Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hacı Abdullah Halife Külliyesi veya Sarı Halife Külliyesi, Giresun ilinin Yağlıdere ilçesine bağlı Tekkeköy'de bulunmaktadır. Türkiye'de (Osmanlı İmparatorluğu dönemi) barok ve rokoko üslubu süslemelerin İstanbul dışında kullanıldığı ilk örnekler külliye kompleksine dahil caminin içinde yer almaktadır.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Tekkeköy, Yağlıdere, Giresun |
| Koordinatlar | 40°45′25″K 38°37′09″D / 40.75694°K 38.61917°D |
| İnanç | Sünni İslam |
| Mimari | |
| Tamamlanma | 1486 (Cami) 16. yüzyıl (Külliye) |
| Nakkaş | Darendeli Eş-şeyh Hamza |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Bazalt Taş |
Tarihçe
Sarı Halife Külliyesi olarak da anılan Hacı Abdullah Halife Külliyesi'nin temelleri, Osmanlı döneminde, özellikle 15. veya 16. yüzyılda Hacı Abdullah Halife tarafından atılmıştır. Külliye, Yavuz Sultan Selim’in Trabzon sancağında bey olarak görev yaptığı ve padişah olduğu dönemde önemli bir dini merkez olarak öne çıkmış ve maddi olarak desteklenmiştir. Sultan Selim, külliyeyi vakıf sistemine dahil ederek civar iki köyden alınan öşür vergileriyle desteklemiştir.Kanuni Sultan Süleyman'ın köy hakkındaki fermanı ve Sultan Selim dönemine ve Hacı Abdullah Halife Vakfına ait belgeler külliye içinde sergilenmektedir. Başlangıçta ahi tekkesi olarak kurulan bu külliye, II. Mahmud döneminde, dönem uygulamalarına paralel olacak şekilde Nakşibendi tarikatına bağlanmıştır.
Mimarisi ve Kısımları
Külliye, çeşitli yapıların bir araya gelmesiyle oluşmuştur:
Çepni Tekkesi
Dervişlerin toplandığı ve çeşitli dinî faaliyetlerin gerçekleştirildiği merkez bina, dikdörtgen planlı ve tek katlı bir yapıdır. Yapının üstü piramidal bir çatı ile örtülüdür ve girişte duvarın yanında bir şömine bulunmaktadır.
Cami
Hacı Abdullah Halife Camii, Trabzon’daki Gülbahar Hatun Vakfı’na bağlı olarak 1486 yılında inşaa edilmiştir. Cami, Osmanlı Türkiye'sinde barok ve rokoko tarzı duvar süslemelerinin İstanbul dışında görüldüğü ilk mimari yapı olma özelliğini taşır.
Mimarisi
Küçük bir namazgâhı olan cami, piramidal bir çatıya sahiptir. Caminin cemaat yerleri ve diğer bölümleri, zamanla çeşitli onarımlar görmüştür. Mevcut ahşap minberin 19. yüzyılda yapıldığı düşünülmektedir. Caminin batı tarafında Darendeli Eş-şeyh Hamza yazısı bulunmaktadır. Yazının hemen altında bir de tarih yazmaktadır ancak yazının yıpranması nedeniyle tarih tam olarak tespit edilememiştir. Bu yazıdan ve tekkedeki diğer örneklerden yola çıkarak, Hacı Abdullah Halife Camisi'sindeki barok duvar resimlerinin 19. yüzyılın ikinci yarısında Darendeli Hacı Hamza isimli bir usta tarafından yapıldığı anlaşılabilir. Mihrabın hemen doğusunda, kökleri havada ve dalları aşağıda olan, cennete hoş bir koku ve serinlik veren tuba ağacı ile cennetin sembolü olan livâ-i hamd sancağını içeren bir cennet tasviri bulunmaktadır. Camideki cennet tasviri Anadolu'da karşılaşılan nadir cennet tasvirlerinden biridir. Caminin ilginç süslemelerinden biri de karpuz üzerine saplanmış bir bıçak resmidir. Bu resim Muhammed ile Ali arasında geçen ubudiyet ve ibadet ikilemini sembolize eden bir süsleme tarzıdır. Bu cami, özellikle iç duvar süslemeleri açısından, bölgedeki tek örnektir.
Misafirhane
Zaviye'yi ziyaret edenler için konaklama imkanı sunan misafirhane, 60'larda ebehane olarak kullanılmaktaydı.
Sarı Halife Türbesi
Kare planlı türbe, başlangıçta kubbeli bir çatıya sahipken, günümüzde beton bir piramidal çatı ile örtülüdür. Türbenin içinde ahşap bir lahit bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b Giresun Kültür Sempozyumu (30-31 Mayıs 1998) bildirileri. Ayhan Yüksel. 1998. ISBN . 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
- ^ a b c d Sinclair, T. A. (31 Aralık 1989). Eastern Turkey: An Architectural & Archaeological Survey, Volume II (İngilizce). Pindar Press. s. 106. ISBN .
- ^ Vakıflar dergisi. Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayıinları. 1982.
- ^ "Giresun'da 500 yıldır tarihe köylüler sahip çıkıyor haberi". Arkeolojik Haber. 22 Kasım 2016. 2 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
- ^ Fatsa, Mehmet; İltar, Gazanfer (24 Haziran 2023). Hacı Abdullah Halife Tekkesi. Ari Sanat Yayinevi. ISBN .
- ^ 1486 yılında inşa edilen caminin 2 yıllık bir restore çalınmasının ardından 2018 yılında yeniden hizmete açıldığını ifade eden İltar, Osmanlı döneminde İstanbul’da kullanılan barok ve rokoko üslubu süslemelerin taşrada kullanılan ilk camisi olduğunu vurguladı."Cennetin 8 kapısının tasvir edildiği cami". İhlas Haber Ajansı. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
- ^ a b c Giresun ili Yağlıdere ilçesi Tekke Köyü Hacı Abdullah Halife Camisi. Dr. Fatma Sedes. 2015.
- ^ a b "Cennetin 8 kapısının tasvir edildiği camii". İhlas Haber Ajansı. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024.
- ^ İltar, Gazanfer (2014). "Tekke Köyü Hacı Abdullah Halife Camisi Duvar Resimleri". 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haci Abdullah Halife Kulliyesi veya Sari Halife Kulliyesi Giresun ilinin Yaglidere ilcesine bagli Tekkekoy de bulunmaktadir Turkiye de Osmanli Imparatorlugu donemi barok ve rokoko uslubu suslemelerin Istanbul disinda kullanildigi ilk ornekler kulliye kompleksine dahil caminin icinde yer almaktadir Haci Abdullah Halife KulliyesiTemel bilgilerKonumTekkekoy Yaglidere GiresunKoordinatlar40 45 25 K 38 37 09 D 40 75694 K 38 61917 D 40 75694 38 61917InancSunni IslamMimariTamamlanma1486 Cami 16 yuzyil Kulliye NakkasDarendeli Es seyh HamzaOzelliklerMalzemelerBazalt TasTarihceSari Halife Kulliyesi olarak da anilan Haci Abdullah Halife Kulliyesi nin temelleri Osmanli doneminde ozellikle 15 veya 16 yuzyilda Haci Abdullah Halife tarafindan atilmistir Kulliye Yavuz Sultan Selim in Trabzon sancaginda bey olarak gorev yaptigi ve padisah oldugu donemde onemli bir dini merkez olarak one cikmis ve maddi olarak desteklenmistir Sultan Selim kulliyeyi vakif sistemine dahil ederek civar iki koyden alinan osur vergileriyle desteklemistir Kanuni Sultan Suleyman in koy hakkindaki fermani ve Sultan Selim donemine ve Haci Abdullah Halife Vakfina ait belgeler kulliye icinde sergilenmektedir Baslangicta ahi tekkesi olarak kurulan bu kulliye II Mahmud doneminde donem uygulamalarina paralel olacak sekilde Naksibendi tarikatina baglanmistir Mimarisi ve KisimlariKulliye cesitli yapilarin bir araya gelmesiyle olusmustur Cepni Tekkesi Dervislerin toplandigi ve cesitli dini faaliyetlerin gerceklestirildigi merkez bina dikdortgen planli ve tek katli bir yapidir Yapinin ustu piramidal bir cati ile ortuludur ve giriste duvarin yaninda bir somine bulunmaktadir Cami Haci Abdullah Halife Camii Trabzon daki Gulbahar Hatun Vakfi na bagli olarak 1486 yilinda insaa edilmistir Cami Osmanli Turkiye sinde barok ve rokoko tarzi duvar suslemelerinin Istanbul disinda goruldugu ilk mimari yapi olma ozelligini tasir Mimarisi Kucuk bir namazgahi olan cami piramidal bir catiya sahiptir Caminin cemaat yerleri ve diger bolumleri zamanla cesitli onarimlar gormustur Mevcut ahsap minberin 19 yuzyilda yapildigi dusunulmektedir Caminin bati tarafinda Darendeli Es seyh Hamza yazisi bulunmaktadir Yazinin hemen altinda bir de tarih yazmaktadir ancak yazinin yipranmasi nedeniyle tarih tam olarak tespit edilememistir Bu yazidan ve tekkedeki diger orneklerden yola cikarak Haci Abdullah Halife Camisi sindeki barok duvar resimlerinin 19 yuzyilin ikinci yarisinda Darendeli Haci Hamza isimli bir usta tarafindan yapildigi anlasilabilir Mihrabin hemen dogusunda kokleri havada ve dallari asagida olan cennete hos bir koku ve serinlik veren tuba agaci ile cennetin sembolu olan liva i hamd sancagini iceren bir cennet tasviri bulunmaktadir Camideki cennet tasviri Anadolu da karsilasilan nadir cennet tasvirlerinden biridir Caminin ilginc suslemelerinden biri de karpuz uzerine saplanmis bir bicak resmidir Bu resim Muhammed ile Ali arasinda gecen ubudiyet ve ibadet ikilemini sembolize eden bir susleme tarzidir Bu cami ozellikle ic duvar suslemeleri acisindan bolgedeki tek ornektir Misafirhane Zaviye yi ziyaret edenler icin konaklama imkani sunan misafirhane 60 larda ebehane olarak kullanilmaktaydi Sari Halife Turbesi Kare planli turbe baslangicta kubbeli bir catiya sahipken gunumuzde beton bir piramidal cati ile ortuludur Turbenin icinde ahsap bir lahit bulunmaktadir Kaynakca a b Giresun Kultur Sempozyumu 30 31 Mayis 1998 bildirileri Ayhan Yuksel 1998 ISBN 978 975 94723 1 3 10 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2024 a b c d Sinclair T A 31 Aralik 1989 Eastern Turkey An Architectural amp Archaeological Survey Volume II Ingilizce Pindar Press s 106 ISBN 978 0 907132 33 2 Vakiflar dergisi Vakiflar Genel Mudurlugu Yayiinlari 1982 Giresun da 500 yildir tarihe koyluler sahip cikiyor haberi Arkeolojik Haber 22 Kasim 2016 2 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2024 Fatsa Mehmet Iltar Gazanfer 24 Haziran 2023 Haci Abdullah Halife Tekkesi Ari Sanat Yayinevi ISBN 978 605 5021 55 9 1486 yilinda insa edilen caminin 2 yillik bir restore calinmasinin ardindan 2018 yilinda yeniden hizmete acildigini ifade eden Iltar Osmanli doneminde Istanbul da kullanilan barok ve rokoko uslubu suslemelerin tasrada kullanilan ilk camisi oldugunu vurguladi Cennetin 8 kapisinin tasvir edildigi cami Ihlas Haber Ajansi Erisim tarihi 1 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c Giresun ili Yaglidere ilcesi Tekke Koyu Haci Abdullah Halife Camisi Dr Fatma Sedes 2015 a b Cennetin 8 kapisinin tasvir edildigi camii Ihlas Haber Ajansi Erisim tarihi 1 Haziran 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Iltar Gazanfer 2014 Tekke Koyu Haci Abdullah Halife Camisi Duvar Resimleri 10 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2024