Hamani Diori (6 Haziran 1916 - 23 Nisan 1989), Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
Hamani Diori | |
---|---|
1. Nijer Devlet Başkanı | |
Görev süresi 10 Kasım 1960 - 15 Nisan 1974 | |
Yerine gelen | Seyni Kountché |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 6 Haziran 1916 , Fransız Batı Afrikası |
Ölüm | 23 Nisan 1989 Rabat, Fas |
İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Dakar'da bulunan École normale supérieure William Ponty okulunu ziyaret eden Diori, buradan mezun olduktan sonra öğretmen olarak göreve başlamıştır. 1936 ile 1938 yılları arasında Nijer'de öğretmen olarak görev alan Diori, daha sonra Paris'e giderek burada dil öğretmeni olarak görevini sürdürmüştür.
1945 yılında siyasete atılan Diori, topluluğunun bir parçası olarak kurulan 'nin kurucu üyeleri arasında yer almıştır. 10 Kasım 1946 tarihinden itibaren Nijer'i Fransa meclisinde temsil etmeye başlayan Diori, bu görevini Nisan 1951'e kadar sürdürmüştür. 2 Ocak 1956 tarihinde Fransa meclisine bir kez daha seçilen Diori, bu görevini ülkenin bağımsızlığını kazandığı güne kadar sürdürmüştür. Diori, yılında ülkede gerçekleştirilen ve Nijer'in bağımsızlığını ya da Fransa'ya bağlı kalmasını oylayan referandumda ülkesinin Fransa'nın bir parçası olarak kalması yönünde görüş bildirmiş, çıkan referandum sonucuna göre Nijer, Fransa'nın bir parçası olarak kalmış ve özerk bir bölge olmuştur.
Ülkesi Nijer'in 3 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazanması neticesinde bağımsız Nijer'in ilk devlet başkanı olarak makama çıkan Diori, bu makama bağımsızlıktan iki gün önce ulusal meclis üyeleri tarafından seçilmiştir. Ülkede partisi ile Tek parti rejimi oluşturulmuştur. Makama geldikten üç yıl sonra 1963 yılında kendisine karşı gerçekleştirilen askerî darbe girişimi başkent Niamey'de konuşlandırılmış Fransa ordusu mensupları tarafından geri püskürtülen Diori, seçimleri ile seçimlerinde hiçbir muhalif aday olmadan oyların %100'ünü elde ederek makamda kalmayı başarmıştır.
Devlet başkanlığı süresince 1960-1963 ile 1965-1967 yıllarında ayrıca Dışişleri Bakanlığı görevini de üstlenen Diori, eski koloni sahibi Fransa ile iyi ilişkiler içerisinde olmuştur.
15 Nisan 1974 tarihinde Genelkurmay başkanı Seyni Kountché'nin kendisine karşı gerçekleştirdiği darbe ile görevinden uzaklaştırılan Diori, 1980 yılına kadar cezaevinde kalmıştır. Söz konusu yılda cezaevinden çıkartılan Diori, ev hapsine konularak 1987 yılına kadar ev hapsi ile gözetim altında tutulmuştur. Kendisine karşı darbe yaparak iktidara gelen Kountché'nin 1987 yılında hayatını kaybetmesi ile sürgüne gitmesin izin verilen Diori, sürgüne gittiği Fas'ta 1989 yılına kadar yaşamış, 23 Nisan 1989 tarihinde de 72 yaşında Fas'ın başkenti Rabat'ta ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Decalo, Samuel (1979) Historical Dictionary of Niger. Scarecrow Press, London and New Jersey, Sayfa 105
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hamani Diori ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- African Elections Database seçim sonuçları14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Creation of the OAU'da kısa biyografi22 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Makam oluşturuldu | Nijer Devlet Başkanı 1960–1974 | Sonra gelen Seyni Kountché |
Bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Nijer ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamani Diori 6 Haziran 1916 23 Nisan 1989 Nijerli ogretim gorevlisi ve siyasetci Diori Afrika ulkesi Nijer in ilk devlet baskani olarak 1960 ile 1974 yillari arasinda devlet baskanligi makaminda bulunmustur Hamani Diori1 Nijer Devlet BaskaniGorev suresi 10 Kasim 1960 15 Nisan 1974Yerine gelen Seyni KountcheKisisel bilgilerDogum 6 Haziran 1916 Fransiz Bati AfrikasiOlum 23 Nisan 1989 Rabat Fas Ilk ve orta ogrenimini tamamladiktan sonra Dakar da bulunan Ecole normale superieure William Ponty okulunu ziyaret eden Diori buradan mezun olduktan sonra ogretmen olarak goreve baslamistir 1936 ile 1938 yillari arasinda Nijer de ogretmen olarak gorev alan Diori daha sonra Paris e giderek burada dil ogretmeni olarak gorevini surdurmustur 1945 yilinda siyasete atilan Diori toplulugunun bir parcasi olarak kurulan nin kurucu uyeleri arasinda yer almistir 10 Kasim 1946 tarihinden itibaren Nijer i Fransa meclisinde temsil etmeye baslayan Diori bu gorevini Nisan 1951 e kadar surdurmustur 2 Ocak 1956 tarihinde Fransa meclisine bir kez daha secilen Diori bu gorevini ulkenin bagimsizligini kazandigi gune kadar surdurmustur Diori yilinda ulkede gerceklestirilen ve Nijer in bagimsizligini ya da Fransa ya bagli kalmasini oylayan referandumda ulkesinin Fransa nin bir parcasi olarak kalmasi yonunde gorus bildirmis cikan referandum sonucuna gore Nijer Fransa nin bir parcasi olarak kalmis ve ozerk bir bolge olmustur Ulkesi Nijer in 3 Agustos 1960 tarihinde bagimsizligini kazanmasi neticesinde bagimsiz Nijer in ilk devlet baskani olarak makama cikan Diori bu makama bagimsizliktan iki gun once ulusal meclis uyeleri tarafindan secilmistir Ulkede partisi ile Tek parti rejimi olusturulmustur Makama geldikten uc yil sonra 1963 yilinda kendisine karsi gerceklestirilen askeri darbe girisimi baskent Niamey de konuslandirilmis Fransa ordusu mensuplari tarafindan geri puskurtulen Diori secimleri ile secimlerinde hicbir muhalif aday olmadan oylarin 100 unu elde ederek makamda kalmayi basarmistir Devlet baskanligi suresince 1960 1963 ile 1965 1967 yillarinda ayrica Disisleri Bakanligi gorevini de ustlenen Diori eski koloni sahibi Fransa ile iyi iliskiler icerisinde olmustur 15 Nisan 1974 tarihinde Genelkurmay baskani Seyni Kountche nin kendisine karsi gerceklestirdigi darbe ile gorevinden uzaklastirilan Diori 1980 yilina kadar cezaevinde kalmistir Soz konusu yilda cezaevinden cikartilan Diori ev hapsine konularak 1987 yilina kadar ev hapsi ile gozetim altinda tutulmustur Kendisine karsi darbe yaparak iktidara gelen Kountche nin 1987 yilinda hayatini kaybetmesi ile surgune gitmesin izin verilen Diori surgune gittigi Fas ta 1989 yilina kadar yasamis 23 Nisan 1989 tarihinde de 72 yasinda Fas in baskenti Rabat ta olmustur Kaynakca Decalo Samuel 1979 Historical Dictionary of Niger Scarecrow Press London and New Jersey Sayfa 105Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hamani Diori ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir African Elections Database secim sonuclari14 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Creation of the OAU da kisa biyografi22 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Makam olusturuldu Nijer Devlet Baskani 1960 1974 Sonra gelen Seyni KountcheBir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Nijer ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz