Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin listelenen bazıları olmayabilir. (Şubat 2017) () |
John Maxwell Coetzee (d. 9 Şubat 1940), Güney Afrikalı–Avustralyalı romancı, deneme yazarı, dilbilimci, çevirmen ve 2003 Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir. İngilizce dilinde en çok eleştirmenlerce beğenilen ve dekore edilmiş yazarlardan biridir. Booker Ödülü (iki kez), CNA Ödülü (üç kez), Kudüs Ödülü, Prix Femina étranger ve Irish Times Uluslararası Kurgu Ödülü'nü kazandı ve bir dizi başka ödül ve onursal doktora derecesine sahip oldu.Coetzee 2002 yılında Avustralya'ya taşındı ve 2006 yılında Avustralya vatandaşı oldu. Adelaide'de yaşıyor.
İlk yılları ve Eğitimi
Coetzee Cape Town'da doğdu. Babası avukat, annesi ise öğretmendi. Ailesi 17. yüzyılda ülkeye gelen ilk Hollandalı göçmenlerdendir.
İlk yıllarını Cape Town ve Worcester'da geçirdi. Bu dönemi 1997 yılında yayınlanan kitabı Boyhood'da anlatır.
Coetzee, 9 Şubat 1940'ta Afrikalı bir ailenin çocuğu olarak Cape Town, Cape Eyaleti, Güney Afrika Birliği'nde doğdu. Babası Zacharias Coetzee (1912-1988), ara sıra avukat ve devlet çalışanı ve annesi Vera Coetzee (kızlık soyadı Wehmeyer; 1904-1986), bir okul öğretmeniydi. Aile çoğunlukla evde İngilizce konuşuyordu, ancak John Afrikalıları diğer akrabalarıyla konuştu. Babası tarafından 17. yüzyıldan kalma Hollandalı göçmenlerden Güney Afrika'ya, annesi aracılığıyla Hollandalı, Alman ve Polonyalı göçmenlerden gelmektedir.
Coetzee hayatının çoğunu Cape Town'da ve kurgusallaştırılmış anı kitabı Boyhood'da (1997) anlatıldığı gibi Cape Eyaletindeki (günümüzdeki Western Cape) bir kasaba olan Worcester'da geçirdi. Babası hükûmet işini kaybettikten sonra ailesi sekiz yaşındayken Worcester'a taşındı. Cape Town banliyösü Rondebosch'ta bir Katolik okulu olan St. Joseph's College'a devam etti, daha sonra Cape Town Üniversitesi'nde matematik ve İngilizce eğitimi aldı ve 1960'ta İngilizce onur derecesiyle Lisans derecesini ve 1961'de matematik onur derecesiyle Lisans derecesini aldı.
Akademik ve Edebi kariyeri
Londra
1962'de Birleşik Krallık'a taşınan Coetzee, 1965'e kadar Londra'da IBM ve Bracknell'de ICT (Uluslararası Bilgisayarlar ve Tablolayıcılar) için bilgisayar programcısı olarak çalıştı. 1963'te Cape Town Üniversitesi, "Romanlara Özel Atıfta Bulunan Ford Madox Ford'un Eserleri" (1963) tezi için ona Yüksek Lisans derecesi verdi. Coetzee'nin İngiltere'deki deneyimleri daha sonra kurgusallaştırılmış anılarının ikinci cildi olan Youth adlı kitabında (2002) anlatıldı.
Amerika Birleşik Devletleri
1965'te Coetzee, 1969'da doktorasını alarak Fulbright Programında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Austin'deki Texas Üniversitesi'ne gitti. Doktora tezi, Samuel Beckett'in İngilizce düzyazısının bilgisayar destekli üslup analiziydi. 1968'de Coetzee, Buffalo'daki New York Eyalet Üniversitesi'nde İngiliz edebiyatı öğretmeye başladı ve 1971'e kadar burada kaldı. Buffalo'da ilk romanı Dusklands'a başladı.1968'in başından beri Coetzee, kısmen Vietnam'daki savaşa karşı protestolara katılımı nedeniyle nihayet başarısız olan bir süreç olan ABD'de daimi ikamet istedi. 1970 Yılının Mart ayında üniversitenin Hayes Salonu'nu işgal eden 45 öğretim üyesinden biriydi ve suç işlemekten tutuklandı. Aleyhlerindeki suçlamalar 1971'de düşürüldü.
Cape Town Üniversitesi
1972'de Coetzee Güney Afrika'ya döndü ve Cape Town Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne öğretim görevlisi olarak atandı. 1984 Yılında Genel Edebiyat Profesörü olmadan önce kıdemli öğretim görevlisi ve doçentliğe terfi etti. 1994'te Coetzee İngilizce olarak Arderne Profesörü oldu ve 1999'da Beşeri Bilimler Fakültesi'nde Seçkin Profesör olarak atandı. 2002 Yılında emekli olduktan sonra emekli statüsü aldı. 2003 Yılına kadar Chicago Üniversitesi'nde Sosyal Düşünce Komitesi'nde görev yaptı.
Adelaide
Avustralya'nın Adelaide kentine taşındıktan sonra Coetzee, ortağı Dorothy Driver'ın akademisyen olduğu Adelaide Üniversitesi İngilizce Bölümü'nde onursal araştırma görevlisi oldu. Mayıs 2019 itibarıyla Coetzee, okulda İngilizce ve Yaratıcı Yazarlık alanında Edebiyat Profesörü ve Misafir Araştırma Görevlisi olarak Şoför olarak listelenmiştir.
Ödüller, Tanınma & Görünüşler
1983 ve 1999 Booker Ödülü
Coetzee, Booker Ödülü'ne iki kez layık görülen ilk yazardı: 1983'te Michael K'nın Yaşamı ve Zamanları ve 1999'da Rezalet için. 2020 itibarıyla, diğer dört yazar bunu başardı: J.G. Farrell, Peter Carey, Hilary Mantel ve Margaret Atwood. 2009 Uzun listesinde yer alan Summertime, Coetzee'ye benzeri görülmemiş bir üçüncü Booker Ödülü kazandıran erken bir favoriydi. Kısa listeye girdi, ancak bahisçilerin en sevdiği Wolf Hall'a Mantel tarafından yenildi. Coetzee ayrıca 2003'te Elizabeth Costello ve 2005'te Slow Man için uzun listeye alındı. 2013 Romanı İsa'nın Çocukluğu'nun devamı olan İsa'nın Okul günleri, 2016 Booker Ödülü'ne aday gösterildi.
2003, Nobel Edebiyat Ödülü
2 Ekim 2003'te İsveç Akademisi başkanı Horace Engdahl, Coetzee'nin o yılki Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldüğünü açıkladı ve onu onurlandırılan dördüncü Afrikalı yazar ve Nadine Gordimer'den sonra ikinci Güney Afrikalı yaptı. Ödülü verirken İsveç Akademisi, Coetzee'nin "sayısız kılıkta yabancının şaşırtıcı katılımını tasvir ettiğini" belirtti. Ödül için yapılan basın açıklamasında, çalışmalarının ahlaki niteliğine odaklanırken "iyi hazırlanmış kompozisyonu, hamile diyaloğu ve analitik parlaklığı" da yer aldı. Ödül töreni 10 Aralık 2003 tarihinde Stockholm'de yapıldı.
Diğer Ödüller ve Tanınma
Coetzee, Güney Afrika'nın CNA Ödülü'nü üç kez kazandı. Barbarları Beklemesi hem James Tait Black Memorial Ödülü'nü hem de Geoffrey Faber Memorial Ödülü'nü aldı, Demir Çağı Yılın Sunday Express Kitabı Ödülü'ne layık görüldü ve Petersburg Ustası 1995'te Irish Times Uluslararası Kurgu Ödülü'ne layık görüldü. Ayrıca Fransa Prix Femina étranger ve Afrika bölgesi için iki Commonwealth Yazar Ödülü, 1995'te St. Petersburg Yüksek Lisansı ve 2000'de Rezalet Ödülü (ikincisi Kraliçe II. Elizabeth tarafından Buckingham Sarayı'nda şahsen sunuldu) ve 1987'de Kudüs'ü kazandı. Bireyin Toplumdaki Özgürlüğü Ödülü. 1998'de Coetzee, Kurgu için Lannan Edebiyat Ödülü'nü aldı.
27 Eylül 2005'te Güney Afrika hükûmeti, Coetzee'ye "edebiyat alanındaki olağanüstü katkılarından ve Güney Afrika'yı dünya sahnesine çıkarmasından dolayı Mapungubwe Nişanı (altın sınıf) verdi."2006 yılında Amerikan Felsefe Derneği'ne seçildi. Paris Amerikan Üniversitesi, Adelaide Üniversitesi, La Trobe Üniversitesi, Natal Üniversitesi, Oxford Üniversitesi, Rodos Üniversitesi, Buffalo New York Eyalet Üniversitesi, Strathclyde Üniversitesi, Sidney Teknoloji Üniversitesi, Poznań'daki Adam Mickiewicz Üniversitesi'nden fahri doktora derecelerine sahiptir ve Universidad Iberoamericana. 2013 Yılında Daily Maverick'ten Richard Poplak, Coetzee'yi "tartışmasız en ünlü ve dekore edilmiş yaşayan ingilizce dil yazarı" olarak nitelendirdi.
Adelaide
2004 Yılında Adelaide Belediye Başkanı Coetzee'ye şehrin anahtarlarını verdi. 2010 Yılında Coetzee, Amerikalı romancı Susanna Moore ve ingiliz şair Michael Hulse ile birlikte Adelaide Yazarlar Haftası için uluslararası büyükelçi oldu. Coetzee, bir araştırma merkezi ve kültür merkezi olan J.M. Coetzee Yaratıcı Uygulama Merkezi'nin (JMCCCP) patronudur. Merkez, "gelişmekte olan ve yerleşik yazarlar, akademisyenler ve müzisyenler için teşvik edici bir ortam" sağlamak amacıyla atölye çalışmaları yürütmektedir. Coetzee'nin çalışmaları, müziğin yanı sıra sosyal ve politik konularla etkileşimi teşvik etmek için özel bir ilham kaynağı sağlıyor. Merkez 2015 yılında kurulmuştur. Kasım 2014'te Coetzee, Adelaide'de üç günlük bir akademik konferans olan "J M Coetzee in the World" ile onurlandırıldı. "Muazzam bir işbirlikçi çabanın doruk noktası ve Avustralya'daki türünün ilk etkinliği" ve "John Coetzee'nin Avustralya akademisi tarafından tutulduğu derin saygının bir yansıması" olarak adlandırıldı.
Adelaide Yazarlar Haftası
Coetzee ilk olarak 1996 yılında Adelaide Yazarlar Haftası'na davet edildiğinde Adelaide'yi ziyaret etti. Daha sonra 2004, 2010 (Geoff Dyer'ı tanıttığı zaman) ve 2019'da (Marlene van Niekerk'i tanıttığı zaman) edebiyat festivali'nde yer aldı.
Türkçede yayımlanmış eserleri
- Barbarları Beklerken
- Michael K. Yaşamı ve Yaşadığı Dönem
- Düşman
- Demir Çağı
- Petersburg'lu Usta
- Utanç
- Yavaş Adam
- Taşra Hayatından Manzaralar
- 2013 yılında yayımlanan 'The Childhood of Jesus' adlı kitabı Mayıs 2015 itibarıyla hâlen Türkçeye çevrilmemiştir.
- Ayrıca 7 Ağustos 2020'de kadrosunda "Jonny Deep ve Robert Pattison" oynayacağı sinema filmi vizyona girecektir.
Kaynakça
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- İngilizce Vikipedi 20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  | Bir Güney Afrikalının biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Bir yazar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Subat 2017 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin John Maxwell Coetzee d 9 Subat 1940 Guney Afrikali Avustralyali romanci deneme yazari dilbilimci cevirmen ve 2003 Nobel Edebiyat Odulu sahibidir Ingilizce dilinde en cok elestirmenlerce begenilen ve dekore edilmis yazarlardan biridir Booker Odulu iki kez CNA Odulu uc kez Kudus Odulu Prix Femina etranger ve Irish Times Uluslararasi Kurgu Odulu nu kazandi ve bir dizi baska odul ve onursal doktora derecesine sahip oldu Coetzee 2002 yilinda Avustralya ya tasindi ve 2006 yilinda Avustralya vatandasi oldu Adelaide de yasiyor John Maxwell CoetzeeIlk yillari ve EgitimiCoetzee Cape Town da dogdu Babasi avukat annesi ise ogretmendi Ailesi 17 yuzyilda ulkeye gelen ilk Hollandali gocmenlerdendir Ilk yillarini Cape Town ve Worcester da gecirdi Bu donemi 1997 yilinda yayinlanan kitabi Boyhood da anlatir Coetzee 9 Subat 1940 ta Afrikali bir ailenin cocugu olarak Cape Town Cape Eyaleti Guney Afrika Birligi nde dogdu Babasi Zacharias Coetzee 1912 1988 ara sira avukat ve devlet calisani ve annesi Vera Coetzee kizlik soyadi Wehmeyer 1904 1986 bir okul ogretmeniydi Aile cogunlukla evde Ingilizce konusuyordu ancak John Afrikalilari diger akrabalariyla konustu Babasi tarafindan 17 yuzyildan kalma Hollandali gocmenlerden Guney Afrika ya annesi araciligiyla Hollandali Alman ve Polonyali gocmenlerden gelmektedir Coetzee hayatinin cogunu Cape Town da ve kurgusallastirilmis ani kitabi Boyhood da 1997 anlatildigi gibi Cape Eyaletindeki gunumuzdeki Western Cape bir kasaba olan Worcester da gecirdi Babasi hukumet isini kaybettikten sonra ailesi sekiz yasindayken Worcester a tasindi Cape Town banliyosu Rondebosch ta bir Katolik okulu olan St Joseph s College a devam etti daha sonra Cape Town Universitesi nde matematik ve Ingilizce egitimi aldi ve 1960 ta Ingilizce onur derecesiyle Lisans derecesini ve 1961 de matematik onur derecesiyle Lisans derecesini aldi Akademik ve Edebi kariyeriLondra 1962 de Birlesik Krallik a tasinan Coetzee 1965 e kadar Londra da IBM ve Bracknell de ICT Uluslararasi Bilgisayarlar ve Tablolayicilar icin bilgisayar programcisi olarak calisti 1963 te Cape Town Universitesi Romanlara Ozel Atifta Bulunan Ford Madox Ford un Eserleri 1963 tezi icin ona Yuksek Lisans derecesi verdi Coetzee nin Ingiltere deki deneyimleri daha sonra kurgusallastirilmis anilarinin ikinci cildi olan Youth adli kitabinda 2002 anlatildi Amerika Birlesik Devletleri 1965 te Coetzee 1969 da doktorasini alarak Fulbright Programinda Amerika Birlesik Devletleri ndeki Austin deki Texas Universitesi ne gitti Doktora tezi Samuel Beckett in Ingilizce duzyazisinin bilgisayar destekli uslup analiziydi 1968 de Coetzee Buffalo daki New York Eyalet Universitesi nde Ingiliz edebiyati ogretmeye basladi ve 1971 e kadar burada kaldi Buffalo da ilk romani Dusklands a basladi 1968 in basindan beri Coetzee kismen Vietnam daki savasa karsi protestolara katilimi nedeniyle nihayet basarisiz olan bir surec olan ABD de daimi ikamet istedi 1970 Yilinin Mart ayinda universitenin Hayes Salonu nu isgal eden 45 ogretim uyesinden biriydi ve suc islemekten tutuklandi Aleyhlerindeki suclamalar 1971 de dusuruldu Cape Town Universitesi 1972 de Coetzee Guney Afrika ya dondu ve Cape Town Universitesi Ingiliz Dili ve Edebiyati Bolumu ne ogretim gorevlisi olarak atandi 1984 Yilinda Genel Edebiyat Profesoru olmadan once kidemli ogretim gorevlisi ve docentlige terfi etti 1994 te Coetzee Ingilizce olarak Arderne Profesoru oldu ve 1999 da Beseri Bilimler Fakultesi nde Seckin Profesor olarak atandi 2002 Yilinda emekli olduktan sonra emekli statusu aldi 2003 Yilina kadar Chicago Universitesi nde Sosyal Dusunce Komitesi nde gorev yapti Adelaide Avustralya nin Adelaide kentine tasindiktan sonra Coetzee ortagi Dorothy Driver in akademisyen oldugu Adelaide Universitesi Ingilizce Bolumu nde onursal arastirma gorevlisi oldu Mayis 2019 itibariyla Coetzee okulda Ingilizce ve Yaratici Yazarlik alaninda Edebiyat Profesoru ve Misafir Arastirma Gorevlisi olarak Sofor olarak listelenmistir Oduller Taninma amp Gorunusler1983 ve 1999 Booker Odulu Coetzee Booker Odulu ne iki kez layik gorulen ilk yazardi 1983 te Michael K nin Yasami ve Zamanlari ve 1999 da Rezalet icin 2020 itibariyla diger dort yazar bunu basardi J G Farrell Peter Carey Hilary Mantel ve Margaret Atwood 2009 Uzun listesinde yer alan Summertime Coetzee ye benzeri gorulmemis bir ucuncu Booker Odulu kazandiran erken bir favoriydi Kisa listeye girdi ancak bahiscilerin en sevdigi Wolf Hall a Mantel tarafindan yenildi Coetzee ayrica 2003 te Elizabeth Costello ve 2005 te Slow Man icin uzun listeye alindi 2013 Romani Isa nin Cocuklugu nun devami olan Isa nin Okul gunleri 2016 Booker Odulu ne aday gosterildi 2003 Nobel Edebiyat Odulu 2 Ekim 2003 te Isvec Akademisi baskani Horace Engdahl Coetzee nin o yilki Nobel Edebiyat Odulu ne layik goruldugunu acikladi ve onu onurlandirilan dorduncu Afrikali yazar ve Nadine Gordimer den sonra ikinci Guney Afrikali yapti Odulu verirken Isvec Akademisi Coetzee nin sayisiz kilikta yabancinin sasirtici katilimini tasvir ettigini belirtti Odul icin yapilan basin aciklamasinda calismalarinin ahlaki niteligine odaklanirken iyi hazirlanmis kompozisyonu hamile diyalogu ve analitik parlakligi da yer aldi Odul toreni 10 Aralik 2003 tarihinde Stockholm de yapildi Diger Oduller ve Taninma Coetzee Guney Afrika nin CNA Odulu nu uc kez kazandi Barbarlari Beklemesi hem James Tait Black Memorial Odulu nu hem de Geoffrey Faber Memorial Odulu nu aldi Demir Cagi Yilin Sunday Express Kitabi Odulu ne layik goruldu ve Petersburg Ustasi 1995 te Irish Times Uluslararasi Kurgu Odulu ne layik goruldu Ayrica Fransa Prix Femina etranger ve Afrika bolgesi icin iki Commonwealth Yazar Odulu 1995 te St Petersburg Yuksek Lisansi ve 2000 de Rezalet Odulu ikincisi Kralice II Elizabeth tarafindan Buckingham Sarayi nda sahsen sunuldu ve 1987 de Kudus u kazandi Bireyin Toplumdaki Ozgurlugu Odulu 1998 de Coetzee Kurgu icin Lannan Edebiyat Odulu nu aldi 27 Eylul 2005 te Guney Afrika hukumeti Coetzee ye edebiyat alanindaki olaganustu katkilarindan ve Guney Afrika yi dunya sahnesine cikarmasindan dolayi Mapungubwe Nisani altin sinif verdi 2006 yilinda Amerikan Felsefe Dernegi ne secildi Paris Amerikan Universitesi Adelaide Universitesi La Trobe Universitesi Natal Universitesi Oxford Universitesi Rodos Universitesi Buffalo New York Eyalet Universitesi Strathclyde Universitesi Sidney Teknoloji Universitesi Poznan daki Adam Mickiewicz Universitesi nden fahri doktora derecelerine sahiptir ve Universidad Iberoamericana 2013 Yilinda Daily Maverick ten Richard Poplak Coetzee yi tartismasiz en unlu ve dekore edilmis yasayan ingilizce dil yazari olarak nitelendirdi Adelaide 2004 Yilinda Adelaide Belediye Baskani Coetzee ye sehrin anahtarlarini verdi 2010 Yilinda Coetzee Amerikali romanci Susanna Moore ve ingiliz sair Michael Hulse ile birlikte Adelaide Yazarlar Haftasi icin uluslararasi buyukelci oldu Coetzee bir arastirma merkezi ve kultur merkezi olan J M Coetzee Yaratici Uygulama Merkezi nin JMCCCP patronudur Merkez gelismekte olan ve yerlesik yazarlar akademisyenler ve muzisyenler icin tesvik edici bir ortam saglamak amaciyla atolye calismalari yurutmektedir Coetzee nin calismalari muzigin yani sira sosyal ve politik konularla etkilesimi tesvik etmek icin ozel bir ilham kaynagi sagliyor Merkez 2015 yilinda kurulmustur Kasim 2014 te Coetzee Adelaide de uc gunluk bir akademik konferans olan J M Coetzee in the World ile onurlandirildi Muazzam bir isbirlikci cabanin doruk noktasi ve Avustralya daki turunun ilk etkinligi ve John Coetzee nin Avustralya akademisi tarafindan tutuldugu derin sayginin bir yansimasi olarak adlandirildi Adelaide Yazarlar Haftasi Coetzee ilk olarak 1996 yilinda Adelaide Yazarlar Haftasi na davet edildiginde Adelaide yi ziyaret etti Daha sonra 2004 2010 Geoff Dyer i tanittigi zaman ve 2019 da Marlene van Niekerk i tanittigi zaman edebiyat festivali nde yer aldi Turkcede yayimlanmis eserleriBarbarlari Beklerken Michael K Yasami ve Yasadigi Donem Dusman Demir Cagi Petersburg lu Usta Utanc Yavas Adam Tasra Hayatindan Manzaralar 2013 yilinda yayimlanan The Childhood of Jesus adli kitabi Mayis 2015 itibariyla halen Turkceye cevrilmemistir Ayrica 7 Agustos 2020 de kadrosunda Jonny Deep ve Robert Pattison oynayacagi sinema filmi vizyona girecektir Kaynakca a b c d e f g h i j k l m J M Coetzee Wikipedia English 15 Ocak 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarIngilizce Vikipedi 20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bir Guney Afrikalinin biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir yazar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz