Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Haşmet Muzaffer Gürkan (1932 - 21 Mart 1992), Kıbrıs Türkü gazeteci, yazar ve araştırmacıdır.
Haşmet Muzaffer Gürkan | |
|---|---|
 Haşmet Muzaffer Gürkan'ın büstü | |
| Doğum | 1932 |
| Ölüm | 21 Mart 1992 (59-60 yaşlarında) |
| Milliyet | Kıbrıs Türkü |
| Meslek | Gazeteci, yazar, araştırmacı |
Hayatı
1932 yılında doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Lefkoşa'da yapar. Liseye gittiği günlerde, sınıftan arkadaşları ile Kaynak adlı dergide yazmaya başlar. Üniversiteyi İstanbul'da, İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi'nde tamamlayan Gürkan 1958'de Lefkoşa'ya geri döner. Lefkoşa'da, İnönü Meydanı yakınlarındaki bir evde diş hekimliği yapmaya başlar. Bu sıralarda günlük Hürsöz'de makaleler yayımlamaya başlar.
1958 yılında Nautilus adlı bir denizaltı hakkında yazdığı bir makale nedeniyle Derviş Ali Kavazoğlu tarafından kendisine bir tebrik mektubu gönderilir. Gürkan, TMT'nin eylemleri nedeni ile Kavazoğlu'nun bir tavan arasında gizlice kaleme aldığı bu mektubu, 1964 yılında TMT tarafından tutuklanmasının ve sorgulanmasının ardından yakmak zorunda kalır.
1959 yılında Kutlu Adalı'nın Beşparmak ve 1960 yılında Özker Yaşın'ın Çevre dergilerinde de makaleleri yayımlanır. 1963 yılında UNESCO tarafından düzenlenen bir yarışmada ödül kazanır, ancak çatışmalar nedeniyle bu ödülü alamaz.
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulduğu 16 Ağustos 1960'ta, kardeşi ve Ayhan Hikmet ile Cumhuriyet gazetesini çıkarmaya başlarlar. Gazetenin yazı işleri müdürlüğü görevini üstlenir. Cumhuriyet'teki "Panorama" başlığı altındaki "Haftalık Haber Özetleri ve Yorumlar" bölümünde İlhan Gündüz mahlası ile makaleler yayımlamaya devam eder. Gazetenin ilk sayısında kendi imzasıyla "Düşünceler" adlı bir köşe yazısı hazırlamıştı. Yazısının konusu "Önce Güvenlik" idi. Bu yazıyı kaleme almasının sebebi, 1955-1959 yılları arasında ortaya çıkan yeraltı örgütlerinin terörüne duyduğu endişeydi.
2 Ekim 1960'ta kurulan Türk Halk Partisi'nin çalışmalarına katılmaz, bu nedenle Cumhuriyet'in kurucusu iki avukat (Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet) ve bir grup Kıbrıslı Demokrat Türk tarafından yoğun bir şekilde eleştirilir. Rum ve Türk tarafından bazı gruplar birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti'ne karşı çıkmaktadır. Bunun sonucunda da Cumhuriyet sürekli tehdit almaya başlar.
1958 yılındaki çatışma ortamı nedeniyle yıllar 1960'ı gösterdiğinde, bölgedeki barış havası insanları hoşnut etmekteydi. Bu süreçte etkin konumu nedeni ile insanlar Kıbrıs Türk Halk Partisi'ne sempati ile yaklaşmaktaydı. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin savunucularından olan Ahmet Muzaffer Gürkan ve Ayhan Hikmet 23 Nisan 1960 yılında öldürülmesi üzerine Kıbrıs Türk Halk Partisi'ne olan destek azalmaya başlar.
1963 baharında, Kıbrıs Türk Tabipler Birliği lokalinde TMT liderlerinden birisi Haşmet Muzaffer Gürkan'ı "Kıbrıs'ta yakında dereler gibi kanlar akacak." diyerek tehdit eder.
Ortam gazetesi muhabiri Yaşar Karadoğan'a verdiği ve sonradan "Lefkoşa'ya aşık bir yazar: Haşmet Gürkan" başlığıyla yayımlanan bir röportajda şunları söyler: "Bu olay beni çok etkiledi; müthiş de korkuttu. Nefretlik getirdi içime ve kalktım İngiltere’ye gittim. Londra’nın kalabalığı beni ürküttü. Binlerce insan caddelerde gider falan. Sonra dedim kendi kendime: “Ben niçin memleketimi terkedeyim? Madem o memleketimi o kadar severim. Döneyim hiçbir şeye karışmayım”. Zaten daha önce de karışmazdım. Mesela, abim bir parti falan kurdu, ben karışmazdım. Ben açık söyleyim, korkardım. Hiç ayıbı yok bunun. 1963 Nisan’ında geldim Kıbrıs’a, bir yıl kaldıktan sonra. Ve olaylar başladı. Hiçbir şeye karışmadığım için evimde kitap karıştırarak, tarih karıştırarak günümü geçirdim, 1967’ye kadar. Bana hiç kimse bir şey söylemedi, bilgi vermedi. Hiçbir resmi bilgi verilmedi. Bu cinayet olayının mahkemesi de oldu, ben burada değildim. Bu mesele kapandı. Ben kendim zaten kabuğuma çekildim. Hiçbir yere gitmedim, hiçbir şeye karışmadım. Kendi kendimi tecrit ettim. Ki, bu benim çok kıymetli senelerimin boşa gitmesine yol açtı. Keşke o zamandan kendimi yazıya çiziye vereydim. Toplumdan kopma noktasına geldim. Bir on sene böyle geçti."
Haşmet Muzaffer Gürkan, Halk Kulübü ve Kardeş Ocağı'nda vakit geçirmeyi sever, orada arkadaşlarıyla sohbet ederdi. Halk Kulübü'nde sarf ettiği bazı cümleleri o sırada kulüpte bulunan bir üye ihbar etmiş, bunun sonucunda Gürkan tutuklanıp sorgulanmıştır. 3 Mayıs 1964 gecesi Göçmenköy bölgesinde sorgulanır. Kendisini sorgulayanlardan biri Halil Paşa'dır.
Bir süre yazı yazmaya ara veren Gürkan'a, 1967 yılında Özker Yaşın tarafından yeni çıkaracağı bir gazetede makale yazması için davet gelir. Gürkan, Yaşın'ın daha önce çıkardığı Çevre gazetesi için de makaleler hazırlamıştı. Bu nedenle teklifi kolaylıkla kabul eder. Savaş adlı bu dergi ilk sayısını 28 Ekim 1968'de çıkarır. İlk sayılarında dış siyasetle ilgili yazılar yazar. Bir davette dönemin maslahatgüzarı ile karşılaşır. Onunla sohbetinin ardından "Lefkoşalı" mahlasıyla "Lefkoşa Notları"'nı yazmaya başlar.
Bir süre sonra Savaş yayım hayatına son vermek zorunda kalır. Bu dönemden sonra, bir süre boyunca Gürkan yazarlıktan uzak kalır. Mayıs 1977'de "Hüseyin Sencer" mahlası ile yazılar yayımlar. 1980 yılında Söz gazetesinde yazmaya başlar. Söz'de yazılarını "Ümit Ergenç" mahlası ile yazar. Daha sonra Yeni Düzen'de yazılar yazmaya devam eder. İlk makalesini 4 Temmuz 1980'de "Kıbrıs Tarihinden Sayfalar" başlığı ile ve "Hüseyin Sencer" mahlası ile yazar. İlk makalesinin konusu "1931 Ayaklanması"'dır.
Aralık 1982'de, ilk kitabı olan "Kıbrıs Tarihinden Sayfalar"'ı yayımlar.
1982-1983 yılları arasında Yeni Düzen'de yazmaya devam eder. İlk defa bu yıllarda yazılarının altına kendi imzasını atmaya başlar.
Nisan 1984-Kasım 1984 arasında, Söz'ün "Bu AKŞAM Kıbrıs", "Lefkoşa Notları" ve "Kıbrıs Tarihine Bakışlar" köşelerinde yayımlanan yazılar, Gürkan'ın kültür tarihine adının işlenmesine neden olacaktır.
Nisan 1977-Ekim 1978 arasında çıkan Yeni Kıbrıs'ta "Hüseyin Sencer" mahlası ile "Günlerin Ardından" köşesini hazırlayan Gürkan, derginin Ekim 1984'te yeniden yayımlanmaya başlamasıyla, bu sefer kendi imzası ile araştırma yazıları hazırlama olanağı bulur. 1986 yılında basılan ve ikinci kitabı olan "Bir Zamanlar Kıbrıs'ta" adlı kitabında 1860-1945 yılları arasındaki olayları anlatan 14 yazı ile bu dergideki bazı yazıları yer almaktaydı. 1987 yılında, "A Glance at Historic Nicosia" adlı 35 sayfalık bir cep kitabı da çıkarır.
Haftalık Demokrat dergisinde "Tarihçi" mahlasıyla Mayıs 1987-Mayıs 1989 arasında Kıbrıs tarihi ile ilgili yazılar yayımlanır.
Ağabeyi Ahmet Muzaffer Gürkan'ın 12 yaşında iken tuttuğu ve 1936-1937 yılları arasındaki bazı olayları anlatan notlarını "Eski Bir Defterden" başlığı ile yayımlamıştır.
11 Nisan 1986'da Yeni Düzen'de "Kıbrıs Notları"'nı yazmaya başlar. İlk yazısı, "Karpaz'ın Hür Eşekleri"'dir. 18 Kasım 1989-17 Kasım 1990 arasında Kıbrıs gazetesinde "Lefkoşa Günlüğü" köşesinde de yazılar yazar.
1990 yılında "dördüncü kitabı olan "Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa" yayımlanır.
8 Kasım 1991'de, Yeni Düzen'de "Lefkoşa Notları" köşesinde haftalık yazılar yazmaya başlar. Son yazısını, 20 Mart 1992'de "Lefkoşa: Şam'ın Küçük Kardeşi" başlıklı çeviri ile yayımlar.
21 Mart 1992'de ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Okan, Ahmet. "Kimi zaman vuslat, kimi zaman hüsran". Haber Kıbrıs. 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Şubat 2019.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "Yenidüzen Gazetesi" (11 Nisan 1992). Lefkoşa: Yeni Düzen. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t "Yitirdiğimiz Hümanist Bir Diş Hekimi". Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği. Lefkoşa. 14 Mart 1993.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Kıbrıs Kültürü Üzerine Yazılar (1999 bas.). Lefkoşa. ss. 174-180.
- ^ Karadoğan, Yaşar (12 Mayıs 1988). "Lefkoşa'ya aşık bir yazar: Haşmet Gürkan". Ortam.
- ^ Gürkan, Haşmet Muzaffer (9 Şubat 1989). "Eski Bir Defterden". Yeni Düzen. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından .
- ^ . YENİDÜZEN. 25 Mart 2013. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hasmet Muzaffer Gurkan 1932 21 Mart 1992 Kibris Turku gazeteci yazar ve arastirmacidir Hasmet Muzaffer GurkanHasmet Muzaffer Gurkan in bustuDogum1932Olum21 Mart 1992 59 60 yaslarinda MilliyetKibris TurkuMeslekGazeteci yazar arastirmaciHayati1932 yilinda dogmustur Ilk ve orta ogrenimini Lefkosa da yapar Liseye gittigi gunlerde siniftan arkadaslari ile Kaynak adli dergide yazmaya baslar Universiteyi Istanbul da Istanbul Universitesi Dis Hekimligi Fakultesi nde tamamlayan Gurkan 1958 de Lefkosa ya geri doner Lefkosa da Inonu Meydani yakinlarindaki bir evde dis hekimligi yapmaya baslar Bu siralarda gunluk Hursoz de makaleler yayimlamaya baslar 1958 yilinda Nautilus adli bir denizalti hakkinda yazdigi bir makale nedeniyle Dervis Ali Kavazoglu tarafindan kendisine bir tebrik mektubu gonderilir Gurkan TMT nin eylemleri nedeni ile Kavazoglu nun bir tavan arasinda gizlice kaleme aldigi bu mektubu 1964 yilinda TMT tarafindan tutuklanmasinin ve sorgulanmasinin ardindan yakmak zorunda kalir 1959 yilinda Kutlu Adali nin Besparmak ve 1960 yilinda Ozker Yasin in Cevre dergilerinde de makaleleri yayimlanir 1963 yilinda UNESCO tarafindan duzenlenen bir yarismada odul kazanir ancak catismalar nedeniyle bu odulu alamaz Kibris Cumhuriyeti nin kuruldugu 16 Agustos 1960 ta kardesi ve Ayhan Hikmet ile Cumhuriyet gazetesini cikarmaya baslarlar Gazetenin yazi isleri mudurlugu gorevini ustlenir Cumhuriyet teki Panorama basligi altindaki Haftalik Haber Ozetleri ve Yorumlar bolumunde Ilhan Gunduz mahlasi ile makaleler yayimlamaya devam eder Gazetenin ilk sayisinda kendi imzasiyla Dusunceler adli bir kose yazisi hazirlamisti Yazisinin konusu Once Guvenlik idi Bu yaziyi kaleme almasinin sebebi 1955 1959 yillari arasinda ortaya cikan yeralti orgutlerinin terorune duydugu endiseydi 2 Ekim 1960 ta kurulan Turk Halk Partisi nin calismalarina katilmaz bu nedenle Cumhuriyet in kurucusu iki avukat Ahmet Muzaffer Gurkan ve Ayhan Hikmet ve bir grup Kibrisli Demokrat Turk tarafindan yogun bir sekilde elestirilir Rum ve Turk tarafindan bazi gruplar birlesik Kibris Cumhuriyeti ne karsi cikmaktadir Bunun sonucunda da Cumhuriyet surekli tehdit almaya baslar 1958 yilindaki catisma ortami nedeniyle yillar 1960 i gosterdiginde bolgedeki baris havasi insanlari hosnut etmekteydi Bu surecte etkin konumu nedeni ile insanlar Kibris Turk Halk Partisi ne sempati ile yaklasmaktaydi Kibris Cumhuriyeti nin savunucularindan olan Ahmet Muzaffer Gurkan ve Ayhan Hikmet 23 Nisan 1960 yilinda oldurulmesi uzerine Kibris Turk Halk Partisi ne olan destek azalmaya baslar 1963 baharinda Kibris Turk Tabipler Birligi lokalinde TMT liderlerinden birisi Hasmet Muzaffer Gurkan i Kibris ta yakinda dereler gibi kanlar akacak diyerek tehdit eder Ortam gazetesi muhabiri Yasar Karadogan a verdigi ve sonradan Lefkosa ya asik bir yazar Hasmet Gurkan basligiyla yayimlanan bir roportajda sunlari soyler Bu olay beni cok etkiledi muthis de korkuttu Nefretlik getirdi icime ve kalktim Ingiltere ye gittim Londra nin kalabaligi beni urkuttu Binlerce insan caddelerde gider falan Sonra dedim kendi kendime Ben nicin memleketimi terkedeyim Madem o memleketimi o kadar severim Doneyim hicbir seye karismayim Zaten daha once de karismazdim Mesela abim bir parti falan kurdu ben karismazdim Ben acik soyleyim korkardim Hic ayibi yok bunun 1963 Nisan inda geldim Kibris a bir yil kaldiktan sonra Ve olaylar basladi Hicbir seye karismadigim icin evimde kitap karistirarak tarih karistirarak gunumu gecirdim 1967 ye kadar Bana hic kimse bir sey soylemedi bilgi vermedi Hicbir resmi bilgi verilmedi Bu cinayet olayinin mahkemesi de oldu ben burada degildim Bu mesele kapandi Ben kendim zaten kabuguma cekildim Hicbir yere gitmedim hicbir seye karismadim Kendi kendimi tecrit ettim Ki bu benim cok kiymetli senelerimin bosa gitmesine yol acti Keske o zamandan kendimi yaziya ciziye vereydim Toplumdan kopma noktasina geldim Bir on sene boyle gecti Hasmet Muzaffer Gurkan Halk Kulubu ve Kardes Ocagi nda vakit gecirmeyi sever orada arkadaslariyla sohbet ederdi Halk Kulubu nde sarf ettigi bazi cumleleri o sirada kulupte bulunan bir uye ihbar etmis bunun sonucunda Gurkan tutuklanip sorgulanmistir 3 Mayis 1964 gecesi Gocmenkoy bolgesinde sorgulanir Kendisini sorgulayanlardan biri Halil Pasa dir Bir sure yazi yazmaya ara veren Gurkan a 1967 yilinda Ozker Yasin tarafindan yeni cikaracagi bir gazetede makale yazmasi icin davet gelir Gurkan Yasin in daha once cikardigi Cevre gazetesi icin de makaleler hazirlamisti Bu nedenle teklifi kolaylikla kabul eder Savas adli bu dergi ilk sayisini 28 Ekim 1968 de cikarir Ilk sayilarinda dis siyasetle ilgili yazilar yazar Bir davette donemin maslahatguzari ile karsilasir Onunla sohbetinin ardindan Lefkosali mahlasiyla Lefkosa Notlari ni yazmaya baslar Bir sure sonra Savas yayim hayatina son vermek zorunda kalir Bu donemden sonra bir sure boyunca Gurkan yazarliktan uzak kalir Mayis 1977 de Huseyin Sencer mahlasi ile yazilar yayimlar 1980 yilinda Soz gazetesinde yazmaya baslar Soz de yazilarini Umit Ergenc mahlasi ile yazar Daha sonra Yeni Duzen de yazilar yazmaya devam eder Ilk makalesini 4 Temmuz 1980 de Kibris Tarihinden Sayfalar basligi ile ve Huseyin Sencer mahlasi ile yazar Ilk makalesinin konusu 1931 Ayaklanmasi dir Aralik 1982 de ilk kitabi olan Kibris Tarihinden Sayfalar i yayimlar 1982 1983 yillari arasinda Yeni Duzen de yazmaya devam eder Ilk defa bu yillarda yazilarinin altina kendi imzasini atmaya baslar Nisan 1984 Kasim 1984 arasinda Soz un Bu AKSAM Kibris Lefkosa Notlari ve Kibris Tarihine Bakislar koselerinde yayimlanan yazilar Gurkan in kultur tarihine adinin islenmesine neden olacaktir Nisan 1977 Ekim 1978 arasinda cikan Yeni Kibris ta Huseyin Sencer mahlasi ile Gunlerin Ardindan kosesini hazirlayan Gurkan derginin Ekim 1984 te yeniden yayimlanmaya baslamasiyla bu sefer kendi imzasi ile arastirma yazilari hazirlama olanagi bulur 1986 yilinda basilan ve ikinci kitabi olan Bir Zamanlar Kibris ta adli kitabinda 1860 1945 yillari arasindaki olaylari anlatan 14 yazi ile bu dergideki bazi yazilari yer almaktaydi 1987 yilinda A Glance at Historic Nicosia adli 35 sayfalik bir cep kitabi da cikarir Haftalik Demokrat dergisinde Tarihci mahlasiyla Mayis 1987 Mayis 1989 arasinda Kibris tarihi ile ilgili yazilar yayimlanir Agabeyi Ahmet Muzaffer Gurkan in 12 yasinda iken tuttugu ve 1936 1937 yillari arasindaki bazi olaylari anlatan notlarini Eski Bir Defterden basligi ile yayimlamistir 11 Nisan 1986 da Yeni Duzen de Kibris Notlari ni yazmaya baslar Ilk yazisi Karpaz in Hur Esekleri dir 18 Kasim 1989 17 Kasim 1990 arasinda Kibris gazetesinde Lefkosa Gunlugu kosesinde de yazilar yazar 1990 yilinda dorduncu kitabi olan Dunku ve Bugunku Lefkosa yayimlanir 8 Kasim 1991 de Yeni Duzen de Lefkosa Notlari kosesinde haftalik yazilar yazmaya baslar Son yazisini 20 Mart 1992 de Lefkosa Sam in Kucuk Kardesi baslikli ceviri ile yayimlar 21 Mart 1992 de olmustur Kaynakca Okan Ahmet Kimi zaman vuslat kimi zaman husran Haber Kibris 19 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Subat 2019 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Yeniduzen Gazetesi 11 Nisan 1992 Lefkosa Yeni Duzen 18 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2023 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Yitirdigimiz Humanist Bir Dis Hekimi Kibris Turk Tabipleri Birligi Lefkosa 14 Mart 1993 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Kibris Kulturu Uzerine Yazilar 1999 bas Lefkosa ss 174 180 Karadogan Yasar 12 Mayis 1988 Lefkosa ya asik bir yazar Hasmet Gurkan Ortam Gurkan Hasmet Muzaffer 9 Subat 1989 Eski Bir Defterden Yeni Duzen 18 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan YENIDUZEN 25 Mart 2013 18 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2023