Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jomo Kenyatta (d. 20 Eylül 1889- ö. 22 Ağustos 1978), Kenyalı siyasetçi. Kenyatta, Afrika ülkesi Kenya'nın 1963 ile 1964 yılları arasında ilk başbakanı, 1964 ile de 1978 yılları arasında ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.
| Jomo Kenyatta | |
|---|---|
 | |
| 1. Kenya Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 12 Aralık 1964 - 22 Ağustos 1978 | |
| Yerine gelen | Daniel arap Moi |
| Kenya Başbakanı | |
| Görev süresi 1 Haziran 1963 - 12 Aralık 1964 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Kamau wa Ngengi 20 Eylül 1889 Gatundu |
| Ölüm | 22 Ağustos 1978 Mombasa |
| Partisi | Kenya African National Union |
Hayatı
Doğu Afrika'nın en ünlü etnik gruplarından biri olan Kikuyular'a mensuptu. Kenyatta'nın doğum tarihi ile ilgili net bir bilgi olmamakla birlikte 20 Eylül 1889'da doğmuştur. Kenyatta dünyaya geldiğinde Kamau wa Ngengi ismi verilmiştir. Babasını ve annesini kısa sürede kaybettikten sonra amcası ve büyükbabası tarafından büyütüldü. Bu süreçte 'da bulunan Church of Scotland Mission okulunda din eğitiminin yanı sıra 1912'ye kadar ilkokul eğitimi gördü. İskoç misyonerler tarafında himaye altına alınan Kenyatta, Hristiyan yapılarak 1914 yılında John Peter adı verilmiştir. Bu ismi aldıktan kısa bir süre sonra ismini Johnstone Kamau olarak değiştiren Kenyatta, iş bulabilmek adına Nairobi'ye gitmiştir. Burada kendisini Thogoto'daki yıllarından tanıyan mühendis John Cook'un sayesinde sisal çiftliğinde yardımcı marangoz ve tarım işçisi olarak işe başladı. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile birçok Kenyalı taşıyıcı olarak zorla orduya dahil edildiği bir süreçte askerlik görevinden kurtulmak adına babaannesinin mensubu olduğu Masailer'in toprakları olarak kabul edilen Narok'a kaçmıştır. Burada Hint kökenli bir inşaat firması sahibinin yanında çalışmaya başlayan Kenyatta, 1918 yılında savaşın sona ermesi ile birlikte yeniden Nairobi'ye geçmiştir. Burada Stephen Ellis'e ait bir dükkânda tezgahtar olarak işe başlayan Kenyatta, boş vakitlerinde de Hristiyan akşam okulunu ziyaret etmiştir.
1924 yılından itibaren (KCA) liderlerinden James Beauttah ve Joseph Kang'ethe'nin siyasi fikirlerini benimsemeye başlayan Kenyatta, siyahi toplulukların haklarının en önemli savunucularından olan KCA'ya üye olmuştur. Bu dönemde kendi işini de kuran Kenyatta, 'de bulunan evinin bir bölümünü Kenyatta Store adı altında dükkâna çevirerek işletmeye başlamıştır. Bu dükkân kısa süre içerisinde siyahi toplulukların önemli uğrak yerlerinden biri haline gelmiştir. Kenyatta'nın sahip olduğu İngilizce dil bilgisi onu 1926 yılından itibaren KCA adına gelen ve giden mektupları işleme alan kişi konumuna getirmiş, kısa bir süre sonra da KCA'nın genel başkanı olmuştur. Mayıs 1926 yılından itibaren Kikuyu haftalık magazin dergisi Muigwithania'yi (Türkçe:~Uzlaştırıcı) çıkartmaya başlayan Kenyatta, motor üzerinde ülkenin birçok noktasına da giderek KCA merkezleri kurmuştur. 1929 yılında birlik tarafından Kenyalıların haklarını savunması için Londra'ya gönderilen Kenyatta, burada koloni ofisi'nde davalar açmıştır. İngiliz gazetelerinde ülkemizi geri verin sloganı ile açıklamaları yayınlanan Kenyatta, 1930 yılında Mombasa'ya geri dönmüştür. Bir müddet Githunguri'de bulunan Kikuyu Independent School'da çalışan Kenyatta 1931 yılında tekrar Londra'ya gitmiştir. Bu sefer gidişinin amacı KCA'nın dilekçesini meclis komisyonu önünde okumaktı, ancak bu hak kendisine verilmeyen Kenyatta pes etmeyerek kendisini Quaker Kollege'a öğrenci olarak yazdırmıştır. Kenyatta'nın uğraşları sonucu 1932 yılında dilekçenin okunmasına izin verilmiş, amacına ulaşan Kenyatta'da bu olaydan sonra okuldan kaydını alarak eğitimini sonlandırmıştır. 1932 yılının Ağustos ayında 'un daveti üzerine Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden Kenyatta, Moskova Üniversitesi'nde ekonomi üzerine eğitim görmüş, 1933 Padmore'un Ruslar ile sorun yaşaması üzerine mecburen Büyük Britanya'ya geri dönmek zorunda kalmıştır. 1934 ile 1938 yılları arasında University College London'da çalışan Kenyatta, aynı süreçte Barlow's Kikuyu Dictionary (Türkçe: Barlows Kikuyu Sözlüğü) ekibine de destek sağlamıştır. Londra Ekonomi Okulu'nda eğitimlerine devam eden Kenyatta, burada üzerinde çalıştığı yüksek lisans tezini Jomo Kenyatta adı ile Facing Mount Kenya (Türkçe:Kenya Dağı'nı İzlerken) başlığı altında kitap olarak yayımlamıştır.
Şubat 1945'te Londra'da gerçekleştirilen Dünya İşçi Sendikaları Kongresi'ni yöneten Kenyatta, aynı yılın Ekim ayında Manchester'da toplanan 'ni organize etmiştir. Şimdi bağımsızlık ve Afrika Afrikalılara sloganları altında gerçekleştirilen kongreyi takiben 1946 yılında Kwame Nkrumah ile çok uluslu 'nu kuran Kenyatta, Eylül 1946'da Kenya'ya geri dönerek Kenya Teachers College'de müdür olarak göreve başlamıştır.
1 Haziran 1947'de Juntas Gichuru'nun istifası sonucu (KAU) başkanlığına getirilen Kenyatta, 1948 ile 1950 yılları arasında Kenya geneline ziyaretler gerçekleştirerek toplantılar düzenlemiş, bu toplantılarda ülkesine bağımsızlık verilmesini ve beyaz Avrupalılar tarafından el konulan topraklarında siyahi Afrikalılara geri verilmesini dile getirmiştir.
20 Ekim 1952 yılında Kenya'nın merkezi kesimlerinde silahlı Mau Mau isyanı başlatılmış, koloni yönetimi de bu gelişmeler sonucunda olağanüstü hâl ilan etmiştir. Özellikle 1950'li yıllardan itibaren adaletsiz vergi sistemi düzeni, toprağa el koyma olaylarının yanı sıra, Afrikalı toplulukların yaşam standartlarının kötüleşmesi, toplama alanlarında yaşamaya mecbur bırakılması ile bölgedeki tüm siyasi ve ekonomik oluşumlardan uzak tutulması gibi nedenlerle aşırı gruplar oluşmuş, bu gruplar beyaz yerleşimcilere ve vergi düzenine bağlı Afrika kökenli kişilere karşı şiddet olayları gerçekleştirmiştir.
Mau Mau isyancıları özellikle Nairobi'de gerilla taktiği ile koloni yönetimine karşı şiddet olayları gerçekleştirmiş, koloni yönetimi bu saldırılara karşı sert karşılık vermiştir. Afrikalı birçok önder bu süreçte içerisinde Mau Mau ile hiçbir teması olmayan Jomo Kenyatta'da dahil olmak üzere koloni yönetimi tarafından tutuklanmıştır. Mau Mau isyancıları büyük bir taarruz ile takip edilmiş, isyancılar ile sivil halk arasındaki bağı koparabilmek adına bir milyondan fazla Kikuyu mensubu kamplarda toplanmıştır. 1953 yılında Kenya Mahkemesi'nde gerçekleştirilen duruşmada Kenyatta mahkeme tarafından yedi yıl hapis cezasına ve ayrıca üç yılda zorunlu hizmet ile cezalandırılmıştır. Kenyatta mahkemede son sözü aldığında söylediği Avrupalılar geldiklerinde onların elinde İncil, bizim elimizde ise topraklarımız vardı. Bize gözlerimizi kapatıp dua etmeyi öğrettiler. Gözlerimizi açtığımızda baktık ki İncil bizim, topraklarımız ise beyazların elindeydi. sözü büyük yankı uyandırmış, bu sözler Kenyatta'nın siyasi düşüncesini ortaya koymuştur. Koloni yönetimi 1956 yılında isyanı tamamen bastırmış ve sonlandırmıştır. II. Dünya Savaşı ile birlikte muhalif gruplarda artış yaşanmış, bölgede bilinçlenen topluluklar sendikalar kurmuş, siyasi hareketlerle reform taleplerini iletmişlerdir. Bu gelişmeler neticesinde Afrikalı toplulukların karar mekanizmalarının dışında tutulamayacağı anlaşılmış ve bu yönde adımlar atılmıştır. Ülkede uzun süredir devam eden olağanüstü hâl 1960 yılında kaldırılmış, tutuklanması sonrası 1959 yılında serbest bırakılan ama ev hapsinde tutulmaya devam edilen Jomo Kenyatta, 1960 sonunda yokluğunda önce (Kenya African National Union) partisinin genel başkanlığına seçilmiş, bu süreçte ev hapsi de kaldırılmıştır. Ekim 1961 yılında resmen KANU genel başkanı olarak açıklana Kenyatta, bu unvanı ile Londra'da gerçekleştirilen 'na katılan gruba önderlik yapmış, bu toplantıda kabul edilen yeni yasa ile Kenya'dan ilk defa Afrikalılar'a ait bir ülke olarak bahsedilmiş, Kenyalılar'ın Yasama Meclisi'ne dahil olmaları kabul edilmiştir. Bu son olay neticesinde birçok beyaz Avrupalı sahip oldukları toprakları satarak Kenya'yı terk etmişlerdir. 1962 yılında Yasama Meclisi üyesi olan Kenyatta, Avrupalı, Hint ve Afrikalı yerel topluluklarını oluşturduğu koalisyon hükûmetinde Anayasa ve Ekonomi Bakanı olarak görev almıştır. Mayıs 1963 yılında gerçekleştirilen seçimlerde KANU büyük bir başarı elde ederek 124 seçim bölgesinden 83'ünde başarılı olarak birinci parti olmuş, bunun sonucunda da Kenyatta Haziran 1963 yılında ülkenin başbakanı olarak atanmıştır. Kenya, Aralık 1963'te Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan ederek egemen bir devlet olmuştur.
1964 yılında Kenya'da cumhuriyetin ilan edilmesi sonucu başbakan Jomo Kenyatta 71 yaşında ülkenin ilk devlet başkanı olarak bu makama seçilmiştir. Kenyatta yönetiminde Kenya ulusallaşma ve Afrikalılaşma politikalarını benimsemiş, Kenyatta'nın resmi kalkınma ideolojisi olan Harambee uygulamaya konmuştur. Harambee filozofisine göre devletin kalkınması için hep birlikte çalışılacaktı.
Kenyatta idaresinde ülke çok partili bir siyasi yapıdan Kenya Afrika Ulusal Birliği'nin (KANU) hakim olduğu tek siyasi partili bir yapıya doğru bir gelişim göstermiştir. Bu süreçte Kenyatta, başta memleketi Kiambulu olan kişiler olmak üzere mensubu olduğu Kikuyu etnik grubuna mensup kişileri önemli pozisyonlara getirmiştir. Etnik bir siyaset izleyen Kenyatta iktidarı süresince Kikuyuluların yanı sıra Luo ve Kamba etnik gruplarına karşı pozitif ayrımcılık gerçekleştirmiş, bu etnik grubuna mensup kişilerin ülkede etkinliğini arttırabilmek için diğer bölgelere de yerleşimini sağlamıştır.
Kenyatta, yönetimi döneminde tüm muhalif grupların oluşumunu engellemiş, muhalif liderler bu süreçte tutuklanmış ya da suikast sonucu öldürülmüştür. Ülke yönetimi tamamen merkezi bir yönetim halini almış, bölgesel talepler göz ardı edilmiştir. Siyasi alanda komşu ülkeler ile işbirliğini arttırma yoluna giden Kenyatta, Uganda ve Tanzanya liderleri ile demiryolu, posta ve havayolunu içeren birlikte hareket etme fikrini beyan etmiş ve bu doğrultuda bu üç ülke 1967 yılında Doğu Afrika Topluluğu'nu kurmuş ancak bu birliktelik yaşanan anlaşmazlıklar sonucu fazla uzun ömürlü olamadan 1977 yılında çökmüş, ülkeler ise bu birliktelikten kendi ülke sınırları içerisinde kalan birçok şeye el koyarak sahip olmuş, bu el koyma işleminde envanterin büyük çoğunluğu Kenya bünyesinde kalmıştır.
1966 yılında geçirdiği kalp krizi atlatan Kenyatta 29 Ocak 1970 yılında ikinci bir dönem, 1974 yılında da üçüncü bir dönem daha devlet başkanlığı makamına seçilmiştir. 1977 yılında bir kez daha kalp krizi geçiren Kenyatta, 22 Ağustos 1978 yılında ölmüştür.
Özel hayatı
Kenya'da Kenya Ulusunun Atası olarak anılan Kenyatta'nın gerçekleştirdiğ dört farklı evlilikten yedi çocuğu dünyaya gelmiştir. İlk evliliğini 1919 yılında Kikuyu geleneklerine göre Grace Wahu ile gerçekleştiren Kenyatta, bu evlilikten bir çocuk sahibi olmuştur. 1928 yılında dünyaya gelen kızları Margaret Kenyatta Wambui ilerleyen yıllarda Nairobi belediye başkanı olarak da görev yapmıştır. Mayıs 1942'de İngiliz Edna Clarke ile ikinci evliliğini gerçekleştiren Kenyatta, Clarke'den kısa süre sonra boşanmış, 11 Ağustos 1943'te de çiftin erkek çocukları Peter Mugaria Kenyatta dünyaya gelmiştir. 1943'te bu sefer Grace Wanjiku Koinange ile evlenen Kenyatta, eşinin doğum esnasında hayatını kaybetmesi sonucu dünyaya gelen kız çocuğu Jane Wambui Kenyatta ile başbaşa kalmıştır. Son evliliğini 1951 yılında ile yapan Kenyatta, bu evlilikten de dört çocuk sahibi olmuştur.
- (d.Eylül 1952)
- Anna Nyokabi Kenyatta („Jeni“ olarak adlandırılmıştır)
- Uhuru Kenyatta (d. 1961), Mart 2013'ten bu yana Kenya Cumhuriyeti'nin dördüncü devlet başkanı
- Muhoho Kenyatta (d. 1964)
Eserleri
- Facing Mount Kenya - The Tribal Life of the Gikuyu (1938), Vintage Books USA, 1962,
- My People of Kikuyu and the Life of Chief Wangombe. Oxford University Press, 1967,
- Suffering Without Bitterness. The Founding of the Kenya Nation. (Otobiyografi, 1968)
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.
- ^ "Kenya'da değişim (1963 yılına ait bir makale)". 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ "Kenyatta'nın koloni dönemi ile ilgili önemli sözü". 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2015.
- ^ Hauck, Staat und Gesellschaft in Afrika, Frankfurt/M 2001, Sayfa 189-191
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Jomo Kenyatta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- http://kenya.rcbowen.com/government/kenyatta.html10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Yeni makam | 1963–1964 | Boş Makam kaldırıldı Sonraki tarafından düzenlenen makam Raila Odinga2008'den |
| Yeni makam | 1964–1978 | Sonra gelen Daniel arap Moi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jomo Kenyatta d 20 Eylul 1889 o 22 Agustos 1978 Kenyali siyasetci Kenyatta Afrika ulkesi Kenya nin 1963 ile 1964 yillari arasinda ilk basbakani 1964 ile de 1978 yillari arasinda ilk devlet baskani olarak gorev yapmistir Jomo Kenyatta1 Kenya Devlet BaskaniGorev suresi 12 Aralik 1964 22 Agustos 1978Yerine gelen Daniel arap MoiKenya BasbakaniGorev suresi 1 Haziran 1963 12 Aralik 1964Kisisel bilgilerDogum Kamau wa Ngengi 20 Eylul 1889 GatunduOlum 22 Agustos 1978 MombasaPartisi Kenya African National UnionHayatiDogu Afrika nin en unlu etnik gruplarindan biri olan Kikuyular a mensuptu Kenyatta nin dogum tarihi ile ilgili net bir bilgi olmamakla birlikte 20 Eylul 1889 da dogmustur Kenyatta dunyaya geldiginde Kamau wa Ngengi ismi verilmistir Babasini ve annesini kisa surede kaybettikten sonra amcasi ve buyukbabasi tarafindan buyutuldu Bu surecte da bulunan Church of Scotland Mission okulunda din egitiminin yani sira 1912 ye kadar ilkokul egitimi gordu Iskoc misyonerler tarafinda himaye altina alinan Kenyatta Hristiyan yapilarak 1914 yilinda John Peter adi verilmistir Bu ismi aldiktan kisa bir sure sonra ismini Johnstone Kamau olarak degistiren Kenyatta is bulabilmek adina Nairobi ye gitmistir Burada kendisini Thogoto daki yillarindan taniyan muhendis John Cook un sayesinde sisal ciftliginde yardimci marangoz ve tarim iscisi olarak ise basladi I Dunya Savasi nin baslamasi ile bircok Kenyali tasiyici olarak zorla orduya dahil edildigi bir surecte askerlik gorevinden kurtulmak adina babaannesinin mensubu oldugu Masailer in topraklari olarak kabul edilen Narok a kacmistir Burada Hint kokenli bir insaat firmasi sahibinin yaninda calismaya baslayan Kenyatta 1918 yilinda savasin sona ermesi ile birlikte yeniden Nairobi ye gecmistir Burada Stephen Ellis e ait bir dukkanda tezgahtar olarak ise baslayan Kenyatta bos vakitlerinde de Hristiyan aksam okulunu ziyaret etmistir 1924 yilindan itibaren KCA liderlerinden James Beauttah ve Joseph Kang ethe nin siyasi fikirlerini benimsemeye baslayan Kenyatta siyahi topluluklarin haklarinin en onemli savunucularindan olan KCA ya uye olmustur Bu donemde kendi isini de kuran Kenyatta de bulunan evinin bir bolumunu Kenyatta Store adi altinda dukkana cevirerek isletmeye baslamistir Bu dukkan kisa sure icerisinde siyahi topluluklarin onemli ugrak yerlerinden biri haline gelmistir Kenyatta nin sahip oldugu Ingilizce dil bilgisi onu 1926 yilindan itibaren KCA adina gelen ve giden mektuplari isleme alan kisi konumuna getirmis kisa bir sure sonra da KCA nin genel baskani olmustur Mayis 1926 yilindan itibaren Kikuyu haftalik magazin dergisi Muigwithania yi Turkce Uzlastirici cikartmaya baslayan Kenyatta motor uzerinde ulkenin bircok noktasina da giderek KCA merkezleri kurmustur 1929 yilinda birlik tarafindan Kenyalilarin haklarini savunmasi icin Londra ya gonderilen Kenyatta burada koloni ofisi nde davalar acmistir Ingiliz gazetelerinde ulkemizi geri verin slogani ile aciklamalari yayinlanan Kenyatta 1930 yilinda Mombasa ya geri donmustur Bir muddet Githunguri de bulunan Kikuyu Independent School da calisan Kenyatta 1931 yilinda tekrar Londra ya gitmistir Bu sefer gidisinin amaci KCA nin dilekcesini meclis komisyonu onunde okumakti ancak bu hak kendisine verilmeyen Kenyatta pes etmeyerek kendisini Quaker Kollege a ogrenci olarak yazdirmistir Kenyatta nin ugraslari sonucu 1932 yilinda dilekcenin okunmasina izin verilmis amacina ulasan Kenyatta da bu olaydan sonra okuldan kaydini alarak egitimini sonlandirmistir 1932 yilinin Agustos ayinda un daveti uzerine Sovyetler Birligi ni ziyaret eden Kenyatta Moskova Universitesi nde ekonomi uzerine egitim gormus 1933 Padmore un Ruslar ile sorun yasamasi uzerine mecburen Buyuk Britanya ya geri donmek zorunda kalmistir 1934 ile 1938 yillari arasinda University College London da calisan Kenyatta ayni surecte Barlow s Kikuyu Dictionary Turkce Barlows Kikuyu Sozlugu ekibine de destek saglamistir Londra Ekonomi Okulu nda egitimlerine devam eden Kenyatta burada uzerinde calistigi yuksek lisans tezini Jomo Kenyatta adi ile Facing Mount Kenya Turkce Kenya Dagi ni Izlerken basligi altinda kitap olarak yayimlamistir Subat 1945 te Londra da gerceklestirilen Dunya Isci Sendikalari Kongresi ni yoneten Kenyatta ayni yilin Ekim ayinda Manchester da toplanan ni organize etmistir Simdi bagimsizlik ve Afrika Afrikalilara sloganlari altinda gerceklestirilen kongreyi takiben 1946 yilinda Kwame Nkrumah ile cok uluslu nu kuran Kenyatta Eylul 1946 da Kenya ya geri donerek Kenya Teachers College de mudur olarak goreve baslamistir 1 Haziran 1947 de Juntas Gichuru nun istifasi sonucu KAU baskanligina getirilen Kenyatta 1948 ile 1950 yillari arasinda Kenya geneline ziyaretler gerceklestirerek toplantilar duzenlemis bu toplantilarda ulkesine bagimsizlik verilmesini ve beyaz Avrupalilar tarafindan el konulan topraklarinda siyahi Afrikalilara geri verilmesini dile getirmistir 20 Ekim 1952 yilinda Kenya nin merkezi kesimlerinde silahli Mau Mau isyani baslatilmis koloni yonetimi de bu gelismeler sonucunda olaganustu hal ilan etmistir Ozellikle 1950 li yillardan itibaren adaletsiz vergi sistemi duzeni topraga el koyma olaylarinin yani sira Afrikali topluluklarin yasam standartlarinin kotulesmesi toplama alanlarinda yasamaya mecbur birakilmasi ile bolgedeki tum siyasi ve ekonomik olusumlardan uzak tutulmasi gibi nedenlerle asiri gruplar olusmus bu gruplar beyaz yerlesimcilere ve vergi duzenine bagli Afrika kokenli kisilere karsi siddet olaylari gerceklestirmistir Mau Mau isyancilari ozellikle Nairobi de gerilla taktigi ile koloni yonetimine karsi siddet olaylari gerceklestirmis koloni yonetimi bu saldirilara karsi sert karsilik vermistir Afrikali bircok onder bu surecte icerisinde Mau Mau ile hicbir temasi olmayan Jomo Kenyatta da dahil olmak uzere koloni yonetimi tarafindan tutuklanmistir Mau Mau isyancilari buyuk bir taarruz ile takip edilmis isyancilar ile sivil halk arasindaki bagi koparabilmek adina bir milyondan fazla Kikuyu mensubu kamplarda toplanmistir 1953 yilinda Kenya Mahkemesi nde gerceklestirilen durusmada Kenyatta mahkeme tarafindan yedi yil hapis cezasina ve ayrica uc yilda zorunlu hizmet ile cezalandirilmistir Kenyatta mahkemede son sozu aldiginda soyledigi Avrupalilar geldiklerinde onlarin elinde Incil bizim elimizde ise topraklarimiz vardi Bize gozlerimizi kapatip dua etmeyi ogrettiler Gozlerimizi actigimizda baktik ki Incil bizim topraklarimiz ise beyazlarin elindeydi sozu buyuk yanki uyandirmis bu sozler Kenyatta nin siyasi dusuncesini ortaya koymustur Koloni yonetimi 1956 yilinda isyani tamamen bastirmis ve sonlandirmistir II Dunya Savasi ile birlikte muhalif gruplarda artis yasanmis bolgede bilinclenen topluluklar sendikalar kurmus siyasi hareketlerle reform taleplerini iletmislerdir Bu gelismeler neticesinde Afrikali topluluklarin karar mekanizmalarinin disinda tutulamayacagi anlasilmis ve bu yonde adimlar atilmistir Ulkede uzun suredir devam eden olaganustu hal 1960 yilinda kaldirilmis tutuklanmasi sonrasi 1959 yilinda serbest birakilan ama ev hapsinde tutulmaya devam edilen Jomo Kenyatta 1960 sonunda yoklugunda once Kenya African National Union partisinin genel baskanligina secilmis bu surecte ev hapsi de kaldirilmistir Ekim 1961 yilinda resmen KANU genel baskani olarak aciklana Kenyatta bu unvani ile Londra da gerceklestirilen na katilan gruba onderlik yapmis bu toplantida kabul edilen yeni yasa ile Kenya dan ilk defa Afrikalilar a ait bir ulke olarak bahsedilmis Kenyalilar in Yasama Meclisi ne dahil olmalari kabul edilmistir Bu son olay neticesinde bircok beyaz Avrupali sahip olduklari topraklari satarak Kenya yi terk etmislerdir 1962 yilinda Yasama Meclisi uyesi olan Kenyatta Avrupali Hint ve Afrikali yerel topluluklarini olusturdugu koalisyon hukumetinde Anayasa ve Ekonomi Bakani olarak gorev almistir Mayis 1963 yilinda gerceklestirilen secimlerde KANU buyuk bir basari elde ederek 124 secim bolgesinden 83 unde basarili olarak birinci parti olmus bunun sonucunda da Kenyatta Haziran 1963 yilinda ulkenin basbakani olarak atanmistir Kenya Aralik 1963 te Birlesik Krallik tan bagimsizligini ilan ederek egemen bir devlet olmustur 1964 yilinda Kenya da cumhuriyetin ilan edilmesi sonucu basbakan Jomo Kenyatta 71 yasinda ulkenin ilk devlet baskani olarak bu makama secilmistir Kenyatta yonetiminde Kenya ulusallasma ve Afrikalilasma politikalarini benimsemis Kenyatta nin resmi kalkinma ideolojisi olan Harambee uygulamaya konmustur Harambee filozofisine gore devletin kalkinmasi icin hep birlikte calisilacakti Kenyatta idaresinde ulke cok partili bir siyasi yapidan Kenya Afrika Ulusal Birligi nin KANU hakim oldugu tek siyasi partili bir yapiya dogru bir gelisim gostermistir Bu surecte Kenyatta basta memleketi Kiambulu olan kisiler olmak uzere mensubu oldugu Kikuyu etnik grubuna mensup kisileri onemli pozisyonlara getirmistir Etnik bir siyaset izleyen Kenyatta iktidari suresince Kikuyulularin yani sira Luo ve Kamba etnik gruplarina karsi pozitif ayrimcilik gerceklestirmis bu etnik grubuna mensup kisilerin ulkede etkinligini arttirabilmek icin diger bolgelere de yerlesimini saglamistir Kenyatta yonetimi doneminde tum muhalif gruplarin olusumunu engellemis muhalif liderler bu surecte tutuklanmis ya da suikast sonucu oldurulmustur Ulke yonetimi tamamen merkezi bir yonetim halini almis bolgesel talepler goz ardi edilmistir Siyasi alanda komsu ulkeler ile isbirligini arttirma yoluna giden Kenyatta Uganda ve Tanzanya liderleri ile demiryolu posta ve havayolunu iceren birlikte hareket etme fikrini beyan etmis ve bu dogrultuda bu uc ulke 1967 yilinda Dogu Afrika Toplulugu nu kurmus ancak bu birliktelik yasanan anlasmazliklar sonucu fazla uzun omurlu olamadan 1977 yilinda cokmus ulkeler ise bu birliktelikten kendi ulke sinirlari icerisinde kalan bircok seye el koyarak sahip olmus bu el koyma isleminde envanterin buyuk cogunlugu Kenya bunyesinde kalmistir 1966 yilinda gecirdigi kalp krizi atlatan Kenyatta 29 Ocak 1970 yilinda ikinci bir donem 1974 yilinda da ucuncu bir donem daha devlet baskanligi makamina secilmistir 1977 yilinda bir kez daha kalp krizi geciren Kenyatta 22 Agustos 1978 yilinda olmustur Ozel hayatiKenya da Kenya Ulusunun Atasi olarak anilan Kenyatta nin gerceklestirdig dort farkli evlilikten yedi cocugu dunyaya gelmistir Ilk evliligini 1919 yilinda Kikuyu geleneklerine gore Grace Wahu ile gerceklestiren Kenyatta bu evlilikten bir cocuk sahibi olmustur 1928 yilinda dunyaya gelen kizlari Margaret Kenyatta Wambui ilerleyen yillarda Nairobi belediye baskani olarak da gorev yapmistir Mayis 1942 de Ingiliz Edna Clarke ile ikinci evliligini gerceklestiren Kenyatta Clarke den kisa sure sonra bosanmis 11 Agustos 1943 te de ciftin erkek cocuklari Peter Mugaria Kenyatta dunyaya gelmistir 1943 te bu sefer Grace Wanjiku Koinange ile evlenen Kenyatta esinin dogum esnasinda hayatini kaybetmesi sonucu dunyaya gelen kiz cocugu Jane Wambui Kenyatta ile basbasa kalmistir Son evliligini 1951 yilinda ile yapan Kenyatta bu evlilikten de dort cocuk sahibi olmustur d Eylul 1952 Anna Nyokabi Kenyatta Jeni olarak adlandirilmistir Uhuru Kenyatta d 1961 Mart 2013 ten bu yana Kenya Cumhuriyeti nin dorduncu devlet baskani Muhoho Kenyatta d 1964 EserleriFacing Mount Kenya The Tribal Life of the Gikuyu 1938 Vintage Books USA 1962 My People of Kikuyu and the Life of Chief Wangombe Oxford University Press 1967 Suffering Without Bitterness The Founding of the Kenya Nation Otobiyografi 1968 Kaynakca Arsivlenmis kopya 9 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Nisan 2017 Kenya da degisim 1963 yilina ait bir makale 20 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Kenyatta nin koloni donemi ile ilgili onemli sozu 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2015 Hauck Staat und Gesellschaft in Afrika Frankfurt M 2001 Sayfa 189 191Dis baglantilarWikimedia Commons ta Jomo Kenyatta ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir http kenya rcbowen com government kenyatta html10 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviYeni makam 1963 1964 BosMakam kaldirildiSonraki tarafindan duzenlenen makamRaila Odinga 2008 denYeni makam 1964 1978 Sonra gelen Daniel arap Moi