Halil Bey Hasmemmedov (Azerice: Xəlil bəy Xasməmmədov; 25 Ekim 1873 - 11 Ağustos 1947), Azerbaycanlı siyasetçi ve diplomat. Rusya İmparatorluğu İkinci ve Üçüncü Devlet Duması uyesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı ve Azerbaycan'ın son Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi olarak görev yaptı.
Halil Bey Hasmemmedov Xəlil bəy Xasməmmədov | |
---|---|
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti İçişleri Bakanı | |
Görev süresi 26 Aralık 1918 - 16 Haziran 1919 | |
Yerine geldiği | Behbud Han Cevanşir |
Yerine gelen | Nesib Bey Yusufbeyli |
Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Adalet Bakanı | |
Görev süresi 24 Aralık 1919 - 1 Nisan 1920 | |
Yerine geldiği | Aslan Bey Safikürdski |
Yerine gelen | makam feshedildi |
Görev süresi 28 Mayıs 1918 - 17 Haziran 1918 | |
Yerine geldiği | makam kuruldu |
Yerine gelen | Aslan Bey Safikürdski |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 25 Ekim 1873 Gence, Yelizavetpol Guberniyası |
Ölüm | 11 Ağustos 1945 (71 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Erken dönemi
Hasmemmedov, 1873'te Elisavetpol'da (Gence) hukukçu bir ailede doğdu (mezarında: 1870 yazıyor). Dört erkek kardeşi vardı. Hasmemmedov, Moskova Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. İsmail Gaspıralı, düşüncelerinin şekillenmesinde önemli rol oynadı. Siyasi faaliyetleri, Müslüman-Kafkasya Yurttaşları Derneği üyesi olduğu üniversite yıllarında başladı. Daha sonra Yekaterinodar ve Gence bölge mahkemelerinde avukat olarak çalıştı.
Siyasi kariyeri
1905 sonbaharında, kardeşi Aliekber ile birlikte Hasmemmedov, Gence'de gizli bir siyasi dernek olan Difai'nin (Savunma) kuruluşuna katıldı. Nesib Yusufbeyli, İsmayil Ziyadhanov ve Ahmed Ağaoğlu gibi aydınların da yer aldığı grup, Ermeni Devrimci Federasyonu'nun faaliyetlerine karşı koymaya çalıştı.
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpNNUwwMWxiV0psY25OZmIyWmZkR2hsWHpKdVpGOVRkR0YwWlY5RWRXMWhYekl1YW5Cbkx6STFNSEI0TFUxbGJXSmxjbk5mYjJaZmRHaGxYekp1WkY5VGRHRjBaVjlFZFcxaFh6SXVhbkJuLmpwZw==.jpg)
Hasmemmedov, birinci ve ikinci Rus Dumasının bir üyesiydi. Kasım 1911'de diğer beş Azerbaycanlı milletvekili ile birlikte, Duma'da Azerilerden ve diğer Kafkasyalı Müslümanlardan özel bir vergi toplanarak Rus İmparatorluk kuvvetlerindeki askerlik hizmetinden muaf tutuldukları ayrımcı bir uygulamaya karşı çıktı.Müsavat Partisi'nin bir üyesi olarak, Azerbaycan'ın Rus İmparatorluğu içindeki özerklik hareketiyle de yakından ilgilendi.
Hasmemmedov, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kuruluşunda da faaliyet göstermiştir. 28 Mayıs 1918'de Tiflis'te Azerbaycan Milli Meclisi üyesi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlık bildirgesinin eş imzacılarından biriydi.
Azerbaycan Cumhuriyeti döneminde Hasmemmedov, Azerbaycan hükûmetinin beş kabinesinden dördünde bakanlık görevlerinde bulundu. Hasmemmedov 28 Mayıs 1918'den 17 Haziran 1918'e kadar ilk kabinede Adalet Bakanı olarak görev yaptı; 26 Aralık 1918'den 16 Haziran 1919'a kadar İçişleri Bakanı ve 24 Aralık 1919'dan 1 Nisan 1920'ye kadar, 5. kabinede yeniden Adalet Bakanı olarak görev yaptı. Devlete karşı dış zorluklarla yüzleşmek için Savunma, Ulusal Güvenlik ve İçişleri bakanlıklarının işbirliğini sağladı.
1920 yılının Nisan ayı başında, Hasmemmedov Azerbaycan'ın Osmanlı büyükelçisi olarak atandı ve İstanbul'a geldiği sırada Azerbaycan hükûmeti Bolşeviklerin eline geçti. Hayatının geri kalanında Türkiye'de kaldı. Hasmemmedov, 11 Ağustos 1945'te İstanbul'da kanserden öldü ve bir gün sonra Ahmed Ağaoğlu'nun mezarının yanına, Feriköy mezarlığına defnedildi. Mezarın üzerinde şunlar yazılıdır: Azerbaycan Milli Mücahidi Halil Has Mehmet Gürgören d:1870 - ö:1945.
Kaynakça
- ^ Bir İldən Yüz İlə. TEAS Press. 2018. s. 55. ISBN .
- ^ Bir İldən Yüz İlə. Turkey: TEAS Press. 2018. s. 55. ISBN .
- ^ Bir ildən yüz ilə. TEAS Press. 2018. s. 55. ISBN .
- ^ Dilqəm Əhməd "Bir ildən yüz ilə"
- ^ "Tənha Cümhuriyyətçi…". 24 Mayıs 2010. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ Russia and Azerbaijan: A borderland in transition. Columbia University Press. 1995. s. 40. ISBN . 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ a b c "Information on Musavat". 22 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2011.
- ^ a b "OUR INDEPENDENT STATE AND PARLIAMENT: 87 YEARS AGO AND TODAY". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ Empire, Islam, and Politics in Central Eurasia. Slavic Research Center, Hokkaido University. 2007. s. 52. ISBN .
- ^ "İSTİQLAL BƏYANNAMƏSİNİN QƏBUL EDİLMƏSİ VƏ AZƏRBAYCAN XALQ CÜMHURİYYƏTİNİN YARANMASI". 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ "People's Republic of Azerbaijan (May 1918 - April 1920)". 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ British documents on foreign affairs: reports and papers from the Foreign Office confidential print. From the First to the Second World War. the Soviet Union, 1917-1939. University Publications of America. 1984. s. 3. ISBN . 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ "Ministry of Internal Affairs of Azerbaijan. Historic background of the MIA". 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ "AZƏRBAYCAN ƏDLİYYƏSİNİN TARİXİ MUZEYİ" [Museum of Ministry of Justice of Azerbaijan]. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2011.
- ^ Dilgam Ahmad (11 Haziran 2019). "Xəlil bəy nə zaman vəfat edib?". teleqraf.com. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halil Bey Hasmemmedov Azerice Xelil bey Xasmemmedov 25 Ekim 1873 11 Agustos 1947 Azerbaycanli siyasetci ve diplomat Rusya Imparatorlugu Ikinci ve Ucuncu Devlet Dumasi uyesi Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Icisleri Bakani ve Adalet Bakani ve Azerbaycan in son Osmanli Imparatorlugu Buyukelcisi olarak gorev yapti Halil Bey Hasmemmedov Xelil bey XasmemmedovAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Icisleri BakaniGorev suresi 26 Aralik 1918 16 Haziran 1919Yerine geldigi Behbud Han CevansirYerine gelen Nesib Bey YusufbeyliAzerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Adalet BakaniGorev suresi 24 Aralik 1919 1 Nisan 1920Yerine geldigi Aslan Bey SafikurdskiYerine gelen makam feshedildiGorev suresi 28 Mayis 1918 17 Haziran 1918Yerine geldigi makam kurulduYerine gelen Aslan Bey SafikurdskiKisisel bilgilerDogum 25 Ekim 1873 1873 10 25 Gence Yelizavetpol GuberniyasiOlum 11 Agustos 1945 71 yasinda Istanbul TurkiyeErken donemiHasmemmedov 1873 te Elisavetpol da Gence hukukcu bir ailede dogdu mezarinda 1870 yaziyor Dort erkek kardesi vardi Hasmemmedov Moskova Devlet Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun oldu Ismail Gaspirali dusuncelerinin sekillenmesinde onemli rol oynadi Siyasi faaliyetleri Musluman Kafkasya Yurttaslari Dernegi uyesi oldugu universite yillarinda basladi Daha sonra Yekaterinodar ve Gence bolge mahkemelerinde avukat olarak calisti Siyasi kariyeri1905 sonbaharinda kardesi Aliekber ile birlikte Hasmemmedov Gence de gizli bir siyasi dernek olan Difai nin Savunma kurulusuna katildi Nesib Yusufbeyli Ismayil Ziyadhanov ve Ahmed Agaoglu gibi aydinlarin da yer aldigi grup Ermeni Devrimci Federasyonu nun faaliyetlerine karsi koymaya calisti Halil Bey Hasmemmedov sagda oturan Ikinci Devlet Dumasi nin bir grup musluman milletvekili ile birlikte 1907 Hasmemmedov birinci ve ikinci Rus Dumasinin bir uyesiydi Kasim 1911 de diger bes Azerbaycanli milletvekili ile birlikte Duma da Azerilerden ve diger Kafkasyali Muslumanlardan ozel bir vergi toplanarak Rus Imparatorluk kuvvetlerindeki askerlik hizmetinden muaf tutulduklari ayrimci bir uygulamaya karsi cikti Musavat Partisi nin bir uyesi olarak Azerbaycan in Rus Imparatorlugu icindeki ozerklik hareketiyle de yakindan ilgilendi Hasmemmedov 1918 de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin kurulusunda da faaliyet gostermistir 28 Mayis 1918 de Tiflis te Azerbaycan Milli Meclisi uyesi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti nin bagimsizlik bildirgesinin es imzacilarindan biriydi Azerbaycan Cumhuriyeti doneminde Hasmemmedov Azerbaycan hukumetinin bes kabinesinden dordunde bakanlik gorevlerinde bulundu Hasmemmedov 28 Mayis 1918 den 17 Haziran 1918 e kadar ilk kabinede Adalet Bakani olarak gorev yapti 26 Aralik 1918 den 16 Haziran 1919 a kadar Icisleri Bakani ve 24 Aralik 1919 dan 1 Nisan 1920 ye kadar 5 kabinede yeniden Adalet Bakani olarak gorev yapti Devlete karsi dis zorluklarla yuzlesmek icin Savunma Ulusal Guvenlik ve Icisleri bakanliklarinin isbirligini sagladi 1920 yilinin Nisan ayi basinda Hasmemmedov Azerbaycan in Osmanli buyukelcisi olarak atandi ve Istanbul a geldigi sirada Azerbaycan hukumeti Bolseviklerin eline gecti Hayatinin geri kalaninda Turkiye de kaldi Hasmemmedov 11 Agustos 1945 te Istanbul da kanserden oldu ve bir gun sonra Ahmed Agaoglu nun mezarinin yanina Ferikoy mezarligina defnedildi Mezarin uzerinde sunlar yazilidir Azerbaycan Milli Mucahidi Halil Has Mehmet Gurgoren d 1870 o 1945 Halil Bey Hasmemmedov un Ferikoy Mezarligindaki mezariKaynakca Bir Ilden Yuz Ile TEAS Press 2018 s 55 ISBN 978 9952 310 47 4 Bir Ilden Yuz Ile Turkey TEAS Press 2018 s 55 ISBN 978 9952 310 47 4 Bir ilden yuz ile TEAS Press 2018 s 55 ISBN 978 9952 310 47 4 Dilqem Ehmed Bir ilden yuz ile Tenha Cumhuriyyetci 24 Mayis 2010 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 Russia and Azerbaijan A borderland in transition Columbia University Press 1995 s 40 ISBN 0 231 07068 3 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 a b c Information on Musavat 22 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2011 a b OUR INDEPENDENT STATE AND PARLIAMENT 87 YEARS AGO AND TODAY 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 Empire Islam and Politics in Central Eurasia Slavic Research Center Hokkaido University 2007 s 52 ISBN 4 938637 42 1 ISTIQLAL BEYANNAMESININ QEBUL EDILMESI VE AZERBAYCAN XALQ CUMHURIYYETININ YARANMASI 13 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 People s Republic of Azerbaijan May 1918 April 1920 27 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 British documents on foreign affairs reports and papers from the Foreign Office confidential print From the First to the Second World War the Soviet Union 1917 1939 University Publications of America 1984 s 3 ISBN 0 89093 601 3 8 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Ministry of Internal Affairs of Azerbaijan Historic background of the MIA 27 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 AZERBAYCAN EDLIYYESININ TARIXI MUZEYI Museum of Ministry of Justice of Azerbaijan 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2011 Dilgam Ahmad 11 Haziran 2019 Xelil bey ne zaman vefat edib teleqraf com 30 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2022