Hain Ahmed Paşa (ö. 1524), Osmanlı İmparatorluğu'nda paşa, yönetici, devlet adamı, beylerbeyi, Mısır sultanlığını ilan eden Osmanlı eyalet valisi.
Yaşamı
Gürcü asıllıdır. Eğitimini Enderun'da yaptı. Yeniçeri ağası olarak çıkma yaptı. 1516-1517'de I. Selim'in Mısır Seferi'ne ikinci imrahor olarak katıldı. 1521'de Kanuni Sultan Süleyman'ın Belgrad seferine katıldı ve Belgrad'ın fethinde yararı görüldü. Bu seferden hemen sonra Rumeli Beylerbeyi oldu. Aynı tarihte üçüncü vezir olarak divana üye oldu. Üçüncü vezir olarak 1522'de Rodos Seferi'ne katıldı. Bu seferin serdarlığını üstlendi. Adaya çıkartma ve kuşatma harekâtlarını komutan olarak yöneltti. St. Jean Şövalyeleri komutanı ile adanın teslim şartlarını görüştü.
Seferden dönüşte saray entrikalarına karıştı. 1522 yılında Sadrazam Pîrî Mehmed Paşa'nın görevden alınıp emekli edilmesinde etkili oldu. Hiyerarşik düzene göre Ahmed Paşa'nın sadrazam olması bekleniyordu. Ancak dönemin padişahı Kanuni Sultan Süleyman teamüllere aykırı olarak, yakın arkadaşı Pargalı İbrahim Paşa'yı sadrazamlığa atamıştı. Teamüllere aykırı bu atama üzerine Ahmed Paşa, Mısır Beylerbeyliğine atanmak istedi ve bu isteği kabul edilip Mısır'a eyalet valisi tayin edildi.
Mısır, eyalet valisi olan 'ın 1522'de ölümünden beridir hoşnutsuzluk içinde idi. Ahmet Paşa Memlüklü emirleri ve Bedevi reisleri ile uzlaşarak Mısır'da asayiş ve düzeni sağladı. Fakat Kanuni Süleyman yeni sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa'nın etkisiyle Kara Musa Paşa'yı Mısır eyalet valisi atadı. Azledilmiş olan Ahmed Paşa'nın idam edileceği söylentileri İstanbul'da, dolaşmaya başladı ve bu söylentiler çok süratle Mısır'a erişti. Bunun üzerinde Ocak 1524'te Ahmed Paşa Mısır'ın Osmanlı devletinden bağımsız olduğunu ve kendinin de "el-Melik Mansur" unvanı ile Mısır sultanı olduğunu ilan etti. Bu doğrultuda para bastırarak, kendi adına hutbe okuttu. Yeniçeriler elinde bulunan Kahire kalesini eline geçirdi. Bağımsız Mısır Sultanı olarak Hristiyan güçlerle ilişkiler kurdu.
1524'te Osmanlı Devleti Ayas Paşa komutasındaki bir orduyu Mısır'a sevketti. Ayrıca Ahmed Paşa'nın Mısır'da bulunan maiyeti ve askerleri ile gizlice ilişki kurulup bunların Ahmet Paşa'ya karşı harekâta geçmesine çalışıldı. Sonunda Ahmet Paşa maiyetinde bulunan, Osmanlı devletine sadık olan ve Osmanlı devleti vezir unvanı ile şereflendirilen Trabzonlu bir baskınla Ahmet Paşa'yı hamamda iken yakalayıp öldürmeye çalıştı. Ahmet Paşa yaralı olarak bu baskından kaçıp kurtuldu. Fakat yaralı olarak sığındığı Beni Bekr aşireti reisi, Ahmet Paşa'yı Kadızade Mehmet Bey'e teslim etti. Ahmet Paşa başı vurularak idam edildi.
Sadrazam Pargalı İbrahim Paşa isyanı bastırmak ve Mısır eyalet idaresini yenileştirmek için Mısır'a gelmiştir.
Ahmet Paşa bu kötü hareketi dolayısı ile hain lakabı ile anılmaya başlanmıştır. Sicil-li Osmani onu şöyle değerlendirir:
Kibirli, haset, divane -meşrep ve kötü bir şahıstı.
Popüler kültürdeki yeri
2003 yapımı Hürrem Sultan dizisinde Hüseyin Avni Danyal tarafından canlandırılmıştır. 2011 yapımı Muhteşem Yüzyıl'da tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.I s.196 [2]
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1971), Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi s.99-106
- Yayın Kurulu "Ahmet Paşa (Hain)", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.146
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hain Ahmed Pasa o 1524 Osmanli Imparatorlugu nda pasa yonetici devlet adami beylerbeyi Misir sultanligini ilan eden Osmanli eyalet valisi YasamiGurcu asillidir Egitimini Enderun da yapti Yeniceri agasi olarak cikma yapti 1516 1517 de I Selim in Misir Seferi ne ikinci imrahor olarak katildi 1521 de Kanuni Sultan Suleyman in Belgrad seferine katildi ve Belgrad in fethinde yarari goruldu Bu seferden hemen sonra Rumeli Beylerbeyi oldu Ayni tarihte ucuncu vezir olarak divana uye oldu Ucuncu vezir olarak 1522 de Rodos Seferi ne katildi Bu seferin serdarligini ustlendi Adaya cikartma ve kusatma harekatlarini komutan olarak yoneltti St Jean Sovalyeleri komutani ile adanin teslim sartlarini gorustu Seferden donuste saray entrikalarina karisti 1522 yilinda Sadrazam Piri Mehmed Pasa nin gorevden alinip emekli edilmesinde etkili oldu Hiyerarsik duzene gore Ahmed Pasa nin sadrazam olmasi bekleniyordu Ancak donemin padisahi Kanuni Sultan Suleyman teamullere aykiri olarak yakin arkadasi Pargali Ibrahim Pasa yi sadrazamliga atamisti Teamullere aykiri bu atama uzerine Ahmed Pasa Misir Beylerbeyligine atanmak istedi ve bu istegi kabul edilip Misir a eyalet valisi tayin edildi Misir eyalet valisi olan in 1522 de olumunden beridir hosnutsuzluk icinde idi Ahmet Pasa Memluklu emirleri ve Bedevi reisleri ile uzlasarak Misir da asayis ve duzeni sagladi Fakat Kanuni Suleyman yeni sadrazami Pargali Ibrahim Pasa nin etkisiyle Kara Musa Pasa yi Misir eyalet valisi atadi Azledilmis olan Ahmed Pasa nin idam edilecegi soylentileri Istanbul da dolasmaya basladi ve bu soylentiler cok suratle Misir a eristi Bunun uzerinde Ocak 1524 te Ahmed Pasa Misir in Osmanli devletinden bagimsiz oldugunu ve kendinin de el Melik Mansur unvani ile Misir sultani oldugunu ilan etti Bu dogrultuda para bastirarak kendi adina hutbe okuttu Yeniceriler elinde bulunan Kahire kalesini eline gecirdi Bagimsiz Misir Sultani olarak Hristiyan guclerle iliskiler kurdu 1524 te Osmanli Devleti Ayas Pasa komutasindaki bir orduyu Misir a sevketti Ayrica Ahmed Pasa nin Misir da bulunan maiyeti ve askerleri ile gizlice iliski kurulup bunlarin Ahmet Pasa ya karsi harekata gecmesine calisildi Sonunda Ahmet Pasa maiyetinde bulunan Osmanli devletine sadik olan ve Osmanli devleti vezir unvani ile sereflendirilen Trabzonlu bir baskinla Ahmet Pasa yi hamamda iken yakalayip oldurmeye calisti Ahmet Pasa yarali olarak bu baskindan kacip kurtuldu Fakat yarali olarak sigindigi Beni Bekr asireti reisi Ahmet Pasa yi Kadizade Mehmet Bey e teslim etti Ahmet Pasa basi vurularak idam edildi Sadrazam Pargali Ibrahim Pasa isyani bastirmak ve Misir eyalet idaresini yenilestirmek icin Misir a gelmistir Ahmet Pasa bu kotu hareketi dolayisi ile hain lakabi ile anilmaya baslanmistir Sicil li Osmani onu soyle degerlendirir Kibirli haset divane mesrep ve kotu bir sahisti Populer kulturdeki yeri2003 yapimi Hurrem Sultan dizisinde Huseyin Avni Danyal tarafindan canlandirilmistir 2011 yapimi Muhtesem Yuzyil da tarafindan canlandirilmistir Kaynakca a b c d Yayin Kurulu Ahmet Pasa Hain 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 146 ISBN 975 08 0072 9 a b c Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C I s 196 1 Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C I s 196 2 Danismend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi s 99 106 Yayin Kurulu Ahmet Pasa Hain 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 146 ISBN 975 08 0072 9