Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hausa animizmi, "Maguzanci" veya Bori, Batı Afrika'daki Hausa halkının büyü ve ruh sahibi olmayı içeren İslam öncesi geleneksel bir dinidir. Bu dine inananların çoğu 18. yüzyılda İslam reformcusu Osman ve Fodio'nun cihadından sonra İslam'ı kabul etmiştir.
Terminoloji
Bori (Bòòríí), Hausa dilinde fiziksel şeylerde bulunan ruhsal güç anlamına gelen bir isimdir ve yerel damıtılmış alkol (borassa) ve tıp pratiği (boka) ile ilgilidir. Bori dini hem bu güçleri kontrol etmek için bir kurumdur hem de bu ruhların kontrol edildiği ve hastalıkların iyileştirildiği bir "şeytan çıkarma" (Egzorsizm) ritüeli, dans ve müzik icrasıdır.
İslam Öncesi Hausaland
Geleneksel Maguzawa Hausa halkının dini geleneklerinin bir yönü olan Bori, sömürge öncesi Hausa Krallıklarının bazılarında yönetici sınıf rahibeler tarafından yönetilen bir devlet dini haline geldi. İslam 14. yüzyılda Hausa topraklarına girmeye başladığında, puta tapma gibi dinin bazı yönleri yeraltına sürüldü. O zamanki Kano Sultanlığındaki Tsumbubura kültü ve diğer birçok benzer Bori kültü bastırıldı, ancak Bori, İslam'ın bazı yönlerini entegre ederek "ruh çağırma" kültlerinde hayatta kaldı. Bori ruh sahibi rahibeleri, daha önceki Animist krallıkların yerini alan sultanlıklar üzerinde nominal etkilerini sürdürmüşlerdir. Rahibeler kendinden geçme dansı ritüeli aracılığıyla ruhlarla iletişime geçerek devletin yönetici evlerine rehberlik etmeyi ve onları korumayı umuyorlardı. Bori rahibeleri ve yardımcılarından oluşan bir birlik, Inna ya da "Hepimizin Annesi" olarak adlandırılan kraliyet rahibesi tarafından yönetiliyordu. Inna, yalnızca toplumu ele geçirme dansları aracılığıyla kötü niyetli güçlerden korumakla sorumlu olmayan, aynı zamanda krallık genelinde şifa ve kehanet sağlayan bu ağı denetliyordu.
İslam sonrası ve çağdaş uygulama
XIX. yüzyılın başlarında Müslüman âlimler kraliyet saraylarında uygulanan melez dini onaylamazken, aşırı hevesli Müslümanlar bu melezleşmeyi Sultanlıkları devirmek ve Sokoto Halifeliğini kurmak için bir bahane olarak kullanacaktı. Halifeliğin doğuşuyla birlikte Bori uygulamaları Fula saraylarında kısmen bastırıldı. Bori mülk edinme ritüelleri Konni ve Dogondutchi gibi Hausa mülteci devletlerinde (bugün güney Nijer'de) ve Nijerya Hausaland'ın bazı kırsal bölgelerinde varlığını sürdürmüştür. Bori rahibelerinde örneklenen kadınların güçlü danışmanlık rolleri ya ortadan kalktı ya da akademik, eğitimsel ve topluluk liderliği rollerinde Müslüman kadınlara devredildi. Ancak İngiliz ve Fransız sömürgeciliği, dolaylı yönetimin resmi hiyerarşilerinde kadınlara çok az yer verdi ve Bori gibi kadınların yönetimdeki resmi rolleri 20. yüzyılın ortalarında büyük ölçüde ortadan kalktı.
Modern Müslüman Hayaland da Bori ritüeli bazı yerlerde senkretik uygulamalara asimile olarak varlığını sürdürmektedir. Maguzacıların İslam öncesi "babbaku" ruhlarının safları zaman içinde "Müslüman" ruhlar ("farfaru") ve diğer etnik grupların, hatta Avrupalı sömürgecilerin ruhlarıyla (ya da onları temsil eden ruhlarla) zenginleşmiştir. Bori üyelerinin (neredeyse tamamı kadın) performanslarının şifa ve şans yönleri, ritüelleri ve uygulayıcıları için yeni sosyal roller sağlamaktadır. Yönetim yapılarından ayrı olan Bori ritüel toplulukları, geleneksel şifa uygulamalarının yanı sıra girka kabul ritüeli gibi Bori festivallerinin performansı yoluyla kendilerine ait olan kadınlara güçlü bir kurumsal kimlik sağlamaktadır.
Kaynakça
- ^ H. R. Palmer. "'Bori' Hausalar Arasında". Man, Cilt 14, 1914 (1914), s. 113-117.
- ^ Lewis, Al-Safi, Hurreiz (1991).
- ^ Varyasyonlar arasında Iya, Magaram ve Magajiya yer almaktadır. Bergstrom'a (2002) bakınız.
- ^ Robinson, David, Muslim Societies in African History (Cambridge, 2004), s. 141.
- ^ Bergstrom'un (2002) özellikle Nijer'deki Zinder halifeliği altında bu konuya ilişkin tartışmasına bakınız.
- ^ Umar Habila Dadem Danfulani. Kuzey Nijerya'da Bori Kültünün Hayatta Kalmasına Katkıda Bulunan Faktörler.
- ^ Masquelier, Review (1992).
Ayrıca Bakınız
- Adeline Masquelier. Dua Her Şeyi Bozdu: Nijer'in Bir İslam Kasabasında Mülkiyet, İktidar ve Kimlik. Duke Üniversitesi Yayınları (2001). ISBN 978-0-8223-2639-7
- Adeline Masquelier (inceleme): Girkaa: Une ceremonie d'initiation au culte de possession boorii des Hausa de la région de Maradi by Veit Erlmann, Habou Magagi. Journal of Religion in Africa, Vol. 22, Fasc. 3 (Ağustos 1992), s. 277-279
- Adeline Masquelier. "Yıldırım, Ölüm ve İntikamcı Ruhlar: Müslüman Bir Dünyada 'Bori' Değerleri". Journal of Religion in Africa, Vol. 24, Fasc. 1 (Şubat 1994), s. 2-51
- Kari Bergstrom "Hausa Kadınları için Sömürgecilik ve İslam'ın Mirasları: Tarihsel Bir Analiz, 1804-1960". Michigan State University Graduate Student Papers in Women and International Development Working Paper #276 (2002)
- Jacqueline Cogdell Djedje. "Hausa ve Dagomba Sahiplik (Bori) Müziğinde Şarkı Türü ve İcra Tarzı". The Black Perspective in Music, Cilt 12, No. 2 (Sonbahar 1984), s. 166-182
- I. M. Lewis, S. al-Safi Hurreiz (eds). Kadın Tıbbı, Afrika'da ve Ötesinde Zar-Bori Kültü. Edinburgh University Press (1991). ISBN 0-7486-0261-5.
- Fremont E. Besmer. "'Bori' Kültüne İnisiyasyon: Ningi Kasabasında Bir Vaka Çalışması". Afrika: Journal of the International African Institute, Cilt 47, No. 1 (1977), s. 1-13
- Frank Salamone. "Oyun Olarak Din: Bori, Dostane Bir 'Cadı Doktoru'". Journal of Religion in Africa, Vol. 7, Fasc. 3 (1975), s. 201-211
- Umar Habila Dadem Danfulani. "Kuzey Nijerya'da Bori Kültünün Hayatta Kalmasına Katkıda Bulunan Faktörler". Numen, Cilt 46, No. 4 (1999), s. 412-447
- A. J. N. Tremearne. The Ban of the Bori: Demons and Demon-Dancing in West and North Africa. Londra: Heath Cranton (1919)
- A. J. N. Tremearne. "Bori İnançları ve Törenleri". The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Vol. 45, January - June 1915 (Ocak - Haziran 1915), pp. 23–68.
- Ross S. Kraemer. "The Conversion of Women to Ascetic Forms of Christianity". Signs, Cilt 6, No. 2, Değişim Çalışmaları (Kış 1980), s. 298-307
- I. M. Lewis. "Spirit Possession and Deprivation Cults". Man, New Series, Cilt 1, No. 3 (Eylül 1966), s. 307-329.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hausa animizmi Maguzanci veya Bori Bati Afrika daki Hausa halkinin buyu ve ruh sahibi olmayi iceren Islam oncesi geleneksel bir dinidir Bu dine inananlarin cogu 18 yuzyilda Islam reformcusu Osman ve Fodio nun cihadindan sonra Islam i kabul etmistir TerminolojiBori Boorii Hausa dilinde fiziksel seylerde bulunan ruhsal guc anlamina gelen bir isimdir ve yerel damitilmis alkol borassa ve tip pratigi boka ile ilgilidir Bori dini hem bu gucleri kontrol etmek icin bir kurumdur hem de bu ruhlarin kontrol edildigi ve hastaliklarin iyilestirildigi bir seytan cikarma Egzorsizm ritueli dans ve muzik icrasidir Islam Oncesi HausalandGeleneksel Maguzawa Hausa halkinin dini geleneklerinin bir yonu olan Bori somurge oncesi Hausa Kralliklarinin bazilarinda yonetici sinif rahibeler tarafindan yonetilen bir devlet dini haline geldi Islam 14 yuzyilda Hausa topraklarina girmeye basladiginda puta tapma gibi dinin bazi yonleri yeraltina suruldu O zamanki Kano Sultanligindaki Tsumbubura kultu ve diger bircok benzer Bori kultu bastirildi ancak Bori Islam in bazi yonlerini entegre ederek ruh cagirma kultlerinde hayatta kaldi Bori ruh sahibi rahibeleri daha onceki Animist kralliklarin yerini alan sultanliklar uzerinde nominal etkilerini surdurmuslerdir Rahibeler kendinden gecme dansi ritueli araciligiyla ruhlarla iletisime gecerek devletin yonetici evlerine rehberlik etmeyi ve onlari korumayi umuyorlardi Bori rahibeleri ve yardimcilarindan olusan bir birlik Inna ya da Hepimizin Annesi olarak adlandirilan kraliyet rahibesi tarafindan yonetiliyordu Inna yalnizca toplumu ele gecirme danslari araciligiyla kotu niyetli guclerden korumakla sorumlu olmayan ayni zamanda krallik genelinde sifa ve kehanet saglayan bu agi denetliyordu Islam sonrasi ve cagdas uygulamaXIX yuzyilin baslarinda Musluman alimler kraliyet saraylarinda uygulanan melez dini onaylamazken asiri hevesli Muslumanlar bu melezlesmeyi Sultanliklari devirmek ve Sokoto Halifeligini kurmak icin bir bahane olarak kullanacakti Halifeligin dogusuyla birlikte Bori uygulamalari Fula saraylarinda kismen bastirildi Bori mulk edinme rituelleri Konni ve Dogondutchi gibi Hausa multeci devletlerinde bugun guney Nijer de ve Nijerya Hausaland in bazi kirsal bolgelerinde varligini surdurmustur Bori rahibelerinde orneklenen kadinlarin guclu danismanlik rolleri ya ortadan kalkti ya da akademik egitimsel ve topluluk liderligi rollerinde Musluman kadinlara devredildi Ancak Ingiliz ve Fransiz somurgeciligi dolayli yonetimin resmi hiyerarsilerinde kadinlara cok az yer verdi ve Bori gibi kadinlarin yonetimdeki resmi rolleri 20 yuzyilin ortalarinda buyuk olcude ortadan kalkti Modern Musluman Hayaland da Bori ritueli bazi yerlerde senkretik uygulamalara asimile olarak varligini surdurmektedir Maguzacilarin Islam oncesi babbaku ruhlarinin saflari zaman icinde Musluman ruhlar farfaru ve diger etnik gruplarin hatta Avrupali somurgecilerin ruhlariyla ya da onlari temsil eden ruhlarla zenginlesmistir Bori uyelerinin neredeyse tamami kadin performanslarinin sifa ve sans yonleri rituelleri ve uygulayicilari icin yeni sosyal roller saglamaktadir Yonetim yapilarindan ayri olan Bori rituel topluluklari geleneksel sifa uygulamalarinin yani sira girka kabul ritueli gibi Bori festivallerinin performansi yoluyla kendilerine ait olan kadinlara guclu bir kurumsal kimlik saglamaktadir Kaynakca H R Palmer Bori Hausalar Arasinda Man Cilt 14 1914 1914 s 113 117 Lewis Al Safi Hurreiz 1991 Varyasyonlar arasinda Iya Magaram ve Magajiya yer almaktadir Bergstrom a 2002 bakiniz Robinson David Muslim Societies in African History Cambridge 2004 s 141 Bergstrom un 2002 ozellikle Nijer deki Zinder halifeligi altinda bu konuya iliskin tartismasina bakiniz Umar Habila Dadem Danfulani Kuzey Nijerya da Bori Kultunun Hayatta Kalmasina Katkida Bulunan Faktorler Masquelier Review 1992 Ayrica BakinizAdeline Masquelier Dua Her Seyi Bozdu Nijer in Bir Islam Kasabasinda Mulkiyet Iktidar ve Kimlik Duke Universitesi Yayinlari 2001 ISBN 978 0 8223 2639 7 Adeline Masquelier inceleme Girkaa Une ceremonie d initiation au culte de possession boorii des Hausa de la region de Maradi by Veit Erlmann Habou Magagi Journal of Religion in Africa Vol 22 Fasc 3 Agustos 1992 s 277 279 Adeline Masquelier Yildirim Olum ve Intikamci Ruhlar Musluman Bir Dunyada Bori Degerleri Journal of Religion in Africa Vol 24 Fasc 1 Subat 1994 s 2 51 Kari Bergstrom Hausa Kadinlari icin Somurgecilik ve Islam in Miraslari Tarihsel Bir Analiz 1804 1960 Michigan State University Graduate Student Papers in Women and International Development Working Paper 276 2002 Jacqueline Cogdell Djedje Hausa ve Dagomba Sahiplik Bori Muziginde Sarki Turu ve Icra Tarzi The Black Perspective in Music Cilt 12 No 2 Sonbahar 1984 s 166 182 I M Lewis S al Safi Hurreiz eds Kadin Tibbi Afrika da ve Otesinde Zar Bori Kultu Edinburgh University Press 1991 ISBN 0 7486 0261 5 Fremont E Besmer Bori Kultune Inisiyasyon Ningi Kasabasinda Bir Vaka Calismasi Afrika Journal of the International African Institute Cilt 47 No 1 1977 s 1 13 Frank Salamone Oyun Olarak Din Bori Dostane Bir Cadi Doktoru Journal of Religion in Africa Vol 7 Fasc 3 1975 s 201 211 Umar Habila Dadem Danfulani Kuzey Nijerya da Bori Kultunun Hayatta Kalmasina Katkida Bulunan Faktorler Numen Cilt 46 No 4 1999 s 412 447 A J N Tremearne The Ban of the Bori Demons and Demon Dancing in West and North Africa Londra Heath Cranton 1919 A J N Tremearne Bori Inanclari ve Torenleri The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland Vol 45 January June 1915 Ocak Haziran 1915 pp 23 68 Ross S Kraemer The Conversion of Women to Ascetic Forms of Christianity Signs Cilt 6 No 2 Degisim Calismalari Kis 1980 s 298 307 I M Lewis Spirit Possession and Deprivation Cults Man New Series Cilt 1 No 3 Eylul 1966 s 307 329