Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hidayet Hayır Cemiyeti (Azerice: Hidayət xeyriyyə cəmiyyəti), 19. yüzyıl Azerbaycan'ında dini fanatizme direnmek, soygunculara ve katillere karşı mücâdele etmek olan bir toplumdu. 1904'te kurulan cemiyetin yönetim kurulunda Hacı Zeynelabidin Tağıyev, , , , Ahmet Bey Ağaoğlu, Mustafa Bey Alibeyov ve diğerleri yer alıyordu. Toplumun üyeleri, görüş ve eylemlerinden dolayı suçlular ve dini radikaller tarafından sürekli olarak baskı görmüştür.
| Hidayet Hayır Cemiyeti | |
|---|---|
| Azerice: Hidayət xeyriyyə cəmiyyəti | |
| Kuruluş | 1904) |
| Kuruluş yeri | Azerbaycan |
| Tür | sivil toplum kuruluşu |
| Yasal statü | hayır kurumu |
| Amaç | insancıl |
| Merkez | Bakü |
Tarihi
Hidayet Hayır Cemiyeti 1904'te Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Bakü'de (günümüz Azerbaycan) kurulmuştur. Cemiyetin kurucuları, Azerbaycanlı din adamlarının ve aydınların temsilcileriydi. Başlıca amaçları Bakü sakinlerini rahatsız eden soygunculara ve katillere karşı mücâdele etmek ve dini fanatizmi bastırmaktı. Dernek üyeleri, sokaklarda topluma zarar veren ve kadınlara hakaret eden kişileri tespit etmiş, haklarında cezai işlem yapılması için adları genel valiye sunulmuştur. Hidayet Hayır Cemiyeti, aralarında Hacı Zeynelabidin Tağıyev, , , , Ahmet Bey Ağaoğlu, Mustafa Bey Alibeyov ve diğerlerinin de bulunduğu on üyeden oluşuyordu. Cemiyetin tüzüğü Ahmet Bey Ağaoğlu tarafından kaleme alınmıştır.
Cemiyetin yardımıyla 17 Kasım 1906'da çok sayıda soyguncu ve holigana karşı önlem alınmıştır. Bunlardan biri Novhanı'da yaşayan Meşadi Hacı oğluydu. Meşadi Hacı oğlu 16 Ocak 1912'de cemiyet mensubu Molla Ruhulla Memmedzade'ni kendi evinde öldürerek ondan intikam almıştı. 1913'te görülen cinayet davasıyla ilgili davaya cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov katılmıştır.
Hidayet Hayır Cemiyeti, İmam Hüseyin'in acı çekmesini ve ölümünü taklit eden, kendini kırbaçlama ve benzeri ritüellerin eşlik ettiği dini fanatizme, "şahsey-vahsey" ayinine karşı çıkmıştır. Toplum, onlara yalnızca zarar verdikleri için bu ritüelleri terk etme çağrısı yapan insanlara başvurmuştur. Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov da bu konuda gazetesinde bir yazı yazmıştır. Bu öfke muamelesi, şehrin dini fanatikleri tarafından benimseniyordu. Hatta bazıları, cemiyetin üyelerinden Mirmuhammed Kerim Bakuvi ve Mustafa Bey Alibeyov'un başlarının kesilmesini talep ediyordu. Daha sonra Mirmuhammed Kerim'in evinin kapısı ateşe verilmiştir. Mustafa Bey Alibeyov zulme uğramamak için bir süre evinden dışarı çıkmamıştı.
Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov,Bakü petrolünü yabancı sermayenin tekelinden çıkarıp milletin menfaatine kullanmak için cemiyet bünyesinde Hidayeti-İslamiye adlı bir petrol şirketi kurmak için girişimde bulunmuştur. Bu amaçla 27 maddeden oluşan şirket tüzüğünü geliştirmiştir.
Kaynakça
- ^ Nasiman Yagublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Baku: Elm və təhsil. s. 40. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ Mirabbas Məmmədov (19 Kasım 2013). (Azerice). Region Plus. Archived from the original on 19 Aralık 2022. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ (Azerice). milli.az. 23 Kasım 2013. 25 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ Nasiman Yagublu (2013). Azərbaycanın ilk qeyri - hökumət təşkilatları. Baku: Elm və təhsil. s. 41. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ Savalan Farajov (1 Şubat 2017). (Azerice). medeniyyet.az. Archived from the original on 19 Aralık 2022. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
- ^ Encyclopedia of the Azerbaijan Democratic Republic (PDF). I. Baku: Lider nəşriyyat. 2004. s. 365. 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hidayet Hayir Cemiyeti Azerice Hidayet xeyriyye cemiyyeti 19 yuzyil Azerbaycan inda dini fanatizme direnmek soygunculara ve katillere karsi mucadele etmek olan bir toplumdu 1904 te kurulan cemiyetin yonetim kurulunda Haci Zeynelabidin Tagiyev Ahmet Bey Agaoglu Mustafa Bey Alibeyov ve digerleri yer aliyordu Toplumun uyeleri gorus ve eylemlerinden dolayi suclular ve dini radikaller tarafindan surekli olarak baski gormustur Hidayet Hayir CemiyetiAzerice Hidayet xeyriyye cemiyyetiKurulus1904 120 yil once 1904 Kurulus yeriAzerbaycanTursivil toplum kurulusuYasal statuhayir kurumuAmacinsancilMerkezBakuTarihiHidayet Hayir Cemiyeti 1904 te Rus Imparatorlugu nun bir parcasi olan Baku de gunumuz Azerbaycan kurulmustur Cemiyetin kuruculari Azerbaycanli din adamlarinin ve aydinlarin temsilcileriydi Baslica amaclari Baku sakinlerini rahatsiz eden soygunculara ve katillere karsi mucadele etmek ve dini fanatizmi bastirmakti Dernek uyeleri sokaklarda topluma zarar veren ve kadinlara hakaret eden kisileri tespit etmis haklarinda cezai islem yapilmasi icin adlari genel valiye sunulmustur Hidayet Hayir Cemiyeti aralarinda Haci Zeynelabidin Tagiyev Ahmet Bey Agaoglu Mustafa Bey Alibeyov ve digerlerinin de bulundugu on uyeden olusuyordu Cemiyetin tuzugu Ahmet Bey Agaoglu tarafindan kaleme alinmistir Cemiyetin yardimiyla 17 Kasim 1906 da cok sayida soyguncu ve holigana karsi onlem alinmistir Bunlardan biri Novhani da yasayan Mesadi Haci ogluydu Mesadi Haci oglu 16 Ocak 1912 de cemiyet mensubu Molla Ruhulla Memmedzade ni kendi evinde oldurerek ondan intikam almisti 1913 te gorulen cinayet davasiyla ilgili davaya cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov katilmistir Hidayet Hayir Cemiyeti Imam Huseyin in aci cekmesini ve olumunu taklit eden kendini kirbaclama ve benzeri rituellerin eslik ettigi dini fanatizme sahsey vahsey ayinine karsi cikmistir Toplum onlara yalnizca zarar verdikleri icin bu rituelleri terk etme cagrisi yapan insanlara basvurmustur Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov da bu konuda gazetesinde bir yazi yazmistir Bu ofke muamelesi sehrin dini fanatikleri tarafindan benimseniyordu Hatta bazilari cemiyetin uyelerinden Mirmuhammed Kerim Bakuvi ve Mustafa Bey Alibeyov un baslarinin kesilmesini talep ediyordu Daha sonra Mirmuhammed Kerim in evinin kapisi atese verilmistir Mustafa Bey Alibeyov zulme ugramamak icin bir sure evinden disari cikmamisti Cemiyetin katibi Mustafa Bey Alibeyov Baku petrolunu yabanci sermayenin tekelinden cikarip milletin menfaatine kullanmak icin cemiyet bunyesinde Hidayeti Islamiye adli bir petrol sirketi kurmak icin girisimde bulunmustur Bu amacla 27 maddeden olusan sirket tuzugunu gelistirmistir Kaynakca Nasiman Yagublu 2013 Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baku Elm ve tehsil s 40 28 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2023 Mirabbas Memmedov 19 Kasim 2013 Azerice Region Plus Archived from the original on 19 Aralik 2022 Erisim tarihi 4 Nisan 2023 KB1 bakim Uygun olmayan url link Azerice milli az 23 Kasim 2013 25 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2023 Nasiman Yagublu 2013 Azerbaycanin ilk qeyri hokumet teskilatlari Baku Elm ve tehsil s 41 28 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Nisan 2023 Savalan Farajov 1 Subat 2017 Azerice medeniyyet az Archived from the original on 19 Aralik 2022 Erisim tarihi 4 Nisan 2023 KB1 bakim Uygun olmayan url link Encyclopedia of the Azerbaijan Democratic Republic PDF I Baku Lider nesriyyat 2004 s 365 6 Mart 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Nisan 2023