinin yorumlanmasiyla olusturulmustur Bu bir birey hakkinda elle veya otomatize edilmis veri tabanlarinda ne tur verilerin saklandigini bilme hakkidir ve bu tur verilerin toplanmasi ve islenmesi konusunda seffaflik olmasi gerektigi anlamina gelir habeas data hakkinin diger dogrudan onculu Avrupa Konseyi nin 1981 tarihli 108 Veri Koruma Sozlesmesidir Sozlesmenin amaci kisisel verilerin otomatik olarak islenmesine iliskin olarak bireyin mahremiyetini guvence altina almaktir Bunu basarmak icin bireye otomatik bir veri tabaninda tutulan kisisel verilerine erisim hakki da dahil olmak uzere cesitli haklar verilmektedir Habeas data yi ilk uygulayan ulke Brezilya olmustur Brezilya yasama organi 1988 yilinda yeni bir hakki iceren yeni bir anayasayi oylayarak kabul etmistir Habeas data bireysel basvuru Bu hak anayasanin 5 Maddesi LXXII kapsaminda tam bir anayasal hak olarak ifade edilmistir Brezilya ornegini takip eden Kolombiya habeas data hakkini 1991 yilinda yeni anayasasina dahil etti Bunun ardindan pek cok ulke ayni yolu izledi ve yeni yasal araci kendi anayasalarinda kabul etti Paraguay 1992 de Peru 1993 te Arjantin 1994 te ve Ekvador 1996 da 1999 ve 2012 yillari arasinda bircok Latin Amerika ulkesi veri koruma kanunlarini yururluge koymus ve bu kanunlarda veri emri basvurusunda bulunma proseduru duzenlenmistir UygulamaBrezilya 1988 Brezilya anayasasi su hukmu getirmektedir habeas data asagidaki durumlarda verilir a devlet kurumlarinin veya kamusal nitelikteki kurumlarin kayitlarinda veya veri bankalarinda yer alan dilekce sahibinin sahsiyla ilgili bilgilerin bilinmesini saglamak icin b dilekce sahibinin adli veya idari gizli bir surec yoluyla bunu yapmayi tercih etmedigi durumlarda verilerin duzeltilmesini saglamak icin Paraguay 1992 Paraguay anayasasi Brezilya ornegini takip etmekle birlikte korumayi cesitli sekillerde gelistirmistir Paraguay anayasasinin 135 Maddesi soyle der Herkes kendisi veya mal varligi hakkinda kamusal nitelikteki resmi veya ozel kayitlarda bulunan bilgi ve verilere erisim hakkina sahiptir Ayrica bu bilgilerin nasil ve ne amacla kullanildigini bilme hakkina sahiptir Bu kayitlarin yanlis olmasi veya haklarini gayrimesru bir sekilde etkilemesi halinde yetkili bir hakimden bu kayitlarin guncellenmesini duzeltilmesini veya imha edilmesini talep edebilir Arjantin Arjantin in habeas data surumu bugune kadarki en eksiksiz olanidir 1994 yilinda degistirilen anayasanin 43 Maddesine gore Herhangi bir kisi kamuya acik kayitlarda veya veri tabanlarinda ya da bilgi saglama amacli ozel kayitlarda kayitli kendisi hakkindaki veriler ve bunlarin amaci hakkinda bilgi edinmek icin bu davayi acabilir ve yanlis veri veya ayrimcilik durumunda bu dava soz konusu verilerin bastirilmasi duzeltilmesi gizliligi veya guncellenmesi talebiyle acilabilir Gazetecilik bilgi kaynaklarinin gizlilik niteligi zedelenemez Filipinler 25 Agustos 2007 de basyargic Reynato Puno Filipinler Yuksek Mahkemesi nin habeas data yazisini hazirladigini duyurdu Bu yeni hukuk yolunun askeri ve hukumet yetkililerini Zorla kaybetme hakkinda bilgi vermeye zorlamasi ve askeri ve polis dosyalarina erisimi saglamasi bekleniyor Reynato Puno daha once de Ispanyolca koruma anlamina gelen amparo emri icin bir taslak hazirladigini duyurmus ve bu sayede askeri yetkililerin adli sureclerde kayip ya da yargisiz infaz vakalarini inkar etmelerinin onune gecilecegini soylemisti Ayrica bakinizIhzar muzekkeresi Veri mahremiyeti MahremiyetKaynakca Wolfson Josiah 2017 The Expanding Scope of Human Rights in a Technological World Using the Inter American Court of Human Rights to Establish a Minimum Data Protection Standard Across Latin America The University of Miami Inter American Law Review 48 3 206 26 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ocak 2024 Andres Guadamuz Habeas Data The Latin American response to data protection 30 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Information Law amp Technology 2000 2 Andres Guadamuz Habeas Data vs the European Data Protection Directive 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Journal of Information Law amp Technology 2001 3 Pablo Palazzi Alfa Redi No 4 November 1998 Archived from the original on June 12 2008 27 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Eylul 2007 Dis baglantilarHabeasData org Veri KolombiyaVeri Gizliligi yasalari blogu Latin Amerika da veri korumasi