Hasan Rıza Paşa ya da Cihan Seraskeri Rıza Paşa (d. 1809- ö. 1877) Osmanlı Devleti'nin en yüksek askeri rütbesi olan Seraskerlik rütbesine ulaşmış bir asker ve çeşitli hükûmet nazırlıkları ve valiliklerde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.
Hasan Rıza Paşa'nın ilk önemli görevi 1840 yılının Nisan ayında üstlendiği Hassa Ordusu komutanlığıdır. 1841 yılında bu göreviyle eş zamanlı olarak Hüdavendigar valiliğini de üstlendi. 1843 yılının Temmuz ayında ilk kez Seraskerliğe atandı. Meslek hayatı boyunca 8 kez seraskerlik yapmıştır. Bunlar Temmuz 1843-Temmuz 1845, Mayıs 1848-Mart 1849:, Ocak 1854-Haziran 1855, Ocak 1854-Haziran 1855, Aralık 1856-Temmuz 1857, Ekim 1857-Eylül 1861, Haziran 1866-Şubat 1867, Eylül-Kasım 1875 ve Ocak-Nisan 1876 tarihleri arasındadır. Ayrıca 3 kez Tophane Müşiri olarak hizmet vermiştir. Bunlar ise Ağustos 1858-Haziran 1861, Mayıs 1866-Şubat 1867 ve tarihleri arasındadır. Bir kez de Aralık 1853-Ocak 1854 arasında Kaptan-ı Derya unvanını taşımıştır. Valilik olarak ise 1841-1843 ve 1849 yıllarında 2 kez yaptığı Hüdavendigar ve 1849-1850 yıllarında 1 kez yaptığı Selanik valiliği bulunmaktadır. Hükûmet nazırlığı hizmeti ise Temmuz 1846-Mayıs 1848 ve 6-20 Ekim 1876 tarihleri arasında 2 kez yaptığı Ticaret nazırlığı ve Şubat-Haziran 1873 ve Kasım 1875-Ocak 1876 tarihleri arasında 2 kez yaptığı Bahriye Nazırlığı vardır.
Hasan Rıza Paşa 15 Haziran 1876 gecesi Çerkes Hasan'ın Midhat Paşa'nın konağını basarak 4 kişiyi öldürdüğü hükûmet toplantısına katılan devlet adamlarının arasındaydı. Midhat Paşa'yla birlikte kaçıp bir odaya saklanarak suikastten kurtulmuştu. Ertesi yıl Meşrutiyetin İlanı üzerine kurulan Meclis-i Ayan'a üye tayin edildi. Aynı yıl içinde öldü. İstanbul'un Üsküdar ilçesinde Boğaziçi kıyılarında yer alan Hasan Rıza Paşa'nın 1890 yıllarından sonra içinde oturduğu bir yalı Serasker Rıza Paşa Yalısı olarak bilinmektedir ve günümüze kadar ulaşmıştır. Oğlu İbrahim Paşa, ile Abdülmecid'ın kızı Münire Sultan evlendirildi; bu evlilikten oğlu Sultanzade Alaeddin dünyaya geldi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, , 1999,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasan Riza Pasa ya da Cihan Seraskeri Riza Pasa d 1809 o 1877 Osmanli Devleti nin en yuksek askeri rutbesi olan Seraskerlik rutbesine ulasmis bir asker ve cesitli hukumet nazirliklari ve valiliklerde bulunmus bir Osmanli devlet adamidir Hasan Riza Pasa nin ilk onemli gorevi 1840 yilinin Nisan ayinda ustlendigi Hassa Ordusu komutanligidir 1841 yilinda bu goreviyle es zamanli olarak Hudavendigar valiligini de ustlendi 1843 yilinin Temmuz ayinda ilk kez Seraskerlige atandi Meslek hayati boyunca 8 kez seraskerlik yapmistir Bunlar Temmuz 1843 Temmuz 1845 Mayis 1848 Mart 1849 Ocak 1854 Haziran 1855 Ocak 1854 Haziran 1855 Aralik 1856 Temmuz 1857 Ekim 1857 Eylul 1861 Haziran 1866 Subat 1867 Eylul Kasim 1875 ve Ocak Nisan 1876 tarihleri arasindadir Ayrica 3 kez Tophane Musiri olarak hizmet vermistir Bunlar ise Agustos 1858 Haziran 1861 Mayis 1866 Subat 1867 ve tarihleri arasindadir Bir kez de Aralik 1853 Ocak 1854 arasinda Kaptan i Derya unvanini tasimistir Valilik olarak ise 1841 1843 ve 1849 yillarinda 2 kez yaptigi Hudavendigar ve 1849 1850 yillarinda 1 kez yaptigi Selanik valiligi bulunmaktadir Hukumet nazirligi hizmeti ise Temmuz 1846 Mayis 1848 ve 6 20 Ekim 1876 tarihleri arasinda 2 kez yaptigi Ticaret nazirligi ve Subat Haziran 1873 ve Kasim 1875 Ocak 1876 tarihleri arasinda 2 kez yaptigi Bahriye Nazirligi vardir Hasan Riza Pasa 15 Haziran 1876 gecesi Cerkes Hasan in Midhat Pasa nin konagini basarak 4 kisiyi oldurdugu hukumet toplantisina katilan devlet adamlarinin arasindaydi Midhat Pasa yla birlikte kacip bir odaya saklanarak suikastten kurtulmustu Ertesi yil Mesrutiyetin Ilani uzerine kurulan Meclis i Ayan a uye tayin edildi Ayni yil icinde oldu Istanbul un Uskudar ilcesinde Bogazici kiyilarinda yer alan Hasan Riza Pasa nin 1890 yillarindan sonra icinde oturdugu bir yali Serasker Riza Pasa Yalisi olarak bilinmektedir ve gunumuze kadar ulasmistir Oglu Ibrahim Pasa ile Abdulmecid in kizi Munire Sultan evlendirildi bu evlilikten oglu Sultanzade Alaeddin dunyaya geldi Ayrica bakinizHasan Riza Pasa Cesmesi Caferaga Hasan Riza Pasa Cesmesi Osmanaga Kaynakca Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Sinan Kuneralp ISIS Press Istanbul ISBN 9784281181 1999