Isabelle de Charrière (Hollanda'da gençliğinde adı: Belle de Zuylen; İsviçre'de evlilik adı: Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken) (20 Ekim 1740; Zuylen Șatosu, , Hollanda - 27 Aralık 1805; Le Pontet, Colombier, Neuchâtel, İsviçre), Batı Avrupa'da Aydınlanma Çağı'na bir kadın yazar olarak önemli katkıda bulunan, Hollanda asıllı ama hazırladığı eserleri genellikle Fransızca olarak yazan yazar ve tiyatro oyun yazarı ve klasik batı müziği tarzında müzik . Yaşadığı çağlarda cemiyetdeki durum ve gelişmeler üzerine ve politika üzerine ilgisini yöneltmiş; ve bu dönemi, özellikle Fransız Devrimi dönemini, (günümüz terimi ile) bir feminist açısından iyice yansıtmıştır.
Isabelle de Charrière | |
---|---|
Isabelle de Charrière portresi (1771) Ressam: | |
Doğum | 20 Ekim 1740 Slot Zuylen (Zuylen Șatosu), Hollanda |
Ölüm | 27 Aralık 1805 (65 yaşında) Le Pontet, Colombier, Neuchâtel, İsviçre |
Takma adlar | Belle van Zuylen, Belle de Zuylen, Zélide, Abbé de la Tour |
Meslek | Yazar, Şair, Oyun Yazarı, Besteci |
Milliyet | Hollanda, İsviçre |
Edebî akım | Aydınlanma Çağı |
Resmî site | |
Yaşamı
Isabelle de Charrière doğum ismi ile Isabelle van Tuyll van Serooskerken 20 Ekim 1740'ta Utrecht yakınlarında bulunan Zuylen Şatosu'nda zengin bir Hollandalı asil ailesinin kızı olarak doğdu. Babası Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken (1707–1776) ve annesi Jacoba Helena de Vicq (1724–1768) idi ve ailenin 7 evladından en büyüğü idi. Onun yaşadığı dönemde Utrecht'te hukuk tahsili yapan ve İskoç asıllı sonra İngilizce edebiyatın tanınmış yazarı olan ve o zamanlar onunla evlenmeğe talip olan onun ailesini "Felemenk'in Yedi Eyaleti'nde bulunan en eski asiller ailelerinin biri" olarak ve onu "gayet yüksek serveti olan bir Amsterdam'li hanımefendi leydi'" olarak tasvir etmişti. Aile kışlarını Utrecht'teki şatolarında geçirirlerdi.
Isabelle 10 yaşında iken 1750'de Cenevre gönderildi ve bu kente karadan giderken Fransa ve İsviçre'de seyahat etti. İsviçre'de bir yıl kaldı. Fakat o yıl sırf Fransızca konuştuğu için Felemenkçeyi unuttuğu ve Hollanda'ya döndüğünde anadili olan Felemenkçeyi yeniden öğrenmesi gerektiği bildirilmektedir. Fakat, bundan sonraki hayatında ölünceye kadar Fransızca tercih ettiği konuşma ve yazma dili olmuştur.
Isabelle renkli zekası ile, büyük entelektüel merakları ile ve sıra dışı fikirleri ile küçük yaştan itibaren kendini gösterdi. Bu aldığı çok geniş eğitimde de görülmektedir. İleri açık görüşlü liberal tutumlu ailesi onun kendisinin istediği konularda özel öğretmenlerden ders alarak eğitilmesini kabul etmişti. Bu nedenle XVIII. yüzyılın zengin genç kızlarına kıyasla İsabelle gayet geniş alanlarda dersler ve eğitim aldı. Klasikleri okumuştu. Ana dili Felemekçe ve iyi bildiği Fransızca yanında İngilizce, Almanca, İtalyanca ve Latinceyi iyice öğrendi. Bunun yanında o çağlarda hiçbir genç kızın öğrenmediği matematik konusunda bile dersler alıp günün matematik konuları hakkında büyük bilgi toplamıştı. Isabelle bu büyük entelektüel merakını hayatı boyunca devam ettirmiş 1785'te 45 yaşında iken müzik alanına ilgisini çekmiş; zamanın tanınmış İtalyan bestecisi 'den müzik teorisi ve kompozisyon dersleri almış ve müzik besteleri hazırlamıştır.
Bu geniş eğitiminin ilk meyvesi ve kendi hayat kariyerinin 22 yaşında iken attığı ilk adımı Fransızca olarak yazdığı ve 1762'de bastırılıp yazar ismi saklı olarak yayınlanan "La Noble (Asıl Kişi)" adlı birbirine bağlı hikâyeler ihtiva eden kitap oldu. Bir hiciv eseri olan kitabın ana teması içinde bulunduğu zenginler ve asiller sosyal çevresinin önyargılı düşünce ve davranışlarını alaya alarak ortaya çıkartmaktı.
Daha 14 yaşında iken Utrecht'te bulunan Katolik Hristiyan olan Leh Kont Peter Donhoff'a aşık oldu. Fakat Kont inanç, mezhep ve yaş ayrılıklarının gayet büyük olduğu için onun aşkını umursamadı. Gayet büyük hayal kırıklığına uğrayan Isabelle 18 ay Utrecht'ten uzak kaldı. Sonra yaşı biraz daha ilerledikçe kendi ile evlenmek isteyen birçok talip erkek çıktı ama ya kendisiyle konuşmak isteyip görüşmeye gelmedikleri veya kendini onlardan daha üstün gördüğü bahaneleri ile bu evlenme taliplerinin hepsini reddetti. Evlenmeyi ailesinin ve cemiyetinin kadınlara ve kendisine baskısını azaltacağını düşündüğü için istemekteydi; ama aynı zamanda bu izdivacain bir aşk izdivacı olamasını çok arzu etmekte idi.
Sonunda küçük kardeşi Willem Rene'nin 1763-1766 arasında özel öğretmenliğini yapmış olan Charles-Emmanuel de Charrière de Penthaz (1735–1808) ile 1771'de evlik yaptı. Bu tarihten sonra İsabelle de Charrière olarak anılmaya başlandı. İsviçre'de Neuchatel yakınlarından bulunan Colombier'de kocasının büyükbabası olan Béat Louis de Muralt tarafından yaptırılmış bir malikane olan Le Pontet'e yerleştiler. Aynı malikanede kocasının babası François (1697–1780) ve evlenmemiş görümceleri Louise (1731–1810) ve Henriette (1740–1814) yaşamakta idiler. Isabelle de Charriere ve kocası evlilik hayatlarında uzun bir müddet Cenevre'de ve Paris'te de kaldılar.
Isabelle de Charriere birçok Avrupalı entelektüel ile çok geniş bir karşılıklı mektuplaşma ağı içerisinde bulundu. Bu mektuplaşma ağı içinde David-Louis Constant d'Hermenches, James Boswell, Benjamin Constant ve kendi yazdığı eserlerin Almancaya çevirveni Ludwig Ferdinand Huber bulunmaktaydı.
1760 Isabelle de Charriere bir evli İsviçreli subay olan ve cemiyet içinde Don Juan olarak isim yapmış olan David-Louis Constant d'Hermenches (1722–1785) ile tanıştırıldı. Önce bu kişi ile hiç ilişki kurmaktan çekindi ise iki yıl sonra bir diğer karşılaşma sonunda onunla gayet özel ve konuları da içeren karşılıklı mektuplaşmaya gizli olarak başladı ve karşılıklı gizli mektuplaşma 15 yıl kadar sürdü. Isabelle de Charriere'ın Constant d'Hermenches'a yazdığı mektuplar, Isabelle de Charriere'in katıldığı mektuplaşma ağı içinde onun en önemli yazışmalarını ihtiva etmektedir.
1763-1764'te İskoç asıllı İngilizce edebiyat yazarı James Boswell Utrecht'te hukuk dersleri almakta iken Isabelle ile Utrecht'te ve Isabelle'in ailesine ait olan Zuylen Şatosu'nda onunla birçok buluşma yapmıştı. Boswell Hollanda'dan ayrılıp Batı Avrupa'nın önemli kültürel bölge ve şehirlerine yaptığı "Grand Tur" gezisi sirasında ve bundan birkaç yıl sonraki dönemde Isabelle ile düzenli karşılıklı mektup yazışmalarına devam etmiştir. Bu yazışmaların birinde Boswell kendinin ona aşık olmadığını yazmış ve Isabelle ona karşılık olarak "Seninle aynı fikirdeyim; evlenip bir erkeğin hakimiyeti altına girmek için hiç yeteneğim bulunmuyor." diye yanıt vermiştir. 1766 Boswell Isabelle'ın kardeşi ile Paris'te görüştükten sonra İsabelle'ın babasına kızı ile şartlı olarak evlenmek istediğini bildiren bir mektup yazmıştır ama İsabelle'ın babası istenilen şartları uygun bulmadığı için kızı için böyle bir evliliği kabul edemiyeceğini bildiren bir yanıt vermiştir.
1786'da Isabelle de Charrière Paris'te Constant d'Hermenches'in yeğeni olan tanınmış Fransız yazar Benjamin Constant tanıştı. Benjamin Constant birkaç kere İsviçre'e Colombier'de Isabelle de Charrière'e misafirliğe gidip orada biraz kaldı. Bu misafirliklerin birinde İsabelle de Charrière ve Benjamin Constant birlikte karşılıklı mektuplaşma tarzında hazırlanmış olan bir roman yazdılar ve yayınladılar. Isabelle de Charrière Benjamin Constant ile karşılıklı mektup yazışmaya hayatının sonuna kadar devam etti. Isabelle de Charrière eserlerini Almancaya çevirip Almanca yayınlanması sağlayan Ludwig Ferdinand Huber ile de çok enteresan içerikli karşılıklı mektuplaşmaya da devam etti.
Eserleri
Eserlerinin konuları
Isabelle de Charriere romanlar, risaleler ve tiyatro oyunları yazıp yayınlamış ve müzik besteleri yapmıştır. Eserlerinin hazırlandığı en üretken dönem evlenip İsviçre Neuchâtel kantonunda bulunan Colombier'de yerleşip orada birkaç yıl yaşadıktan sonraki dönemdedir. Eserlerinde genellikle ele aldığı konular dinsel inanç ve bunlardan ortaya çıkartılmış olan prensiplere karşı duyduğu şüpheler, asalet ve asiller ve kadınların yetiştirilmesi ve eğitimi olmuştur.
İlk eseri Fransızca olarak hazırladığı "Le Noble (Asil Kişi)" adlı bir roman olup, bu 1762'de yayınlanmıştır. Bu roman asalet ve asilleri yeren bir hiciv eseri idi. Bu eser ilk yayınlanmasında yazarın gerçek ismi saklanmış olup eser anonim olarak yayınlanmıştır. Fakat çok geçmeden bu hiciv eserinin yazarının hüviyeti ortaya çıkartılmıştı . Bu durumda ailesi bu kitabın satışlarının durdurulmasını ve basılı olanların da kitap piyasasından çekilmesini sağlamıştır. Bu eseri takiben yine 1762'de "Portrait de Mll de Z., sous le nom de Zélide, fait par elle-même (Matmazel de Z.; Zelide Adını Kullanarak Hazırladığı Kendi Portresi)" adlı eserini yayınladı. Bu eserin konusunun kendisini tanıyanlar tarafından kendi hayatının bir portresi olduğu belirtmiştir. 1784'te de iki roman hazırlayıp yayınlattı: "Lettres neuchâteloises (Neuchatel'den mektuplar)" ve "Lettres de Mistress Henley publiée par son amie (Bir kadın arkadaşı tarafından yayınlanmış Bayan Henley'den Mektuplar)". Bu romanların ikisi de, sonraki eserlerinde de kendisinin tercih edip kullandığı bir yazım tarzı olan iki arkadaş arasında birbiri arkasından karşılıklı mektup yazışmaları şeklinde ve üslubunda idi. 1788'de Hollanda, Fransa ve İsviçre'deki politik durumları ele alan bir broşür şeklinde olan ilk risalesini yayınladı.
Fransız filozofu Jean-Jacques Rousseau'nun eserlerini çok beğendiği için o öldükten sonra Rousseau'nun hazırlamış olduğu "İtiraflar" adlı eserinin 1789'da basılıp yayınlamasında yardım ve destek sağladı, Tam bu sıralarda Roussseau hakkında kendi hazırladığı risaleleri de yazdı.
Bu sıralarda Fransız Devrimi ortaya çıktı ve Fransa'da yaşamış olan birçok soylu kişi devrimin monarşi ve yönetici sınıf olan asiller karşı olduğunu anlayıp Fransa'dan kaçtılar, Bu kaçan asillerin bazıları sığınmacı olarak Neuchatel'e geldiler. Madam de Charriere bu asil sığınmacıların bazılarıyla dostluklar kurdu ve onlara destek sağladı. Fakat diğer taraftan onların davranışlarını şiddetle tenkit eden risale şekilli eserler yayınladı. Bu eserlerinde sığınmacı asillerin Devrim'in gelişip gidişatından hiçbir şey öğrenmediklerini açıklamakta ve bu sığınmacı asilleri tekrar eski mutlak monarşi ve asiller idaresi dönemini geri getirmeye çalışmakla itham etmekteydi.
Bu dönemde müzik besteciliği ile de uğraştı. Birkaç müziksel eser için liberttolar yazıp besteler hazırladı. Ama bunların hepsi kaybolup günümüze ancak parçaları elimize geçebilmiştir. "Les Phéniciennes (Fenikeliler)" adını verdiği bir opera librettosu hazırlayıp bestelemesi için Mozart'a göndermiştir; ama buna hiçbir yanıt almadığı da bilinmektedir. Sonradan tüm eserlerini kapsayan 10 ciltlik "Œuvres complètes (Tüm Eserleri)" adı altında hazırlanan yayınin 10. cildinde bu bestelediği müzik eserlerınin notaları bulunmaktadır. Bu eserler bir yaylı çalgılar kuarteti için 6 minuet; 9 piyano sonatı ve 10 arya ve romans şarkısından oluşmaktadır.
Seçilmiş eserleri listesi
- Portrait de Mll de Z., sous le nom de Zélide, fait par elle-même (Madmezel de Z.; Zelide Adını Kullanarak Hazırladığı Kendi Portresi), 1762.
- Le Noble (Asıl Kişi), hikâyeler, 1763
- Lettres neuchâteloises (Neuchatel'den mektuplar), roman, 1784
- Lettres de Mistress Henley publiée par son amie (Bir kadın arkadaşı tarafından yayınlanmış Bayan Henley'den Mektuplar)., 1784
- Lettres écrites de Lausanne (Lozan'da yazılmış mektuplar), roman, 1785
- Calıste ou continuation de Lettres écrites de Lausanne (Caliste veya Lozan'da yazılmış mektupların devamı) 1787
- Bien-né. Nouvelles et anecdotes. Apologie de la flatterie (İyi Aileye Doğmuş. Haberler ve Şakalar. Pohpohlama İle Özür Dileme , 1788
- Courte réplique à l'auteur d'une longue réponse ; par Mme la Baronne de ... 1789
- Plainte et défense de Thérese Levasseur. 1789
- Lettre à M. Necker sur son administration (Yönetimi hakkında Bay Neckar'a mektup),
- L’émigré (Asıl Sığınmacı), üç sahnelik komedi., 1793
- Lettres trouvées dans des portefeuilles d’émigrés (Asıl sığınmacıların çantalarında bulunan mektuplar), 1793
- Trois femmes (Üç Kadın), roman, Leipzig, 1795 (Almanca edisyon) ; Londra, 1796 (Fransızca edisyon.).
- Honorine d’Userche : nouvelle de l’Abbé de La Tour (Honorine d’Userche, La Tour Manastırı'ndan haberler) 1795
- Sainte Anne (Azize Anne) 1799
- Sir Walter Finch et son fils William' (Sır Walter Finch ve oğlu William) 1806
Eserlerinin kritik edisyonları
- Œuvres complètes (Tüm Eserleri), Kritik edişyon. Hazırlayanlar:J-D. Candaux, C.P. Courtney, P. Dubois, S. Dubois, P. Thompson, J. Vercruysse, D.M. Wood. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1979-1984. 10 cilt 8190 sayfa.
- Hrsg. Magdalene Heuser (1997), "Die wiedergefundene Handschrift: Victoire ou la vertu sans bruit (Victoire veya gürültü çıkarmadan erdemlik)", .Kaynak: İnternationales Jahrbuch für Editionswissenschaft. Cilt:11, say.: 178-204.
- İlk hazırladığı yazıları, Hollanda arşivlerinde bulunan yeni eserler. Ed. Kees van Strien, Early writings. New material from Dutch archives. Leuven: Éditions Peeters, 2005. VI cilt-338 sayfa. [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ed. Guillemette Samson, J-D. Candaux, J. Vercruysse ve D. Wood. (2006) Correspondances et textes inédits (Haberleşmeler ve edite edilmemiş metinler) ,. Paris: Honoré Champion, 423 sayfa. .
Kaynakça
- Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Isabelle de Charrière" maddesi kaynaklıdır: [2] 11 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Bu madde kısmen Fransizca Wikipedia "Isabelle de Charrière" maddesi kaynaklıdır: [3] 27 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
Dış kaynaklar
- Erlat, Jale, (2001), "XVIII. Yüzyılda Bir Frankofon Isabelle de Charrière", , Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Cilt 18 No. 1 (Haziran/June), Say.: 1-13.
- Erlat, Jale ve Kasap, Özlem, (2011) Başlangıcından Günümüze Fransız Edebiyatında Kadın Yazarlar, Say.:118-124. Ankara: BilgeSu Yayıinevi
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Isabelle de Charrière ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Charriere.nl" isimli Madame de Charrière websitesi 7 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Felemenkçe) (Fransızca)
- "Belle-van-Zuylen.eu" websitesi Belle van Zuylen websitesi 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Felemenkçe) (Fransızca)
- "Belle-van-zuyten.eu" websitesinde 2007 yılına kadar, hazırlayan ismine göre bibliyografya veritabanı : http://www.belle-van-zuylen.eu/site-charriere/articles/biblsec.htm 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .]]
- "Belle-van-zuyten.eu" websitesinde 2007 yılından sonrası için yıl yıl ek bibliyografya veritabanı : [4] 1 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Belle-van-zuyten.eu" websitesinde Isabelle de Charrière'in müziksel besteleri listesi.[5]]]
- La Correspondance d'Isabelle de Charrière (in Dutch and French)
- Jale Erlat, XVIII. yüzyılda bir frankofon: Isabelle de Charriére 2001 22 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isabelle de Charriere Hollanda da gencliginde adi Belle de Zuylen Isvicre de evlilik adi Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken 20 Ekim 1740 Zuylen Șatosu Hollanda 27 Aralik 1805 Le Pontet Colombier Neuchatel Isvicre Bati Avrupa da Aydinlanma Cagi na bir kadin yazar olarak onemli katkida bulunan Hollanda asilli ama hazirladigi eserleri genellikle Fransizca olarak yazan yazar ve tiyatro oyun yazari ve klasik bati muzigi tarzinda muzik Yasadigi caglarda cemiyetdeki durum ve gelismeler uzerine ve politika uzerine ilgisini yoneltmis ve bu donemi ozellikle Fransiz Devrimi donemini gunumuz terimi ile bir feminist acisindan iyice yansitmistir Isabelle de CharriereIsabelle de Charriere portresi 1771 Ressam Dogum20 Ekim 1740 1740 10 20 Slot Zuylen Zuylen Șatosu HollandaOlum27 Aralik 1805 65 yasinda Le Pontet Colombier Neuchatel IsvicreTakma adlarBelle van Zuylen Belle de Zuylen Zelide Abbe de la TourMeslekYazar Sair Oyun Yazari BesteciMilliyetHollanda IsvicreEdebi akimAydinlanma CagiResmi sitehttp www belle van zuylen eu site charriere http www belle van zuylen euYasamiIsabelle de Charriere portresi 1777 Ressam Jens JuelIsabelle de Charriere portresi 1781 Isabelle de Charriere dogum ismi ile Isabelle van Tuyll van Serooskerken 20 Ekim 1740 ta Utrecht yakinlarinda bulunan Zuylen Satosu nda zengin bir Hollandali asil ailesinin kizi olarak dogdu Babasi Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken 1707 1776 ve annesi Jacoba Helena de Vicq 1724 1768 idi ve ailenin 7 evladindan en buyugu idi Onun yasadigi donemde Utrecht te hukuk tahsili yapan ve Iskoc asilli sonra Ingilizce edebiyatin taninmis yazari olan ve o zamanlar onunla evlenmege talip olan onun ailesini Felemenk in Yedi Eyaleti nde bulunan en eski asiller ailelerinin biri olarak ve onu gayet yuksek serveti olan bir Amsterdam li hanimefendi leydi olarak tasvir etmisti Aile kislarini Utrecht teki satolarinda gecirirlerdi Isabelle 10 yasinda iken 1750 de Cenevre gonderildi ve bu kente karadan giderken Fransa ve Isvicre de seyahat etti Isvicre de bir yil kaldi Fakat o yil sirf Fransizca konustugu icin Felemenkceyi unuttugu ve Hollanda ya dondugunde anadili olan Felemenkceyi yeniden ogrenmesi gerektigi bildirilmektedir Fakat bundan sonraki hayatinda olunceye kadar Fransizca tercih ettigi konusma ve yazma dili olmustur Isabelle renkli zekasi ile buyuk entelektuel meraklari ile ve sira disi fikirleri ile kucuk yastan itibaren kendini gosterdi Bu aldigi cok genis egitimde de gorulmektedir Ileri acik goruslu liberal tutumlu ailesi onun kendisinin istedigi konularda ozel ogretmenlerden ders alarak egitilmesini kabul etmisti Bu nedenle XVIII yuzyilin zengin genc kizlarina kiyasla Isabelle gayet genis alanlarda dersler ve egitim aldi Klasikleri okumustu Ana dili Felemekce ve iyi bildigi Fransizca yaninda Ingilizce Almanca Italyanca ve Latinceyi iyice ogrendi Bunun yaninda o caglarda hicbir genc kizin ogrenmedigi matematik konusunda bile dersler alip gunun matematik konulari hakkinda buyuk bilgi toplamisti Isabelle bu buyuk entelektuel merakini hayati boyunca devam ettirmis 1785 te 45 yasinda iken muzik alanina ilgisini cekmis zamanin taninmis Italyan bestecisi den muzik teorisi ve kompozisyon dersleri almis ve muzik besteleri hazirlamistir Bu genis egitiminin ilk meyvesi ve kendi hayat kariyerinin 22 yasinda iken attigi ilk adimi Fransizca olarak yazdigi ve 1762 de bastirilip yazar ismi sakli olarak yayinlanan La Noble Asil Kisi adli birbirine bagli hikayeler ihtiva eden kitap oldu Bir hiciv eseri olan kitabin ana temasi icinde bulundugu zenginler ve asiller sosyal cevresinin onyargili dusunce ve davranislarini alaya alarak ortaya cikartmakti Daha 14 yasinda iken Utrecht te bulunan Katolik Hristiyan olan Leh Kont Peter Donhoff a asik oldu Fakat Kont inanc mezhep ve yas ayriliklarinin gayet buyuk oldugu icin onun askini umursamadi Gayet buyuk hayal kirikligina ugrayan Isabelle 18 ay Utrecht ten uzak kaldi Sonra yasi biraz daha ilerledikce kendi ile evlenmek isteyen bircok talip erkek cikti ama ya kendisiyle konusmak isteyip gorusmeye gelmedikleri veya kendini onlardan daha ustun gordugu bahaneleri ile bu evlenme taliplerinin hepsini reddetti Evlenmeyi ailesinin ve cemiyetinin kadinlara ve kendisine baskisini azaltacagini dusundugu icin istemekteydi ama ayni zamanda bu izdivacain bir ask izdivaci olamasini cok arzu etmekte idi Sonunda kucuk kardesi Willem Rene nin 1763 1766 arasinda ozel ogretmenligini yapmis olan Charles Emmanuel de Charriere de Penthaz 1735 1808 ile 1771 de evlik yapti Bu tarihten sonra Isabelle de Charriere olarak anilmaya baslandi Isvicre de Neuchatel yakinlarindan bulunan Colombier de kocasinin buyukbabasi olan Beat Louis de Muralt tarafindan yaptirilmis bir malikane olan Le Pontet e yerlestiler Ayni malikanede kocasinin babasi Francois 1697 1780 ve evlenmemis gorumceleri Louise 1731 1810 ve Henriette 1740 1814 yasamakta idiler Isabelle de Charriere ve kocasi evlilik hayatlarinda uzun bir muddet Cenevre de ve Paris te de kaldilar Isabelle de Charriere bircok Avrupali entelektuel ile cok genis bir karsilikli mektuplasma agi icerisinde bulundu Bu mektuplasma agi icinde David Louis Constant d Hermenches James Boswell Benjamin Constant ve kendi yazdigi eserlerin Almancaya cevirveni Ludwig Ferdinand Huber bulunmaktaydi 1760 Isabelle de Charriere bir evli Isvicreli subay olan ve cemiyet icinde Don Juan olarak isim yapmis olan David Louis Constant d Hermenches 1722 1785 ile tanistirildi Once bu kisi ile hic iliski kurmaktan cekindi ise iki yil sonra bir diger karsilasma sonunda onunla gayet ozel ve konulari da iceren karsilikli mektuplasmaya gizli olarak basladi ve karsilikli gizli mektuplasma 15 yil kadar surdu Isabelle de Charriere in Constant d Hermenches a yazdigi mektuplar Isabelle de Charriere in katildigi mektuplasma agi icinde onun en onemli yazismalarini ihtiva etmektedir 1763 1764 te Iskoc asilli Ingilizce edebiyat yazari James Boswell Utrecht te hukuk dersleri almakta iken Isabelle ile Utrecht te ve Isabelle in ailesine ait olan Zuylen Satosu nda onunla bircok bulusma yapmisti Boswell Hollanda dan ayrilip Bati Avrupa nin onemli kulturel bolge ve sehirlerine yaptigi Grand Tur gezisi sirasinda ve bundan birkac yil sonraki donemde Isabelle ile duzenli karsilikli mektup yazismalarina devam etmistir Bu yazismalarin birinde Boswell kendinin ona asik olmadigini yazmis ve Isabelle ona karsilik olarak Seninle ayni fikirdeyim evlenip bir erkegin hakimiyeti altina girmek icin hic yetenegim bulunmuyor diye yanit vermistir 1766 Boswell Isabelle in kardesi ile Paris te gorustukten sonra Isabelle in babasina kizi ile sartli olarak evlenmek istedigini bildiren bir mektup yazmistir ama Isabelle in babasi istenilen sartlari uygun bulmadigi icin kizi icin boyle bir evliligi kabul edemiyecegini bildiren bir yanit vermistir 1786 da Isabelle de Charriere Paris te Constant d Hermenches in yegeni olan taninmis Fransiz yazar Benjamin Constant tanisti Benjamin Constant birkac kere Isvicre e Colombier de Isabelle de Charriere e misafirlige gidip orada biraz kaldi Bu misafirliklerin birinde Isabelle de Charriere ve Benjamin Constant birlikte karsilikli mektuplasma tarzinda hazirlanmis olan bir roman yazdilar ve yayinladilar Isabelle de Charriere Benjamin Constant ile karsilikli mektup yazismaya hayatinin sonuna kadar devam etti Isabelle de Charriere eserlerini Almancaya cevirip Almanca yayinlanmasi saglayan Ludwig Ferdinand Huber ile de cok enteresan icerikli karsilikli mektuplasmaya da devam etti EserleriEserlerinin konulari Isabelle de Charriere romanlar risaleler ve tiyatro oyunlari yazip yayinlamis ve muzik besteleri yapmistir Eserlerinin hazirlandigi en uretken donem evlenip Isvicre Neuchatel kantonunda bulunan Colombier de yerlesip orada birkac yil yasadiktan sonraki donemdedir Eserlerinde genellikle ele aldigi konular dinsel inanc ve bunlardan ortaya cikartilmis olan prensiplere karsi duydugu supheler asalet ve asiller ve kadinlarin yetistirilmesi ve egitimi olmustur Ilk eseri Fransizca olarak hazirladigi Le Noble Asil Kisi adli bir roman olup bu 1762 de yayinlanmistir Bu roman asalet ve asilleri yeren bir hiciv eseri idi Bu eser ilk yayinlanmasinda yazarin gercek ismi saklanmis olup eser anonim olarak yayinlanmistir Fakat cok gecmeden bu hiciv eserinin yazarinin huviyeti ortaya cikartilmisti Bu durumda ailesi bu kitabin satislarinin durdurulmasini ve basili olanlarin da kitap piyasasindan cekilmesini saglamistir Bu eseri takiben yine 1762 de Portrait de Mll de Z sous le nom de Zelide fait par elle meme Matmazel de Z Zelide Adini Kullanarak Hazirladigi Kendi Portresi adli eserini yayinladi Bu eserin konusunun kendisini taniyanlar tarafindan kendi hayatinin bir portresi oldugu belirtmistir 1784 te de iki roman hazirlayip yayinlatti Lettres neuchateloises Neuchatel den mektuplar ve Lettres de Mistress Henley publiee par son amie Bir kadin arkadasi tarafindan yayinlanmis Bayan Henley den Mektuplar Bu romanlarin ikisi de sonraki eserlerinde de kendisinin tercih edip kullandigi bir yazim tarzi olan iki arkadas arasinda birbiri arkasindan karsilikli mektup yazismalari seklinde ve uslubunda idi 1788 de Hollanda Fransa ve Isvicre deki politik durumlari ele alan bir brosur seklinde olan ilk risalesini yayinladi Fransiz filozofu Jean Jacques Rousseau nun eserlerini cok begendigi icin o oldukten sonra Rousseau nun hazirlamis oldugu Itiraflar adli eserinin 1789 da basilip yayinlamasinda yardim ve destek sagladi Tam bu siralarda Roussseau hakkinda kendi hazirladigi risaleleri de yazdi Bu siralarda Fransiz Devrimi ortaya cikti ve Fransa da yasamis olan bircok soylu kisi devrimin monarsi ve yonetici sinif olan asiller karsi oldugunu anlayip Fransa dan kactilar Bu kacan asillerin bazilari siginmaci olarak Neuchatel e geldiler Madam de Charriere bu asil siginmacilarin bazilariyla dostluklar kurdu ve onlara destek sagladi Fakat diger taraftan onlarin davranislarini siddetle tenkit eden risale sekilli eserler yayinladi Bu eserlerinde siginmaci asillerin Devrim in gelisip gidisatindan hicbir sey ogrenmediklerini aciklamakta ve bu siginmaci asilleri tekrar eski mutlak monarsi ve asiller idaresi donemini geri getirmeye calismakla itham etmekteydi Bu donemde muzik besteciligi ile de ugrasti Birkac muziksel eser icin liberttolar yazip besteler hazirladi Ama bunlarin hepsi kaybolup gunumuze ancak parcalari elimize gecebilmistir Les Pheniciennes Fenikeliler adini verdigi bir opera librettosu hazirlayip bestelemesi icin Mozart a gondermistir ama buna hicbir yanit almadigi da bilinmektedir Sonradan tum eserlerini kapsayan 10 ciltlik Œuvres completes Tum Eserleri adi altinda hazirlanan yayinin 10 cildinde bu besteledigi muzik eserlerinin notalari bulunmaktadir Bu eserler bir yayli calgilar kuarteti icin 6 minuet 9 piyano sonati ve 10 arya ve romans sarkisindan olusmaktadir Secilmis eserleri listesi Portrait de Mll de Z sous le nom de Zelide fait par elle meme Madmezel de Z Zelide Adini Kullanarak Hazirladigi Kendi Portresi 1762 Le Noble Asil Kisi hikayeler 1763 Lettres neuchateloises Neuchatel den mektuplar roman 1784 Lettres de Mistress Henley publiee par son amie Bir kadin arkadasi tarafindan yayinlanmis Bayan Henley den Mektuplar 1784 Lettres ecrites de Lausanne Lozan da yazilmis mektuplar roman 1785 Caliste ou continuation de Lettres ecrites de Lausanne Caliste veya Lozan da yazilmis mektuplarin devami 1787 Bien ne Nouvelles et anecdotes Apologie de la flatterie Iyi Aileye Dogmus Haberler ve Sakalar Pohpohlama Ile Ozur Dileme 1788 Courte replique a l auteur d une longue reponse par Mme la Baronne de 1789 Plainte et defense de Therese Levasseur 1789 Lettre a M Necker sur son administration Yonetimi hakkinda Bay Neckar a mektup L emigre Asil Siginmaci uc sahnelik komedi 1793 Lettres trouvees dans des portefeuilles d emigres Asil siginmacilarin cantalarinda bulunan mektuplar 1793 Trois femmes Uc Kadin roman Leipzig 1795 Almanca edisyon Londra 1796 Fransizca edisyon Honorine d Userche nouvelle de l Abbe de La Tour Honorine d Userche La Tour Manastiri ndan haberler 1795 Sainte Anne Azize Anne 1799 Sir Walter Finch et son fils William Sir Walter Finch ve oglu William 1806Eserlerinin kritik edisyonlari Œuvres completes Tum Eserleri Kritik edisyon Hazirlayanlar J D Candaux C P Courtney P Dubois S Dubois P Thompson J Vercruysse D M Wood Amsterdam G A van Oorschot 1979 1984 10 cilt 8190 sayfa Hrsg Magdalene Heuser 1997 Die wiedergefundene Handschrift Victoire ou la vertu sans bruit Victoire veya gurultu cikarmadan erdemlik Kaynak Internationales Jahrbuch fur Editionswissenschaft Cilt 11 say 178 204 Ilk hazirladigi yazilari Hollanda arsivlerinde bulunan yeni eserler Ed Kees van Strien Early writings New material from Dutch archives Leuven Editions Peeters 2005 VI cilt 338 sayfa 1 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ed Guillemette Samson J D Candaux J Vercruysse ve D Wood 2006 Correspondances et textes inedits Haberlesmeler ve edite edilmemis metinler Paris Honore Champion 423 sayfa ISBN 978 2 7453 1310 2 KaynakcaBu madde kismen Ingilizce Wikipedia Isabelle de Charriere maddesi kaynaklidir 2 11 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Bu madde kismen Fransizca Wikipedia Isabelle de Charriere maddesi kaynaklidir 3 27 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Fransizca Dis kaynaklarErlat Jale 2001 XVIII Yuzyilda Bir Frankofon Isabelle de Charriere Hacettepe Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi Cilt 18 No 1 Haziran June Say 1 13 Erlat Jale ve Kasap Ozlem 2011 Baslangicindan Gunumuze Fransiz Edebiyatinda Kadin Yazarlar Say 118 124 Ankara BilgeSu Yayiinevi ISBN 9789944795333Dis baglantilarWikimedia Commons ta Isabelle de Charriere ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Charriere nl isimli Madame de Charriere websitesi 7 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Felemenkce Fransizca Belle van Zuylen eu websitesi Belle van Zuylen websitesi 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Felemenkce Fransizca Belle van zuyten eu websitesinde 2007 yilina kadar hazirlayan ismine gore bibliyografya veritabani http www belle van zuylen eu site charriere articles biblsec htm 23 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Belle van zuyten eu websitesinde 2007 yilindan sonrasi icin yil yil ek bibliyografya veritabani 4 1 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Belle van zuyten eu websitesinde Isabelle de Charriere in muziksel besteleri listesi 5 La Correspondance d Isabelle de Charriere in Dutch and French Jale Erlat XVIII yuzyilda bir frankofon Isabelle de Charriere 2001 22 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde