Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jonathan Swift (30 Kasım 1667 - 19 Ekim 1745), İrlandalı şair, yazar ve siyasetçi.
| Jonathan Swift | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 30 Kasım 1667 Dublin, İrlanda |
| Ölüm | 19 Ekim 1745 (77 yaşında) St. Patrick Katedrali, Dublin, İrlanda |
| Takma adlar |
|
| Meslek | Şair, hiciv yazarı, papaz |
| Önemli eser |
|
| İmza |  |
İngiliz edebiyatının büyük yergi ustalarından biridir. Bir din adamı olan Jonathan Swift, siyasetle yakından ilgilenmiş; felsefi, siyasi, dinî konularda yergiler yazmış; İngiltere'nin baskıcı politikasına karşı birbiri ardına çıkardığı siyasi broşürlerle İrlanda'da ulusal bir kahramana dönüşmüştür.
"Gulliver'in Gezileri" adlı romanı, Batı edebiyatının en çok okunan kitaplarından biridir. Dört bölümden oluşan kitabın ilk iki bölümünü içeren kısaltılmış basımları, dünya çocuk edebiyatının klasik romanları arasında yer almaktadır.
Hayatı
Gençlik
30 Kasım 1667'de İrlanda'nın başkenti Dublin'de doğdu. İngiliz kökenli bir ailedendir. Babasının ölümünden sonra dünyaya gelen Swift'i annesi önce bir sütnineye, sonra amcasına emanet edip İngiltere'deki akrabalarının yanına döndüğü için annesiz büyüdü.
1689'da Trinity College'ı bitirdi ve İngiltere'ye gitti. Çağının önemli bir devlet adamı olan ve yazılarıyla ünlü bir düşünür sayılan Sir William Temple'ın evinde görev aldı, onun sekreteri oldu. İlk şiirleri ve Stella adıyla ölümsüzleştireceği, o zaman sekiz yaşında olan Esther Johnson ile tanışması da bu tarihlerde gerçekleşti. (1691).
William Temple'ın sayesinde o yılların kültürel ortamıyla ve etkili kişileriyle tanıştı ve onun teşviki ile Oxford Üniversitesi'nde lisansüstü eğitimi yaptı. O dönemde Swift gibi eğitimli ama geliri olmayan bir gence açık az sayıdaki meslekten birisi din adamlığı idi. Bağımsız olabilmek için bu mesleği seçen Swift, 1694'te Anglikan Kilisesi'ne girdi. 1696'da Temple'ın evine geri döndü ve 1699'da Temple'ın ölümüne kadar kendisine anılarını ve mektuplarını yayıma hazırlamada yardımcı oldu. Bu dönemde değişik mezhepten Hristiyanların kavgasını ele alan "A Tale of a Tub" (Bir Fıçının Öyküsü) adlı eserini yazdı. 1704 yılında yayımladığı eserde, din alanında hoşgörüsüzlüğü, ikiyüzlülüğü eleştirmiştir.
Temple'ın ölümünden sonra Dublin'e gidip önce Lord Berkeley'nin yanında çalıştı, daha sonra papazlık yaparak siyasetten ve saraydan uzak kaldı. Aynı dönemde Stella da İrlanda'ya taşınmış ve onun Dublin dışında olduğu dönemlerde sıklıkla evinde kalmıştır. Swift'in bu genç kızla ilişkisi tüm araştırmalara karşın aydınlığa kavuşmamıştır. Evlendiklerine dair yaygın bir söylenti çıksa da Swift, onu aşkla sevdiğini hiçbir zaman kabul etmemiş ve onunla hep yanlarında Stella'nın arkadaşı Rebecca Dingley varken buluşmuşlardı. Londra'dan Stella ve Rebecca'ya yazdığı mektuplar "Stella'ya Günlük" adıyla yayımlandı.
Olgunluk
1701'de Londra'ya döndüğünde, artık tanınan bir yazardı. Siyaset, din ve edebiyat alanlarında giriştiği polemiklerle etkiliydi. Art arda yayımlanan kitapları da oldukça ilgi görmüş ve parlak zekası hayranlık uyandırmıştı. Siyasi olarak liberallerin yanında yer alan Swift, aynı zamanda kiliseye ve dine de bağlıydı. 1704'te yayımlanan "The Battle of the Books" (Kitapların Savaşı) taşlaması, İngiltere'de Eskiler-Yeniler tartışmasını yeniden alevlendirdi. Kendisi "yeniler"e karşı "eskiler"i savundu ve kendi çağındaki yapaylığı, ukalalığı eleştirdi.
1710'dan sonra muhafazakâr Tory partisini desteklemeye başladı. Tory'lerin iktidarda oldukları 1710-1713 arasında Londra'da yaşadı ve partinin ileri gelenlerinin yer aldığı The Examiner dergisini yöneterek başkentin siyasal yaşamında etkin bir rol oynadı.
Ancak 1714'te Tory'lerin siyasi gücü azaldı ve Swift düş kırıklığı ile Dublin'e geri döndü. 1713'te Dublin'deki St. Patrick Katedrali'nin başrahipliğine atanmıştı. Bu görev nedeniyle artık Londra'ya gitme imkanı bulamayan Swift, 1745 yılındaki ölümüne kadar geçen sürede, kendini İrlanda'nın sorunları üzerinde çalışmaya ve yazmaya verdi. Birbiri ardına çıkardığı siyasi broşürlerle İrlanda'da ulusal bir kahramana dönüştü. 1724-1725'te yayımlanan "Drapier's Letters" (Kumaşçının Mektupları) ve ardından 1726 yılında tamamladığı "Gulliver's Travels" (Guliver'in Gezileri) ile İrlanda'da çok ünlü oldu.
Tüm zamanlara yayılan bir ün kazanan dört bölümlük Guliver'in Gezileri'nin son iki bölümü, özellikle de son bölümü çok sert bir taşlamadır. Swift, cüceler ülkesini anlattığı birinci bölümde İngiltere'de Whig'ler ve Tory'ler çatışmasını; ikinci bölümde kendini beğenmiş üstün Avrupa uygarlığının ve İngiliz sisteminin çürük yanlarını, üçüncü bölümde bazı sözümona bilimsel çalışmaları, son bölümde ise kendisini hayvanlardan üstün gören insan aklını hicvetti.
1729'da yayımladığı "" adıyla bilinen kitapçık, kaleme aldığı son önemli eseri oldu. Tam adı "A Modest Proposal For preventing the Children of Poor People From being a Burthen to Their Parents or Country, and For making them Beneficial to the Publick " (Yoksul Kişilerin Çocuklarının Ana Babalarına ve Ülkeye Yük Olmalarını Engellemek ve Topluma Faydalı hale getirmek için Alçakgönüllü Bir Öneri) olan bu eserde İngiltere'nin, İrlanda'yı olumsuz etkileyen ticari uygulamalarını hicvetti. O dönemde dinsel ya da ekonomik konularda ayrıntılı öneriler yayımlayan "tasarımcı" denen kişilerin parodisini yaptığı kitapçıkta Swift, son derece sağduyulu bir öneriyi, en ağırbaşlı biçimde ileri sürercesine, İrlandalı yoksul çocukların pişirilip yenmesini önerir.
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikisöz'de alıntılar |
Son yılları
Yaşama karşı küskünlüğü, kötümserliği gittikçe yoğunlaşıp sağlığı bozulan Jonathan Swift, son üç yılını tamamen delirmiş olarak geçirdi. 19 Ekim 1745'te neredeyse 80 yaşında iken İrlanda'da öldü. 1728 yılında ölen Stella'nın St. Patrick Katedrali'ndeki mezarının yanına gömüldü.
| “ | Burada, vahşi haksızlıklar karşısında kalbi paramparça olan biri yatıyor... | „ |
— Mezartaşından | ||
Ölümünden sonra
Swift mal varlığını akıl hastalarına vasiyet etmiş; mirasıyla 1747'de akıl hastanesi kurulmuştur.
Swift'in Güliver'in gezilerinde iki hayalî Mars uydusundan bahsedişinden, 150 yıl sonra Mars'ta iki uydu keşfedilmiş ve Deimos uydusundaki kritere Swift'in adı verilmiştir.
Bazı eserleri
- Kitaplar Savaşı (1669-1704)
- Bir Fıçı Öyküsü (1704)
- Kumaşçının Mektupları (1724)
- Güliver'in Gezileri (1726)
- Alçakgönüllü Bir Öneri (1729)
Kaynakça
- ^ Avcıoğlu, Şebnem. (PDF). Hacettepe Üniversitesi. 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l Urgan, Minâ (1 Ekim 2003). İngiliz Edebiyatı Tarihi. Yapı Kredi Yayınları. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ . www.victorianweb.org. victorianweb.org sitesi. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ a b . www.libraryireland.com/. libraryireland.com sitesi. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ Özge, Aydın (Ocak 2011). "Modernliğin Akılcılık ve Evrenselcilik İddialarının Felsefi Kökeni". Doğuş Üniversitesi Dergisi. 11 (1). ss. 74-83. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ . www.stpatricks.ie/. St. Patricks Akıl Hastanesi web sitesi. 26 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
- ^ "Why We Explore". www.nasa.gov/. NASA web sitesi. 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jonathan Swift 30 Kasim 1667 19 Ekim 1745 Irlandali sair yazar ve siyasetci Jonathan SwiftDogum30 Kasim 1667 1667 11 30 Dublin IrlandaOlum19 Ekim 1745 77 yasinda St Patrick Katedrali Dublin IrlandaTakma adlarM B Drapier Lemuel Gulliver Isaac BickerstaffMeslekSair hiciv yazari papazOnemli eserGulliver in Gezileri Alcakgonullu Bir Oneri Bir Ficinin Oykusu Kumascinin MektuplariImza Ingiliz edebiyatinin buyuk yergi ustalarindan biridir Bir din adami olan Jonathan Swift siyasetle yakindan ilgilenmis felsefi siyasi dini konularda yergiler yazmis Ingiltere nin baskici politikasina karsi birbiri ardina cikardigi siyasi brosurlerle Irlanda da ulusal bir kahramana donusmustur Gulliver in Gezileri adli romani Bati edebiyatinin en cok okunan kitaplarindan biridir Dort bolumden olusan kitabin ilk iki bolumunu iceren kisaltilmis basimlari dunya cocuk edebiyatinin klasik romanlari arasinda yer almaktadir HayatiGenclik 30 Kasim 1667 de Irlanda nin baskenti Dublin de dogdu Ingiliz kokenli bir ailedendir Babasinin olumunden sonra dunyaya gelen Swift i annesi once bir sutnineye sonra amcasina emanet edip Ingiltere deki akrabalarinin yanina dondugu icin annesiz buyudu 1689 da Trinity College i bitirdi ve Ingiltere ye gitti Caginin onemli bir devlet adami olan ve yazilariyla unlu bir dusunur sayilan Sir William Temple in evinde gorev aldi onun sekreteri oldu Ilk siirleri ve Stella adiyla olumsuzlestirecegi o zaman sekiz yasinda olan Esther Johnson ile tanismasi da bu tarihlerde gerceklesti 1691 William Temple in sayesinde o yillarin kulturel ortamiyla ve etkili kisileriyle tanisti ve onun tesviki ile Oxford Universitesi nde lisansustu egitimi yapti O donemde Swift gibi egitimli ama geliri olmayan bir gence acik az sayidaki meslekten birisi din adamligi idi Bagimsiz olabilmek icin bu meslegi secen Swift 1694 te Anglikan Kilisesi ne girdi 1696 da Temple in evine geri dondu ve 1699 da Temple in olumune kadar kendisine anilarini ve mektuplarini yayima hazirlamada yardimci oldu Bu donemde degisik mezhepten Hristiyanlarin kavgasini ele alan A Tale of a Tub Bir Ficinin Oykusu adli eserini yazdi 1704 yilinda yayimladigi eserde din alaninda hosgorusuzlugu ikiyuzlulugu elestirmistir Temple in olumunden sonra Dublin e gidip once Lord Berkeley nin yaninda calisti daha sonra papazlik yaparak siyasetten ve saraydan uzak kaldi Ayni donemde Stella da Irlanda ya tasinmis ve onun Dublin disinda oldugu donemlerde siklikla evinde kalmistir Swift in bu genc kizla iliskisi tum arastirmalara karsin aydinliga kavusmamistir Evlendiklerine dair yaygin bir soylenti ciksa da Swift onu askla sevdigini hicbir zaman kabul etmemis ve onunla hep yanlarinda Stella nin arkadasi Rebecca Dingley varken bulusmuslardi Londra dan Stella ve Rebecca ya yazdigi mektuplar Stella ya Gunluk adiyla yayimlandi Olgunluk St Patrick Katedrali neki bustu 1701 de Londra ya dondugunde artik taninan bir yazardi Siyaset din ve edebiyat alanlarinda giristigi polemiklerle etkiliydi Art arda yayimlanan kitaplari da oldukca ilgi gormus ve parlak zekasi hayranlik uyandirmisti Siyasi olarak liberallerin yaninda yer alan Swift ayni zamanda kiliseye ve dine de bagliydi 1704 te yayimlanan The Battle of the Books Kitaplarin Savasi taslamasi Ingiltere de Eskiler Yeniler tartismasini yeniden alevlendirdi Kendisi yeniler e karsi eskiler i savundu ve kendi cagindaki yapayligi ukalaligi elestirdi 1710 dan sonra muhafazakar Tory partisini desteklemeye basladi Tory lerin iktidarda olduklari 1710 1713 arasinda Londra da yasadi ve partinin ileri gelenlerinin yer aldigi The Examiner dergisini yoneterek baskentin siyasal yasaminda etkin bir rol oynadi Ancak 1714 te Tory lerin siyasi gucu azaldi ve Swift dus kirikligi ile Dublin e geri dondu 1713 te Dublin deki St Patrick Katedrali nin basrahipligine atanmisti Bu gorev nedeniyle artik Londra ya gitme imkani bulamayan Swift 1745 yilindaki olumune kadar gecen surede kendini Irlanda nin sorunlari uzerinde calismaya ve yazmaya verdi Birbiri ardina cikardigi siyasi brosurlerle Irlanda da ulusal bir kahramana donustu 1724 1725 te yayimlanan Drapier s Letters Kumascinin Mektuplari ve ardindan 1726 yilinda tamamladigi Gulliver s Travels Guliver in Gezileri ile Irlanda da cok unlu oldu Tum zamanlara yayilan bir un kazanan dort bolumluk Guliver in Gezileri nin son iki bolumu ozellikle de son bolumu cok sert bir taslamadir Swift cuceler ulkesini anlattigi birinci bolumde Ingiltere de Whig ler ve Tory ler catismasini ikinci bolumde kendini begenmis ustun Avrupa uygarliginin ve Ingiliz sisteminin curuk yanlarini ucuncu bolumde bazi sozumona bilimsel calismalari son bolumde ise kendisini hayvanlardan ustun goren insan aklini hicvetti 1729 da yayimladigi adiyla bilinen kitapcik kaleme aldigi son onemli eseri oldu Tam adi A Modest Proposal For preventing the Children of Poor People From being a Burthen to Their Parents or Country and For making them Beneficial to the Publick Yoksul Kisilerin Cocuklarinin Ana Babalarina ve Ulkeye Yuk Olmalarini Engellemek ve Topluma Faydali hale getirmek icin Alcakgonullu Bir Oneri olan bu eserde Ingiltere nin Irlanda yi olumsuz etkileyen ticari uygulamalarini hicvetti O donemde dinsel ya da ekonomik konularda ayrintili oneriler yayimlayan tasarimci denen kisilerin parodisini yaptigi kitapcikta Swift son derece sagduyulu bir oneriyi en agirbasli bicimde ileri surercesine Irlandali yoksul cocuklarin pisirilip yenmesini onerir Vikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininVikisoz de alintilarSon yillari Yasama karsi kuskunlugu kotumserligi gittikce yogunlasip sagligi bozulan Jonathan Swift son uc yilini tamamen delirmis olarak gecirdi 19 Ekim 1745 te neredeyse 80 yasinda iken Irlanda da oldu 1728 yilinda olen Stella nin St Patrick Katedrali ndeki mezarinin yanina gomuldu Burada vahsi haksizliklar karsisinda kalbi paramparca olan biri yatiyor MezartasindanOlumunden sonraSwift mal varligini akil hastalarina vasiyet etmis mirasiyla 1747 de akil hastanesi kurulmustur Swift in Guliver in gezilerinde iki hayali Mars uydusundan bahsedisinden 150 yil sonra Mars ta iki uydu kesfedilmis ve Deimos uydusundaki kritere Swift in adi verilmistir Bazi eserleriKitaplar Savasi 1669 1704 Bir Fici Oykusu 1704 Kumascinin Mektuplari 1724 Guliver in Gezileri 1726 Alcakgonullu Bir Oneri 1729 Kaynakca Avcioglu Sebnem PDF Hacettepe Universitesi 22 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2020 a b c d e f g h i j k l Urgan Mina 1 Ekim 2003 Ingiliz Edebiyati Tarihi Yapi Kredi Yayinlari 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2017 www victorianweb org victorianweb org sitesi 14 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2017 a b www libraryireland com libraryireland com sitesi 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2017 Ozge Aydin Ocak 2011 Modernligin Akilcilik ve Evrenselcilik Iddialarinin Felsefi Kokeni Dogus Universitesi Dergisi 11 1 ss 74 83 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2017 www stpatricks ie St Patricks Akil Hastanesi web sitesi 26 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2017 Why We Explore www nasa gov NASA web sitesi 16 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2017