Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
He Jiankui ([xɤ̂ tɕjɛ̂nkʰwěi]; Çince: 贺建奎; doğumu: 1984), Çinli biyofizikçidir. Çin'in Shenzhen şehrinde bulunan Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Biyoloji bölümünde doçent olarak görev yapmıştır.
He Jiankui | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1984 Xinhua, Loudi, Hunan |
| Etnik köken | Çin |
| Vatandaşlık | Çin |
| Eğitim | Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rice Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Biyofizik |
| Çalıştığı kurumlar | Stanford University Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | Michael W. Deem |
Eğitimi
Doktorasını 2011 yılında Rice Üniversitesi'nde Michael W. Deem danışmanlığında hazırladığı "Spontaneous Emergence of Hierarchy in Biological Systems" isimli teziyle tamamlamıştır. Doktora sonrası çalışmalarını Stanford Üniversitesi'nde Stephen Quake'in akademik danışmanlığında yapmış, CRISPR gen düzenleme teknolojisini bu laboratuvarda öğrenmiştir.
Tanınma nedeni
26 Kasım 2018 tarihinde YouTube'da The He Lab 28 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . kanalından paylaştığı video serisi ile araştırma ekibinin CRISPR-Cas9 teknolojisini insan embriyosunda kullanmasıyla insanlık tarihinin ilk genetik tasarımlı bebeklerinin dünyaya gelmesine katkıda bulunduğunu açıklamıştır.HIV’yi hücre içerisine almakla görevli CCR5 yüzey reseptörünü, CRISPR-CAS9 teknolojisi ile insan embriyolarında işlevsiz hâle getirdiğini ifade etmiş; bu sayede HIV pozitif bir erkeğin HIV'e dirençli Lulu ve Nana isminde ikiz bebeklere sahip olduğunu iddia etmiştir.
Deney verilerini 27-29 Kasım 2018 tarihleri arasında Hong Kong'da ikincisi düzenlenen Uluslararası İnsan Genomu Düzenleme Zirvesi’nde de sunan araştırmacı etik tartışmaların odağı haline gelmiştir. Zirvede bulunan Nobel Fizyoloji veya Tıp ödülü sahibi David Baltimore ve CRISPR-Cas9 teknolojisinin muciti Nobel Kimya ödüllü Jennifer Doudna’nın da aralarında bulunduğu birçok araştırmacıdan büyük tepki toplamıştır. Kamuoyunda yarattığı infial ile Time dergisinin her yıl yayımladığı dünyadaki en etkili 100 kişi listesinde yer almıştır.
Hapis cezası
29 Kasım 2018'de Çinli yetkililer, Çin yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle He Jiankui'nin tüm araştırma faaliyetlerini askıya almıştır. Çin’deki yetkili makamlar tarafından açılan soruşturma sonucunda, He Jiankui 30 Aralık 2019 tarihinde üç yıl hapse mahkum edilerek $430.000 para cezasına çarptırılmıştır.
Hapis cezası sonrası olanlar
2022 yılında hapis cezası sona eren He Jiankui, 24 Kasım 2022'de Twitter hesabından 21 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . yaptığı paylaşımla Pekin'de nadir görülen genetik hastalıklar için gen tedavisi üzerine bilimsel araştırmalar yapmayı planladığı yeni bir laboratuvarın kurulduğunu ilan etmiştir. Twitter hesabında yeni araştırma merkezine ait fotoğraflar da paylaşan eski doçent, "Yeni laboratuvar hastalara karşılanabilir gen terapisi, yani 100.000 yuan'dan [13.884 $] daha düşük bir tedavi sunmayı hedeflemektedir. Batı ülkelerinde gen tedavisi genellikle milyonlarca dolara mal oluyor ve bu da birçok ailenin hastalık nedeniyle yoksulluğa düşmesine neden oluyor. Hayırseverlerin de desteğiyle 2-3 yıl içinde 3-5 genetik hastalığı yenerek nadir hastalığa sahip ailelerin faydalanmasını sağlayacağız." açıklamasında bulunmuştur.
Kaynakça
- ^ Greely, Henry T. (Ekim 2019). "CRISPR'd babies: human germline genome editing in the 'He Jiankui affair'". Journal of Law and the Biosciences. 6 (1): 111-183. doi:10.1093/jlb/lsz010. ISSN 2053-9711. (PMC) 6813942 $2. (PMID) 31666967.
- ^ He, Jiankui (2011). Spontaneous Emergence of Hierarchy in Biological Systems (Thesis tez). Rice University. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ Isaacson, Walter (2021). The code breaker : Jennifer Doudna, gene editing, and the future of the human race. First Simon & Schuster hardcover edition. New York. ISBN . OCLC 1187220557.
- ^ a b c d Bulduk, Bengisu Kevser; Şahinoğlu, Serap (2021). "Dünyanın Genomu Düzenlenmiş İlk Bebekleri Vakasına Yapılan Etik Değerlendirmeler Üzerine Bir İnceleme". Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi. 29 (1): 38-47. doi:10.5336/mdethic.2020-74194. ISSN 1303-4332. 23 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2021.
- ^ . www.youtube.com. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ a b c . TIME (İngilizce). 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ Krimsky, Sheldon (Ocak 2019). "Ten ways in which He Jiankui violated ethics". Nature Biotechnology. 37 (1): 19-20. doi:10.1038/nbt.4337. ISSN 1087-0156.
- ^ . TIME (İngilizce). 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2021.
- ^ CNN, Steven Jiang, Helen Regan and Joshua Berlinger. . CNN. 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ Cyranoski, David (3 Ocak 2020). "What CRISPR-baby prison sentences mean for research". Nature (İngilizce). 577 (7789): 154-155. doi:10.1038/d41586-020-00001-y. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021.
- ^ Pandaily (28 Kasım 2022). . Pandaily (İngilizce). 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ "https://twitter.com/jiankui_he/status/1597873690360053760". Twitter. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
|başlık=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
He Jiankui xɤ tɕjɛ nkʰwei Cince 贺建奎 dogumu 1984 Cinli biyofizikcidir Cin in Shenzhen sehrinde bulunan Guney Bilim ve Teknoloji Universitesinin Biyoloji bolumunde docent olarak gorev yapmistir He JiankuiDogum1984 Xinhua Loudi HunanEtnik kokenCinVatandaslikCinEgitimCin Bilim ve Teknoloji Universitesi Rice UniversitesiKariyeriDaliBiyofizikCalistigi kurumlarStanford University Guney Bilim ve Teknoloji UniversitesiDoktora danismaniMichael W DeemEgitimiDoktorasini 2011 yilinda Rice Universitesi nde Michael W Deem danismanliginda hazirladigi Spontaneous Emergence of Hierarchy in Biological Systems isimli teziyle tamamlamistir Doktora sonrasi calismalarini Stanford Universitesi nde Stephen Quake in akademik danismanliginda yapmis CRISPR gen duzenleme teknolojisini bu laboratuvarda ogrenmistir Taninma nedeni26 Kasim 2018 tarihinde YouTube da The He Lab 28 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde kanalindan paylastigi video serisi ile arastirma ekibinin CRISPR Cas9 teknolojisini insan embriyosunda kullanmasiyla insanlik tarihinin ilk genetik tasarimli bebeklerinin dunyaya gelmesine katkida bulundugunu aciklamistir HIV yi hucre icerisine almakla gorevli CCR5 yuzey reseptorunu CRISPR CAS9 teknolojisi ile insan embriyolarinda islevsiz hale getirdigini ifade etmis bu sayede HIV pozitif bir erkegin HIV e direncli Lulu ve Nana isminde ikiz bebeklere sahip oldugunu iddia etmistir Deney verilerini 27 29 Kasim 2018 tarihleri arasinda Hong Kong da ikincisi duzenlenen Uluslararasi Insan Genomu Duzenleme Zirvesi nde de sunan arastirmaci etik tartismalarin odagi haline gelmistir Zirvede bulunan Nobel Fizyoloji veya Tip odulu sahibi David Baltimore ve CRISPR Cas9 teknolojisinin muciti Nobel Kimya odullu Jennifer Doudna nin da aralarinda bulundugu bircok arastirmacidan buyuk tepki toplamistir Kamuoyunda yarattigi infial ile Time dergisinin her yil yayimladigi dunyadaki en etkili 100 kisi listesinde yer almistir Hapis cezasi29 Kasim 2018 de Cinli yetkililer Cin yasalarini ihlal ettigi gerekcesiyle He Jiankui nin tum arastirma faaliyetlerini askiya almistir Cin deki yetkili makamlar tarafindan acilan sorusturma sonucunda He Jiankui 30 Aralik 2019 tarihinde uc yil hapse mahkum edilerek 430 000 para cezasina carptirilmistir Hapis cezasi sonrasi olanlar2022 yilinda hapis cezasi sona eren He Jiankui 24 Kasim 2022 de Twitter hesabindan 21 Aralik 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde yaptigi paylasimla Pekin de nadir gorulen genetik hastaliklar icin gen tedavisi uzerine bilimsel arastirmalar yapmayi planladigi yeni bir laboratuvarin kuruldugunu ilan etmistir Twitter hesabinda yeni arastirma merkezine ait fotograflar da paylasan eski docent Yeni laboratuvar hastalara karsilanabilir gen terapisi yani 100 000 yuan dan 13 884 daha dusuk bir tedavi sunmayi hedeflemektedir Bati ulkelerinde gen tedavisi genellikle milyonlarca dolara mal oluyor ve bu da bircok ailenin hastalik nedeniyle yoksulluga dusmesine neden oluyor Hayirseverlerin de destegiyle 2 3 yil icinde 3 5 genetik hastaligi yenerek nadir hastaliga sahip ailelerin faydalanmasini saglayacagiz aciklamasinda bulunmustur Kaynakca Greely Henry T Ekim 2019 CRISPR d babies human germline genome editing in the He Jiankui affair Journal of Law and the Biosciences 6 1 111 183 doi 10 1093 jlb lsz010 ISSN 2053 9711 PMC 6813942 2 PMID 31666967 He Jiankui 2011 Spontaneous Emergence of Hierarchy in Biological Systems Thesis tez Rice University 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2021 Isaacson Walter 2021 The code breaker Jennifer Doudna gene editing and the future of the human race First Simon amp Schuster hardcover edition New York ISBN 978 1 9821 1585 2 OCLC 1187220557 a b c d Bulduk Bengisu Kevser Sahinoglu Serap 2021 Dunyanin Genomu Duzenlenmis Ilk Bebekleri Vakasina Yapilan Etik Degerlendirmeler Uzerine Bir Inceleme Turkiye Klinikleri Tip Etigi Hukuku Tarihi Dergisi 29 1 38 47 doi 10 5336 mdethic 2020 74194 ISSN 1303 4332 23 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2021 www youtube com 26 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2021 a b c TIME Ingilizce 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Krimsky Sheldon Ocak 2019 Ten ways in which He Jiankui violated ethics Nature Biotechnology 37 1 19 20 doi 10 1038 nbt 4337 ISSN 1087 0156 TIME Ingilizce 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2021 CNN Steven Jiang Helen Regan and Joshua Berlinger CNN 29 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Cyranoski David 3 Ocak 2020 What CRISPR baby prison sentences mean for research Nature Ingilizce 577 7789 154 155 doi 10 1038 d41586 020 00001 y 17 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2021 Pandaily 28 Kasim 2022 Pandaily Ingilizce 28 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2023 https twitter com jiankui he status 1597873690360053760 Twitter 13 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2023 baslik dis baglanti yardim