Şair Haşmet, Haşmet bin Abbas, (ö. 1768, Rodos), Osmanlı divan şairidir.
Latifeleri, hicivleri ile tanınan bir şairdir. Devrin ünlü şairi ve devlet adamı Koca Ragıp Paşa'nın himayesinde yetişmişti. Ragıp Paşa ve Fıtnat Hanım ile yakın dostluk kurdu. Şiirleri ile olduğu gibi bu üçlünün arasındaki günümüze kadar ulaşan şakalaşmalar ile de hatırlanır.
Yaşamı
18. yüzyılda İstanbul'da dünyaya geldi. Doğum yılı kesin olarak bilinmez, 1720-1730 arasında doğmuş olduğu tahmin edilir. Kazasker Abbas Efendi'nin oğludur. Asıl adı Mehmet idi.
İlköğrenimini babasından aldıktan sonra medrese öğrenimi gördü, müderrislik yaptı. Gençlik çağlarında Koca Ragıp Paşa'ın himayesini kazandı. Şairliğin yanı sıra ok atmada, kılıç ve tüfek kullanmada ustalaştı. Müderrislikte dereceler alarak ilerledi.
Şiirleri bazı kimselerin hatırlarını incittiğinden önce İstinye'de babasının yalısında ikamete memur edildi; sonra Bursa'ya (1759) sürüldü. Altı yıl kadar kaldığı Bursa'da şehrin önde gelen sanatçı ve bilim adamlarını etrafında topladı. Bu dönemde dost olduğu İmamzade Said Efendi, Haşmet'in şiirlerini toplayıp divan şeklinde düzenlemeyi üstlendi.
Şair, Bursa’dan sonra İzmir'e ve Rodos'a sürülmüş; 1768'de sürgünde iken ölmüştür. Mezarı, Rodos’ta Murad Reis Türbesi civarındadır.
Eserleri
Beyit sayısı üç bini bulan bir Divan'ı vardır. Haşmet'in Divanı'nda yer alan şiirler, şair Bursa'dayken arkadaşı İmamzade tarafından bir araya getirilmiş olanlardır.
Sened-i Şuara, Koca Ragıp Paşa adına yazılmış bir eserdir; şiirin faziletlerini anlatır. Haşmet, bu eserde Arap dili ve edebiyatı ile dini ilimler konusundaki bilgilerini ve sanat gücünü ortaya koymuştur.
En önemli eserlerinden birisi, Sûr-nâme (Vilâdet-nâme) adlı mensur-nazım eserdir. Bu eser, III. Mustafa’nın kızı Hibetulah‘ın doğumunu kutlamak için Koca Ragıp Paşa’nın isteği üzerine kaleme alınmıştır. III. Mustafa'dan önceki iki padişah (I. Mahmut ve III. Osman)'ın çocukları olmamıştı. Bu nedenle, Mustafa'nın 1759'da doğan kızı Hibetullah için, çağın birçok şairi tarihler düşürmüşler, kutlama manzumeleri yazmışlardı. Olayın doğurduğu genel sevinç ve yapılan eğlenceler Sûr-nâme'de oldukça canlı bir dille anlatılmıştır. Eserde olaylar günlere göre değil fıkralara, makalalere ve yapılan eğlencelere göre gruplandırılarak anlatıldığından yazılış ve tertip itibarıyla de diğer Sur-nâme’lerden ayrılmaktadır.
Şairin, İntisâbü'l-mülük adlı küçük eseri III. Mustafa'yı övmek için yazılmıştır. Hâb-nâme, Vâkıa-nâme adlarını da taşıyan bu eser, Padişah III. Mustafa’nın 1757 yılında tahta cülus ettiği günün gecesi Haşmet’in görmüş gibi hayal ettiği bazı olayları konu edinmektedir.
Dört eseri de “Haşmet Külliyatı” adıyla 1994'te yayımlanmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Mehmet Arslan, İ. Hakkı Aksoyak, Haşmet Külliyatı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Kütür Eserleri, ISBN 978-975-17-3408-2[]
- ^ a b "Sedat Yüksel, Koca Ragıp Paşa'nın Sanatında ve Yaşantısında Haşmet'in ve Fitnat'in Yerleri, Türkoloji Dergisi, Ankara Üniversitesi, Cilt 7, Sayı 1, 1977" (PDF). 1 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ Şair Haşmet’in mezarı, Yunanistadaosmanleserleri.com sitesi, Erişim tarihi: 28.05.2012[]
- ^ Mustafa Aslan, Haşmet Külliyatı’nın Değerlendirmesi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 7, Yıl:1996[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sair Hasmet Hasmet bin Abbas o 1768 Rodos Osmanli divan sairidir Latifeleri hicivleri ile taninan bir sairdir Devrin unlu sairi ve devlet adami Koca Ragip Pasa nin himayesinde yetismisti Ragip Pasa ve Fitnat Hanim ile yakin dostluk kurdu Siirleri ile oldugu gibi bu uclunun arasindaki gunumuze kadar ulasan sakalasmalar ile de hatirlanir Yasami18 yuzyilda Istanbul da dunyaya geldi Dogum yili kesin olarak bilinmez 1720 1730 arasinda dogmus oldugu tahmin edilir Kazasker Abbas Efendi nin ogludur Asil adi Mehmet idi Ilkogrenimini babasindan aldiktan sonra medrese ogrenimi gordu muderrislik yapti Genclik caglarinda Koca Ragip Pasa in himayesini kazandi Sairligin yani sira ok atmada kilic ve tufek kullanmada ustalasti Muderrislikte dereceler alarak ilerledi Siirleri bazi kimselerin hatirlarini incittiginden once Istinye de babasinin yalisinda ikamete memur edildi sonra Bursa ya 1759 suruldu Alti yil kadar kaldigi Bursa da sehrin onde gelen sanatci ve bilim adamlarini etrafinda topladi Bu donemde dost oldugu Imamzade Said Efendi Hasmet in siirlerini toplayip divan seklinde duzenlemeyi ustlendi Sair Bursa dan sonra Izmir e ve Rodos a surulmus 1768 de surgunde iken olmustur Mezari Rodos ta Murad Reis Turbesi civarindadir EserleriBeyit sayisi uc bini bulan bir Divan i vardir Hasmet in Divani nda yer alan siirler sair Bursa dayken arkadasi Imamzade tarafindan bir araya getirilmis olanlardir Sened i Suara Koca Ragip Pasa adina yazilmis bir eserdir siirin faziletlerini anlatir Hasmet bu eserde Arap dili ve edebiyati ile dini ilimler konusundaki bilgilerini ve sanat gucunu ortaya koymustur En onemli eserlerinden birisi Sur name Viladet name adli mensur nazim eserdir Bu eser III Mustafa nin kizi Hibetulah in dogumunu kutlamak icin Koca Ragip Pasa nin istegi uzerine kaleme alinmistir III Mustafa dan onceki iki padisah I Mahmut ve III Osman in cocuklari olmamisti Bu nedenle Mustafa nin 1759 da dogan kizi Hibetullah icin cagin bircok sairi tarihler dusurmusler kutlama manzumeleri yazmislardi Olayin dogurdugu genel sevinc ve yapilan eglenceler Sur name de oldukca canli bir dille anlatilmistir Eserde olaylar gunlere gore degil fikralara makalalere ve yapilan eglencelere gore gruplandirilarak anlatildigindan yazilis ve tertip itibariyla de diger Sur name lerden ayrilmaktadir Sairin Intisabu l muluk adli kucuk eseri III Mustafa yi ovmek icin yazilmistir Hab name Vakia name adlarini da tasiyan bu eser Padisah III Mustafa nin 1757 yilinda tahta culus ettigi gunun gecesi Hasmet in gormus gibi hayal ettigi bazi olaylari konu edinmektedir Dort eseri de Hasmet Kulliyati adiyla 1994 te yayimlanmistir Kaynakca a b Mehmet Arslan I Hakki Aksoyak Hasmet Kulliyati Kultur ve Turizm Bakanligi Kutuphaneler ve Yayimlar Genel Mudurlugu Kutur Eserleri ISBN 978 975 17 3408 2 olu kirik baglanti a b Sedat Yuksel Koca Ragip Pasa nin Sanatinda ve Yasantisinda Hasmet in ve Fitnat in Yerleri Turkoloji Dergisi Ankara Universitesi Cilt 7 Sayi 1 1977 PDF 1 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2012 Sair Hasmet in mezari Yunanistadaosmanleserleri com sitesi Erisim tarihi 28 05 2012 olu kirik baglanti Mustafa Aslan Hasmet Kulliyati nin Degerlendirmesi Erciyes Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi Sayi 7 Yil 1996 olu kirik baglanti