Haka dansı, aynı zamanda "savaş dansı" olarak da bilinir. Yeni Zelanda'nın 140 yıllık savaş dansı olan ve ülkenin dünya tarafından bilinen en önemli kültür sembollerinden biridir. Bu dans eskiden, savaşlardan önce savaşçıların güçlerini göstermeleri ve karşı tarafı korkutmaları amacıyla yapılırmış. Efsaneye göre 1800'lerde Yeni Zelanda'daki Māori kabilesinin savaş şeflerinden Te Rauparaha rakip kabilelerden savaşçıların kendisini öldürmek için geldiğini öğrenince kaçmaya başladı. Bir çukura girerek saklandı. Çukurun başında kendisini vücudu kıllarla kaplı bir savaşçı liderin beklediğini gördü. Ancak bu kişi onu öldürmek yerine özgürlüğünü verince Rauparaha da çukurdan çıkarak günümüze kadar değişmeden gelen Haka dansının sözleriyle dans etmeye başladı. Aynı zamanda bu dansla kendisini öldürmek isteyen savaşçılardan intikam almak için de yemin etti. Şarkı, "saçlı adam" yani insafa gelen düşmanın gün ışığını yeniden sunması ve Te Rauparaha'nın çukurun derinliklerinden yukarıya doğru adım adım çıkarak güneşe kavuşmasıyla biter. Rauparaha daha sonra bu dansı tüm Māoriler'e öğretti ve girdikleri tüm çatışmalardan önce düşmanlarını korkutmak için kabile üyeleri Haka yapmaya başladı.
Haka dansında dansçılar, gözlerinin beyaz kısmını göstererek bir yandan ellerini bedenlerine, bir yandan da ayaklarını yere vurarak dans ederler. Haka'nın düşmanı caydırmaya yönelik haykırışları ve tehditkâr savaş figürleri, ölümden kurtuluş hikâyesini anlatır.
Ama bu ilkel Māori dansı, ada sınırlarını çoktan aştı. 200 yıl önce ilkel Māori savaşçılarını yüreklendiren dans, artık sporcu bedenlerinde can buluyor. Basketbol ve futbolun yanı sıra, özellikle rugby ve Amerikan futbolu gibi sert takım sporlarında, bu dans, renkli bir gösteri ve motivasyon unsuru olarak kullanılıyor. Haka dansı yapan sporcular ısınıp eğlendiklerini ve maça çok iyi motive olduklarını söylüyorlar. Ancak, sert el-kol hareketleriyle yapılan ilkel figürlerin ve tehditkâr haykırışların izleyen üzerinde gergin, hatta saldırgan etkiler bıraktığını düşünenler de var.
Ka mate Ka mate! Ka ora Ka ora! Ka mate Ka mate! Ka ora Ka ora! Tenei Te Tangata Puhuruhuru! Nana i tiki mai whakawhiti te ra! Upane Upane! Upane Kaupane! Whiti te ra!
- It is death. It is death! It is life. It is life!
- It is death. It is death! It is life It is life!
- This is the hairy man!
- Who caused the sun to shine again for me!
- Up the ladder Up the ladder!
- Up to the top!
Türkçesi;
- Ölüm bu, ölüm bu! Yaşam bu, yaşam bu!
- Ölüm bu, ölüm bu! Yaşam bu, yaşam bu!
- İşte bu kıllı adam ile,
- Güneş yeniden doğdu!
- Yan yana durun, yan yana!
- Zirveye çıkacağız, zirveye.
- Güneşin doğduğu yere!
Wikimedia Commons'ta Haka ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Haka dansi ayni zamanda savas dansi olarak da bilinir Yeni Zelanda nin 140 yillik savas dansi olan ve ulkenin dunya tarafindan bilinen en onemli kultur sembollerinden biridir Bu dans eskiden savaslardan once savascilarin guclerini gostermeleri ve karsi tarafi korkutmalari amaciyla yapilirmis Efsaneye gore 1800 lerde Yeni Zelanda daki Maori kabilesinin savas seflerinden Te Rauparaha rakip kabilelerden savascilarin kendisini oldurmek icin geldigini ogrenince kacmaya basladi Bir cukura girerek saklandi Cukurun basinda kendisini vucudu killarla kapli bir savasci liderin bekledigini gordu Ancak bu kisi onu oldurmek yerine ozgurlugunu verince Rauparaha da cukurdan cikarak gunumuze kadar degismeden gelen Haka dansinin sozleriyle dans etmeye basladi Ayni zamanda bu dansla kendisini oldurmek isteyen savascilardan intikam almak icin de yemin etti Sarki sacli adam yani insafa gelen dusmanin gun isigini yeniden sunmasi ve Te Rauparaha nin cukurun derinliklerinden yukariya dogru adim adim cikarak gunese kavusmasiyla biter Rauparaha daha sonra bu dansi tum Maoriler e ogretti ve girdikleri tum catismalardan once dusmanlarini korkutmak icin kabile uyeleri Haka yapmaya basladi Haka dansinda danscilar gozlerinin beyaz kismini gostererek bir yandan ellerini bedenlerine bir yandan da ayaklarini yere vurarak dans ederler Haka nin dusmani caydirmaya yonelik haykirislari ve tehditkar savas figurleri olumden kurtulus hikayesini anlatir Ama bu ilkel Maori dansi ada sinirlarini coktan asti 200 yil once ilkel Maori savascilarini yureklendiren dans artik sporcu bedenlerinde can buluyor Basketbol ve futbolun yani sira ozellikle rugby ve Amerikan futbolu gibi sert takim sporlarinda bu dans renkli bir gosteri ve motivasyon unsuru olarak kullaniliyor Haka dansi yapan sporcular isinip eglendiklerini ve maca cok iyi motive olduklarini soyluyorlar Ancak sert el kol hareketleriyle yapilan ilkel figurlerin ve tehditkar haykirislarin izleyen uzerinde gergin hatta saldirgan etkiler biraktigini dusunenler de var Ka mate Ka mate Ka ora Ka ora Ka mate Ka mate Ka ora Ka ora Tenei Te Tangata Puhuruhuru Nana i tiki mai whakawhiti te ra Upane Upane Upane Kaupane Whiti te ra It is death It is death It is life It is life It is death It is death It is life It is life This is the hairy man Who caused the sun to shine again for me Up the ladder Up the ladder Up to the top Turkcesi Olum bu olum bu Yasam bu yasam bu Olum bu olum bu Yasam bu yasam bu Iste bu killi adam ile Gunes yeniden dogdu Yan yana durun yan yana Zirveye cikacagiz zirveye Gunesin dogdugu yere Wikimedia Commons ta Haka ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz