Hicrî takvim (Arapça: التقويم الهجري; at-taqwīm al-hijrī), İslami, Müslüman ya da Arap takvimi, 1 yılı 354 ya da 355 gün olan ve 12 kameri aydan oluşan, İslam peygamberi Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç yılı (1. yıl) kabul eden ve Ay'ın Dünya çevresinde dolanımını esas alan bir takvim sistemidir. Resmi olarak Afganistan ve İran tarafından kullanılmaktadır. Hicretin, Muharrem ayı yani takvimin başlangıç günü ya da ayıyla bir ilgisi yoktur.
Tarihçe
Hicrî takvim, Ömer'in halifeliği zamanında hicretten 17 sene sonra, Miladi 639'da, toplanan bir meclis tarafından Ali'nin önerisiyle, Hicretin gerçekleştiği yıl 1 kabul edilerek oluşturulmuştur. Bundan önce yıllar rakamla değil o yıl gerçekleşen önemli olayların isimleriyle anılmakta idi. Örneğin: Fil senesi, Fil senesinden iki sonraki sene, Kabe'nin tamirinin yapıldığı tamir senesi, sel senesi gibi.[]
Hicri takvim, Hicrî Şemsî takvim ve Hicri Kameri takvim olmak üzere ikiye ayrılır.
"Haram ayları" yani hürmet ayları, İslam öncesi Arap toplumunda kullanılan ay adlarına göre savaşmanın yasak kabul edildiği Zilkâde, Zilhicce, Muharrem, Receb aylarıdır. Müslümanlar ayların isimleri için İslam öncesi dönemde kullanılan isimleri kullanmaya devam etmişlerdir. Bunlardan ilk 3'ü ardışık, Recep ise ayrı bir ay idi.
İslam öncesi dönemde Araplar arasında iç savaşlar eksik olmazdı. Yalnız haram aylarda savaş yapılmazdı. Bu aylarda panayırlar kurulur, uzak yakın bölgelerden hacılar büyük bir güvenlik içerisinde bu panayırlara gelir ve tüccar malını hacılara satar, şiir yarışmaları yapılırdı. Eğer bu barış aylarında savaş olursa, yasak çiğnendiği için "Ficâr savaşları" denirdi.
İslam öncesi Arap toplumunda Kameri takvime 3 yılda bir 1 ay eklenerek ayların yerleri sabitlenir, aylar hicrî takvimde olduğu gibi yılın mevsimleri arasında dolaşmaz, en fazla 1 aylık oynamalar olurdu. Bu duruma nesi ismi verilirdi. İslam Ansiklopedisi'ne göre nesi uygulaması genel gözlemde olduğu gibi sabit bir takvim oluşturmak amacıyla değil, hac ve hac ile bağlantılı panayırların yılın belirli ve uygun bir mevsiminde icra edilmesi amacını taşımaktaydı.
İslam'da da haram aylar korunmuş ve Hac haram aylardan olan Zilhicce ayında yapılmıştır. Kuran'a göre nesi uygulaması haram ayı helal sayıp savaşa ve yağmaya devam edebilmek için yapılan bir hile idi. Ömer zamanında hicri takvime geçilmesi ve nesi uygulamasına da son verilmesi ile İslam'da kutsal aylar (recep, şaban, ramazan, muharrem gibi) her yıl 11 gün önce gelerek yılın her mevsimine uğramaktadır.
Kuran'da haram aylardan bahsedilir:
Gökleri ve yeri yarattığı gündeki yazısına göre Allah'ın katında ayların sayısı on ikidir. Bunlardan dördü haram (ay)lardır. İşte doğru din budur. O aylar içinde (konulmuş yasağı çiğneyerek) kendinize zulmetmeyin. (Tevbe suresi, 9/36)
Ey Muhammed! Sana (kutsal) ayı ve o aydaki savaşı sorarlar; de ki, 'O ayda savaşmak büyük suçtur.' (Bakara suresi, 2/217)
Haram ayları ertelemek, ancak inkarda daha da ileri gitmektir ki bununla inkar edenler saptırılır. Allah'ın haram kıldığı ayların sayısına uygun getirip, böylece Allah'ın haram kıldığını helal kılmak için Haram ayı bir yıl helal, bir yıl haram sayıyorlar. Onların bu çirkin işleri, kendilerine süslenip güzel gösterildi. Allah inkarcı toplumu doğru yola iletmez. (Tevbe Suresi, 9/37)
Aylar
Hicri takvimde 12 ay bulunmaktadır. Hicri takvimi ayın döngüsüne göre hesaplandığı için, güneş döngüsüne bağlı Miladi takvimden yaklaşık 10 gün kısadır. Bu da yıllar geçtikçe Hicri takvimin farklı mevsimlere rast gelmesine neden olmaktadır. El-Biruni ve El-Mesûdî İslam öncesi Arapların ve Müslümanların aynı ay isimlerini kullandıklarını ifade etmişlerdir.
Sıra | Latin Harfleriyle Yazılışı | Özgün Arapça Adı | Sözcük Anlamı | Kısa Açıklama |
---|---|---|---|---|
1 | Muharrem | محرم | Haram (mübarek) kılınmış | Günah işlemenin yasaklanmış olduğu mübarek ayların ilkidir |
2 | Safer | صفر | Boş manasında | Gıda veya savaş için yola çıkılan ve evlerin boş bırakıldığı ay idi |
3 | Rebiülevvel | ربيع الأول | İlk bahar | İsmi baharda verildiği için |
4 | Rebiülahir | ربيع الآخر | Son bahar | İsim ilkden sonra geliyor |
5 | Cemaziyelevvel | جمادى الأولى | İlk çorak toprak ya da ilk don | Yazın ismi verildiği için veya kışın su donduğu için |
6 | Cemaziyelahir | جمادى الآخرة | Son çorak toprak ya da son don | İsim ilkden sonra geliyor |
7 | Recep | رجب | Saygı, onur | Mübarek ayların ikincisidir |
8 | Şaban | شعبان | Dağılmış, yayılmış | Su bulmak için dağılınan aydır |
9 | Ramazan | رمضان | Yanma, sıcak olma | Oruç ayı, en saygın ve değerli kabul edilen aydır |
10 | Şevval | شوّال | Yükselmiş | Gebe dişi develer kuyruklarını kaldırır |
11 | Zilkade | ذو القعدة | Barışa sahiplik eden | Üçüncü mübarek aydır |
12 | Zilhicce | ذو الحجّة | Hacca sahiplik eden | Hac ayıdır, son mübarek aydır |
Günler
Arapça | Türkçe | İngilizce | Hintçe | Bengalce | İbranice | Endonezce | Malayca | Urduca | Farsça | |
1 | Yevmu’l-Eḥad يوم الأحد | Pazar | Sunday | Ravivaar रविवार | রবিবার | Yom Rishon יום ראשון | Minggu veya Ahad | Ahad | Itwaar اتوار | Yek-Şenbe یکشنبه |
2 | Yevmu’l-İs̠neyn يوم الاثنين | Pazartesi | Monday | Somvaar सोमवार | সোমবার | Yom Sheni יום שני | Senin | Isnin | Pîr پير | Du-Şenbe دوشنبه |
3 | Yevmu’s̠-S̠ülās̠ā’ يوم الثلاثاء | Salı | Tuesday | Mangalvaar मंगलवार | মঙ্গলবার | Yom Shlishi יום שלישי | Selasa | Selasa | Mangl منگل | Se-Şenbe سه شنبه |
4 | Yevmu’l-Erbi‘ā’ يوم الأربعاء | Çarşamba | Wednesday | Budhvaar बुधवार | বুধবার | Yom Revi'i יום רבעי | Rabu | Rabu | Budh بده | Çehar-Şenbe چهارشنبه |
5 | Yevmu’l-Hamīs يوم الخميس | Perşembe | Thursday | Guruvaar गुरुवार | বৃহস্পতিবার | Yom Khamishi יום חמישי | Kamis | Khamis | Jumaeraat جمعرات | Penç-Şenbe پنجشنبه |
6 | Yevmu’l-Cumu'a يوم الجمعة | Cuma | Friday | Shukravaar शुक्रवार | শুক্রবার/জুমমাবার | Yom Shishi יום ששי | Jumat | Jumaat | Jumah جمعہ | Com‘e veya Adineh جمعه veya آدينه |
7 | Yevmu’s-Sebt يوم السبت | Cumartesi | Saturday | Shanivaar शनिवार | শনিবার | Yom Shabbat יום שבת | Sabtu | Sabtu | Hafta ہفتہ | Şenbe شنبه |
Hicri Şemsi takvim
Hicrî Şemsî takvim, miladı 20 Eylül 622 olan ve Dünya'nın Güneş etrafındaki dolanımını esas alan takvimdir. Osmanlı Devleti'nde bu takvime Rumi takvim adı veriliyordu. Aralarındaki fark milatlarının farklı olmasıdır.
Hicri Kameri takvim
Hicri Kameri takvim, miladı 16 Temmuz 622 olan ve Ay'ın Dünya etrafındaki dolanımını esas alan takvimdir. "Hicri takvim" tabiriyle daha çok bu takvim kastedilir. Bu takvim çeşidinde Miladi takvimle arasındaki fark sabit değildir. Bu fark yaklaşık olarak 35 yılda 1 yıl etmektedir. Bu hesapla Hicri takvim, Miladi takvimini 20874 yılının 5. ayında geçecek.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Hicri Takvim
Kaynakça
- ^ Alptekin, Turan (2009). Prof. Irène Mélikoff'un ardından: inceleme-son yazıları-mektuplar. Demos Yayınları. s. 78. ISBN . 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ Cengiz, İsmail (1983). Çin'de İslâmiyet ve Türkler. Kent Basımevi. s. 21. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ . 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2016.
- ^ Nesi uygulaması 9 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(İngilizce)
- ^ w:The Encyclopedia of Islam, 2nd edition, Index, p. 441 (İngilizce)
- ^ . 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2016.
- ^ F.C. De Blois, TAʾRĪKH: I.1.iv. "Pre-Islamic and agricultural calendars of the Arabian peninsula", The Encyclopaedia of Islam, 2nd edition, X:260 (İngilizce)
- ^ . 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hicri takvim Arapca التقويم الهجري at taqwim al hijri Islami Musluman ya da Arap takvimi 1 yili 354 ya da 355 gun olan ve 12 kameri aydan olusan Islam peygamberi Muhammed in Mekke den Medine ye hicretini baslangic yili 1 yil kabul eden ve Ay in Dunya cevresinde dolanimini esas alan bir takvim sistemidir Resmi olarak Afganistan ve Iran tarafindan kullanilmaktadir Hicretin Muharrem ayi yani takvimin baslangic gunu ya da ayiyla bir ilgisi yoktur Hicri takvimTunus da miladi 1999 yilini gosteren bir hicri takvimTarihceHicri takvim Omer in halifeligi zamaninda hicretten 17 sene sonra Miladi 639 da toplanan bir meclis tarafindan Ali nin onerisiyle Hicretin gerceklestigi yil 1 kabul edilerek olusturulmustur Bundan once yillar rakamla degil o yil gerceklesen onemli olaylarin isimleriyle anilmakta idi Ornegin Fil senesi Fil senesinden iki sonraki sene Kabe nin tamirinin yapildigi tamir senesi sel senesi gibi kaynak belirtilmeli Hicri takvim Hicri Semsi takvim ve Hicri Kameri takvim olmak uzere ikiye ayrilir Haram aylari yani hurmet aylari Islam oncesi Arap toplumunda kullanilan ay adlarina gore savasmanin yasak kabul edildigi Zilkade Zilhicce Muharrem Receb aylaridir Muslumanlar aylarin isimleri icin Islam oncesi donemde kullanilan isimleri kullanmaya devam etmislerdir Bunlardan ilk 3 u ardisik Recep ise ayri bir ay idi Islam oncesi donemde Araplar arasinda ic savaslar eksik olmazdi Yalniz haram aylarda savas yapilmazdi Bu aylarda panayirlar kurulur uzak yakin bolgelerden hacilar buyuk bir guvenlik icerisinde bu panayirlara gelir ve tuccar malini hacilara satar siir yarismalari yapilirdi Eger bu baris aylarinda savas olursa yasak cignendigi icin Ficar savaslari denirdi Islam oncesi Arap toplumunda Kameri takvime 3 yilda bir 1 ay eklenerek aylarin yerleri sabitlenir aylar hicri takvimde oldugu gibi yilin mevsimleri arasinda dolasmaz en fazla 1 aylik oynamalar olurdu Bu duruma nesi ismi verilirdi Islam Ansiklopedisi ne gore nesi uygulamasi genel gozlemde oldugu gibi sabit bir takvim olusturmak amaciyla degil hac ve hac ile baglantili panayirlarin yilin belirli ve uygun bir mevsiminde icra edilmesi amacini tasimaktaydi Islam da da haram aylar korunmus ve Hac haram aylardan olan Zilhicce ayinda yapilmistir Kuran a gore nesi uygulamasi haram ayi helal sayip savasa ve yagmaya devam edebilmek icin yapilan bir hile idi Omer zamaninda hicri takvime gecilmesi ve nesi uygulamasina da son verilmesi ile Islam da kutsal aylar recep saban ramazan muharrem gibi her yil 11 gun once gelerek yilin her mevsimine ugramaktadir Kuran da haram aylardan bahsedilir Gokleri ve yeri yarattigi gundeki yazisina gore Allah in katinda aylarin sayisi on ikidir Bunlardan dordu haram ay lardir Iste dogru din budur O aylar icinde konulmus yasagi cigneyerek kendinize zulmetmeyin Tevbe suresi 9 36 Ey Muhammed Sana kutsal ayi ve o aydaki savasi sorar lar de ki O ayda savasmak buyuk suctur Bakara suresi 2 217 Haram aylari ertelemek ancak inkarda daha da ileri gitmektir ki bununla inkar edenler saptirilir Allah in haram kildigi aylarin sayisina uygun getirip boylece Allah in haram kildigini helal kilmak icin Haram ayi bir yil helal bir yil haram sayiyorlar Onlarin bu cirkin isleri kendilerine suslenip guzel gosterildi Allah inkarci toplumu dogru yola iletmez Tevbe Suresi 9 37 AylarHicri takvimde 12 ay bulunmaktadir Hicri takvimi ayin dongusune gore hesaplandigi icin gunes dongusune bagli Miladi takvimden yaklasik 10 gun kisadir Bu da yillar gectikce Hicri takvimin farkli mevsimlere rast gelmesine neden olmaktadir El Biruni ve El Mesudi Islam oncesi Araplarin ve Muslumanlarin ayni ay isimlerini kullandiklarini ifade etmislerdir Sira Latin Harfleriyle Yazilisi Ozgun Arapca Adi Sozcuk Anlami Kisa Aciklama1 Muharrem محرم Haram mubarek kilinmis Gunah islemenin yasaklanmis oldugu mubarek aylarin ilkidir2 Safer صفر Bos manasinda Gida veya savas icin yola cikilan ve evlerin bos birakildigi ay idi3 Rebiulevvel ربيع الأول Ilk bahar Ismi baharda verildigi icin4 Rebiulahir ربيع الآخر Son bahar Isim ilkden sonra geliyor5 Cemaziyelevvel جمادى الأولى Ilk corak toprak ya da ilk don Yazin ismi verildigi icin veya kisin su dondugu icin6 Cemaziyelahir جمادى الآخرة Son corak toprak ya da son don Isim ilkden sonra geliyor7 Recep رجب Saygi onur Mubarek aylarin ikincisidir8 Saban شعبان Dagilmis yayilmis Su bulmak icin dagilinan aydir9 Ramazan رمضان Yanma sicak olma Oruc ayi en saygin ve degerli kabul edilen aydir10 Sevval شو ال Yukselmis Gebe disi develer kuyruklarini kaldirir11 Zilkade ذو القعدة Barisa sahiplik eden Ucuncu mubarek aydir12 Zilhicce ذو الحج ة Hacca sahiplik eden Hac ayidir son mubarek aydirGunlerArapca Turkce Ingilizce Hintce Bengalce Ibranice Endonezce Malayca Urduca Farsca1 Yevmu l Eḥad يوم الأحد Pazar Sunday Ravivaar रव व र রব ব র Yom Rishon יום ראשון Minggu veya Ahad Ahad Itwaar اتوار Yek Senbe یکشنبه2 Yevmu l Is neyn يوم الاثنين Pazartesi Monday Somvaar स मव र স মব র Yom Sheni יום שני Senin Isnin Pir پير Du Senbe دوشنبه3 Yevmu s S ulas a يوم الثلاثاء Sali Tuesday Mangalvaar म गलव र মঙ গলব র Yom Shlishi יום שלישי Selasa Selasa Mangl منگل Se Senbe سه شنبه4 Yevmu l Erbi a يوم الأربعاء Carsamba Wednesday Budhvaar ब धव र ব ধব র Yom Revi i יום רבעי Rabu Rabu Budh بده Cehar Senbe چهارشنبه5 Yevmu l Hamis يوم الخميس Persembe Thursday Guruvaar ग र व र ব হস পত ব র Yom Khamishi יום חמישי Kamis Khamis Jumaeraat جمعرات Penc Senbe پنجشنبه6 Yevmu l Cumu a يوم الجمعة Cuma Friday Shukravaar श क रव र শ ক রব র জ মম ব র Yom Shishi יום ששי Jumat Jumaat Jumah جمعہ Com e veya Adineh جمعه veya آدينه7 Yevmu s Sebt يوم السبت Cumartesi Saturday Shanivaar शन व र শন ব র Yom Shabbat יום שבת Sabtu Sabtu Hafta ہفتہ Senbe شنبهHicri Semsi takvimHicri Semsi takvim miladi 20 Eylul 622 olan ve Dunya nin Gunes etrafindaki dolanimini esas alan takvimdir Osmanli Devleti nde bu takvime Rumi takvim adi veriliyordu Aralarindaki fark milatlarinin farkli olmasidir Hicri Kameri takvimHicri Kameri takvim miladi 16 Temmuz 622 olan ve Ay in Dunya etrafindaki dolanimini esas alan takvimdir Hicri takvim tabiriyle daha cok bu takvim kastedilir Bu takvim cesidinde Miladi takvimle arasindaki fark sabit degildir Bu fark yaklasik olarak 35 yilda 1 yil etmektedir Bu hesapla Hicri takvim Miladi takvimini 20874 yilinin 5 ayinda gececek Ayrica bakinizCelali takvimi Ay in evreleriDis baglantilarHicri TakvimKaynakca Alptekin Turan 2009 Prof Irene Melikoff un ardindan inceleme son yazilari mektuplar Demos Yayinlari s 78 ISBN 978 9944 387 11 8 2 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2021 Cengiz Ismail 1983 Cin de Islamiyet ve Turkler Kent Basimevi s 21 2 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2021 13 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2016 Nesi uygulamasi 9 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce w The Encyclopedia of Islam 2nd edition Index p 441 Ingilizce 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2016 F C De Blois TAʾRiKH I 1 iv Pre Islamic and agricultural calendars of the Arabian peninsula The Encyclopaedia of Islam 2nd edition X 260 Ingilizce 3 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2014