Hematoksilen - Eozin Boyama (Kısaca HxE), rutin incelemelerde ve patoloji laboratuvarlarında vazgeçilmez bir histolojik . Temel prensibi, mavi-mor renk veren hematoksilen ile, pembemsi kırmızı renk veren eozin’in hücreleri boyamasıdır.
Hematoksilen alkali pH'a sahip bir boya maddesi olup hücre çekirdeğini(nükleik asit) ve kalsiyum çöküntülerini boyar. Eozin ise sitoplazma, protein birikimi, amiloid gibi yapıları boyamaktadır. Hematoksilen’in kendisi doğrudan boyama yapmaz. Hematoksilen, oksijenle tepkimeye girerek yani okside olarak aktif formu olan Hemathein’e dönüşür.
HxE boyamada hücrelerin yanı sıra intranüklear, intrasitoplazmik inklüzyon cisimcikleri, bazı sekretorik granüller, amiloid birikimleri, kalsiyum ve kurşun gibi presipitasyonlar görülebilir.
Boya solüsyonlarının hazırlanması
HxE boyamada standart olarak deparafinizasyon ve dehidrasyon için sırasıyla xylol ve dereceli alkol (absolut, %95, %80, %70), hematoksilen solüsyonu, asit alkol, eozin ve yine dereceli alkol serileri ile çıkış xylol’ü bulunur. Farklı amaçlar için değişik hematoksilen solüsyonları hazırlanabilir.
Hematoksilen solüsyonları, Asit hematoksilenler ve Alüminyum hematoksilenler olarak iki sınıfa ayrılır. Rutinlerde kullanılanlar alüminyum hematoksilenler olup bunların başlıca örnekleri; Ehrlich's haematoxylin, Harris's haematoxylin ve Mayer's haematoxylindir.
Hematoksilen: Haematoxylin, Natural Black 1 veya C.I. 75290 olarak da bilinir. Rutinde en çok Harris’in hematoksileni kullanıldığı için aşağıda bu Hematoksilen solüsyonunun nasıl hazırlanacağı tarif edilmiştir. Kullanılacak kimyasallar:
- Crystal hematoxylen.......................................1 g
- %95’lik Etil alkol............................................10 ml
- Potasyum alum (veya Amonyum alum).............20 g
- Merkürik oksit.................................................0.5 g
- Asetik asit......................................................N/A
1.0 gram Kristal hematoksilen, 10.0 ml %95’lik alkolde çözdürülür. 20.0 gram Potasyum alum (veya Amonyum alum) 200.ml distile suda kaynatılarak çözdürülür. Bu iki ayrı solüsyon yavaş bir şekilde karıştırılır ve elde edilen karışım, koyu mor bir renk alana kadar tekrar kaynatılır. Daha sonra ise karışıma 0.5 gram Merkürik oksit katılır. Karışımın bulunduğu kap alttan 1/3’ü suda kalacak şekilde hızlıca soğutulur. Üzerine birkaç damla Asetik asit katılabilir. Böylece hazırlanan hematoksilen solüsyonu 2 aydan fazla bir süre boyunca kullanılabilir.
Eozin: Eosine-Y ve Eosine-B formunda bulunur. Ancak Eosine-Y (Yellowish, Acid Red 87) daha fazla tercih edilir. Kullanılacak kimyasallar:
- Eosine-Y (Yellowish)
- %95’lik etil alkol
- %80’lik etil alkol
- Glacial acetic acid
- Distile su
1.0 gram Eosine-Y (Yellowish), 20.0 ml distile su içerisinde iyice homojenize olana kadar eritilir. Karışıma, 80.0 ml %95’lik etil alkol eklenir. Bu Stock Eozin’dir. 1 kısım Stock eozin üzerine 3 kısım %80’lik etil alkol eklenirse Working Eozin (boyama işleminde kullanılacak) oluşur. Working eozin üzerine 5 ml Glasiel asetik asit eklenebilir.
Protokol
1. Deparafinizasyon: Dokular, 10ar dakika sürelerle Xylol içerisinde bekletilir.
2. Dehidrasyon: Deparafinize edilmiş dokular sırasıyla Absolut alkol, %95’lik alkol, %80’lik alkol ve %70’lik alkolden 10’ar dakika süreyle geçirilir.
3. Hematoksilen aşaması: Dokular hematoksilene alınıp 5-6 dakika boyunca tutulur.
4. İlk yıkama: Hematoksilenden çıkarılan dokular akan su altında yaklaşık olarak 5-10 dakika boyunca yıkanır.
5. Asit alkol aşaması: Yıkanan dokular asit alkole daldırılıp birkaç saniye soluk mavi renk alana kadar tutulur ve ikinci yıkamaya alınır. 5-10 dakika kadar akan suda yıkanır.
6. Eozin aşaması: İkinci yıkamaya tabi tutulan dokular eozine daldırılıp 3-4 dakika boyunca tutulur.
7. Çıkış alkolü aşaması: Dehidrasyonda olduğu gibidir ancak alkollerin sırası terstir. Dokulardaki fazla eozini uzaklaştırmak için sırasıyla %70, %80, %95 ve absolut alkolden geçirilir. İlk 3 alkole dokular daldırılıp çıkarılırken absolut alkolde 15-20 dakika tutulur.
8. Çıkış Xylol’ü aşaması: Dokular çıkış alkolünden alınır. Birkaç dakika dışarıda kurumaya bırakılır ve çıkış Xylol’üne alınır. 10’ar dakika 3 tane Xylol’den geçirilir.
9. Yapıştırma: Çıkış Xylol’ündeki dokular yapıştırma Xylol’üne alınır. Burada teker teker çıkarılıp sentetik reçine (Entellan) ile yapıştırılıp kurumaya bırakılır.
Sonuç
- Hücre çekirdekleri: Koyu mavi-menekşe renkte.
- Sitoplazma: Pembe-kırmızı renkte.
- Bakteri kümeleri: Bulutsu mavi renkte.
Kaynakça
- A Manual of Histological Staining Techniques of the Armed Forces Institute of Pathology,McGraw-Hill, 1968
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hematoksilen Eozin Boyama Kisaca HxE rutin incelemelerde ve patoloji laboratuvarlarinda vazgecilmez bir histolojik Temel prensibi mavi mor renk veren hematoksilen ile pembemsi kirmizi renk veren eozin in hucreleri boyamasidir Hematoksilen alkali pH a sahip bir boya maddesi olup hucre cekirdegini nukleik asit ve kalsiyum cokuntulerini boyar Eozin ise sitoplazma protein birikimi amiloid gibi yapilari boyamaktadir Hematoksilen in kendisi dogrudan boyama yapmaz Hematoksilen oksijenle tepkimeye girerek yani okside olarak aktif formu olan Hemathein e donusur HxE boyamada hucrelerin yani sira intranuklear intrasitoplazmik inkluzyon cisimcikleri bazi sekretorik granuller amiloid birikimleri kalsiyum ve kursun gibi presipitasyonlar gorulebilir Boya solusyonlarinin hazirlanmasiHxE boyamada standart olarak deparafinizasyon ve dehidrasyon icin sirasiyla xylol ve dereceli alkol absolut 95 80 70 hematoksilen solusyonu asit alkol eozin ve yine dereceli alkol serileri ile cikis xylol u bulunur Farkli amaclar icin degisik hematoksilen solusyonlari hazirlanabilir Hematoksilen solusyonlari Asit hematoksilenler ve Aluminyum hematoksilenler olarak iki sinifa ayrilir Rutinlerde kullanilanlar aluminyum hematoksilenler olup bunlarin baslica ornekleri Ehrlich s haematoxylin Harris s haematoxylin ve Mayer s haematoxylindir Hematoksilen Haematoxylin Natural Black 1 veya C I 75290 olarak da bilinir Rutinde en cok Harris in hematoksileni kullanildigi icin asagida bu Hematoksilen solusyonunun nasil hazirlanacagi tarif edilmistir Kullanilacak kimyasallar Crystal hematoxylen 1 g 95 lik Etil alkol 10 ml Potasyum alum veya Amonyum alum 20 g Merkurik oksit 0 5 g Asetik asit N A 1 0 gram Kristal hematoksilen 10 0 ml 95 lik alkolde cozdurulur 20 0 gram Potasyum alum veya Amonyum alum 200 ml distile suda kaynatilarak cozdurulur Bu iki ayri solusyon yavas bir sekilde karistirilir ve elde edilen karisim koyu mor bir renk alana kadar tekrar kaynatilir Daha sonra ise karisima 0 5 gram Merkurik oksit katilir Karisimin bulundugu kap alttan 1 3 u suda kalacak sekilde hizlica sogutulur Uzerine birkac damla Asetik asit katilabilir Boylece hazirlanan hematoksilen solusyonu 2 aydan fazla bir sure boyunca kullanilabilir Eozin Eosine Y ve Eosine B formunda bulunur Ancak Eosine Y Yellowish Acid Red 87 daha fazla tercih edilir Kullanilacak kimyasallar Eosine Y Yellowish 95 lik etil alkol 80 lik etil alkol Glacial acetic acid Distile su 1 0 gram Eosine Y Yellowish 20 0 ml distile su icerisinde iyice homojenize olana kadar eritilir Karisima 80 0 ml 95 lik etil alkol eklenir Bu Stock Eozin dir 1 kisim Stock eozin uzerine 3 kisim 80 lik etil alkol eklenirse Working Eozin boyama isleminde kullanilacak olusur Working eozin uzerine 5 ml Glasiel asetik asit eklenebilir Bir akciger dokusunun HxE boyanmis mikroskobik goruntusu Menekse rengindeki unsurlar hucre cekirdekleri pembemsi yapilar sitoplazma ve kirmizi yapilar ise eritrositler Protokol1 Deparafinizasyon Dokular 10ar dakika surelerle Xylol icerisinde bekletilir 2 Dehidrasyon Deparafinize edilmis dokular sirasiyla Absolut alkol 95 lik alkol 80 lik alkol ve 70 lik alkolden 10 ar dakika sureyle gecirilir 3 Hematoksilen asamasi Dokular hematoksilene alinip 5 6 dakika boyunca tutulur 4 Ilk yikama Hematoksilenden cikarilan dokular akan su altinda yaklasik olarak 5 10 dakika boyunca yikanir 5 Asit alkol asamasi Yikanan dokular asit alkole daldirilip birkac saniye soluk mavi renk alana kadar tutulur ve ikinci yikamaya alinir 5 10 dakika kadar akan suda yikanir 6 Eozin asamasi Ikinci yikamaya tabi tutulan dokular eozine daldirilip 3 4 dakika boyunca tutulur 7 Cikis alkolu asamasi Dehidrasyonda oldugu gibidir ancak alkollerin sirasi terstir Dokulardaki fazla eozini uzaklastirmak icin sirasiyla 70 80 95 ve absolut alkolden gecirilir Ilk 3 alkole dokular daldirilip cikarilirken absolut alkolde 15 20 dakika tutulur 8 Cikis Xylol u asamasi Dokular cikis alkolunden alinir Birkac dakika disarida kurumaya birakilir ve cikis Xylol une alinir 10 ar dakika 3 tane Xylol den gecirilir 9 Yapistirma Cikis Xylol undeki dokular yapistirma Xylol une alinir Burada teker teker cikarilip sentetik recine Entellan ile yapistirilip kurumaya birakilir Sonuc Hucre cekirdekleri Koyu mavi menekse renkte Sitoplazma Pembe kirmizi renkte Bakteri kumeleri Bulutsu mavi renkte KaynakcaA Manual of Histological Staining Techniques of the Armed Forces Institute of Pathology McGraw Hill 1968