Hicetas (Grekçe: Ἱκέτας veya Grekçe: Ἱκέτης; y. MÖ 400 - y. MÖ 335), Pisagor Okulu'nun bir Yunan filozofu ve astronomdu. Yaşamı sadece kabaca bilinmekte olup büyük olasılıkla MÖ 5. ve 4. yüzyılların sonlarına denk gelmektedir.
Hayatı ve çalışmaları
Syracuse'da doğdu. Kaynaklar Hicetas'ın hayatı hakkında hiçbir şey bildirmiyor. Astronomik öğretisinin bilimsel-tarihsel sınıflandırması nedeniyle, araştırmalarda Ekphantos ve Philolaos'un çağdaşı olduğu varsayılmaktadır. Buna göre, MÖ beşinci ve dördüncü yüzyılların sonlarında yaşadı. Astronomisi kısmen Ekphantos'unkiyle örtüştüğü için, onun öğretmeni olduğu varsayıldı; ikisi de Pisagorcuydu (yani filozof Pisagor'un öğretisinin takipçileri). Bir öğretmen-öğrenci ilişkisi varsayımı, elverişsiz kaynak durumu nedeniyle varsayımsal olarak kalır; Her halükarda, ikisinin temas halinde olduğu ve birbirlerinden bağımsız olarak görüşlerine ulaşmadıkları varsayımı makuldür.
Pisagorcu ve Akademik gibi, daimi yıldızların günlük hareketinin Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinden kaynaklandığına inanıyordu.Copernicus, De Revolutionibus orbium coelestium'da Nicetus Syracusanus’tan (), Cicero tarafından Dünya'nın hareket ettiğini iddia eden bir antik şahsiyet olarak gösterildiğinden bahsettiğinde, aslında Hicetas'tan bahsettiğine inanılıyor.
Cicero, 'nın II. cildindeki Hicetas'tan Theophrastus'a atıfta bulunur. Heath'e göre:
“ | Cicero “Theophrastus'un dediği gibi Syracuselu Hicetas'ı cennetin, güneşin, ayın, yıldızların ve aslında gökyüzündeki her şeyin hareketsiz kaldığını ve evrendeki dünya dışında hiçbir şeyin hareket etmediğini savunuyor; ama dünya kendi ekseni etrafında son derece hızlı bir şekilde dönüp döndükçe, sanki dünya hareketsiz ve cennet hareket ediyormuş gibi aynı sonuçlar ortaya çıkıyor." [diyor]. Bu elbette iyi ifade edilmiyor… ama Cicero, dünyanın dönüşünün, cennetin bir bütün olarak görünen günlük dönüşünün tam bir ikamesi olduğu anlamına gelir. | „ |
Hicetas'ın hiçbir yazısı hayatta kalmadığından, öğretilerinin daha sonraki kaynaklarda birkaç kısa ifadeden yeniden yapılandırılması gerekiyor. Doksograf Aëtios, Hicetas'ın, Philolaos gibi, dünyanın yerleşik kısmından her zaman görünmeyen bir "karşı-dünya" olduğu hipotezinin bir savunucusu olduğunu bildirir. Bu nedenle, Aristoteles'in bahsettiği, ancak adıyla adlandırılmayan, bu görüşü temsil eden "sözde Pisagorcular" grubuna aitti. Theophrastus'a atıfta bulunan Cicero, Hicetas'ın yıldızlı gökyüzündeki görünen hareketleri dünyanın bir eksen dönüşüyle açıkladığını bildirdi. Bu, araştırmada genellikle varsayıldığı gibi, ya kendi eksenleri ya da dünyanın dışında kozmosun merkezinden geçen bir eksen anlamına geliyordu. Cicero, Hicetas'ın dünyanın hareket eden tek gök cismi olduğunu iddia ederek, tam olarak anlatılmamış olan Theophrastus'a dair çok kaba ve basit bir şekilde bilgi verir. Güneş, ay ve gezegenler de dahil olmak üzere diğer tüm hareketlerin görünür olması gerekiyor ve bu görünüm, hepsi için dünyanın ekseninin dönüşünden kaynaklanıyor, bütün gökyüzü gerçekten hareketsiz duruyor. Doksograf Diogenes Laertios, Hicetas'ın dünyayı evrenin merkezine yerleştirmediğini, ancak Philolaos gibi ona dairesel bir yörünge atadığını ve ikisinden hangisinin önce bu fikri ortaya çıkardığının belirsiz olduğunu belirtiyor. Hicetas'a atfedilen karşı-dünya hipotezi, gerçekten de dünyanın yörüngesinde döndüğü bir modeli varsayar. Buna göre Hicetas, bu soruda yeni bir azınlık pozisyonunu temsil ediyordu, çünkü o zamanlar geosantrik bir dünya görüşü egemendi. Astronomik modelinin Philolaus'unkine ne ölçüde karşılık geldiği açık değildir.
Doğrulanamayan daha eski bir araştırma görüşüne göre Heraclides Ponticus, kahramanları Hicetas ve Ekphantos olan bir diyalog yazdı; bu diyalog, iki Pisagorcunun sözde öğretileri hakkındaki eski geleneğin kaynağıdır. Bu varsayım, Hiketas'ın tarihsel bir figür değil, Herakleides'in edebi bir kurgusu olabileceği veya en azından gerçekte yaşamış olsa bile, Herakleides'in kendisine atfedilen öğretilerini uydurduğu varsayımıyla bağlantılıydı.
Nicolaus Copernicus, dünyanın hareketini öğreten ve bu nedenle onun yeryüzünün hareketliliği anlayışının öncüsü olarak gördüğü kadim gök bilimciler arasında yanlışlıkla "Nicetus" olarak adlandırdığı Hicetas'tan söz eder.
Notlar
- ^ Örneğin; : Pythagoras: Leben, Lehre, Nachwirkung, 2. Auflage, München 2007, S. 147 ve Leonid Zhmud: Wissenschaft, Philosophie und Religion im frühen Pythagoreismus, Berlin 1997, S. 74.
- ^ Theophrastus ap Cicero, Acad. Quaest. ii. 39. Diogenes Laërtius (viii. 85) says that some ascribed this doctrine to Hicetas, while others attributed it to .
- ^ W. T. Lynn, "Nicetus of Syracuse" in The Observatory Vol. 16 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1893) pp. 380-381
- ^ Cicero, M.T. (1880). The Academic Questions, Treatise de Finibus, and Tusculan Disputations. C.D. Yonge tarafından çevrildi. Londra, Macmillan. s. 81.
- ^ Cicero, Marcus Tullius (1874). Academica. Londra, Macmillan. 9 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2021.
"Hicetas Syracusius, ut ait Theophrastus, caelum, solem, lunam, stellas, supera denique omnia stare censet neque praeter terram rem ullam in mundo moveri: quae cum circum axem se summa celeritate convertat et torqueat, eadem effici omnia, quae, si stante terra caelum moveretur. Atque hoc etiam Platonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur, sed paulo obscurius."
- ^ Heath, Sir Thomas (1913). Aristarchus of Samos, the Ancient Copernicus. Oxford at the Clarendon Press. s. 188. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ Bkz. : Die Pythagoreer, Zürih / Münih 1979, ss. 459–464.
- ^ Bartel Leendert van der Waerden, ikinci yorumu savunuyor: Die Pythagoreer, Zürich/München 1979, s. 463; William K. C. Guthrie buna karşı çıkıyor: A History of Greek Philosophy, Cilt 1, Cambridge 1962, s. 328.
- ^ Diogenes Laertios 8,85.
- ^ Bkz. Hans B. Gottschalk: "Heraclides of Pontus", Oxford 1980, s.44 f.; Bruno Centrone: "Hicétas de Syracuse". in: Richard Goulet (Ed.): Dictionnaire des Phileses antiques, Cilt 3, Paris 2000, s. 681.
- ^ Ayrıca bkz. Charles H. Kahn: Pythagoras and the Pythagoreans, Indianapolis 2001, s. 67, 160; Bronisław Biliński: Il pitagorismo di Niccolò Copernico, Wrocław 1977, ss. 47-69.
Kaynakça
- Bruno Centrone: Hicétas de Syracuse. In: Richard Goulet (Hrsg.): Dictionnaire des philosophes antiques, Bd. 3, CNRS Éditions, Paris 2000, , ss. 681
- : Hiketas und Ekphantos aus Syrakus (DK 50–51). In: u. a. (Hrsg.): Frühgriechische Philosophie (=. Die Philosophie der Antike, Band 1), Halbband 1, Schwabe, Basel 2013, , ss. 428–429
- : Pitagorici. Testimonianze e frammenti. Bd. 2, La Nuova Italia, Firenze 1962, ss. 406–415 (İtalyanca çeviri ile Yunanca kaynak metinler)
- . 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021.
- Toomer, G. J. (2016). Hicetas, of Syracuse, 5th cent. BCE. In Oxford Research Encyclopedia of Classics.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hicetas Grekce Ἱketas veya Grekce Ἱkeths y MO 400 y MO 335 Pisagor Okulu nun bir Yunan filozofu ve astronomdu Yasami sadece kabaca bilinmekte olup buyuk olasilikla MO 5 ve 4 yuzyillarin sonlarina denk gelmektedir Hayati ve calismalariSyracuse da dogdu Kaynaklar Hicetas in hayati hakkinda hicbir sey bildirmiyor Astronomik ogretisinin bilimsel tarihsel siniflandirmasi nedeniyle arastirmalarda Ekphantos ve Philolaos un cagdasi oldugu varsayilmaktadir Buna gore MO besinci ve dorduncu yuzyillarin sonlarinda yasadi Astronomisi kismen Ekphantos unkiyle ortustugu icin onun ogretmeni oldugu varsayildi ikisi de Pisagorcuydu yani filozof Pisagor un ogretisinin takipcileri Bir ogretmen ogrenci iliskisi varsayimi elverissiz kaynak durumu nedeniyle varsayimsal olarak kalir Her halukarda ikisinin temas halinde oldugu ve birbirlerinden bagimsiz olarak goruslerine ulasmadiklari varsayimi makuldur Pisagorcu ve Akademik gibi daimi yildizlarin gunluk hareketinin Dunya nin kendi ekseni etrafinda donmesinden kaynaklandigina inaniyordu Copernicus De Revolutionibus orbium coelestium da Nicetus Syracusanus tan Cicero tarafindan Dunya nin hareket ettigini iddia eden bir antik sahsiyet olarak gosterildiginden bahsettiginde aslinda Hicetas tan bahsettigine inaniliyor Cicero nin II cildindeki Hicetas tan Theophrastus a atifta bulunur Heath e gore Cicero Theophrastus un dedigi gibi Syracuselu Hicetas i cennetin gunesin ayin yildizlarin ve aslinda gokyuzundeki her seyin hareketsiz kaldigini ve evrendeki dunya disinda hicbir seyin hareket etmedigini savunuyor ama dunya kendi ekseni etrafinda son derece hizli bir sekilde donup dondukce sanki dunya hareketsiz ve cennet hareket ediyormus gibi ayni sonuclar ortaya cikiyor diyor Bu elbette iyi ifade edilmiyor ama Cicero dunyanin donusunun cennetin bir butun olarak gorunen gunluk donusunun tam bir ikamesi oldugu anlamina gelir Hicetas in hicbir yazisi hayatta kalmadigindan ogretilerinin daha sonraki kaynaklarda birkac kisa ifadeden yeniden yapilandirilmasi gerekiyor Doksograf Aetios Hicetas in Philolaos gibi dunyanin yerlesik kismindan her zaman gorunmeyen bir karsi dunya oldugu hipotezinin bir savunucusu oldugunu bildirir Bu nedenle Aristoteles in bahsettigi ancak adiyla adlandirilmayan bu gorusu temsil eden sozde Pisagorcular grubuna aitti Theophrastus a atifta bulunan Cicero Hicetas in yildizli gokyuzundeki gorunen hareketleri dunyanin bir eksen donusuyle acikladigini bildirdi Bu arastirmada genellikle varsayildigi gibi ya kendi eksenleri ya da dunyanin disinda kozmosun merkezinden gecen bir eksen anlamina geliyordu Cicero Hicetas in dunyanin hareket eden tek gok cismi oldugunu iddia ederek tam olarak anlatilmamis olan Theophrastus a dair cok kaba ve basit bir sekilde bilgi verir Gunes ay ve gezegenler de dahil olmak uzere diger tum hareketlerin gorunur olmasi gerekiyor ve bu gorunum hepsi icin dunyanin ekseninin donusunden kaynaklaniyor butun gokyuzu gercekten hareketsiz duruyor Doksograf Diogenes Laertios Hicetas in dunyayi evrenin merkezine yerlestirmedigini ancak Philolaos gibi ona dairesel bir yorunge atadigini ve ikisinden hangisinin once bu fikri ortaya cikardiginin belirsiz oldugunu belirtiyor Hicetas a atfedilen karsi dunya hipotezi gercekten de dunyanin yorungesinde dondugu bir modeli varsayar Buna gore Hicetas bu soruda yeni bir azinlik pozisyonunu temsil ediyordu cunku o zamanlar geosantrik bir dunya gorusu egemendi Astronomik modelinin Philolaus unkine ne olcude karsilik geldigi acik degildir Dogrulanamayan daha eski bir arastirma gorusune gore Heraclides Ponticus kahramanlari Hicetas ve Ekphantos olan bir diyalog yazdi bu diyalog iki Pisagorcunun sozde ogretileri hakkindaki eski gelenegin kaynagidir Bu varsayim Hiketas in tarihsel bir figur degil Herakleides in edebi bir kurgusu olabilecegi veya en azindan gercekte yasamis olsa bile Herakleides in kendisine atfedilen ogretilerini uydurdugu varsayimiyla baglantiliydi Nicolaus Copernicus dunyanin hareketini ogreten ve bu nedenle onun yeryuzunun hareketliligi anlayisinin oncusu olarak gordugu kadim gok bilimciler arasinda yanlislikla Nicetus olarak adlandirdigi Hicetas tan soz eder Notlar Ornegin Pythagoras Leben Lehre Nachwirkung 2 Auflage Munchen 2007 S 147 ve Leonid Zhmud Wissenschaft Philosophie und Religion im fruhen Pythagoreismus Berlin 1997 S 74 Theophrastus ap Cicero Acad Quaest ii 39 Diogenes Laertius viii 85 says that some ascribed this doctrine to Hicetas while others attributed it to W T Lynn Nicetus of Syracuse in The Observatory Vol 16 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1893 pp 380 381 Cicero M T 1880 The Academic Questions Treatise de Finibus and Tusculan Disputations C D Yonge tarafindan cevrildi Londra Macmillan s 81 Cicero Marcus Tullius 1874 Academica Londra Macmillan 9 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ocak 2021 Hicetas Syracusius ut ait Theophrastus caelum solem lunam stellas supera denique omnia stare censet neque praeter terram rem ullam in mundo moveri quae cum circum axem se summa celeritate convertat et torqueat eadem effici omnia quae si stante terra caelum moveretur Atque hoc etiam Platonem in Timaeo dicere quidam arbitrantur sed paulo obscurius Heath Sir Thomas 1913 Aristarchus of Samos the Ancient Copernicus Oxford at the Clarendon Press s 188 Erisim tarihi 19 Nisan 2016 Bkz Die Pythagoreer Zurih Munih 1979 ss 459 464 Bartel Leendert van der Waerden ikinci yorumu savunuyor Die Pythagoreer Zurich Munchen 1979 s 463 William K C Guthrie buna karsi cikiyor A History of Greek Philosophy Cilt 1 Cambridge 1962 s 328 Diogenes Laertios 8 85 Bkz Hans B Gottschalk Heraclides of Pontus Oxford 1980 s 44 f Bruno Centrone Hicetas de Syracuse in Richard Goulet Ed Dictionnaire des Phileses antiques Cilt 3 Paris 2000 s 681 Ayrica bkz Charles H Kahn Pythagoras and the Pythagoreans Indianapolis 2001 s 67 160 Bronislaw Bilinski Il pitagorismo di Niccolo Copernico Wroclaw 1977 ss 47 69 KaynakcaBruno Centrone Hicetas de Syracuse In Richard Goulet Hrsg Dictionnaire des philosophes antiques Bd 3 CNRS Editions Paris 2000 ISBN 2 271 05748 5 ss 681 Hiketas und Ekphantos aus Syrakus DK 50 51 In u a Hrsg Fruhgriechische Philosophie Die Philosophie der Antike Band 1 Halbband 1 Schwabe Basel 2013 ISBN 978 3 7965 2598 8 ss 428 429 Pitagorici Testimonianze e frammenti Bd 2 La Nuova Italia Firenze 1962 ss 406 415 Italyanca ceviri ile Yunanca kaynak metinler 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2021 Toomer G J 2016 Hicetas of Syracuse 5th cent BCE In Oxford Research Encyclopedia of Classics