Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüsameddin Çelebi (d. 1225, Konya - ö. 1284, Konya) Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin, Mesnevî’yi yazmasına vesile olan müridi ve halifesi.
Asıl adı Hüsameddin Hasan olup, Urmiye'den Konya'ya göç eden Kürt bir aileye mensuptur ve bilge ve kibar kişiliği sebebiyle kendisine "Çelebi" unvanı verilmiştir. Babasının adı Muhammed, onun babasının adı da Hasan'dır. Konya’da doğup büyüyen Hüsameddin Çelebi, Urmiye’den Anadolu’ya göç edip Konya’ya yerleşen bir aileye mensuptur. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Mesnevî’sinin ilk cildinin önsözünde onun aslen Urmiyeli olduğunu ve “Kürt olarak yattım, Arap olarak kalktım” diyen bir şeyhin soyundan geldiğini kaydeder. Bu şeyhin, ünlü Kürt Tarikat el-Aleviyye'nin Vefâiyye kolunun kurucusu olan Tâcülârifîn Ebü’l-Vefâ el-Bağdâdî (ö. 1107) olduğu kabul edilmektedir. Ancak, bu kişinin Urmiyeli Hüseyin b. Ali b. Yezdânyâr (ö. 945) olma ihtimali de bazı araştırmacılar tarafından dile getirilmiştir. Mesnevî’de ve Menâkıbü’l-Arifîn’de Hüsâmeddin’in ancak üç nesil öncesine giden şeceresinde dedesinin adı "Ahî Türk" olarak kaydedilmiştir. Fakat bu bir unvan olup, Hüsâmeddin Çelebi’ye "Ahî Türkoğlu" unvanı verilmesi babasının Konya ve yöresindeki ahîlerin şeyhi olması sebebiyledir.
Ahmed Eflâkî’nin (ö. 1360) Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ve Mevlevî tarikatı hakkında geniş bilgiler içeren Farsça kaleme alınmış Menakıbü'l-Arifîn isimli eserinde anlattığına göre; Hüsameddin henüz ergenlik çağına ulaşmadan babası ölmüştür. Bunun üzerine, onu, babasının yerine ahilerin reisi yapmak istemişlerse de kendisi Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'ye intisap etmiş ve malvarlığını da Mevlana'ya ve tarikatına bağışlamıştır. Mevlânâ’ya samimi bir sevgiyle bağlanan Hüsâmeddin Çelebi, bu sebeple mensup olduğu Şâfiîliği terkedip Mevlânâ’nın mezhebi olan Hanefîliğe girmek istemiş, fakat Mevlânâ buna izin vermemiştir. Hüsâmeddin’in Mevlânâ’ya gösterdiği sevgiye karşılık Mevlânâ da kendisini diğer dostlarından ve akrabalarından daha üstün tutmuştur.
Talebelere Ferîdüddin Attâr’ın Mantıku't-Tayr ve Hakîm Senâî’nin Hadîkatü’l-Hakika’sı gibi eserlerin okutulduğunu gören Hüsameddin, Mevlana'ya Mesnevî’nin yazılması fikrini vermiş ve onu bu yönde teşvik etmiştir. Mesnevi'nin kâtipliğini de yapan Hüsameddin Çelebi ile ilgili Mesnevi'de bolca övgüler mevcuttur. Mevlana, eserini Hüsameddin Çelebi'ye ithaf etmiştir.
Mevlana daha hayatta iken yerine geçecek kişi olarak Hüsameddin Çelebi'yi işaret etmişti. Mevlana'nın ölümünden (1273) sonra Mevleviliğin ilk postnişini olan Hüsameddin Çelebi, Mevlana'nın mezarı üzerine türbe yaptırdı. Kendisi de 25 Ekim 1284 tarihinde Konya'da vefat edince Mevlânâ’nın baş ucuna defnedildi.
Kaynakça
- ^ "HÜSÂMEDDİN ÇELEBİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 20 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2024.
- ^ a b c Şefik Can, "Hazreti Mevlana'nın Etrafındakiler", Konya Belediyesi sitesi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (erişim: 7.1.2021)
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2024.
- ^ a b c d H. Ahmet Sevgi, "Hüsâmeddin Çelebi" 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DİA, c. 18, Ankara 1998, s. 512
- ^ Ahmet Yaşar Ocak - Türk Sufiliğine Bakışlar.pdf 28 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sayfa 42.
- ^ Ethem Cebecioğlu, "İbn Yezdânyâr" 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DİA, c. 20, Ankara 1999, s. 450
- ^ Tahsin Yazıcı, "Menâkıbü’l-Arifîn" 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DİA, c. 29, Ankara 2004, s. 114
- ^ "Şeyh Hüsameddin Çelebi", İslam Alimleri Ansiklopedisi, ehlisunnetbuyukleri.com 29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (erişim: 7.1.2021)
- ^ Semih Ceyhan, "Mesnevi" 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., DİA, c. 29, Ankara 2004, s. 327
- ^ Nuri Şimşekler, "Mevlevilik", Konya B.Şehir Belediyesi Websitesi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (erişim: 8.1.2021)
- ^ Mehmet Önder, "Mevlevîliğin Sistemleşmesi, Sultan Veled ve Diğer Postnişinler" 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Konya’dan Dünya’ya Mevlânâ ve Mevlevîlik, Ed. Nuri Şimşekler, Konya 2003, ss. 131-150. (erişim: 8.1.2021)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Husameddin Celebi d 1225 Konya o 1284 Konya Mevlana Celaleddin i Rumi nin Mesnevi yi yazmasina vesile olan muridi ve halifesi Asil adi Husameddin Hasan olup Urmiye den Konya ya goc eden Kurt bir aileye mensuptur ve bilge ve kibar kisiligi sebebiyle kendisine Celebi unvani verilmistir Babasinin adi Muhammed onun babasinin adi da Hasan dir Konya da dogup buyuyen Husameddin Celebi Urmiye den Anadolu ya goc edip Konya ya yerlesen bir aileye mensuptur Mevlana Celaleddin i Rumi Mesnevi sinin ilk cildinin onsozunde onun aslen Urmiyeli oldugunu ve Kurt olarak yattim Arap olarak kalktim diyen bir seyhin soyundan geldigini kaydeder Bu seyhin unlu Kurt Tarikat el Aleviyye nin Vefaiyye kolunun kurucusu olan Tacularifin Ebu l Vefa el Bagdadi o 1107 oldugu kabul edilmektedir Ancak bu kisinin Urmiyeli Huseyin b Ali b Yezdanyar o 945 olma ihtimali de bazi arastirmacilar tarafindan dile getirilmistir Mesnevi de ve Menakibu l Arifin de Husameddin in ancak uc nesil oncesine giden seceresinde dedesinin adi Ahi Turk olarak kaydedilmistir Fakat bu bir unvan olup Husameddin Celebi ye Ahi Turkoglu unvani verilmesi babasinin Konya ve yoresindeki ahilerin seyhi olmasi sebebiyledir Ahmed Eflaki nin o 1360 Mevlana Celaleddin i Rumi ve Mevlevi tarikati hakkinda genis bilgiler iceren Farsca kaleme alinmis Menakibu l Arifin isimli eserinde anlattigina gore Husameddin henuz ergenlik cagina ulasmadan babasi olmustur Bunun uzerine onu babasinin yerine ahilerin reisi yapmak istemislerse de kendisi Mevlana Celaleddin i Rumi ye intisap etmis ve malvarligini da Mevlana ya ve tarikatina bagislamistir Mevlana ya samimi bir sevgiyle baglanan Husameddin Celebi bu sebeple mensup oldugu Safiiligi terkedip Mevlana nin mezhebi olan Hanefilige girmek istemis fakat Mevlana buna izin vermemistir Husameddin in Mevlana ya gosterdigi sevgiye karsilik Mevlana da kendisini diger dostlarindan ve akrabalarindan daha ustun tutmustur Talebelere Feriduddin Attar in Mantiku t Tayr ve Hakim Senai nin Hadikatu l Hakika si gibi eserlerin okutuldugunu goren Husameddin Mevlana ya Mesnevi nin yazilmasi fikrini vermis ve onu bu yonde tesvik etmistir Mesnevi nin katipligini de yapan Husameddin Celebi ile ilgili Mesnevi de bolca ovguler mevcuttur Mevlana eserini Husameddin Celebi ye ithaf etmistir Mevlana daha hayatta iken yerine gececek kisi olarak Husameddin Celebi yi isaret etmisti Mevlana nin olumunden 1273 sonra Mevleviligin ilk postnisini olan Husameddin Celebi Mevlana nin mezari uzerine turbe yaptirdi Kendisi de 25 Ekim 1284 tarihinde Konya da vefat edince Mevlana nin bas ucuna defnedildi Kaynakca HUSAMEDDIN CELEBI TDV Islam Ansiklopedisi 20 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2024 a b c Sefik Can Hazreti Mevlana nin Etrafindakiler Konya Belediyesi sitesi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim 7 1 2021 TDV Islam Ansiklopedisi 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2024 a b c d H Ahmet Sevgi Husameddin Celebi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIA c 18 Ankara 1998 s 512 Ahmet Yasar Ocak Turk Sufiligine Bakislar pdf 28 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sayfa 42 Ethem Cebecioglu Ibn Yezdanyar 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIA c 20 Ankara 1999 s 450 Tahsin Yazici Menakibu l Arifin 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIA c 29 Ankara 2004 s 114 Seyh Husameddin Celebi Islam Alimleri Ansiklopedisi ehlisunnetbuyukleri com 29 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim 7 1 2021 Semih Ceyhan Mesnevi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde DIA c 29 Ankara 2004 s 327 Nuri Simsekler Mevlevilik Konya B Sehir Belediyesi Websitesi 9 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim 8 1 2021 Mehmet Onder Mevleviligin Sistemlesmesi Sultan Veled ve Diger Postnisinler 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Konya dan Dunya ya Mevlana ve Mevlevilik Ed Nuri Simsekler Konya 2003 ss 131 150 erisim 8 1 2021