Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
III. Filip Burgonya Dükü, Valois hanedanından üçüncü Burgonya dükü, İyi Filip (31 Temmuz 1396 Dijon - 15 Haziran 1467), 1419'dan ölümüne kadar Burgonya Dukalığı'nın hükümdarı olarak hüküm sürdü. Flandra Kontluğu, Brabant Dukalığı, Namur Kontluğu ve Limburg Dukalığı'nın hükümdarı olarak Aşağı Ülkelerin (Low Countries) tarihinde önemli bir rol oynadı.
Fransa Krallığı’na bağlı vasal statüsündeki Burgonya Dukalığı, Dük III. Filip’in (, 1419-1467) ve oğlu I. Şarl’ın 1467-1477) saltanatları süresinde merkezi bir devlet biçimine kavuşmuştur. III. Filip, merkezi devlet inşasını destekleyen yeni bir hâkim sınıf oluşturarak, bu idari zümreye yerel siyasi seçkinlerin (kentli patrisyenler), varlıklı tüccarların ve bankacıların katılmalarını sağlamıştır. Özellikle kentli tüccar ve bankacılar, dönemin sınırlı yatırım olanaklarını göz önünde bulundurarak, çıkarlarını çeşitlendirmek için devlet görevlerini elde etmeye istekliydiler. Ancak Burgonya Dükü Filip'in iktidarı merkezileştirme çabaları, Gent ve Bruges gibi zengin ve güçlü şehirlerdeki zanaatkârların ve yerel seçkinlerin çıkarlarına ters düşen çatışmacı bir siyasetti.
Nitekim Burgonya Dükü Filip, iktidarı paylaşmak zorunda olduğu yerel güçleri tedricen bertaraf ederek iktidarını sağlamlaştırmayı hedefliyordu. Filip, Burgonya’nın iç siyasi koşullarını şekillendiren güç dengeleri bağlamında bazı kentlere sözünü geçirmekte zorlanıyordu. Gent ve Bruges gibi büyük şehirler, Filip’in hukuki ve mali denetimi altına girmeye karşı direniyorlardı. Filip'in denetimi artırma ve vergilendirme baskısına karşı, farklı kentler art arda birçok şiddetli isyanlara girişmişlerdir. Bu isyanlar zorla bastırılabilmiştir.
Dük Filip, bu ayaklanmaları acımasızca bastırmak ve asi bir şehrin surlarını yıkıp halkını cezalandırmak için topçuların ateş gücüne ihtiyaç duymuştur. Burgonya dükünün sarayında topçuluğun önemi, bir isyan vesilesiyle çok daha görünür hale gelmiştir. 1449’da dükün baskıcı siyasetine karşı Gent şehri ve çevre kasabaları büyük bir isyan başlatmıştı. Uzun bir mücadele sonucunda 1453 yılında, Gent isyanı ’nda bastırıldı. Dükün topçuları bu savaşta belirleyici bir başarı gösterdiler. İsyancı milislerin ellerinde de toplar vardı, fakat Filip’in ordusundaki topların ateş ve tahrip gücü çok daha yüksekti.
Dükün Türk Topları
Böylece daha etkili toplara sahip olan ve olmayanlar arasındaki kuvvet dengesizliği savaşın sonucunu belirleyen önemli bir etken olmuştur. Top kullanımı açısından önemli bir kavşak olan İstanbul’un fethi ve Gavere Savaşı’ndan sonra 1453’ten itibaren Burgonya sarayında topçuluğun önemine ve potansiyeline dair farkındalık artmıştır. Dük Filip ve çevresi topçu gücünü geliştirmeye ve performansını artırmaya yönelik teknolojik yenilik arayışına ve ithaline girişmişlerdir. Bu bağlamda Filip’in ilgisi Osmanlı top teknolojisine yönelmiştir. Zira Osmanlı harp sanayiinin ve topçu teknolojisinin 15. yüzyılda Avrupalı muadillerinden daha gelişmiş ve yenilikçi özelliklere sahipti. Filip’in 1450’lı yıllarda Osmanlı toplarından esinlenerek Burgonya ateş gücünü geliştirmeye çalışmıştır.
Dük Filip, ustalarından ‘Türk tarzı’ bir top yapmalarını istemiş ve bu yönde bazı girişimler olmuştu. Özellikle 1457’den itibaren Burgonya ordusunun silah envanterinde bronz topların sayısının giderek arttığı görülmektedir. Batı Avrupa’da bu devirde daha yeni görülen demir döküm ve bronz topların, Osmanlı topçuluğundan esinlenerek dökülmeye başladığı anlaşılmaktadır. Ancak Burgonyalı top ustaları, Osmanlı top teknolojilerine dair bilgiye tam hâkim olmadıkları nedeniyle ‘Türk tarzında’ top modellerini taklit etmişlerdi.
1460-1461 yıllarında bizzat Dük Filip’in vazifelendirmesiyle, Osmanlı tarzı toplar Jacquemin de Lespine adında bir usta tarafından dökülmüştür. Lespine’nin Osmanlı teknolojisini taklit ederek topu tek parça ve bronz malzemeden dökmesi, silahın direnç seviyesini yükselterek dayanıklı ve güvenilir olmasını sağlamıştı. Bu bronz toplar, Burgonya savaş sanayisi açısından teknolojik bir yenilik ve başarılı olmuştu.
Kaynakça
- ^ Richard Vaughan (1970). Philip the Good. The Apogee of the Burgundian State. Londra: Longman. ss. 85-95.
- ^ Wim Blockmans (1988). “La Répression de révoltes urbaines comme méthode de centralisation dans les Pays-Bas bourguignons”,. PCEEB 28. ss. 5-9.
- ^ Kelly De Vries (2005). “The Walls Come Tumbling Down: The Campaigns of Philip the Good and the Myth of Fortification Vulnerability to Early Gunpowder Weapons”, (ed.) Andrew Villalon ve Donald J. Kagay, The Hundred Years War. A Wider Focus. Leiden, Brill. ss. 438-442.
- ^ Hilmi Kaçar (2022). "Osmanlı Top Teknolojisinin Burgonya Dukalığı’na Aktarımı, 1457-1467" (PDF). History Studies 14/1. ss. 170-173. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Nisan 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
III Filip Burgonya Duku Valois hanedanindan ucuncu Burgonya duku Iyi Filip 31 Temmuz 1396 Dijon 15 Haziran 1467 1419 dan olumune kadar Burgonya Dukaligi nin hukumdari olarak hukum surdu Flandra Kontlugu Brabant Dukaligi Namur Kontlugu ve Limburg Dukaligi nin hukumdari olarak Asagi Ulkelerin Low Countries tarihinde onemli bir rol oynadi Burgonya Duku III Filip saltanati 1419 1467 Felemenk ressam Rogier van der Weyden in 1450 civarinda resmettigi portrede Filip mucevherli yakalikta kurdugu Altin Post Tarikatinin nisanini takmaktadir Fransa Kralligi na bagli vasal statusundeki Burgonya Dukaligi Duk III Filip in 1419 1467 ve oglu I Sarl in 1467 1477 saltanatlari suresinde merkezi bir devlet bicimine kavusmustur III Filip merkezi devlet insasini destekleyen yeni bir hakim sinif olusturarak bu idari zumreye yerel siyasi seckinlerin kentli patrisyenler varlikli tuccarlarin ve bankacilarin katilmalarini saglamistir Ozellikle kentli tuccar ve bankacilar donemin sinirli yatirim olanaklarini goz onunde bulundurarak cikarlarini cesitlendirmek icin devlet gorevlerini elde etmeye istekliydiler Ancak Burgonya Duku Filip in iktidari merkezilestirme cabalari Gent ve Bruges gibi zengin ve guclu sehirlerdeki zanaatkarlarin ve yerel seckinlerin cikarlarina ters dusen catismaci bir siyasetti Nitekim Burgonya Duku Filip iktidari paylasmak zorunda oldugu yerel gucleri tedricen bertaraf ederek iktidarini saglamlastirmayi hedefliyordu Filip Burgonya nin ic siyasi kosullarini sekillendiren guc dengeleri baglaminda bazi kentlere sozunu gecirmekte zorlaniyordu Gent ve Bruges gibi buyuk sehirler Filip in hukuki ve mali denetimi altina girmeye karsi direniyorlardi Filip in denetimi artirma ve vergilendirme baskisina karsi farkli kentler art arda bircok siddetli isyanlara girismislerdir Bu isyanlar zorla bastirilabilmistir Duk Filip bu ayaklanmalari acimasizca bastirmak ve asi bir sehrin surlarini yikip halkini cezalandirmak icin topcularin ates gucune ihtiyac duymustur Burgonya dukunun sarayinda topculugun onemi bir isyan vesilesiyle cok daha gorunur hale gelmistir 1449 da dukun baskici siyasetine karsi Gent sehri ve cevre kasabalari buyuk bir isyan baslatmisti Uzun bir mucadele sonucunda 1453 yilinda Gent isyani nda bastirildi Dukun topculari bu savasta belirleyici bir basari gosterdiler Isyanci milislerin ellerinde de toplar vardi fakat Filip in ordusundaki toplarin ates ve tahrip gucu cok daha yuksekti Dukun Turk ToplariBoylece daha etkili toplara sahip olan ve olmayanlar arasindaki kuvvet dengesizligi savasin sonucunu belirleyen onemli bir etken olmustur Top kullanimi acisindan onemli bir kavsak olan Istanbul un fethi ve Gavere Savasi ndan sonra 1453 ten itibaren Burgonya sarayinda topculugun onemine ve potansiyeline dair farkindalik artmistir Duk Filip ve cevresi topcu gucunu gelistirmeye ve performansini artirmaya yonelik teknolojik yenilik arayisina ve ithaline girismislerdir Bu baglamda Filip in ilgisi Osmanli top teknolojisine yonelmistir Zira Osmanli harp sanayiinin ve topcu teknolojisinin 15 yuzyilda Avrupali muadillerinden daha gelismis ve yenilikci ozelliklere sahipti Filip in 1450 li yillarda Osmanli toplarindan esinlenerek Burgonya ates gucunu gelistirmeye calismistir Duk Filip ustalarindan Turk tarzi bir top yapmalarini istemis ve bu yonde bazi girisimler olmustu Ozellikle 1457 den itibaren Burgonya ordusunun silah envanterinde bronz toplarin sayisinin giderek arttigi gorulmektedir Bati Avrupa da bu devirde daha yeni gorulen demir dokum ve bronz toplarin Osmanli topculugundan esinlenerek dokulmeye basladigi anlasilmaktadir Ancak Burgonyali top ustalari Osmanli top teknolojilerine dair bilgiye tam hakim olmadiklari nedeniyle Turk tarzinda top modellerini taklit etmislerdi 1460 1461 yillarinda bizzat Duk Filip in vazifelendirmesiyle Osmanli tarzi toplar Jacquemin de Lespine adinda bir usta tarafindan dokulmustur Lespine nin Osmanli teknolojisini taklit ederek topu tek parca ve bronz malzemeden dokmesi silahin direnc seviyesini yukselterek dayanikli ve guvenilir olmasini saglamisti Bu bronz toplar Burgonya savas sanayisi acisindan teknolojik bir yenilik ve basarili olmustu Kaynakca Richard Vaughan 1970 Philip the Good The Apogee of the Burgundian State Londra Longman ss 85 95 Wim Blockmans 1988 La Repression de revoltes urbaines comme methode de centralisation dans les Pays Bas bourguignons PCEEB 28 ss 5 9 Kelly De Vries 2005 The Walls Come Tumbling Down The Campaigns of Philip the Good and the Myth of Fortification Vulnerability to Early Gunpowder Weapons ed Andrew Villalon ve Donald J Kagay The Hundred Years War A Wider Focus Leiden Brill ss 438 442 Hilmi Kacar 2022 Osmanli Top Teknolojisinin Burgonya Dukaligi na Aktarimi 1457 1467 PDF History Studies 14 1 ss 170 173 23 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 20 Nisan 2022