Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Habsburg Hanedanı, Avrupa'nın çeşitli ülkelerini yüzyıllar boyunca yönetmiş bir hanedan. Avusturya Hanedanı olarak da bilinir.
| Habsburg Hanedanı Haus Habsburg | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Alman Krallığı, Avusturya Arşidüklüğü, Bohemya, İspanya, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, Macaristan-Hırvatistan, Meksika İmparatorluğu, Napoli, Portekiz Krallığı, Sicilya ve diğer küçük tarihi ülkeler |
| Milliyet | Almanlar, Avusturyalılar, diğer Cermenler ve İspanyollar |
| Kuruluş | 11. yüzyıl |
| Kurucu | Habsburg Kontu Radbot |
| Yıkılış | Avusturya'da 1780, İspanya'da 1700, Portekiz'de 1640 |
| Son hükümdar | İspanya kolu: Charles (1 Kasım 1700) Avusturya kolu: Maria Theresa (29 Kasım 1780) |
| Unvan(lar) | |
| Alt kolları |
|
| |
Tarihçe
Hanedanın kökeni
Hanedan adını, bugün İsviçre'de bulunan ve "Şahin Kalesi" anlamına gelen Habichtsburg'dan alır. Aargau kantonunda, Aare ırmağı yakınlarındaki bu kale, 1020 yılında, Strazburg Piskoposu Werner ve kayınbiraderi Radbot tarafından yaptırılmıştır. Hanedanın bugün tespit edilebilen en eski atası, Kont Radbot'un büyükbabası 'dır. Zengin Guntram'ın, 950 yılında Alman Kralı I. Otto'ya başkaldıran ile aynı kişi olduğu düşünülür.
Radbot'un oğlu (ö.1096), "Habsburg Kontu" unvanını aldı. I. Werner, Zürih ve Yukarı Alsas bölgelerinin kontu olan 'in (ö. yak. 1200) büyükbabasıdır. Habsburglardan II. Rudolf (ö. 1232), ve 'yı ele geçirdi; ancak ölümünden sonra bu bölgeler oğulları IV. Albert ve arasında paylaşıldı. Sonradan III. Rudolfun mirasçıları, kendi hisselerini IV. Albert'in mirasçılarına sattı.
Hanedanın Avusturya ile özdeşleşmesi
IV. Albert'in oğlu IV. Rudolf 1273'te Alman Kralı seçildi ve olarak anılmaya başlandı. I. Rudolf, 1282 yılında, Avusturya ve Styria'yı oğulları Albert (gelecekteki Alman Kralı I. Albert) ve II. Rudolf'a -birlikte yönetmeleri için- verdi; zira Habsburglarda yönetimi tek bir kişi yerine tüm erkeklere devretme geleneği vardı. Ancak ikibaşlılığa alışık olmayan Avusturya halkı bu yönetim şeklini benimsemedi ve 1283 yılındaki bir antlaşma ile II. Rudolf haklarından feragat etti. Kral I. Albert 1308'de ölünce yeniden yönetim sorunları ortaya çıktı. Bir süre ortak yönetimin (condominium) denenmesinden sonra Avusturya Dükü IV. Rudolf 1364 yılında kardeşleriyle bir antlaşma yaptı ve eşit haklara sahip olmalarına rağmen kendisinin hanedanın de facto başı olduğunu ilan etti. Tüm bunlara rağmen Rudolf'un ölümünden sonra III. Albert ve III. Leopold 1379'da Neuberg Antlaşması'nı imzaladı ve bölgeyi yeniden bölüştü: Avusturya Albert'in; Styria, Carinthia ve Tirol Leopold'un oldu.
Bu esnada Kral I. Albert'in oğlu Avusturyalı III. Rudolf 1306-1307 yıllarında Bohemya Kralı idi ve kardeşi I. Frederick, 1314-1330 yılları arasında -III. Frederick unvanıyla- Alman Kralı idi. Avusturyalı V. Albert 1438'de Almanya, Macaristan ve Bohemya Kralı seçildi ve II. Albert unvanını aldı. II. Albert'in hayatta kalan tek oğlu 1446'dan itibaren Macaristan'ın, 1453'ten itibaren Bohemya'nın kralı oldu. 1457 yılında Ladislas ölünce Avusturyalı III. Albert'in tüm erkek nesli tükenmiş oldu. Aynı esnada III. Leopold'dan gelen Styrian nesli İç Avusturya ve Tirol dallarına ayrıldı.
Habsburg Kutsal Roma İmparatoru
İç Avusturya neslinin en kıdemli üyesi V. Frederik 1440'ta Alman Kralı oldu ve 1452'de Kutsal Roma İmparatoru olarak Roma'da taç giydi (ki Frederick Roma'da taç giyen son imparatordur). Böylece Habsburglar Batı dünyasının en prestijli seküler unvanına sahip oldu. Bununla birlikte o dönemde "Kutsal Roma İmparatoru" demek, pratikte sadece "Alman Kralı" demenin gösterişli bir şekliydi ve Alman kralları -tıpkı Bohemya ve Macaristan kralları gibi- seçimle başa geliyordu. Habsburg Hanedanı'nın 1711 yılına kadar sürekli kendi içinden imparator çıkarmasının başlıca nedeni, Habsburg kontrolündeki bölgenin genişliği ve zenginliği nedeniyle Hanedanın Alman seçicilere kendi adayını dayatabilmesiydi.
Yönettikleri ülkeler
Habsburg Hanedanının yönetmiş olduğu bazı ülkeler şunlardır:
- Kutsal Roma Cermen İmparatoru (1273-1806)
- Avusturya İmparatoru (1806-1867)
- Avusturya-Macaristan İmparatoru (1867-1918)
- Hırvatistan Kralı (1437-1918)
- Macaristan Kralı (1437-1918)
- İspanya Kralı (1516-1700)
- Portekiz Kralı (1580-1640)
- Bohemya (Çek) Kralı (1526-1918)
- Erdel (Transilvanya) Kralı (1690-1867)
- Galiçya ve Lodomerya Kralı (1772-1918)
- Toskana Grandükü (1790-1859)
- Parma Dükü (1814-1847)
- Modena Dükü (1814-1859)
- Meksika İmparatoru (1864-1867)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Habsburg Hanedani Avrupa nin cesitli ulkelerini yuzyillar boyunca yonetmis bir hanedan Avusturya Hanedani olarak da bilinir Habsburg Hanedani Haus HabsburgUlkeAlman Kralligi Avusturya Arsiduklugu Bohemya Ispanya Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu Macaristan Hirvatistan Meksika Imparatorlugu Napoli Portekiz Kralligi Sicilya ve diger kucuk tarihi ulkelerMilliyetAlmanlar Avusturyalilar diger Cermenler ve IspanyollarKurulus11 yuzyilKurucuHabsburg Kontu RadbotYikilisAvusturya da 1780 Ispanya da 1700 Portekiz de 1640Son hukumdarIspanya kolu Charles 1 Kasim 1700 Avusturya kolu Maria Theresa 29 Kasim 1780 Unvan lar Almanya Krali Avusturya Arsiduku Avusturya Imparatoru Bohemya Krali Galicya ve Lodomerya Krali Kontu Ingiltere Krali Italya Krali Kutsal Roma Cermen Imparatoru Macaristan Krali Napoli Krali Parma Duku Portekiz Krali Sicilya KraliAlt kollariKyburg Hanedani Habsburg Lorraine Hanedani Maria Theresa nin oglu II Joseph in soyu not II Joseph in oglu olmadigindan onun kucuk kardesi II Leopold Habsburg Lorraine Hanedani nin basina gecmistir yalnizca unvanTarihceHanedanin kokeni Hanedan adini bugun Isvicre de bulunan ve Sahin Kalesi anlamina gelen Habichtsburg dan alir Aargau kantonunda Aare irmagi yakinlarindaki bu kale 1020 yilinda Strazburg Piskoposu Werner ve kayinbiraderi Radbot tarafindan yaptirilmistir Hanedanin bugun tespit edilebilen en eski atasi Kont Radbot un buyukbabasi dir Zengin Guntram in 950 yilinda Alman Krali I Otto ya baskaldiran ile ayni kisi oldugu dusunulur Radbot un oglu o 1096 Habsburg Kontu unvanini aldi I Werner Zurih ve Yukari Alsas bolgelerinin kontu olan in o yak 1200 buyukbabasidir Habsburglardan II Rudolf o 1232 ve yi ele gecirdi ancak olumunden sonra bu bolgeler ogullari IV Albert ve arasinda paylasildi Sonradan III Rudolfun mirascilari kendi hisselerini IV Albert in mirascilarina satti Hanedanin Avusturya ile ozdeslesmesi IV Albert in oglu IV Rudolf 1273 te Alman Krali secildi ve olarak anilmaya baslandi I Rudolf 1282 yilinda Avusturya ve Styria yi ogullari Albert gelecekteki Alman Krali I Albert ve II Rudolf a birlikte yonetmeleri icin verdi zira Habsburglarda yonetimi tek bir kisi yerine tum erkeklere devretme gelenegi vardi Ancak ikibasliliga alisik olmayan Avusturya halki bu yonetim seklini benimsemedi ve 1283 yilindaki bir antlasma ile II Rudolf haklarindan feragat etti Kral I Albert 1308 de olunce yeniden yonetim sorunlari ortaya cikti Bir sure ortak yonetimin condominium denenmesinden sonra Avusturya Duku IV Rudolf 1364 yilinda kardesleriyle bir antlasma yapti ve esit haklara sahip olmalarina ragmen kendisinin hanedanin de facto basi oldugunu ilan etti Tum bunlara ragmen Rudolf un olumunden sonra III Albert ve III Leopold 1379 da Neuberg Antlasmasi ni imzaladi ve bolgeyi yeniden bolustu Avusturya Albert in Styria Carinthia ve Tirol Leopold un oldu Bu esnada Kral I Albert in oglu Avusturyali III Rudolf 1306 1307 yillarinda Bohemya Krali idi ve kardesi I Frederick 1314 1330 yillari arasinda III Frederick unvaniyla Alman Krali idi Avusturyali V Albert 1438 de Almanya Macaristan ve Bohemya Krali secildi ve II Albert unvanini aldi II Albert in hayatta kalan tek oglu 1446 dan itibaren Macaristan in 1453 ten itibaren Bohemya nin krali oldu 1457 yilinda Ladislas olunce Avusturyali III Albert in tum erkek nesli tukenmis oldu Ayni esnada III Leopold dan gelen Styrian nesli Ic Avusturya ve Tirol dallarina ayrildi Habsburg Kutsal Roma Imparatoru Ic Avusturya neslinin en kidemli uyesi V Frederik 1440 ta Alman Krali oldu ve 1452 de Kutsal Roma Imparatoru olarak Roma da tac giydi ki Frederick Roma da tac giyen son imparatordur Boylece Habsburglar Bati dunyasinin en prestijli sekuler unvanina sahip oldu Bununla birlikte o donemde Kutsal Roma Imparatoru demek pratikte sadece Alman Krali demenin gosterisli bir sekliydi ve Alman krallari tipki Bohemya ve Macaristan krallari gibi secimle basa geliyordu Habsburg Hanedani nin 1711 yilina kadar surekli kendi icinden imparator cikarmasinin baslica nedeni Habsburg kontrolundeki bolgenin genisligi ve zenginligi nedeniyle Hanedanin Alman secicilere kendi adayini dayatabilmesiydi Yonettikleri ulkelerHabsburg Hanedaninin yonetmis oldugu bazi ulkeler sunlardir Kutsal Roma Cermen Imparatoru 1273 1806 Avusturya Imparatoru 1806 1867 Avusturya Macaristan Imparatoru 1867 1918 Hirvatistan Krali 1437 1918 Macaristan Krali 1437 1918 Ispanya Krali 1516 1700 Portekiz Krali 1580 1640 Bohemya Cek Krali 1526 1918 Erdel Transilvanya Krali 1690 1867 Galicya ve Lodomerya Krali 1772 1918 Toskana Granduku 1790 1859 Parma Duku 1814 1847 Modena Duku 1814 1859 Meksika Imparatoru 1864 1867 Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n House of Habsburg 8 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica com Erisim 30 Ocak 2015