Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Irkıl Han - Türk ve Altay mitolojisinde söylencesel Şaman. Arkıl Han olarak da bilinir. Şamanların atası olarak kabul edilir. Yeryüzündeki ilk şamandır. Üç yıl önce ölenleri bile diriltir, körlerin gözünü açar. Anlatıldığına göre o kadar güçlüdür ki, hiçbir tanrıyı tanımaz. Tanrı Ayığ Han onu yanına çağırtarak bu gücü nereden aldığını sorar. O da, hiçbir yüce güç tanımadığını ve yaptıklarının kendi gücü ile olduğunu söyleyerek tanrıya karşı saygısızlık yapar. Bunun üzerine Ayığ Han, Irkıl’ı ateşe attırarak yaktırır. Onun yandığı bu ateş diğer gelecek kamların ruhlarını oluşturur. Türk ayin ve törenlerinin temellerini atan kişi olarak da bilinir.
Irık (Irk)
Irık (Irk) sözcüğü Eski Türkçede Falcılık ve Kehanet anlamına gelir. Gelecekten haber verme demektir. Falcılık tüm toplumlarda değişik nesnelerle gerçekleştirilen bir uygulamadır. Özellikle Türk masallarında Çingenelerle özdeşleşmiş bir kavramdır. Falcılara Irkçı adı verilir. Irkıl Han’ın adı da bu isme dayanır. Irklamak (Irıklamak) ise kehanette bulunmak, falcılık yapmak, gelecekten haber vermek demektir.
Bu isim "Irkıl Hoca" olarak yer alır. İlk şamanın adı olan "Arkıl" ya da "Irkıl" adının özü "Irk" sözcüğüdür (Abdülkadir İnan'a göre Latinlerin "Orakul"ları da Türk mitolojisine aittir ve Türkçe "ırk" kökünden gelmektedir. Ancak bu sadece bir varsayımdır.) Eski Türkçede "ırk bakmak", fala bakmak anlamına gelir. Eski Türk inanışlardaki fal uygulamalarını anlatan bir kitabın adı "Irk Bitik" olarak geçer.
(Ar/Ir) kökünden türemiştir. Irlamak, yırlamak fiilleriyle igilidir. Konuşmak, şarkı söylemek içeriğiyle bağlantılıdır. Konuşmak, çağıldamak, ezgi, şarkı söylemek anlamlarını taşır. Moğolca İre, Türkçe Irım sözcükleri kehanet demektir. Irık kelimesi, kehanet, büyülü söz anlamlarını taşır. Irk ise fal demektir.
Kaynakça
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ . 1 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2012.
- ^ Pertev Naili Boratav, Türk Mitolojisi, Oğuz-Anadolu-Azeri-Türkmen, Bilgesu Yayınları, 2012, Çeviri: Recep Özbay
- ^ Oğuz Destanlarında Irkıl Ata, Abdülkadir İnan, Ankara, 1987
- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
- ^ . 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- (Aan Arkıl Oyun)
| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irkil Han Turk ve Altay mitolojisinde soylencesel Saman Arkil Han olarak da bilinir Samanlarin atasi olarak kabul edilir Yeryuzundeki ilk samandir Uc yil once olenleri bile diriltir korlerin gozunu acar Anlatildigina gore o kadar gucludur ki hicbir tanriyi tanimaz Tanri Ayig Han onu yanina cagirtarak bu gucu nereden aldigini sorar O da hicbir yuce guc tanimadigini ve yaptiklarinin kendi gucu ile oldugunu soyleyerek tanriya karsi saygisizlik yapar Bunun uzerine Ayig Han Irkil i atese attirarak yaktirir Onun yandigi bu ates diger gelecek kamlarin ruhlarini olusturur Turk ayin ve torenlerinin temellerini atan kisi olarak da bilinir Irik Irk Irik Irk sozcugu Eski Turkcede Falcilik ve Kehanet anlamina gelir Gelecekten haber verme demektir Falcilik tum toplumlarda degisik nesnelerle gerceklestirilen bir uygulamadir Ozellikle Turk masallarinda Cingenelerle ozdeslesmis bir kavramdir Falcilara Irkci adi verilir Irkil Han in adi da bu isme dayanir Irklamak Iriklamak ise kehanette bulunmak falcilik yapmak gelecekten haber vermek demektir Bu isim Irkil Hoca olarak yer alir Ilk samanin adi olan Arkil ya da Irkil adinin ozu Irk sozcugudur Abdulkadir Inan a gore Latinlerin Orakul lari da Turk mitolojisine aittir ve Turkce irk kokunden gelmektedir Ancak bu sadece bir varsayimdir Eski Turkcede irk bakmak fala bakmak anlamina gelir Eski Turk inanislardaki fal uygulamalarini anlatan bir kitabin adi Irk Bitik olarak gecer Etimoloji Ar Ir kokunden turemistir Irlamak yirlamak fiilleriyle igilidir Konusmak sarki soylemek icerigiyle baglantilidir Konusmak cagildamak ezgi sarki soylemek anlamlarini tasir Mogolca Ire Turkce Irim sozcukleri kehanet demektir Irik kelimesi kehanet buyulu soz anlamlarini tasir Irk ise fal demektir Kaynakca Turk Soylence Sozlugu Deniz Karakurt Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 27 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 1 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2012 Pertev Naili Boratav Turk Mitolojisi Oguz Anadolu Azeri Turkmen Bilgesu Yayinlari 2012 Ceviri Recep Ozbay Oguz Destanlarinda Irkil Ata Abdulkadir Inan Ankara 1987 Turk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili Yurt Yayinevi 1 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilar Aan Arkil Oyun Turk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz