Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kaligrafi (Yunanca: κάλλος, kállos - "güzellik" + γραφή, grafí - "yazı"); yazı karakter ve unsurları kullanılarak geliştirilen, sıklıkla dekoratif amaçla kullanılan, bir el sanatı çeşidi. Kaligrafi sanatını icra eden sanatçıya, kaligraf denir. Bu sanat dalının çağdaş bir tanımı ise "işaretlere anlamlı, ahenkli ve hünerli bir şekilde biçim verilmesi sanatı" şeklindedir. Belirli bir yazı stili, yazı tipi, hat türü, el veya alfabe gibi tanımlanabilir. Hat sanatı kaligrafi sanatı ile karıştırılmaktadır. Hat, Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze gelmiş olan ve Arap harfleri ile icra edilen bir kaligrafi türüdür.
Farklı coğrafyalarda, farklı şekillerde ortaya çıkmış olan kaligrafi, özellikle matbaanın keşfinden önce büyük önem arz etmiştir. Bugün grafiğin bir dalı olan tipografi'ye benzetilebilir ve sıklıkla yazı sistemlerine veya farklı hat kültürlerine göre sınıflandırılır; Hüsn-i hat (İslami kaligrafi), Şodo (Japon kaligrafisi), shūfǎ (Çin kaligrafisi), gibi.
Kaligrafide belli başlı kaideler vardır; harfler arasındaki mesafeyi ayarlamak, yazılan yazıya akıcı ve zarif bir ifade kazandırmak, harflerin şekilleriyle gözü rahatsız edecek ya da okunmayacak kadar oynamamak gibi. Ancak Modern kaligrafide artık kelimelerin ifade gücünün yanında kompozisyonun tesiri kullanılarak bazen harflerin okunabilirliğinin yerine geçtiği görülmektedir. Klasik kaligrafi tipografiden ve modern yazı tiplerinden farklı olsa da aynı zanaatın dallarıdır. Dijital tabelacılık yaygınlaşmadan önce muhtelif dükkân ve el arabaları için yazı yazan tabelacılar mevcuttu. Yok olmaya başlamış olan bu mesleğe sahip ustalar kaligrafi zanaatını profesyonel olarak icra ederlerdi. Modern dünyaya ayak uyduran kaligrafi sanatçıları, günümüzde dijital yazı tipleri (font), logo tasarımı, sanat eserleri ve hediyelik eşyalar üreterek sanatlarını icra etmektedirler.
Hazırlık
Ahar ve mühre
Kağıt yüzeyine sürülerek kalemin kaymasını sağlayan nişasta ve yumurta akından yapılmış bir bileşim olan ahar, kaligrafide kullanılan ayrı bir unsurdur. Aharlama adı verilen bu işlem ile bir kağıdın pürüzlü yüzeyi parlatılmış, perdahlanmış olur. Aharlama işlemini, mühreleme işlemi takip eder. Tüm bu işlemler sonrasında kağıt yazılacak hale gelmiş olur. Bu şekilde hazırlanan kağıtlar üzerinde hatalı yazıları ıslak bir sünger ile silmek ve düzeltmek mümkündü. Kağıdın değerli olduğu dönemlerde, ahar aynı kağıda defalarca yazma olanağı verdiğinden özellikle yararlıydı.
Kaynakça ve notlar
- ^ "Calligraphy". The Oxford Dictionary of English. Oxford University Press. 2005.
- ^ a b Mediavilla, Claude (1996). Calligraphy. Wommelgem, Belçika: Scirpus Publications. ISBN .
- ^ Kwiatowski, W. (2006). Ink and Gold: Islamic Calligraphy. Londra: Sam Fogg Ltd. ISBN .
- ^ Johnston, E. (1909). Manuscript & Inscription Letters: For schools and classes and for the use of craftsmen, plate 6. San Vito Press & Double Elephant Press.
- ^ Zapf, Hermann (2007). Alphabet Stories: A Chronicle of technical developments. Rochester, New York: Cary Graphic Arts Press. ISBN .
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Kaligrafi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Çin kaligrafisi
- Çin kaligrafisi ve galeriler 28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Çin Çevrimiçi Müzesi (İngilizce)
- Çin kaligrafisi sanatı 6 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Çin tarihindeki tanınmış hattatlar ve galerileri 25 Mayıs 2009[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Batı kaligrafisi
Latin harfleri ile yapılan hat sanatına denir.
- The Masgrimes Archive 28 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Ücretsiz Amerikan Penmanship kitap koleksiyonu (İngilizce)
- The Edward Johnston Foundation13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Kaligrafi araştırma merkezi (İngilizce)
İslam kaligrafisi
- (İngilizce)
- İslam kaligrafisi örnekleri 15 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Washington D.C. Kongre Kütüphanesi'nde İslam kaligrafisi 13 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (Türkçe)
Diğer kaligrafi türleri
- Japonca: (İngilizce)
- Moğolca: Kaligrafi (İngilizce)
- Nepali: Nepali Kaligrafi27 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Tibetçe: Tibet Kaligrafisi tarihçesi24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Kaligrafi müzeleri
- Pettenbach, Avusturya Kaligrafi ve Minyatür Grafikleri Müzesi23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Klingspor Müzesi9 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dünya kaligrafi birlikleri ve cemiyetleri
- Association for the Calligraphic Arts 14 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- North West Calligraphers’ Association 26 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Washington Calligraphers Guild 30 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The International Association of Master Penmen, Engrossers and Teachers of Handwriting IAMPETH 27 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (Fransızca)
- Centro Internazionale Arti Calligrafiche 2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
- Peannairi (Irish Scribes) 5 Mayıs 2009[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Associazione Calligrafica Italiana (ACI) 20 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
- Calligraphy & Lettering Arts Society 9 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- C.A.U.S. – Centro Arti Umoristiche e Satiriche6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Uluslararası yarışmalar
- C.A.U.S. – Alphabets and Calligraphy 15 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaligrafi Yunanca kallos kallos guzellik grafh grafi yazi yazi karakter ve unsurlari kullanilarak gelistirilen siklikla dekoratif amacla kullanilan bir el sanati cesidi Kaligrafi sanatini icra eden sanatciya kaligraf denir Bu sanat dalinin cagdas bir tanimi ise isaretlere anlamli ahenkli ve hunerli bir sekilde bicim verilmesi sanati seklindedir Belirli bir yazi stili yazi tipi hat turu el veya alfabe gibi tanimlanabilir Hat sanati kaligrafi sanati ile karistirilmaktadir Hat Osmanli Imparatorlugu ndan gunumuze gelmis olan ve Arap harfleri ile icra edilen bir kaligrafi turudur Tarih boyunca farkli dillerde cesitli kaligrafi ornekleri Farkli cografyalarda farkli sekillerde ortaya cikmis olan kaligrafi ozellikle matbaanin kesfinden once buyuk onem arz etmistir Bugun grafigin bir dali olan tipografi ye benzetilebilir ve siklikla yazi sistemlerine veya farkli hat kulturlerine gore siniflandirilir Husn i hat Islami kaligrafi Sodo Japon kaligrafisi shufǎ Cin kaligrafisi gibi Kaligrafide belli basli kaideler vardir harfler arasindaki mesafeyi ayarlamak yazilan yaziya akici ve zarif bir ifade kazandirmak harflerin sekilleriyle gozu rahatsiz edecek ya da okunmayacak kadar oynamamak gibi Ancak Modern kaligrafide artik kelimelerin ifade gucunun yaninda kompozisyonun tesiri kullanilarak bazen harflerin okunabilirliginin yerine gectigi gorulmektedir Klasik kaligrafi tipografiden ve modern yazi tiplerinden farkli olsa da ayni zanaatin dallaridir Dijital tabelacilik yayginlasmadan once muhtelif dukkan ve el arabalari icin yazi yazan tabelacilar mevcuttu Yok olmaya baslamis olan bu meslege sahip ustalar kaligrafi zanaatini profesyonel olarak icra ederlerdi Modern dunyaya ayak uyduran kaligrafi sanatcilari gunumuzde dijital yazi tipleri font logo tasarimi sanat eserleri ve hediyelik esyalar ureterek sanatlarini icra etmektedirler Hazirlik Ahar ve muhre Kagit yuzeyine surulerek kalemin kaymasini saglayan nisasta ve yumurta akindan yapilmis bir bilesim olan ahar kaligrafide kullanilan ayri bir unsurdur Aharlama adi verilen bu islem ile bir kagidin puruzlu yuzeyi parlatilmis perdahlanmis olur Aharlama islemini muhreleme islemi takip eder Tum bu islemler sonrasinda kagit yazilacak hale gelmis olur Bu sekilde hazirlanan kagitlar uzerinde hatali yazilari islak bir sunger ile silmek ve duzeltmek mumkundu Kagidin degerli oldugu donemlerde ahar ayni kagida defalarca yazma olanagi verdiginden ozellikle yararliydi Kaynakca ve notlar Calligraphy The Oxford Dictionary of English Oxford University Press 2005 a b Mediavilla Claude 1996 Calligraphy Wommelgem Belcika Scirpus Publications ISBN 9080332518 Kwiatowski W 2006 Ink and Gold Islamic Calligraphy Londra Sam Fogg Ltd ISBN 0954901487 Johnston E 1909 Manuscript amp Inscription Letters For schools and classes and for the use of craftsmen plate 6 San Vito Press amp Double Elephant Press Zapf Hermann 2007 Alphabet Stories A Chronicle of technical developments Rochester New York Cary Graphic Arts Press ISBN 9781933360294 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kaligrafi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Cin kaligrafisi Cin kaligrafisi ve galeriler 28 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cin Cevrimici Muzesi Ingilizce Cin kaligrafisi sanati 6 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Cin tarihindeki taninmis hattatlar ve galerileri 25 Mayis 2009 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Bati kaligrafisi Latin harfleri ile yapilan hat sanatina denir The Masgrimes Archive 28 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ucretsiz Amerikan Penmanship kitap koleksiyonu Ingilizce The Edward Johnston Foundation13 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaligrafi arastirma merkezi Ingilizce Islam kaligrafisi Allah in Arslan i olarak anilan Ali ye atfedilen aslan biciminde yazilmis naat duasi kaligrafisi Ingilizce Islam kaligrafisi ornekleri 15 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Washington D C Kongre Kutuphanesi nde Islam kaligrafisi 13 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Turkce Diger kaligrafi turleri Japonca Ingilizce Mogolca Kaligrafi Ingilizce Nepali Nepali Kaligrafi27 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Tibetce Tibet Kaligrafisi tarihcesi24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kaligrafi muzeleri Pettenbach Avusturya Kaligrafi ve Minyatur Grafikleri Muzesi23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Klingspor Muzesi9 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dunya kaligrafi birlikleri ve cemiyetleri Association for the Calligraphic Arts 14 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde North West Calligraphers Association 26 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Washington Calligraphers Guild 30 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The International Association of Master Penmen Engrossers and Teachers of Handwriting IAMPETH 27 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca Centro Internazionale Arti Calligrafiche 2 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca Peannairi Irish Scribes 5 Mayis 2009 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde Associazione Calligrafica Italiana ACI 20 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca Calligraphy amp Lettering Arts Society 9 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde C A U S Centro Arti Umoristiche e Satiriche6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi yarismalar C A U S Alphabets and Calligraphy 15 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde