Hasankeyf, Batman ilinin ilçesidir. İki yakasını Dicle'nin ayırdığı, tarihi bir ilçedir. 1981'de doğal koruma alanı ilan edilmiştir. Ilısu Barajının su tutması sonucunda tarihi yerleşim 2020 yılı Mayıs ayında sular altında kalmıştır.
Hasankeyf | |
---|---|
Dicle nehri üzerindeki Hasankeyf | |
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Batman |
Coğrafi bölge | Güneydoğu Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Şenol Öztürk |
• Belediye başkanı | Hamit Tutuş (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 529.95 km² |
Rakım | 500 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 6,724 |
• Kır | 3,229 |
• Şehir | 4.055 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
Posta kodu | 72350 |
İl alan kodu | 488 |
İl plaka kodu | 72 |
Etimoloji
Kayalara oyulmuş konutları nedeniyle, Süryânice Kifo (kaya) kelimesinden türetilmiş Kifos ve Cepha / Ciphas isimleriyle bahsedilen şehir "Mağaralar Şehri" ya da "Kayalar Kenti" anlamına Arapça ve "Hısnı Keyfa" denilmiştir. "Hısn-ı keyfa" adı Osmanlılar zamanında Hısnıkeyf, halk arasında da Hasankeyf şekline dönüşmüştür.
Tarihçe
Hasankeyf’in ne zaman kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihi antik döneme kadar dayanmaktadır. Hasankeyf höyüğünde yapılan çalışmalarda 3.500 yıldan 12.000 yıl öncesine kadar arkeolojik buluntulara rastlanılmıştır. Yerleşim, Yukarı Mezopotamya’dan Anadolu’ya geçiş yolu üzerinde ve Dicle Nehrinin kenarında kurulmuş olması nedeniyle stratejik bir öneme sahipti. MS 2. ve 3. yüzyıllarda sınır yerleşimi olarak Bizanslılarla Sasaniler arasında el değiştirmiştir. Diyarbakır ve çevresini ele geçiren Roma İmparatoru II. Constantius, bölgeyi Sasanilerden korumak amacıyla iki sınır kalesi inşa ettirmiştir. MS 363 yılında inşa edilen kale uzun süre Roma ve Bizans egemenliğinde kaldı. Hristiyanlığın bölgede 4. yüzyıldan itibaren yayılmaya başlamasından sonra yerleşim Süryani piskoposluğunun merkezi durumuna geldi. Kadıköy Konsili tarafından MS 451 yılında Hasankeyf'teki piskoposluğa Kardinal unvanı verilmiştir. Hasankeyf 640 yılında, Halife Ömer döneminde İslâm ordusu tarafından ele geçirildi. Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler ve Mervaniler egemenliğinde kalan yerleşim 1102 yılında Artuklular tarafından ele geçirilmiştir. Artuklu Beyliği'nin 1102-1232 yılları arasında başkentliğini yapan Hasankeyf, en parlak dönemini bu tarihlerde yaşamıştır. Artuklular döneminde imar edilerek kale kasabası özelliğinden kurtulup şehir haline geldi. 1232 yılında Eyyubiler tarafından ele geçirilen yerleşim, 1260 Moğollarca ele geçirildi ve tahrip edildi. Hasankeyf'in Eyyubi hakimi Hülagü'ye bağlılığını bildirerek şehirdeki egemenliğini devam ettirebildi. Hasankeyf, 14. yüzyılda önemli bir şehir olma özelliğini korumakla birlikte eski parlak günlerine kavuşamadı. 1462 yılında Uzun Hasan tarafından ele geçirilen şehir Akkoyunlu topraklarına katıldı. Akkoyunlular'ın zayıflamasıyla 1482 yılında Hasankeyf'te Eyyubi emirlerinin yönetimi yeniden başlamıştır. Bir süre sonra Safeviler'in denetimine geçen yerleşim, 1515 tarihinde Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1524 yılına kadar Osmanlı yönetimine bağlı Eyyubi yöneticiler tarafından idare edilen Hasankeyf, bu tarihten itibaren Osmanlı idarecileri tarafından yönetilmeye başlamıştır. 17. yüzyıldan itibaren ana ticaret yollarının değişmesi ve Osmanlı-İran savaşları sonucunda ticarette görülen duraklama neticesinde şehir önemini yitirdi. 1867 yılından sonra Mardin Midyat’a bağlı olan yerleşim, 1926 yılında Gerçüş ilçesine bağlanmıştır. 1960 yılında karşıyakası ile bağlantısı kurulup ulaşımı sağlansın diye eski taş köprünün aşağı mevkiinde yeni betonarme köprü yapılmıştır. 1972'de daha önce Kalebaşı'nda kalan yerlileri eski aşağı şehirde inşa edilen yeni konutlara yerleştirilmiştir. 1990 yılında Batman'ın il olmasıyla ilçe bu şehre bağlanmıştır.Ilısu Barajının yapılması kararlaştırılınca tarihi yerleşimin sular altında olacak olması nedeniyle 3 km uzaklıkta yeni yerleşim kuruldu. Bu esnada tarihi yerleşimdeki Artuklu Hamamı, Sultan Süleyman Koç Camisi, İmam Abdullah Zaviyesi, Er-Rızık Camisi ve minaresi, Zeynel Abidin Türbesi, Eyyubi (Kızlar) Camisi ve kale giriş orta kapısı gibi büyük ölçekli yapılar ile türbe ve zaviye gibi tarihi yapılarda Dicle Nehri kıyısında kurulan Kültürel Park'a taşındı. 2019 yılı Kasım ayında Ilısu Barajı'nın su tutmasıyla 2020 yılı Şubat ayından itibaren su altında kalmaya başlamıştır. Koruma altına alınan Yukarıkale ise yapılan çalışmalar sonucu su altında kalmaktan ve zarar görmekten korunmuştur.[1] 8 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Nüfus
1526 yılında Hasankeyf'te 1301 hane bulunmakta olup, bunlardan 787 hanede Hıristiyanlar, 494 hanede Müslümanlar ve 20 hanede de Yahudiler yaşamaktaydı. 16. yüzyılın ikinci yarısında yerleşim daha da büyümüş ve 1006’sı Hristiyanlara, 694’ü Müslümanlara ait olmak üzere hane sayısı 1700’e yükselmiştir. 1935 yılında 1425 kişiden oluşan nüfus, 1990 sayımına göre 4399’a yükselmiştir. 1975 nüfus sayımlarına göre ilçe nüfusu 13.823 olan Hasankeyf'in, sürekli verdiği göçler nedeniyle 2000 yılında nüfusu 7493'e düşmüştür.
Günümüzde; ilçenin çoğunluğunu Kürtler oluşturmak üzere Araplar ve Türkler beraber yaşamaktadır. Hasankeyf'in merkezinde yaşayanların çoğu Arapça ve Kürtçe, köylerinde yaşayanlar ise genellikle Kürtçe konuşmaktadır.
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1990 | 11.690 | 4.399 | 7.291 |
2000 | 7.493 | 3.669 | 3.824 |
2007 | 7.207 | 3.271 | 3.936 |
2008 | 7.412 | 3.251 | 4.161 |
2009 | 6.935 | 3.010 | 3.925 |
2010 | 6.796 | 2.951 | 3.845 |
2011 | 6.637 | 2.921 | 3.716 |
2012 | 6.702 | 3.129 | 3.573 |
2013 | 6.748 | 3.190 | 3.558 |
2014 | 6.509 | 3.143 | 3.366 |
2015 | 6.374 | 3.118 | 3.256 |
2016 | 6.370 | 3.163 | 3.207 |
2017 | 6.393 | 2.975 | 3.418 |
2018 | 6.724 | 3.326 | 3.398 |
2019 | 6.859 | 3.524 | 3.335 |
2020 | 7.284 | 4.055 | 3.229 |
2021 | 7.496 | 4.329 | 3.167 |
Turizm
Tarihi ve doğal güzellikleriyle önemli turizm merkezlerinden biri olan Hasankeyf, yerli ve yabancı turistlerce ziyaret edilmektedir. Kalkerli yapısı nedeniyle kayalık tepelerde ve derin kanyonlarda, doğanın ve insanların oluşturduğu ve sayısı binlerce olan "Hasankeyf Mağaraları", Roma döneminden kalma Hasankeyf kalesi Köprüsüne girişte soldaki tepe üzerinde bulunan ve İslam ordularının Hasankeyf'i kuşatması sırasında hayatını kaybeden İmam Abdullah için yapılmış İmam Abdullah Türbesi, Artuklular tarafından yapıldığı düşünülen ve günümüze kadar önemli kısmı yıkılan Hasankeyf Dicle Köprüsü, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın Otlukbeli Savaşı'nda hayatını kaybeden oğlu için yaptırdığı Zeynel Bey Türbesi, Akkoyunlular tarafından yapılan ve son halini Eyyubiler döneminde alan Ulu Cami, 1328 yılında Eyyubiler tarafından yapılan Küçük Saray, günümüze harabesi ulaşan ve Akkoyunlu dönemine tarihlenen Büyük Saray, 15. yüzyılda yapılan Mescid-i Ali Cami, Eyyubiler döneminde yapılan Rızık Cami, Süleyman Cami, Koç Cami, Kızlar Cami ve Küçük Cami, Eyyubilerden kalma Kale Kapısı, halk arasında "Yolgeçen Hanı" olarak adlandırılan doğal mağarası yerleşimin önemli tarihî eserlerini oluşturmaktadır.
Ilısu Barajı
Hasankeyf, Dicle üzerinde yapılması planlanan Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali baraj gölü nedeniyle sular altında kalma ve tüm kültürel hazinesini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Bu nedenle Ilısu barajı suları altında kalmadan önce Hasankeyf'te kurtarma kazıları ile tarihî eserlerin taşınmasıyla ilgili çalışmalar yapılmıştır.
İklim
Hasankeyf'in iklimi şehrin içinden akan Dicle Nehrinden etkilenir. karasal iklim.(kişin ilçe merkezi aşırı soğuk olmamakla beraber yazın ise aşırı sıcaktır.)
Hasankeyf'in çeşitli görüntüleri
- Dicle Nehrinden Hasankeyf.
- Hasankeyf ve yeni köprü.
- Hasankeyf'in Dicle nehrinin diğer tarafından görünümü.
- Hasankeyf'in eski evleri.
- Hasankeyf'in eski evlerinin başka bir görünümü.
- Hasankeyf'in tarihi köprüsünün Kaleden çekilmiş görüntüsü.
- Hasankeyf'in Nehrin karşısından çekilmiş başka bir fotografı.
- Eski ve yeni Hasankeyf bir kare içinde.
- Tarihi Hasankeyf Köprüsünün kalıntıları.
Kaynakça
- ^ . 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2015.
- ^ (PDF). 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2015.
- ^ . 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ Gall, Carlotta; Lima, Mauricio (5 Temmuz 2020). "An Ancient Valley Lost to 'Progress'". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 29 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2020.
- ^ "Turkey: Watch the ancient town of Hasankeyf disappear in dam reservoir". The historic settlement of Hasankeyf, in south-eastern Turkey, which was flooded by the construction of the Ilisu dam in recent years, is almost completely submerged as seen in footage from Thursday. Ruptly. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ a b c d ""Hasankeyf" İslam Ansiklopedisi, Cilt: 16, Sayfa: 365". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ a b . 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ a b c "Türkiye Kültür Portalı, Kültür ve Turizm Bakanlığı". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ a b "Batman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü". 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2015.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;gezegen24.com/bir-yikim-hasankeyf
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "Ilısu Barajı su tuttu, yeni Hasankeyf'te yaşam başladı". Sabah (gazete). 15 Ağustos 2019. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ "12 bin yıllık Hasankeyf'e son bak". Sözcü (gazete). 21 Şubat 2020. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- ^ . Residents—claiming a blend of Arab, Kurdish, and Turkish descent—still point to the surrounding caves, where their ancestors were born and which some locals continued to inhabit into the early 2000s. Sapiens Anthropology Magazine. 2 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ "Turkish authorities demolish market in 12,000-year-old village Hasankeyf". Hasankeyf is a village located in southeastern Turkey. Most of its current residents are Kurdish. France24. 25 Kasım 2019. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ "Traditional knowledge of wild edible plants in Hasankeyf (Batman Province, Turkey)". The official language is Turkish, but most of the locals speak Arabic and Kurdish in Hasankeyf center, while the people who live in the villages generally speak Kurdish. Acta Societatis Botanicorum Poloniae. 2019. Erişim tarihi: 22 Ekim 2020.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Hasankeyf Nüfusu - Batman". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Batman Hasankeyf Nüfusu". nufusune.com.
- Blue Guide, Turkey, (),p. 590
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hasankeyf ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Hasankeyf Kaymakamlığı11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Turizm Bakanlığı - Hasankeyf 14 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ekopotamya Net - İran, Iraq ve Türkiye 9 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 2015 yılında BBC'de yayınlanan değerlendirme yazısı 6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Amerikalı yazar Joanne Leedom-Ackerman tarafından hazırlanmış Hasankeyf değerlendirilmesi 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasankeyf Batman ilinin ilcesidir Iki yakasini Dicle nin ayirdigi tarihi bir ilcedir 1981 de dogal koruma alani ilan edilmistir Ilisu Barajinin su tutmasi sonucunda tarihi yerlesim 2020 yili Mayis ayinda sular altinda kalmistir HasankeyfIlceDicle nehri uzerindeki HasankeyfTurkiye de bulundugu yerIlce sinirlari haritasiUlkeTurkiyeIlBatmanCografi bolgeGuneydogu Anadolu BolgesiIdare KaymakamSenol Ozturk Belediye baskaniHamit Tutus CHP Yuzolcumu Toplam529 95 km Rakim500 mNufus 2018 Toplam6 724 Kir3 229 Sehir4 055Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Posta kodu72350Il alan kodu488Il plaka kodu72HasankeyfEtimolojiKayalara oyulmus konutlari nedeniyle Suryanice Kifo kaya kelimesinden turetilmis Kifos ve Cepha Ciphas isimleriyle bahsedilen sehir Magaralar Sehri ya da Kayalar Kenti anlamina Arapca ve Hisni Keyfa denilmistir Hisn i keyfa adi Osmanlilar zamaninda Hisnikeyf halk arasinda da Hasankeyf sekline donusmustur TarihceHasankeyf in ne zaman kuruldugu kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihi antik doneme kadar dayanmaktadir Hasankeyf hoyugunde yapilan calismalarda 3 500 yildan 12 000 yil oncesine kadar arkeolojik buluntulara rastlanilmistir Yerlesim Yukari Mezopotamya dan Anadolu ya gecis yolu uzerinde ve Dicle Nehrinin kenarinda kurulmus olmasi nedeniyle stratejik bir oneme sahipti MS 2 ve 3 yuzyillarda sinir yerlesimi olarak Bizanslilarla Sasaniler arasinda el degistirmistir Diyarbakir ve cevresini ele geciren Roma Imparatoru II Constantius bolgeyi Sasanilerden korumak amaciyla iki sinir kalesi insa ettirmistir MS 363 yilinda insa edilen kale uzun sure Roma ve Bizans egemenliginde kaldi Hristiyanligin bolgede 4 yuzyildan itibaren yayilmaya baslamasindan sonra yerlesim Suryani piskoposlugunun merkezi durumuna geldi Kadikoy Konsili tarafindan MS 451 yilinda Hasankeyf teki piskoposluga Kardinal unvani verilmistir Hasankeyf 640 yilinda Halife Omer doneminde Islam ordusu tarafindan ele gecirildi Emeviler Abbasiler Hamdaniler ve Mervaniler egemenliginde kalan yerlesim 1102 yilinda Artuklular tarafindan ele gecirilmistir Artuklu Beyligi nin 1102 1232 yillari arasinda baskentligini yapan Hasankeyf en parlak donemini bu tarihlerde yasamistir Artuklular doneminde imar edilerek kale kasabasi ozelliginden kurtulup sehir haline geldi 1232 yilinda Eyyubiler tarafindan ele gecirilen yerlesim 1260 Mogollarca ele gecirildi ve tahrip edildi Hasankeyf in Eyyubi hakimi Hulagu ye bagliligini bildirerek sehirdeki egemenligini devam ettirebildi Hasankeyf 14 yuzyilda onemli bir sehir olma ozelligini korumakla birlikte eski parlak gunlerine kavusamadi 1462 yilinda Uzun Hasan tarafindan ele gecirilen sehir Akkoyunlu topraklarina katildi Akkoyunlular in zayiflamasiyla 1482 yilinda Hasankeyf te Eyyubi emirlerinin yonetimi yeniden baslamistir Bir sure sonra Safeviler in denetimine gecen yerlesim 1515 tarihinde Osmanli topraklarina katilmistir 1524 yilina kadar Osmanli yonetimine bagli Eyyubi yoneticiler tarafindan idare edilen Hasankeyf bu tarihten itibaren Osmanli idarecileri tarafindan yonetilmeye baslamistir 17 yuzyildan itibaren ana ticaret yollarinin degismesi ve Osmanli Iran savaslari sonucunda ticarette gorulen duraklama neticesinde sehir onemini yitirdi 1867 yilindan sonra Mardin Midyat a bagli olan yerlesim 1926 yilinda Gercus ilcesine baglanmistir 1960 yilinda karsiyakasi ile baglantisi kurulup ulasimi saglansin diye eski tas koprunun asagi mevkiinde yeni betonarme kopru yapilmistir 1972 de daha once Kalebasi nda kalan yerlileri eski asagi sehirde insa edilen yeni konutlara yerlestirilmistir 1990 yilinda Batman in il olmasiyla ilce bu sehre baglanmistir Ilisu Barajinin yapilmasi kararlastirilinca tarihi yerlesimin sular altinda olacak olmasi nedeniyle 3 km uzaklikta yeni yerlesim kuruldu Bu esnada tarihi yerlesimdeki Artuklu Hamami Sultan Suleyman Koc Camisi Imam Abdullah Zaviyesi Er Rizik Camisi ve minaresi Zeynel Abidin Turbesi Eyyubi Kizlar Camisi ve kale giris orta kapisi gibi buyuk olcekli yapilar ile turbe ve zaviye gibi tarihi yapilarda Dicle Nehri kiyisinda kurulan Kulturel Park a tasindi 2019 yili Kasim ayinda Ilisu Baraji nin su tutmasiyla 2020 yili Subat ayindan itibaren su altinda kalmaya baslamistir Koruma altina alinan Yukarikale ise yapilan calismalar sonucu su altinda kalmaktan ve zarar gormekten korunmustur 1 8 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nufus1526 yilinda Hasankeyf te 1301 hane bulunmakta olup bunlardan 787 hanede Hiristiyanlar 494 hanede Muslumanlar ve 20 hanede de Yahudiler yasamaktaydi 16 yuzyilin ikinci yarisinda yerlesim daha da buyumus ve 1006 si Hristiyanlara 694 u Muslumanlara ait olmak uzere hane sayisi 1700 e yukselmistir 1935 yilinda 1425 kisiden olusan nufus 1990 sayimina gore 4399 a yukselmistir 1975 nufus sayimlarina gore ilce nufusu 13 823 olan Hasankeyf in surekli verdigi gocler nedeniyle 2000 yilinda nufusu 7493 e dusmustur Gunumuzde ilcenin cogunlugunu Kurtler olusturmak uzere Araplar ve Turkler beraber yasamaktadir Hasankeyf in merkezinde yasayanlarin cogu Arapca ve Kurtce koylerinde yasayanlar ise genellikle Kurtce konusmaktadir Yil Toplam Sehir Kir1990 11 690 4 399 7 2912000 7 493 3 669 3 8242007 7 207 3 271 3 9362008 7 412 3 251 4 1612009 6 935 3 010 3 9252010 6 796 2 951 3 8452011 6 637 2 921 3 7162012 6 702 3 129 3 5732013 6 748 3 190 3 5582014 6 509 3 143 3 3662015 6 374 3 118 3 2562016 6 370 3 163 3 2072017 6 393 2 975 3 4182018 6 724 3 326 3 3982019 6 859 3 524 3 3352020 7 284 4 055 3 2292021 7 496 4 329 3 167TurizmTarihi ve dogal guzellikleriyle onemli turizm merkezlerinden biri olan Hasankeyf yerli ve yabanci turistlerce ziyaret edilmektedir Kalkerli yapisi nedeniyle kayalik tepelerde ve derin kanyonlarda doganin ve insanlarin olusturdugu ve sayisi binlerce olan Hasankeyf Magaralari Roma doneminden kalma Hasankeyf kalesi Koprusune giriste soldaki tepe uzerinde bulunan ve Islam ordularinin Hasankeyf i kusatmasi sirasinda hayatini kaybeden Imam Abdullah icin yapilmis Imam Abdullah Turbesi Artuklular tarafindan yapildigi dusunulen ve gunumuze kadar onemli kismi yikilan Hasankeyf Dicle Koprusu Akkoyunlu hukumdari Uzun Hasan in Otlukbeli Savasi nda hayatini kaybeden oglu icin yaptirdigi Zeynel Bey Turbesi Akkoyunlular tarafindan yapilan ve son halini Eyyubiler doneminde alan Ulu Cami 1328 yilinda Eyyubiler tarafindan yapilan Kucuk Saray gunumuze harabesi ulasan ve Akkoyunlu donemine tarihlenen Buyuk Saray 15 yuzyilda yapilan Mescid i Ali Cami Eyyubiler doneminde yapilan Rizik Cami Suleyman Cami Koc Cami Kizlar Cami ve Kucuk Cami Eyyubilerden kalma Kale Kapisi halk arasinda Yolgecen Hani olarak adlandirilan dogal magarasi yerlesimin onemli tarihi eserlerini olusturmaktadir Ilisu Baraji Hasankeyf Dicle uzerinde yapilmasi planlanan Ilisu Baraji ve Hidroelektrik Santrali baraj golu nedeniyle sular altinda kalma ve tum kulturel hazinesini yitirme tehlikesi ile karsi karsiyadir Bu nedenle Ilisu baraji sulari altinda kalmadan once Hasankeyf te kurtarma kazilari ile tarihi eserlerin tasinmasiyla ilgili calismalar yapilmistir IklimHasankeyf in iklimi sehrin icinden akan Dicle Nehrinden etkilenir karasal iklim kisin ilce merkezi asiri soguk olmamakla beraber yazin ise asiri sicaktir Hasankeyf in cesitli goruntuleriDicle Nehrinden Hasankeyf Hasankeyf ve yeni kopru Hasankeyf in Dicle nehrinin diger tarafindan gorunumu Hasankeyf in eski evleri Hasankeyf in eski evlerinin baska bir gorunumu Hasankeyf in tarihi koprusunun Kaleden cekilmis goruntusu Hasankeyf in Nehrin karsisindan cekilmis baska bir fotografi Eski ve yeni Hasankeyf bir kare icinde Tarihi Hasankeyf Koprusunun kalintilari Kaynakca 27 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2015 PDF 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2015 26 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2012 Gall Carlotta Lima Mauricio 5 Temmuz 2020 An Ancient Valley Lost to Progress The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 29 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2020 Turkey Watch the ancient town of Hasankeyf disappear in dam reservoir The historic settlement of Hasankeyf in south eastern Turkey which was flooded by the construction of the Ilisu dam in recent years is almost completely submerged as seen in footage from Thursday Ruptly 28 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2020 a b c d Hasankeyf Islam Ansiklopedisi Cilt 16 Sayfa 365 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2015 a b 19 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2015 a b c Turkiye Kultur Portali Kultur ve Turizm Bakanligi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2015 a b Batman Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 12 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2015 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi gezegen24 com bir yikim hasankeyf isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Ilisu Baraji su tuttu yeni Hasankeyf te yasam basladi Sabah gazete 15 Agustos 2019 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 12 bin yillik Hasankeyf e son bak Sozcu gazete 21 Subat 2020 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Subat 2020 Residents claiming a blend of Arab Kurdish and Turkish descent still point to the surrounding caves where their ancestors were born and which some locals continued to inhabit into the early 2000s Sapiens Anthropology Magazine 2 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ekim 2020 Turkish authorities demolish market in 12 000 year old village Hasankeyf Hasankeyf is a village located in southeastern Turkey Most of its current residents are Kurdish France24 25 Kasim 2019 26 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ekim 2020 Traditional knowledge of wild edible plants in Hasankeyf Batman Province Turkey The official language is Turkish but most of the locals speak Arabic and Kurdish in Hasankeyf center while the people who live in the villages generally speak Kurdish Acta Societatis Botanicorum Poloniae 2019 Erisim tarihi 22 Ekim 2020 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g Merkezi Dagitim Sistemi html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Hasankeyf Nufusu Batman nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Batman Hasankeyf Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Blue Guide Turkey ISBN 0 393 32137 1 p 590Dis baglantilarWikimedia Commons ta Hasankeyf ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Hasankeyf Kaymakamligi11 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turizm Bakanligi Hasankeyf 14 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ekopotamya Net Iran Iraq ve Turkiye 9 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2015 yilinda BBC de yayinlanan degerlendirme yazisi 6 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amerikali yazar Joanne Leedom Ackerman tarafindan hazirlanmis Hasankeyf degerlendirilmesi 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde