Hoca Çeşme Höyüğü,Enez ilçe merkezinin yaklaşık 3 km güneydoğusunda yer alan bir arkeolojik yerleşimdir. Keşan – Enez karayolu üzerindeki höyük, adını yol kenarındaki Hoca Çeşme (Çobançeşme olarak da geçer) adılı çeşmeden almıştır. Yerleşim kabaca 300 metre uzunluğundaki kayalık bir sırtın üzerinde 80 X 70 metre boyutlarında ufak bir yerleşimdir. Kayalığın hemen altından bol akışlı bir tatlı su kaynağı vardır. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkan yapılar koruma altına alınmamış olup diğer arazide halen tarım yapılmaktadır. Bölgede, bilinen en eski yerleşim olarak görülmektedir.
Arkeolojik Höyük | |
Adı: | Hoca Çeşme |
il: | Edirne |
İlçe: | Enez |
Köy: | |
Türü: | Höyük |
Tescil durumu: | |
Tescil No ve derece: | |
Tescil tarihi: | |
Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
S. Başaran tarafından 1989 yılında ortaya çıkarılan höyük, 1990-93 yılları arasında Prof. Dr. başkanlığında, Enez kazısının (Ainos) bir bölümü dahilinde 700 metrekarelik bir alanda kazılmıştır. Höyük, çok büyük ölçüde gün ışığına çıkarılmıştır. Kazılar, Kuzeybatı Marmara bölgesinde Neolitik Devrimin şafağı hakkında önemli bilgiler sağlamıştır.
Tabakalanma
Kazılan sonucunda yedi tabaka tespit edilmiş olup, çanak çömlek özelliklerine ve radyokarbon tarihleme yöntemine göre dört evre olarak değerlendirilmiştir.
Buluntular
Dördüncü evre, yani en alttaki tabaka (7.), çapı 4,5 metre olan dairesel iki yapı ile temsil edilmektedir. Bu yapılar kaya yüzeyi yaklaşık 20 cm oyularak yapılmıştır. Yine dairesel kulübemsi yapılar için kayaya 30 cmlik direk delikleri açılarak yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yerleşimin etrafının kısmen bir sur ile çevrelendiği saptanmıştır. Yerleşimin batı bölümünde bir yar mevcut olup burada sur yoktur. Kalınlığı bir metre olan bu duvar günümüzde bir metre yüksekliğe inmiş bulunmaktadır. Surun içinde kalan yerleşim kulübe tarzı evler ve ambar olarak kullanılan çukurlarla oldukça ilkel bir yerleşim görünüm vermektedir.
Üçüncü ve ikinci evreleri oluşturan tabakalarda bu yapı özellikleri ve sur kullanılmaya devam edilmiştir. İkinci evre, Güneydoğu Avrupa kültürel özelliklerini gösteren bir yerleşim olarak kendini göstermektedir. Dörtgen planlı evlerin kerpiç kullanılarak yapıldığı, dallarla örtüldüğü, duvarların iç yüzünün sıvandığı görülmektedir. Evlerin dışında bir taban üzerine oturtulmuş kubbeli fırınlar bulunmaktadır.
Bu evreler arasındaki esas farklılaşma mimariden çok çanak çömlek biçim ve bezemelerinde kendini göstermektedir.
Kazılarda ok ve mızrak ucu gibi av ve silah malzemesi bulunmamıştır.
Yerleşmenin, Anadolu’dan çok, Bulgaristan İlk Neolitik Çağ’ı özellikleri gösterdiği kabul edilmektedir. Hoca Çeşme Kültürü’nün belirleyici özelliklerinden bir de uzun saplı, geniş ve sığ kemik kaşıkların çok sayıda üretilmiş olmasıdır. Bulunan hayvan kemikleri büyük ölçüde evcilleştirilmiş koyun ve domuzdur. Av hayvanı kemiği az sayıdadır.
Değerlendirme
Hoca Çeşme Höyüğü IV. ve III. tabakaları için uyarlanmış radyoaktif yaş MÖ 6500-6000, II. tabakası için ise MÖ 6030-5710 olarak görünmektedir. Bu çerçeveden bakıldığında yerleşimin, Bulgaristan’ın İlk Neolitik Çağ I kültüründen daha eski olduğu görülmektedir. Zaten Hoca Çeşme’nin 2. yapı katı, Karanova I türü boyalı çömlek parçaları vermiştir.
Kazı çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Mehmet Özdoğan, Hoca Çeşme Höyüğü’nün, ”yalnızca Trakya’nın değil Balkanlar’ın en önemli Neolitik Çağ merkezlerinden biri” olduğunu yazmaktadır.
Kaynakça
- ^ . 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- ^ Mehmet Özdoğan, Nezih Başgelen, Neolithic in Turkey
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- ^ . 29 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- ^ a b Mehmet Özdoğan, Tarihöncesi Dönemde Trakya 11 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 336
- ^ a b c d e f g h "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2012.
- ^ Dr. Burçin Erdoğu,Karşılaştırmalı Tablolara Göre Anadolu Kronolojisi 16 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mehmet Özdoğan, Tarihöncesi Dönemde Trakya 11 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sh.: 337
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hoca Cesme Hoyugu Enez ilce merkezinin yaklasik 3 km guneydogusunda yer alan bir arkeolojik yerlesimdir Kesan Enez karayolu uzerindeki hoyuk adini yol kenarindaki Hoca Cesme Cobancesme olarak da gecer adili cesmeden almistir Yerlesim kabaca 300 metre uzunlugundaki kayalik bir sirtin uzerinde 80 X 70 metre boyutlarinda ufak bir yerlesimdir Kayaligin hemen altindan bol akisli bir tatli su kaynagi vardir Arkeolojik kazilarda ortaya cikan yapilar koruma altina alinmamis olup diger arazide halen tarim yapilmaktadir Bolgede bilinen en eski yerlesim olarak gorulmektedir Arkeolojik HoyukAdi Hoca Cesmeil EdirneIlce EnezKoy Turu HoyukTescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarS Basaran tarafindan 1989 yilinda ortaya cikarilan hoyuk 1990 93 yillari arasinda Prof Dr baskanliginda Enez kazisinin Ainos bir bolumu dahilinde 700 metrekarelik bir alanda kazilmistir Hoyuk cok buyuk olcude gun isigina cikarilmistir Kazilar Kuzeybati Marmara bolgesinde Neolitik Devrimin safagi hakkinda onemli bilgiler saglamistir TabakalanmaKazilan sonucunda yedi tabaka tespit edilmis olup canak comlek ozelliklerine ve radyokarbon tarihleme yontemine gore dort evre olarak degerlendirilmistir BuluntularDorduncu evre yani en alttaki tabaka 7 capi 4 5 metre olan dairesel iki yapi ile temsil edilmektedir Bu yapilar kaya yuzeyi yaklasik 20 cm oyularak yapilmistir Yine dairesel kulubemsi yapilar icin kayaya 30 cmlik direk delikleri acilarak yapildigi anlasilmaktadir Yerlesimin etrafinin kismen bir sur ile cevrelendigi saptanmistir Yerlesimin bati bolumunde bir yar mevcut olup burada sur yoktur Kalinligi bir metre olan bu duvar gunumuzde bir metre yukseklige inmis bulunmaktadir Surun icinde kalan yerlesim kulube tarzi evler ve ambar olarak kullanilan cukurlarla oldukca ilkel bir yerlesim gorunum vermektedir Ucuncu ve ikinci evreleri olusturan tabakalarda bu yapi ozellikleri ve sur kullanilmaya devam edilmistir Ikinci evre Guneydogu Avrupa kulturel ozelliklerini gosteren bir yerlesim olarak kendini gostermektedir Dortgen planli evlerin kerpic kullanilarak yapildigi dallarla ortuldugu duvarlarin ic yuzunun sivandigi gorulmektedir Evlerin disinda bir taban uzerine oturtulmus kubbeli firinlar bulunmaktadir Bu evreler arasindaki esas farklilasma mimariden cok canak comlek bicim ve bezemelerinde kendini gostermektedir Kazilarda ok ve mizrak ucu gibi av ve silah malzemesi bulunmamistir Yerlesmenin Anadolu dan cok Bulgaristan Ilk Neolitik Cag i ozellikleri gosterdigi kabul edilmektedir Hoca Cesme Kulturu nun belirleyici ozelliklerinden bir de uzun sapli genis ve sig kemik kasiklarin cok sayida uretilmis olmasidir Bulunan hayvan kemikleri buyuk olcude evcillestirilmis koyun ve domuzdur Av hayvani kemigi az sayidadir DegerlendirmeHoca Cesme Hoyugu IV ve III tabakalari icin uyarlanmis radyoaktif yas MO 6500 6000 II tabakasi icin ise MO 6030 5710 olarak gorunmektedir Bu cerceveden bakildiginda yerlesimin Bulgaristan in Ilk Neolitik Cag I kulturunden daha eski oldugu gorulmektedir Zaten Hoca Cesme nin 2 yapi kati Karanova I turu boyali comlek parcalari vermistir Kazi calismalarini yuruten Prof Dr Mehmet Ozdogan Hoca Cesme Hoyugu nun yalnizca Trakya nin degil Balkanlar in en onemli Neolitik Cag merkezlerinden biri oldugunu yazmaktadir Kaynakca 29 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2012 Mehmet Ozdogan Nezih Basgelen Neolithic in Turkey 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2012 29 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2012 a b Mehmet Ozdogan Tarihoncesi Donemde Trakya 11 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 336 a b c d e f g h TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2012 Dr Burcin Erdogu Karsilastirmali Tablolara Gore Anadolu Kronolojisi 16 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mehmet Ozdogan Tarihoncesi Donemde Trakya 11 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sh 337