Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Isparta, Türkiye'nin güneybatısında yer alan il. Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyindeki Göller Yöresi'nde bulunur.
| Isparta | |
|---|---|
 | |
 İlin Türkiye'deki konumu | |
 İl sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| Belde sayısı | 22 |
| Köy sayısı | 204 |
| İl merkezi | Isparta |
| İdare | |
| • Vali | Aydın Baruş |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 8946 km² |
| Rakım | 1049 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 418.780 |
| • Yoğunluk | 45/km² |
| • Kır | 124.750 |
| • Şehir | 294030 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 246 |
| İl plaka kodu | 32 |
Resmî site isparta.gov.tr isparta.bel.tr | |
Etimoloji
Antik Saparda/Sabarta adından türeyen kent adının Yunanistan'daki antik Sparta ile ilgisi açık değildir. Roma bölgesi Pisidia'nın parçası olarak Baris ismiyle anılan şehir, Arap kaynaklarında Saporda olarak karşımıza çıkar.
Coğrafya
Isparta, Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyindeki Göller Yöresi'nde bulunan Isparta; batıda Burdur, kuzeyde Afyonkarahisar, doğuda Konya, güneyde ise Antalya ile çevrilidir.
Bitki örtüsü
Isparta ili topraklarının yaklaşık %40'ı orman ve fundalıklarla kaplıdır. %20'si çayır ve mera, %16'sı ekili ve dikili araziler, %24'ü ise tarıma elverişli olmayan çıplak kaya, molozluklar ve göller bölgesi olması sebebiyle su yüzeylerinden oluşur. Ekime elverişli toprakların büyük kısmında gül yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Millî parklar
Göller
Barajlar
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri)
Isparta ili nüfusu: 449.777'dir. Bu nüfusun %80,26'sı şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 8.946 km2'dir. İlde km2'ye 50 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkezde 351'dir.) İlde yıllık nüfus %0,99 oranında artmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Keçiborlu (%5,73)- Yenişarbademli (-%6,03)
06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 13 ilçe, 22 belediye, bu belediyelerde 217 mahalle ve ayrıca 204 köy vardır.
| 2023 yılı sonunda Isparta ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
| İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Fark | Nüfus Artışı % | Belediye Sayısı | Mahalle Sayısı | Köy Sayısı | Köy Nüfusu | Şehir nüfusu | Şehirde oturan % | Alanı km2 | km2'ye düşen kişi |
| Aksu | 4.131 | 4.135 | 4 | 0,10 | 1 | 9 | 13 | 2.377 | 1.758 | 42,52 | 544 | 8 |
| Atabey | 5.970 | 6.103 | 133 | 2,20 | 1 | 9 | 5 | 1.366 | 4.737 | 77,62 | 223 | 27 |
| Eğirdir | 30.854 | 30.988 | 134 | 0,43 | 2 | 28 | 29 | 11.747 | 19.241 | 62,09 | 1315 | 24 |
| Gelendost | 14.678 | 14.471 | -207 | -1,42 | 1 | 10 | 13 | 9.144 | 5.327 | 36,81 | 610 | 24 |
| Gönen | 6.883 | 7.094 | 211 | 3,02 | 2 | 10 | 5 | 1.815 | 5.279 | 74,41 | 285 | 25 |
| Keçiborlu | 13.830 | 14.646 | 816 | 5,73 | 2 | 16 | 14 | 4.880 | 9.766 | 66,68 | 494 | 30 |
| Merkez | 268.595 | 271.396 | 2.801 | 1,04 | 3 | 50 | 20 | 14.739 | 256.657 | 94,57 | 773 | 351 |
| Senirkent | 10.720 | 11.196 | 476 | 4,35 | 2 | 7 | 7 | 2.730 | 8.466 | 75,62 | 521 | 21 |
| Sütçüler | 9.869 | 10.143 | 274 | 2,74 | 1 | 16 | 30 | 7.605 | 2.538 | 25,02 | 1235 | 8 |
| Şarkikaraağaç | 24.660 | 24.990 | 330 | 1,33 | 3 | 15 | 26 | 9.730 | 15.260 | 61,06 | 1068 | 23 |
| Uluborlu | 6.554 | 6.426 | -128 | -1,97 | 1 | 11 | 4 | 952 | 5.474 | 85,19 | 240 | 27 |
| Yalvaç | 45.931 | 45.694 | -237 | -0,52 | 2 | 32 | 37 | 21.408 | 24.286 | 53,15 | 1402 | 33 |
| Yenişarbademli | 2.650 | 2.495 | -155 | -6,03 | 1 | 4 | 1 | 313 | 2.182 | 87,45 | 237 | 11 |
| Isparta | 445.325 | 449.777 | 4.452 | 0,99 | 22 | 217 | 204 | 88.806 | 360.971 | 80,26 | 8947 | 50 |
İlin yıllara göre nüfusları
| Isparta il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1927 | 144.437 | 44 | %25 36.711 107.726 %75 | |
| 1935 | 166.441 | 47 | %15  | %25 41.133 125.308 %75 |
| 1940 | 171.751 | 49 | %3 | %25 42.511 129.240 %75 |
| 1945 | 172.543 | 48 | %0 | %24 41.342 131.201 %76 |
| 1950 | 186.316 | 49 | %8 | %25 46.129 140.187 %75 |
| 1955 | 212.080 | 51 | %14 | %32 66.864 145.216 %68 |
| 1960 | 242.352 | 51 | %14 | %35 84.437 157.915 %65 |
| 1965 | 266.240 | 49 | %10 | %36 96.551 169.689 %64 |
| 1970 | 300.029 | 50 | %13 | %38 114.296 185.733 %62 |
| 1975 | 322.685 | 50 | %8 | %41 132.240 190.445 %59 |
| 1980 | 350.116 | 50 | %9 | %45 158.251 191.865 %55 |
| 1985 | 382.844 | 49 | %9 | %48 183.298 199.546 %52 |
| 1990 | 434.771 | 44 | %14 | %53 229.574 205.197 %47 |
| 2000 | 513.681 | 42 | %18 | %59 301.561 212.120 %41 |
| 2007 | 419.845 | 44 | %18  | %65 274.204 145.641 %35 |
| 2008 | 407.463 | 46 | %3 | %65 264.855 142.608 %35 |
| 2009 | 420.796 | 46 | %3 | %67 280.154 140.642 %33 |
| 2010 | 448.298 | 44 | %7 | %69 311.064 137.234 %31 |
| 2011 | 411.245 | 47 | %8 | %67 277.327 133.918 %33 |
| 2012 | 416.663 | 46 | %1 | %68 283.459 133.204 %32 |
| 2013 | 417.774 | 46 | %0 | %69 289.203 128.571 %31 |
| 2014 | 418.780 | 46 | %0 | %70 294.030 124.750 %30 |
| 2015 | 421.766 | 45 | %1 | %71 300.255 121.511 %29 |
| 2016 | 427.324 | 45 | %1 | %72 307.162 120.162 %28 |
| 2017 | 433.830 | 45 | %2 | %73 315.533 118.297 %27 |
| 2018 | 441.412 | 45 | %2 | %73 322.023 119.389 %27 |
| 2019 | 444.914 | 45 | %1 | %74 328.678 116.236 %26 |
| 2020 | 440.304 | 45 | %1 | %74 324.279 116.025 %26 |
| 2021 | 445.678 | 45 | %1 | %75 332.088 113.590 %25 |
| 2022 | 445.325 | 45 | %0 | |
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Isparta Valisi, 1968-Edirne doğumlu Aydın BARUŞ’dur. 12.5.2022/209 sayılı kararla Malatya Valisi iken atanmıştır.
Isparta Belediye Başkanı, 1962-Isparta/Aksu doğumlu Şükrü Başdeğirmen(AK PARTİ), 31 Mart 2024 seçimlerinde %41,92 oy oranıyla seçilmiştir.
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Isparta İl Genel Meclisi üye sayısı, 26 AK PARTİ, 1 CHP, 5 MHP ve 2 İYİ P. olmak üzere 34’dür. Isparta Belediye meclisi ise 15 AK PARTİ, 8 MHP ve 8 İYİ P. olmak üzere 31 üyeden oluşur.
2023 Genel seçimleri sonucu, Isparta'yı temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Mehmet Uğur Gökgöz, Osman Zabun), CHP'den 1 milletvekili (Hikmet Yalım Halıcı) ve MHP'den 1 milletvekili (Hasan Basri Sönmez) seçilmiştir.
Ekonomi
Ekonomi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. 2001 yılı itibarıyla ildeki iktisadi faaliyetlerin %25'i tarım, %24'ü çiftçilik ve hayvancılık, %17'si devlet hizmetleri, %16'sı ulaştırma-haberleşme, %14'ü ticaret, %13'ü sanayi, %12'si imalat sanayinden oluşmaktadır.
Eğitim
Isparta'da ilk ve orta düzeyde özel ve devlete bağlı birçok eğitim kurumu hizmet vermektedir. Bunun yanı sıra Süleyman Demirel Üniversitesi de 1992 yılından bu yana hizmet vermektedir. Üniversite bünyesinde Hukuk Fakültesi, Tıp Fakültesi, Mimarlık-Mühendislik Fakültesi, Fen-Edebiyat Fakültesi gibi birçok bölüm bulunmaktadır. Kentte 77.252 Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencisi bulunmaktadır. 2018 yılında Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ilin 2. Üniversitesi olarak kurulmuştur.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun Ocak 2016'da açıkladığı İllerde Yaşam Endeksi'nde yaşam kalitesinde birinci,eğitimde ikinci sırada yer aldı.
Konum
| Konum Bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş Yılı | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km | Ulaşan Yollar |
| Isparta Merkez | 773 | 1.058 |  -01,  -09,  | |||
| Aksu | 1987 | Eğirdir | 544 | 1.223 | 60 | -09 (Eğirdir)=> => |
| Atabey | 1960 | Merkez | 223 | 1.042 | 21 | -09=> |
| Eğirdir | Cumh.önce | 1.315 | 926 | 34 | -09, ,  | |
| Gelendost | 1954 | Şarkikaraağaç | 610 | 952 | 79 | -10 |
| Gönen | 1990 | Merkez | 285 | 1.040 | 23 | -01=> |
| Keçiborlu | 1948 | Merkez | 494 | 1.004 | 39 |  -11 |
| Senirkent | 1952 | Uluborlu | 521 | 961 | 75 |  -06 |
| Sütçüler | 1938 | Eğirdir | 1.235 | 992 | 100 | -09 (Eğirdir)=> |
| Şarkikaraağaç | Cumh.önce | 1.068 | 1.169 | 118 |  -06 | |
| Uluborlu | Cumh.önce | 240 | 1.054 | 64 | -06 | |
| Yalvaç | Cumh.önce | 1.402 | 1.103 | 105 | -07 | |
| Yenişarbademli | 1990 | Şarkikaraağaç | 237 | 1.181 | 169 | -06 (Şarkikaraağaç)=> |
| ISPARTA | Cumh.önce | 8.946 | ||||
Spor
Isparta'nın profesyonel liglerde (futbol, basketbol, voleybol, hentbol) bulunan tek takımı Isparta 32 SK, 2021-2022 sezonu itibari ile 2. Lig'de mücadele etmektedir. Takım maçlarını 10.000 kişilik Isparta Atatürk Şehir Stadyumu'nda oynamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c . 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2012.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ "yerelnet.org.tr, Isparta Yüzölçümü,, Erişim:5 Nisan 2020". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ . nisanyanmap.com (İngilizce). 31 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2021.
- ^ Encyclopaedia of Islam, Second Edition, section "Isparta", Flemming, B.
- ^ Anatolian Studies. Volume 9. 1959. Notes and Inscriptions from Pisidia, Part 1, page 74, by G. E. Bean
- ^ (PDF). Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h
- "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Isparta Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Isparta Nüfusu". nufusune.com.
- "Isparta Nüfusu". nufusubu.com.
- ^ . 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/202205121-1.pdf 12 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ . 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ . 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "İller itibarı ile iktisadi faaliyet kollarına göre Gayri Safi Yurt içi Hasıla". Türkiye İstatistik Kurumu. 2001. Erişim tarihi: 25 Nisan 2010.[]
- ^ [1] 31 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2016 Isparta SDÜ öğrenci sayısı
- ^ "TÜİK'e göre yaşam kalitesi en yüksek il Isparta!". 24 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Radikal. 22 Ocak 2016. En son 24 Ocak 2016 tarihinde erişildi.
- ^ "Eğitimde en iyi il belli oldu!". 24 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Radikal. 23 Ocak 2016. En son 24 Ocak 2016 tarihinde erişildi.
- ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
- ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Isparta (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Isparta Valiliği resmi web sitesi 10 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 5 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isparta Turkiye nin guneybatisinda yer alan il Akdeniz Bolgesi nin kuzeyindeki Goller Yoresi nde bulunur IspartaIlIlin Turkiye deki konumuIl sinirlari haritasiUlkeTurkiyeBelde sayisi22Koy sayisi204Il merkeziIspartaIdare ValiAydin BarusYuzolcumu Toplam8946 km Rakim1049 mNufus Toplam418 780 Yogunluk45 km Kir124 750 Sehir294030Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu246Il plaka kodu32Resmi site isparta gov tr isparta bel trEtimolojiAntik Saparda Sabarta adindan tureyen kent adinin Yunanistan daki antik Sparta ile ilgisi acik degildir Roma bolgesi Pisidia nin parcasi olarak Baris ismiyle anilan sehir Arap kaynaklarinda Saporda olarak karsimiza cikar CografyaBarla Dagi ile onunde konumlanan Egirdir Golu Mayis 1997 Isparta Akdeniz Bolgesi nin kuzeyindeki Goller Yoresi nde bulunan Isparta batida Burdur kuzeyde Afyonkarahisar doguda Konya guneyde ise Antalya ile cevrilidir Bitki ortusu Isparta ili topraklarinin yaklasik 40 i orman ve fundaliklarla kaplidir 20 si cayir ve mera 16 si ekili ve dikili araziler 24 u ise tarima elverisli olmayan ciplak kaya molozluklar ve goller bolgesi olmasi sebebiyle su yuzeylerinden olusur Ekime elverisli topraklarin buyuk kisminda gul yetistiriciligi yapilmaktadir Milli parklar Kizildag Milli Parki Kovada Golu Milli ParkiGoller Egirdir Golu Golcuk Golu Kovada Golu Beysehir Golu Burdur GoluBarajlar Uluborlu Baraji Yalvac Baraji Sorgun Baraji Karacaoren BarajiNufusGuncel Nufus Degerleri TUIK 6 Subat 2024 verileri Isparta ili nufusu 449 777 dir Bu nufusun 80 26 si sehirlerde yasamaktadir 2023 sonu Ilin yuzolcumu 8 946 km2 dir Ilde km2 ye 50 kisi dusmektedir Bu sayi Merkezde 351 dir Ilde yillik nufus 0 99 oraninda artmistir Nufus artis orani en yuksek ve en dusuk ilceler Keciborlu 5 73 Yenisarbademli 6 03 06 Subat 2024 TUIK verilerine gore merkez ilceyle beraber 13 ilce 22 belediye bu belediyelerde 217 mahalle ve ayrica 204 koy vardir 2023 yili sonunda Isparta ili ve ilcelerinin yerlesim yeri ve nufusla ilgili sayisal bilgileriIlce Nufus 2022 Nufus 2023 Fark Nufus Artisi Belediye Sayisi Mahalle Sayisi Koy Sayisi Koy Nufusu Sehir nufusu Sehirde oturan Alani km2 km2 ye dusen kisiAksu 4 131 4 135 4 0 10 1 9 13 2 377 1 758 42 52 544 8Atabey 5 970 6 103 133 2 20 1 9 5 1 366 4 737 77 62 223 27Egirdir 30 854 30 988 134 0 43 2 28 29 11 747 19 241 62 09 1315 24Gelendost 14 678 14 471 207 1 42 1 10 13 9 144 5 327 36 81 610 24Gonen 6 883 7 094 211 3 02 2 10 5 1 815 5 279 74 41 285 25Keciborlu 13 830 14 646 816 5 73 2 16 14 4 880 9 766 66 68 494 30Merkez 268 595 271 396 2 801 1 04 3 50 20 14 739 256 657 94 57 773 351Senirkent 10 720 11 196 476 4 35 2 7 7 2 730 8 466 75 62 521 21Sutculer 9 869 10 143 274 2 74 1 16 30 7 605 2 538 25 02 1235 8Sarkikaraagac 24 660 24 990 330 1 33 3 15 26 9 730 15 260 61 06 1068 23Uluborlu 6 554 6 426 128 1 97 1 11 4 952 5 474 85 19 240 27Yalvac 45 931 45 694 237 0 52 2 32 37 21 408 24 286 53 15 1402 33Yenisarbademli 2 650 2 495 155 6 03 1 4 1 313 2 182 87 45 237 11Isparta 445 325 449 777 4 452 0 99 22 217 204 88 806 360 971 80 26 8947 50Ilin yillara gore nufuslari Isparta il nufus bilgileriYil Toplam Sira Fark Sehir Kir1927 144 437 44 25 36 711107 726 75 1935 166 441 47 15 25 41 133125 308 75 1940 171 751 49 3 25 42 511129 240 75 1945 172 543 48 0 24 41 342131 201 76 1950 186 316 49 8 25 46 129140 187 75 1955 212 080 51 14 32 66 864145 216 68 1960 242 352 51 14 35 84 437157 915 65 1965 266 240 49 10 36 96 551169 689 64 1970 300 029 50 13 38 114 296185 733 62 1975 322 685 50 8 41 132 240190 445 59 1980 350 116 50 9 45 158 251191 865 55 1985 382 844 49 9 48 183 298199 546 52 1990 434 771 44 14 53 229 574205 197 47 2000 513 681 42 18 59 301 561212 120 41 2007 419 845 44 18 65 274 204145 641 35 2008 407 463 46 3 65 264 855142 608 35 2009 420 796 46 3 67 280 154140 642 33 2010 448 298 44 7 69 311 064137 234 31 2011 411 245 47 8 67 277 327133 918 33 2012 416 663 46 1 68 283 459133 204 32 2013 417 774 46 0 69 289 203128 571 31 2014 418 780 46 0 70 294 030124 750 30 2015 421 766 45 1 71 300 255121 511 29 2016 427 324 45 1 72 307 162120 162 28 2017 433 830 45 2 73 315 533118 297 27 2018 441 412 45 2 73 322 023119 389 27 2019 444 914 45 1 74 328 678116 236 26 2020 440 304 45 1 74 324 279116 025 26 2021 445 678 45 1 75 332 088113 590 25 2022 445 325 45 0YonetimIsparta nin ilceleri Illerde protokolde ilk sirada yer alan Vali merkezi yonetimi temsil eder ve Cumhurbaskani tarafindan atanir Buyuksehir disindaki illerde yerel yonetim sehirler duzeyindedir Belediye Baskani belediye sinirlari icinde kalan secmenin oy coklugu ile secilir Ayni secmen Ilce Belediye Meclisi icin de oy kullanarak ilcelerin belediye meclislerini olusturur Ildeki butun secmenler ayrica il genel meclisi icin de oy kullanarak Il Genel Meclisinin olusumunu saglarlar Il genel meclisi ve belediye meclisi uyelikleri icin yapilan secimlerde onda birlik baraj uygulamali nispi temsil sistemi belediye baskanligi seciminde ise cogunluk sistemi uygulanir Il genel meclisi ve belediye meclisi uye sayilari ilce nufusuna gore kontenjandan kalan sayilarin partilere dagilimi ise D Hondt Sistemine gore belirlenir Kanun 2972 Madde 23 Il Genel Meclisi Il Ozel Idaresinin karar organidir baskanini uyeleri arasindan gizli oyla secer Ayrica Il Genel Meclisi kendi icinden gizli oyla bir yil gorev yapacak 5 kisilik Il Encumenini secer Merkezi yonetim Vali ve Il Mudurlerinden olusur Il Ozel Idaresi Il Genel Meclisi ve Il Encumeni secilmislerden olusur ancak Vali baskanliginda gorev yapar Yerel yonetim ise belediye baskanlari ve belediye meclislerinden olusur Isparta Valisi 1968 Edirne dogumlu Aydin BARUS dur 12 5 2022 209 sayili kararla Malatya Valisi iken atanmistir Isparta Belediye Baskani 1962 Isparta Aksu dogumlu Sukru Basdegirmen AK PARTI 31 Mart 2024 secimlerinde 41 92 oy oraniyla secilmistir 2019 Turkiye yerel secimleri sonuclarina gore Isparta Il Genel Meclisi uye sayisi 26 AK PARTI 1 CHP 5 MHP ve 2 IYI P olmak uzere 34 dur Isparta Belediye meclisi ise 15 AK PARTI 8 MHP ve 8 IYI P olmak uzere 31 uyeden olusur 2023 Genel secimleri sonucu Isparta yi temsilen TBMM e AKP den 2 milletvekili Mehmet Ugur Gokgoz Osman Zabun CHP den 1 milletvekili Hikmet Yalim Halici ve MHP den 1 milletvekili Hasan Basri Sonmez secilmistir EkonomiEkonomi tarim ve hayvanciliga dayalidir 2001 yili itibariyla ildeki iktisadi faaliyetlerin 25 i tarim 24 u ciftcilik ve hayvancilik 17 si devlet hizmetleri 16 si ulastirma haberlesme 14 u ticaret 13 u sanayi 12 si imalat sanayinden olusmaktadir EgitimIsparta da ilk ve orta duzeyde ozel ve devlete bagli bircok egitim kurumu hizmet vermektedir Bunun yani sira Suleyman Demirel Universitesi de 1992 yilindan bu yana hizmet vermektedir Universite bunyesinde Hukuk Fakultesi Tip Fakultesi Mimarlik Muhendislik Fakultesi Fen Edebiyat Fakultesi gibi bircok bolum bulunmaktadir Kentte 77 252 Suleyman Demirel Universitesi ogrencisi bulunmaktadir 2018 yilinda Isparta Uygulamali Bilimler Universitesi ilin 2 Universitesi olarak kurulmustur Turkiye Istatistik Kurumu nun Ocak 2016 da acikladigi Illerde Yasam Endeksi nde yasam kalitesinde birinci egitimde ikinci sirada yer aldi KonumKonum BilgileriIlce Kurulus Yili Onceden bagli oldugu ilce Alani km Rakim mt Merkeze km Ulasan YollarIsparta Merkez 773 1 058 01 09 Aksu 1987 Egirdir 544 1 223 60 09 Egirdir gt gt Atabey 1960 Merkez 223 1 042 21 09 gt Egirdir Cumh once 1 315 926 34 09 Gelendost 1954 Sarkikaraagac 610 952 79 10Gonen 1990 Merkez 285 1 040 23 01 gt Keciborlu 1948 Merkez 494 1 004 39 11Senirkent 1952 Uluborlu 521 961 75 06Sutculer 1938 Egirdir 1 235 992 100 09 Egirdir gt Sarkikaraagac Cumh once 1 068 1 169 118 06Uluborlu Cumh once 240 1 054 64 06Yalvac Cumh once 1 402 1 103 105 07Yenisarbademli 1990 Sarkikaraagac 237 1 181 169 06 Sarkikaraagac gt ISPARTA Cumh once 8 946SporIsparta nin profesyonel liglerde futbol basketbol voleybol hentbol bulunan tek takimi Isparta 32 SK 2021 2022 sezonu itibari ile 2 Lig de mucadele etmektedir Takim maclarini 10 000 kisilik Isparta Ataturk Sehir Stadyumu nda oynamaktadir Ayrica bakinizIsparta milletvekilleri Isparta ilindeki yerlesim yerleri listesiKaynakca a b c 1 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2012 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 yerelnet org tr Isparta Yuzolcumu Erisim 5 Nisan 2020 13 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2020 Arsivlenmis kopya PDF 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 nisanyanmap com Ingilizce 31 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2021 Encyclopaedia of Islam Second Edition section Isparta Flemming B Anatolian Studies Volume 9 1959 Notes and Inscriptions from Pisidia Part 1 page 74 by G E Bean PDF Suleyman Demirel Universitesi Tip Fakultesi 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2010 Arsivlenmis kopya 21 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2024 Arsivlenmis kopya PDF 19 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Fasikul I Mufassal Neticeler Icmal Tablolari PDF 28 Tesrinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2021 PDF 20 Ilktesrin 1935 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 20 Ilktesrin 1940 Genel Nufus Sayimi DIE 20 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2016 PDF 21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayimi DIE 2 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2021 PDF 23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayimi DIE 15 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2021 1965 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1970 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1975 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1980 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1985 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 1990 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2000 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2007 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2008 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2009 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2010 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2011 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 3 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2012 2012 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 20 Subat 2013 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 8 Mart 2013 2013 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 15 Subat 2014 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2014 2014 genel nufus sayimi verileri Turkiye Istatistik Kurumu 10 Subat 2015 tarihinde kaynagindan html arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2015 a b c d e f g h Adrese Dayali Nufus Kayit Sistemi Sonuclari html Dogrudan bir kaynak olmayip ilgili veriye ulasmak icin sorgulama yapilmalidir Turkiye Istatistik Kurumu Erisim tarihi 13 Nisan 2016 Isparta Nufusu nufusu com Erisim tarihi 5 Subat 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Isparta Nufusu nufusune com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Isparta Nufusu nufusubu com Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link 5 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 PDF 18 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 https www resmigazete gov tr eskiler 2022 05 202205121 1 pdf 12 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde yalin URL Arsivlenmis kopya 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 18 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2020 1 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 2 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Haziran 2020 Iller itibari ile iktisadi faaliyet kollarina gore Gayri Safi Yurt ici Hasila Turkiye Istatistik Kurumu 2001 Erisim tarihi 25 Nisan 2010 olu kirik baglanti 1 31 Mayis 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2016 Isparta SDU ogrenci sayisi TUIK e gore yasam kalitesi en yuksek il Isparta 24 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal 22 Ocak 2016 En son 24 Ocak 2016 tarihinde erisildi Egitimde en iyi il belli oldu 24 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal 23 Ocak 2016 En son 24 Ocak 2016 tarihinde erisildi Icisleri Bakanligi Iller Idaresi Genel Mudurlugu a b Karayollari Genel MudurluguDis baglantilarWikimedia Commons ta Isparta il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Isparta Valiligi resmi web sitesi 10 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Isparta Il Kultur ve Turizm Mudurlugu 5 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde