Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yüksek Çözünürlüklü Görüntüleme Bilim Deneyi, (HiRISE, açılımı: High Resolution Imaging Science Experiment), 'nin bünyesinde bulunan yüksek çözünürlüklü bir kameradır. 'nin geliştirdiği bu kamera, 65 kg (143 lb) ağırlığında olup, yapımı yaklaşık 40 milyon dolara mal olmuştur. görevleri arasındaki en büyük (aperture) (0.5 m (19.7 in)) sahip kamerası ile HiRISE, Mars yüzeyini 0.3m/piksel gibi bir detayla fotoğraflama yeteneğine sahiptir.
HiRISE, Mars'ta halen aktif olarak çalışan Curiosity ve Opportunity uzay araçlarını da görüntülemiş ve görüntülemeye devam etmektedir.
Tarihçe
1980'lerin başında Ball Aerospace'de çalışan Alan Delamere, Mars'ın yüzeyini araştıracak ve yüksek çözünürlüklü fotoğraf örnekleri toplayabilecek bir sistem üzerinde çalışmaya başladı. 2001 yılının ilk aylarında Arizona Üniversitesi'nden Alfred McEwen ile bir araya Delamere, Mars Yörünge Kâşifi'ne eklenmesi planlanan bir kamera ile ilgili çalışmalara başladı ve ikilinin çalışması sonucu ortaya çıkan proje, 9 Kasım 2001 tarihinde NASA tarafından resmi olarak kabul edildi.
HiRISE'ın yapımının sorumluluğunu Bell Aerospace üstlendi ve HiRISE 6 Aralık 2004 tarihinde NASA'ya teslim edildi. Mars Yörünge Kâşifi'ne monte edilen HiRISE, 12 Ağustos 2005 tarihinde uzaya fırlatıldı.
Mars Yörünge Kâşifi'nin yolculuğu sırasında HiRISE, içlerinde Ay ve Mücevher Kutusu yıldız kümesinin de yer aldığı test çekimlerini yaptı. Bu test çekimlerinin de yardımıyla, Mars yüzeyini daha iyi görüntüleyebilmesi amacıyla kamera ayarlarında bazı değişikliklere gidildi.
10 Mart 2006 tarihinde, MYK Mars yörüngesine ulaştı ve HiRISE'ı ilk fotoğraflarını çekmesi için hazır duruma getirdi. MYK, aerodinamik direnç oluşturmak amacıyla Mars atmosferine yavaşlayarak girmeden önce (bu aşama 6 ay sürdü), HiRISE'ın Mars yüzeyini fotoğraflamak için iki fırsatı oldu (bunlardan ilki 24 Mart 2006 tarihindeydi). HiRISE, 27 Eylül tarihinde başarıyla aktifleştirildi ve ilk yüksek çözünürlüklü fotoğrafını 29 Eylül tarihinde çekti.
6 Ekim 2006 tarihinde HiRISE, 'nun incelediği 'ni ilk defa fotoğrafladı.
2007 Şubatı'nda, yedi detektör birden kameradanın iki kızılötesi kanalında birden bozulma olduğunun sinyallerini vermeye başladı. Kanallardan biri tamamen bozulmuşken, bir diğeri bozulma belirtileri göstermeye başladı. Bu problemler, kamera fotoğraf çekmek için daha yüksek sıcaklıklara ulaştığında geçici de olsa ortadan kayboluyordu. Mart ayından bu yana kameradaki bu problemler kontrol altına alınmış olmasına rağmen, bu probleme yol açan nedenler halen bilinmemektedir. Ancak daha sonra yapılan testler sonucunda, bu tarz bozulmaların analogdan dijitale geçiş dönüştürücülerinin (ADC'ler) ısıtılmasıyla düzeltilebildiği gözlemlenmiştir.
3 Ekim 2007 tarihinde, HiRISE Dünya'ya doğru döndürülmüş ve Dünya'nın ve Ay'ın aynı karede olduğu bir fotoğraf çekmiştir. Renkli ve tam çözünürlükte olan bu fotoğrafta, 142 milyon kilometre uzaklıktaki Dünya 90, Ay ise 24 piksel genişliğinde görüntülenmiştir.
HiRISE, 25 Mayıs 2008 tarihinde Mars yüzeyinde paraşütle iniş yapmış Phoenix'i görüntüledi. Bu olay, başka bir gezegene iniş yapmak üzere olan bir uzay aracının, bir başka uzay aracı tarafından görüntülenmesi açısından bir ilk olmuştur.
1 Nisan 2010 tarihinde NASA, HiWish programı adı altında halkın önerileri doğrultusunda HiRISE'ın çektiği ilk fotoğrafları yayınladı. Çalışmaya başladığı 2006 yılından 2010 yılına kadar, HiRISE Mars yüzeyinin yüzde birini görüntülemiştir. Bu oranın düşüklüğünün sebebi, HiRISE'ın ufak bölgelerin yüksek çözünürlüklü fotoğraflarını çekmesi amacıyla tasarlanmış olmasıdır.
-
![image]()
HiRISE'ın kapsadığı alanın THEMIS görüntüsü. Fotoğraftaki siyah bölge, HiRISE'ın merceğinin kapsadığı yaklaşık bölgeyi temsil ediyor. Bu fotoğraflanan bölge, Aureum Chaos isimli geniş bölgenin ufak bir kısmıdır. -
![image]()
HiWish programı altında HiRISE tarafından fotoğraflanmış . -
![image]()
Bir önceki fotoğrafın daha da yakından çekilmiş hali. Fotoğrafta görülen yuvarlak nokta görünümündeki şekiller kaya bloklarıdır. -
![image]()
HiWish programı altında çekilmiş, dağ buzullarına sahip olması muhtemel bölge. Radar çalışmaları sonucu bu bölgenin saf buzullardan oluştuğu ortaya çıkmıştır. Buzullar, fotoğrafın sağ tarafında bulunan yüksek bölgeden başka bir yere hareket ediyor gibi görünmektedir.
Kaynakça
- ^ (İngilizce). uahirise.org. 29 Eylül 2012. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "VOA News - Mars Orbiter Photographs Old NASA Lander" (İngilizce). voanews.com. 9 Şubat 2012. 12 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından .
- ^ (İngilizce). UANews.org. 9 Kasım 2001. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ "Ultra-sharp, Mars-Bound HiRISE Camera Delivered" (Basın açıklaması). UANews. 6 Aralık 2004. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ "UA Team Cheers Launch of Mars Reconnaissance Orbiter, HiRISE" (Basın açıklaması). UANews. 8 Ağustos 2005. 26 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ . NASA MRO website. 3 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ "UA Team Cheers Launch of Mars Reconnaissance Orbiter, HiRISE" (Basın açıklaması). NASA. 24 Mart 2006. 13 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Haziran 2006.
- ^ . 23 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2013.
- ^ "Spacecraft Set to Reach Milestone, Reports Technical Glitches" (Basın açıklaması). NASA. 7 Şubat 2007. 27 Şubat 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2007.
- ^ Shiga, David (16 Mart 2007). . NewScientist.com news service. 20 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2007.
- ^ "Earth and Moon as Seen from Mars". NASA. 3 Mart 2008. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ^ "Camera on Mars Orbiter Snaps Phoenix During Landing". JPL website. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2008.
- ^ "Microsoft and NASA Bring Mars Down to Earth Through the WorldWide Telescope (07.12.10) - NASA". 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2013.
Dış bağlantılar
- HiRISE resmi internet sitesi15 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- HiRISE Türkçe resmi internet sitesi 27 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuksek Cozunurluklu Goruntuleme Bilim Deneyi HiRISE acilimi High Resolution Imaging Science Experiment nin bunyesinde bulunan yuksek cozunurluklu bir kameradir nin gelistirdigi bu kamera 65 kg 143 lb agirliginda olup yapimi yaklasik 40 milyon dolara mal olmustur gorevleri arasindaki en buyuk aperture 0 5 m 19 7 in sahip kamerasi ile HiRISE Mars yuzeyini 0 3m piksel gibi bir detayla fotograflama yetenegine sahiptir HiRISE in Mars Yorunge Kasifi ne monte edilmeden onceki hali HiRISE Mars ta halen aktif olarak calisan Curiosity ve Opportunity uzay araclarini da goruntulemis ve goruntulemeye devam etmektedir TarihceHiRISE ile cekilmis ilk fotograflardan birinin kesilmis hali 1980 lerin basinda Ball Aerospace de calisan Alan Delamere Mars in yuzeyini arastiracak ve yuksek cozunurluklu fotograf ornekleri toplayabilecek bir sistem uzerinde calismaya basladi 2001 yilinin ilk aylarinda Arizona Universitesi nden Alfred McEwen ile bir araya Delamere Mars Yorunge Kasifi ne eklenmesi planlanan bir kamera ile ilgili calismalara basladi ve ikilinin calismasi sonucu ortaya cikan proje 9 Kasim 2001 tarihinde NASA tarafindan resmi olarak kabul edildi HiRISE in yapiminin sorumlulugunu Bell Aerospace ustlendi ve HiRISE 6 Aralik 2004 tarihinde NASA ya teslim edildi Mars Yorunge Kasifi ne monte edilen HiRISE 12 Agustos 2005 tarihinde uzaya firlatildi Mars yuzeyini goruntuleyen HiRISE in konsept cizimi Mars Yorunge Kasifi nin yolculugu sirasinda HiRISE iclerinde Ay ve Mucevher Kutusu yildiz kumesinin de yer aldigi test cekimlerini yapti Bu test cekimlerinin de yardimiyla Mars yuzeyini daha iyi goruntuleyebilmesi amaciyla kamera ayarlarinda bazi degisikliklere gidildi 10 Mart 2006 tarihinde MYK Mars yorungesine ulasti ve HiRISE i ilk fotograflarini cekmesi icin hazir duruma getirdi MYK aerodinamik direnc olusturmak amaciyla Mars atmosferine yavaslayarak girmeden once bu asama 6 ay surdu HiRISE in Mars yuzeyini fotograflamak icin iki firsati oldu bunlardan ilki 24 Mart 2006 tarihindeydi HiRISE 27 Eylul tarihinde basariyla aktiflestirildi ve ilk yuksek cozunurluklu fotografini 29 Eylul tarihinde cekti 6 Ekim 2006 tarihinde HiRISE nun inceledigi ni ilk defa fotografladi 2007 Subati nda yedi detektor birden kameradanin iki kizilotesi kanalinda birden bozulma oldugunun sinyallerini vermeye basladi Kanallardan biri tamamen bozulmusken bir digeri bozulma belirtileri gostermeye basladi Bu problemler kamera fotograf cekmek icin daha yuksek sicakliklara ulastiginda gecici de olsa ortadan kayboluyordu Mart ayindan bu yana kameradaki bu problemler kontrol altina alinmis olmasina ragmen bu probleme yol acan nedenler halen bilinmemektedir Ancak daha sonra yapilan testler sonucunda bu tarz bozulmalarin analogdan dijitale gecis donusturuculerinin ADC ler isitilmasiyla duzeltilebildigi gozlemlenmistir 3 Ekim 2007 tarihinde HiRISE Dunya ya dogru dondurulmus ve Dunya nin ve Ay in ayni karede oldugu bir fotograf cekmistir Renkli ve tam cozunurlukte olan bu fotografta 142 milyon kilometre uzakliktaki Dunya 90 Ay ise 24 piksel genisliginde goruntulenmistir HiRISE 25 Mayis 2008 tarihinde Mars yuzeyinde parasutle inis yapmis Phoenix i goruntuledi Bu olay baska bir gezegene inis yapmak uzere olan bir uzay aracinin bir baska uzay araci tarafindan goruntulenmesi acisindan bir ilk olmustur 1 Nisan 2010 tarihinde NASA HiWish programi adi altinda halkin onerileri dogrultusunda HiRISE in cektigi ilk fotograflari yayinladi Calismaya basladigi 2006 yilindan 2010 yilina kadar HiRISE Mars yuzeyinin yuzde birini goruntulemistir Bu oranin dusuklugunun sebebi HiRISE in ufak bolgelerin yuksek cozunurluklu fotograflarini cekmesi amaciyla tasarlanmis olmasidir HiRISE in kapsadigi alanin THEMIS goruntusu Fotograftaki siyah bolge HiRISE in merceginin kapsadigi yaklasik bolgeyi temsil ediyor Bu fotograflanan bolge Aureum Chaos isimli genis bolgenin ufak bir kismidir HiWish programi altinda HiRISE tarafindan fotograflanmis Bir onceki fotografin daha da yakindan cekilmis hali Fotografta gorulen yuvarlak nokta gorunumundeki sekiller kaya bloklaridir HiWish programi altinda cekilmis dag buzullarina sahip olmasi muhtemel bolge Radar calismalari sonucu bu bolgenin saf buzullardan olustugu ortaya cikmistir Buzullar fotografin sag tarafinda bulunan yuksek bolgeden baska bir yere hareket ediyor gibi gorunmektedir Kaynakca Ingilizce uahirise org 29 Eylul 2012 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi VOA News Mars Orbiter Photographs Old NASA Lander Ingilizce voanews com 9 Subat 2012 12 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan Ingilizce UANews org 9 Kasim 2001 26 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2006 Ultra sharp Mars Bound HiRISE Camera Delivered Basin aciklamasi UANews 6 Aralik 2004 26 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2006 UA Team Cheers Launch of Mars Reconnaissance Orbiter HiRISE Basin aciklamasi UANews 8 Agustos 2005 26 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2006 NASA MRO website 3 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Haziran 2006 UA Team Cheers Launch of Mars Reconnaissance Orbiter HiRISE Basin aciklamasi NASA 24 Mart 2006 13 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Haziran 2006 23 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ekim 2013 Spacecraft Set to Reach Milestone Reports Technical Glitches Basin aciklamasi NASA 7 Subat 2007 27 Subat 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2007 Shiga David 16 Mart 2007 NewScientist com news service 20 Mart 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2007 Earth and Moon as Seen from Mars NASA 3 Mart 2008 19 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2008 Camera on Mars Orbiter Snaps Phoenix During Landing JPL website 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2008 Microsoft and NASA Bring Mars Down to Earth Through the WorldWide Telescope 07 12 10 NASA 22 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2013 Dis baglantilarHiRISE resmi internet sitesi15 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde HiRISE Turkce resmi internet sitesi 27 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde