Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Halszkaraptor (" hırsızı"), geç Kretase döneminde Moğolistan'da yaşamış bir dromaeosaurid dinozor cinsidir. Bilinen tek türü Halszkaraptor escuilliei'dir.
| Halszkaraptor | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Holotip örneği | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||
| †Halszkaraptor escuilliei Cau vd., 2017 | |||||||||||||||||
Bilim insanları, tip örneği (holotip) mevcut timsahlardan ve suda yaşayan kuşlardan gelen kemik dokularıyla karşılaştırarak yarı sucul yaşam biçiminin kanıtı buldu. Yapılan bir filogenetik analiz sonucu cinsin, Mahakala ve Hulsanpes ile birlikte bazal alt familya Halszkaraptorinae'yu oluşturduğu ortaya çıktı.
Keşif
Halszkaraptor'un holotipi büyük olasılıkla güney Moğolistan'daki Ukha Tolgod'daki Djadochta Oluşumu'ndan ortaya çıktı ve fosil kaçakçıları tarafından yasadışı olarak çıkarıldı. Fosil satıcısı Eldonia şirketinden François Escuillié'nin fosili elde etmesinden önce Japonya ve İngiltere'deki birkaç koleksiyoncu tarafından birkaç yıl boyunca fosil sahiplenildi. Escuillié, fosili yeni bir tür olarak tanımladı ve 2015'te türün daha ayrıntılı doğrulaması için paleontolog ve Andrea Cau'ya göstermek için Brüksel'e götürdü. Otoriterler, diğer tanınmış paleontologlar ve (ESRF) tarafından fosilin gerçekliği onaylandıktan sonra tür hakkında detaylı bir çalışma Nature dergisinde yayımlandı. Müzakerelerin ardından Escuillié, fosilin Moğolistan makamlarına iade edilmesine onay verdi. Uzmanlar, fosilin yaklaşık 75 milyon yıllık olduğunu söylemektedirler.
Halszkaraptor escuilliei türü 2017'de Andrea Cau, Vincent Beyrand, Dennis F.A.E Voeten, Vincent Fernandez, Paul Tafforeau, Koen Stein, Rinchen Barsbold, Khishigjav Tsogtbaatar, Philip John Currie ve Pascal Godefroit tarafından tanımlanmıştı. Cinse verilen ad, Moğolistan'a birçok sefer düzenleyen ve Latincedeki raptor (yırtıcı kuş, etçil kuş) "yağmacı" ile yakından bağlantısı olan Hulsanpes'ten gelmektedir. Özel adı, numuneyi bilim için kullanılabilir hale getiren Escuillié adına verildi.
MPC D-102/109 holotipi, geç 'den kalma Bayn Dzak Member of the Djadochta Formation'ın turuncu kumtaşı tabakasında bulunmuştur. Kafatası nispeten komple bir iskeletten oluşmaktadır. 2017'de fosil daha tamamlanmamıştır. Bu noktada fosil tüccarları tarafından yapılan iş genelde iskeletin sol tarafını ortaya çıkardı. Senkrotron, kemiklerin kayada devam ettiğini ve bu parçanın muhtemelen bir kimera -farklı türlerin kemiklerinin yapay bir birleşimi- olmadığını ancak burun tepesinin sıva ile restore edildiğini ve bazı elementlerin tutkalla kayaya yeniden bağlandığını ortaya çıkardı. İskelet büyük ölçüde eklemli ve sıkıştırılmamıştır. Yaklaşık bir yaşında bir subadult bireyi temsil etmektedir.
Açıklama
Halszkaraptor, bir yeşilbaş boyutundadır. Kafası yaklaşık 7 santimetre uzunluğunda, boynu 21 santimetre, sırtı 13 santimetre ve kuyruksokumu kemiği 5 santimetredir. Tanımlayıcı yazarlar, bazı ayırt edici özelliklerini belirttiler. Bunlardan bazıları kendiliğinden biçim değiştirmedir. Ön burun kemiği olan , burnun uzunluğunun %32'sini işgal eden düzleştirilmiş bir burun oluşturur. Premaxilla on bir diş taşımaktadır. Elmacık (jugal) kemiği çubuk şeklindedir. Boynu son derece uzundur ve burun deliği uzunluğunun yarısını kadardır. Boyun omurlarının postzygapofizlerinde epipofiz yoktur. Boyun omurlarında sinirsel omurga sayısı fazlasıyla azalmıştır: ikinci ila beşinci omurgada bunlar sadece düşük sırt iken daha sonraki boyun omurlarınnda bunlar mevcut değildir. Kuyruk kökünün şeridi, beşgen bir profile sahiptir. Üçüncü parmaktaki ilk falanks (parmak kemiği) üçüncü (el tarağı kemiği) uzunluğunun %47'sine sahiptir.
Ayrıca, kendi içlerinde benzersiz olmayan özelliklerin benzersiz bir kombinasyonu mevcuttur. Dış kemikli burun deliği, maksillanın ön dalına bağlandığı nokta olan ana gövdesinin arkasında yer alır. kemiğin inen dalı çubuk şeklindedir. Boyun ve sırttaki omur sayısı toplam yirmi ikidir. Sadece yedinci, sekizinci ve dokuzuncu boyun omurlarının yanlarında , pnömatik çöküntüler bulunur. Kuyruk tabanı ile orta kuyruk arasındaki geçiş, yedinci ila sekizinci omurlarda bulunur. Üçüncü parmak ikinci parmaktan daha uzundur.
Sınıflandırma
Tanımlayanların yaptığı filogenetik incelemelere dayalı kladogram aşağıda bulunmaktadır. Cau ve meslektaşları (2017), Halszkaraptor'un, Hulsanpes ve Mahakala'nın oluşturduğu bir grubun kardeş grubu olduğunu bulmuşlardır:
| Dromaeosauridae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Paleobiyoloji
Halszkaraptor, koşmak için güçlü arka ayakları ve yüzmek için ön ayakları gibi daha küçük yüzgeçleri de dahil olmak üzere hem suda hem de karada vakit geçirmesine izin veren özelliklere sahipti. Kısa kuyruk, ağırlık merkezini daha öne getirirdi, bu da yüzmek için yürümekten daha yararlıdır. Gövde, teropodlarda normalden daha dik tutulurdu. Bu amaçla, kalça eklemi ve uyluk kemiğinde arka uzuvların daha iyi uzatılması için uyarlanmalar vardır. Ağzında birçok keskin, geriye kıvrılmış diş, uzun bir boyun ve burnunda sudaki titreşimleri algılamasına izin vermiş olabilecek duyusal sinirler vardı ve bu da bilim insanlarının onun suda yaşayan avları avladığına inanmalarına yol açtı. Üremek için karaya çıkmak zorundaydı, çünkü tüm dinozorlar gibi yumurtalarını karaya bırakması gerekiyordu.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Halszkaraptor ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Halszkaraptor ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ a b c d Cau, A.; Beyrand, V.; Voeten, D.; Fernandez, V.; Tafforeau, P.; Stein, K.; Barsbold, R.; Tsogtbaatar, K.; Currie, P.; Godrfroit, P. (6 Aralık 2017). "Synchrotron scanning reveals amphibious ecomorphology in a new clade of bird-like dinosaurs". Nature. doi:10.1038/nature24679. 6 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2018.
- ^ . Business Insider France (Fransızca). 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ "This duck-like dinosaur with killer claws ran, swam and tore prey to shreds". USA TODAY (İngilizce). 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ Greshko, Michael (6 Aralık 2017). "Duck-Like Dinosaur Is Among Oddest Fossils Yet Found". National Geographic Society. 7 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ Davis, Nicola (6 Aralık 2017). "Smuggled fossil 'very weird' new species of amphibious dinosaur, say experts". The Guardian. 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ Fleur, Nicholas St (6 Aralık 2017). "This Duck-Like Dinosaur Could Swim. That Isn't the Strangest Thing About it". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ Cau, Andrea; Beyrand, Vincent; Voeten, Dennis F. A. E.; Fernandez, Vincent; Tafforeau, Paul; Stein, Koen; Barsbold, Rinchen; Tsogtbaatar, Khishigjav; Currie, Philip J.; Godefroit, Pascal (Aralık 2017). "Synchrotron scanning reveals amphibious ecomorphology in a new clade of bird-like dinosaurs". Nature (İngilizce). 552 (7685): 395-399. doi:10.1038/nature24679. ISSN 1476-4687. 6 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halszkaraptor hirsizi gec Kretase doneminde Mogolistan da yasamis bir dromaeosaurid dinozor cinsidir Bilinen tek turu Halszkaraptor escuilliei dir Halszkaraptor Yasadigi donem araligi 75 71 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgN Holotip ornegiBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaFamilya DromaeosauridaeAlt familya HalszkaraptorinaeCins Halszkaraptor Cau vd 2017Tip tur Halszkaraptor escuillieiCau vd 2017 Bilim insanlari tip ornegi holotip mevcut timsahlardan ve suda yasayan kuslardan gelen kemik dokulariyla karsilastirarak yari sucul yasam biciminin kaniti buldu Yapilan bir filogenetik analiz sonucu cinsin Mahakala ve Hulsanpes ile birlikte bazal alt familya Halszkaraptorinae yu olusturdugu ortaya cikti KesifHolotipe ait kafatasi Halszkaraptor un holotipi buyuk olasilikla guney Mogolistan daki Ukha Tolgod daki Djadochta Olusumu ndan ortaya cikti ve fosil kacakcilari tarafindan yasadisi olarak cikarildi Fosil saticisi Eldonia sirketinden Francois Escuillie nin fosili elde etmesinden once Japonya ve Ingiltere deki birkac koleksiyoncu tarafindan birkac yil boyunca fosil sahiplenildi Escuillie fosili yeni bir tur olarak tanimladi ve 2015 te turun daha ayrintili dogrulamasi icin paleontolog ve Andrea Cau ya gostermek icin Bruksel e goturdu Otoriterler diger taninmis paleontologlar ve ESRF tarafindan fosilin gercekligi onaylandiktan sonra tur hakkinda detayli bir calisma Nature dergisinde yayimlandi Muzakerelerin ardindan Escuillie fosilin Mogolistan makamlarina iade edilmesine onay verdi Uzmanlar fosilin yaklasik 75 milyon yillik oldugunu soylemektedirler Halszkaraptor escuilliei turu 2017 de Andrea Cau Vincent Beyrand Dennis F A E Voeten Vincent Fernandez Paul Tafforeau Koen Stein Rinchen Barsbold Khishigjav Tsogtbaatar Philip John Currie ve Pascal Godefroit tarafindan tanimlanmisti Cinse verilen ad Mogolistan a bircok sefer duzenleyen ve Latincedeki raptor yirtici kus etcil kus yagmaci ile yakindan baglantisi olan Hulsanpes ten gelmektedir Ozel adi numuneyi bilim icin kullanilabilir hale getiren Escuillie adina verildi MPC D 102 109 holotipi gec den kalma Bayn Dzak Member of the Djadochta Formation in turuncu kumtasi tabakasinda bulunmustur Kafatasi nispeten komple bir iskeletten olusmaktadir 2017 de fosil daha tamamlanmamistir Bu noktada fosil tuccarlari tarafindan yapilan is genelde iskeletin sol tarafini ortaya cikardi Senkrotron kemiklerin kayada devam ettigini ve bu parcanin muhtemelen bir kimera farkli turlerin kemiklerinin yapay bir birlesimi olmadigini ancak burun tepesinin siva ile restore edildigini ve bazi elementlerin tutkalla kayaya yeniden baglandigini ortaya cikardi Iskelet buyuk olcude eklemli ve sikistirilmamistir Yaklasik bir yasinda bir subadult bireyi temsil etmektedir AciklamaBir insanla boyut karsilastirmasi Halszkaraptor bir yesilbas boyutundadir Kafasi yaklasik 7 santimetre uzunlugunda boynu 21 santimetre sirti 13 santimetre ve kuyruksokumu kemigi 5 santimetredir Tanimlayici yazarlar bazi ayirt edici ozelliklerini belirttiler Bunlardan bazilari kendiliginden bicim degistirmedir On burun kemigi olan burnun uzunlugunun 32 sini isgal eden duzlestirilmis bir burun olusturur Premaxilla on bir dis tasimaktadir Elmacik jugal kemigi cubuk seklindedir Boynu son derece uzundur ve burun deligi uzunlugunun yarisini kadardir Boyun omurlarinin postzygapofizlerinde epipofiz yoktur Boyun omurlarinda sinirsel omurga sayisi fazlasiyla azalmistir ikinci ila besinci omurgada bunlar sadece dusuk sirt iken daha sonraki boyun omurlarinnda bunlar mevcut degildir Kuyruk kokunun seridi besgen bir profile sahiptir Ucuncu parmaktaki ilk falanks parmak kemigi ucuncu el taragi kemigi uzunlugunun 47 sine sahiptir Ayrica kendi iclerinde benzersiz olmayan ozelliklerin benzersiz bir kombinasyonu mevcuttur Dis kemikli burun deligi maksillanin on dalina baglandigi nokta olan ana govdesinin arkasinda yer alir kemigin inen dali cubuk seklindedir Boyun ve sirttaki omur sayisi toplam yirmi ikidir Sadece yedinci sekizinci ve dokuzuncu boyun omurlarinin yanlarinda pnomatik cokuntuler bulunur Kuyruk tabani ile orta kuyruk arasindaki gecis yedinci ila sekizinci omurlarda bulunur Ucuncu parmak ikinci parmaktan daha uzundur SiniflandirmaTanimlayanlarin yaptigi filogenetik incelemelere dayali kladogram asagida bulunmaktadir Cau ve meslektaslari 2017 Halszkaraptor un Hulsanpes ve Mahakala nin olusturdugu bir grubun kardes grubu oldugunu bulmuslardir Dromaeosauridae Halszkaraptorinae Halszkaraptor Mahakala Hulsanpes Unenlagiinae Shanag Zhenyuanlong Microraptoria Bambiraptor Tianyuraptor Eudromaeosauria Dromaeosaurinae Velociraptorinae PaleobiyolojiHalszkaraptor escuilliei nin kanatli yuzme kullanan dayali tuyleri ve yuzme durusu ile yeniden canlandirmasi Halszkaraptor kosmak icin guclu arka ayaklari ve yuzmek icin on ayaklari gibi daha kucuk yuzgecleri de dahil olmak uzere hem suda hem de karada vakit gecirmesine izin veren ozelliklere sahipti Kisa kuyruk agirlik merkezini daha one getirirdi bu da yuzmek icin yurumekten daha yararlidir Govde teropodlarda normalden daha dik tutulurdu Bu amacla kalca eklemi ve uyluk kemiginde arka uzuvlarin daha iyi uzatilmasi icin uyarlanmalar vardir Agzinda bircok keskin geriye kivrilmis dis uzun bir boyun ve burnunda sudaki titresimleri algilamasina izin vermis olabilecek duyusal sinirler vardi ve bu da bilim insanlarinin onun suda yasayan avlari avladigina inanmalarina yol acti Uremek icin karaya cikmak zorundaydi cunku tum dinozorlar gibi yumurtalarini karaya birakmasi gerekiyordu Dis baglantilarWikimedia Commons ta Halszkaraptor ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Halszkaraptor ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca a b c d Cau A Beyrand V Voeten D Fernandez V Tafforeau P Stein K Barsbold R Tsogtbaatar K Currie P Godrfroit P 6 Aralik 2017 Synchrotron scanning reveals amphibious ecomorphology in a new clade of bird like dinosaurs Nature doi 10 1038 nature24679 6 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2018 Business Insider France Fransizca 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2017 This duck like dinosaur with killer claws ran swam and tore prey to shreds USA TODAY Ingilizce 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 Greshko Michael 6 Aralik 2017 Duck Like Dinosaur Is Among Oddest Fossils Yet Found National Geographic Society 7 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2017 Davis Nicola 6 Aralik 2017 Smuggled fossil very weird new species of amphibious dinosaur say experts The Guardian 2 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Aralik 2017 Fleur Nicholas St 6 Aralik 2017 This Duck Like Dinosaur Could Swim That Isn t the Strangest Thing About it The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 Cau Andrea Beyrand Vincent Voeten Dennis F A E Fernandez Vincent Tafforeau Paul Stein Koen Barsbold Rinchen Tsogtbaatar Khishigjav Currie Philip J Godefroit Pascal Aralik 2017 Synchrotron scanning reveals amphibious ecomorphology in a new clade of bird like dinosaurs Nature Ingilizce 552 7685 395 399 doi 10 1038 nature24679 ISSN 1476 4687 6 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2018