Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2020) () |
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Şubat 2023) |
Judo (柔道 Jūdō, çev. 'nezaket yolu') silahsız bir modern Japon dövüş sanatı ve 1964'ten beri Olimpiyat sporudur. Judo 1882'de (嘉納 治五郎) tarafından melez bir dövüş sanatı olarak geliştirilmiştir. "Kata" (önceden düzenlenmiş hareketler) yerine ""ye (乱取り, serbest stil) önem vermesi, saldırı ve silahlı dövüş öğelerinden arındırılması yönleriyle öncülerinden (özellikle jujutsu ve jujutsu) ayrılır. Judo, Tokyo Metropoliten Polis Teşkilatının (警視庁武術大会, Keishicho Bujutsu Taikai) ev sahipliği yaptığı turnuvalarda ünlü jujutsu okullarını alt etmesi sayesinde bilinirlik kazandı ve böylece teşkilatın öncelikli dövüş sanatı haline geldi. Judo dövüşçülerine "judoka" (柔道家 jūdōka) ve judo üniformasında "judogi" (柔道着 jūdōgi) denir.
Tarihçe ve felsefe
Judonun ilk dönemlerinin ve onun temellerini atmış olan matematik öğretmeni (1860-1938) (Japonca'da soyadı önce gelir) tarihçesi birbirinden ayrı düşünülemez. Kano nispeten varlıklı bir ailede doğmuştu. Dedesi Japonya merkezindeki Shinto Bölgesinde kendi geçimini sağlayan bir sake üreticisiydi. Kano'nun babası en büyük evlat olmağı için işi devralmadı ve bir Shiton Rahibi ve Devlet Memuru olup, oğlunun Japonya İmparatorluk Üniversitesindeki ikinci senesine devam etmesini sağlayacak yeterli feyzi oğluna verdi.
Kano 17 yaşında iken Jujutsu ile başladı, o zamanlarda bayındır bir sanattı, ama kendisini ciddiye alacak bir hoca bulmanın da zorluğu ile az bir ilerleme gösterdi. 18 yaşında edebiyat öğrenmek için gittiği üniversitede, dövüş sanatı çalışmalarını sürdürdü, sonunda yaşayan en yaşlı Kano öğrencisi ve sayılı bir Japon/Amerikalı Judoka olan Keiko Fukuda'nın Atası ve Tenjin Shinyo Ryu ustası Hachinosuke Fukuda'nın öğretilerini benimsedi. Fukuda Judo'da biçimsel idmanların üzerine önemli bir tekniğe sahip olmanın, Kano'nun vurguladığı randori veya serbest judo çalışmanın tohumlarını ektiğini söylemiştir.
Kano, Fukuda'nın Okuluna katıldıktan bir yılı aşkın bir süre sonra Fukuda hastalandı ve öldü. Sonrasında Kano, biçimsel katalara Fukuda'dan daha çok önem veren Masatomo Iso'nun Tenjin Shinyo okuluna katıldı. Kano kendisini adayıp kısa zamanda shihan yani usta unvanını alıp Iso'nun yardımcısı olduğunda 21 yaşında idi. Iso'nun da hastalanması üzerine daha öğrenmesi gereken çok şey olduğunu düşünen Kano, başka bir stil daha edindi, Kito Ryu hocası Tsunetoshi Iikubo'nun öğrencisi oldu. Fukuda gibi likubo da serbest çalışmadan daha önemli olduğuna inanıyordu ve diğer yandan Kito Ryu fırlatma tekniklerine Tenjin Shinyo Ryu dan çok daha üst derecede önem veriyordu.
Bu zaman içinde, Kano, kata guruma, uki goshi gibi teknikler geliştiriyordu. Fikirleri çoktan Kito ve Tenjin Shinyo Ryu' nun ilkelerini genişletmenin ötesine geçmişti, yeni gayeler ile doluydu, kısmen eğitiminin bir sonucu olarak, sağlam bilimsel ilkelere dayanan tekniklerle ve dövüş sanatlarındaki ilerlemeye ilaveten genç insanların kafa, karakter, vücut gelişimine önem vererek, kafasında jujutsuyu yeniden biçimlendirmişti. Kano 22 yaşında üniversiteyi bitirdikten hemen sonra, Eishoji Tapınağında kendi himayesinden jujutsu çalışmak için Iikubo'nun okulundan 9 öğrenciyi yanına aldı. Yerleri bu isimle anılmadan önce iki yıl geçti, Kano henüz Kito ryu da usta unvanını almamıştı, Iikubo öğretime yardım için haftada üç gün tapınağa geldi. veya "yolu öğrenmek için mekân" böyle kuruldu.
Judo kelimesi, nazik olmak veya yol vermek anlamına gelen "ju" ve yaşamın yolu anlamına gelen "do", kanjilerinden türetilmiştir. Kelime karşılığı "nezaket yolu" veya "yol verme yolu" dur, "esneklik yolu", "uyum yolu", "bükülme yolu" şeklinde isimlendirildiği de olur.
Kemer renkleri ve kemer alma kuralları
Öğrencilik devresi
Judokaları teşvik etmek amacıyla her 6 ayda bir sınav yapılarak bir üst kuşağa geçmeye imkân verilir. Kyu(öğrencilik) devresi 6 kemer renginden oluşur.
| Sınıf | Ad | Kemer |
|---|---|---|
| 6.sınıf | Roku Kyu | Beyaz Kemer |
| 5.sınıf | Go Kyu | Sarı Kemer |
| 4.sınıf | Yo(Yon) Kyu | Turuncu Kemer |
| 3.sınıf | San Kyu | Yeşil Kemer |
| 2.sınıf | Ni Kyu | Mavi Kemer |
| 1.sınıf | İk Kyu | Kahverengi Kemer |
Ustalık dereceleri
Bu devreleri geçiren sporcu zor ve meşakkatli bir imtihandan geçerek Dan ustalık derecesi olan "Siyah" Kemeri almaya çalışır. Dan alacak kişinin tüm teknikleri sağlı ve sollu olarak yapması, kombine ve kontraatakları bilmesi gerekir. Ustalık dereceleri 10 adettir:
| Derece | Ad | Kemer |
|---|---|---|
| 1 | Sho Dan | Siyah Kemer |
| 2 | Ni Dan | Siyah Kemer |
| 3 | San Dan | Siyah Kemer |
| 4 | Yon Dan | Siyah Kemer |
| 5 | Go Dan | Siyah Kemer |
| 6 | Roku Dan | Kırmızı-Beyaz |
| 7 | Shichi Dan | Kırmızı-Beyaz |
| 8 | Hachi Dan | Kırmızı-Beyaz |
| 9 | Ku Dan | Kırmızı |
| 10 | Ju Dan | Kırmızı |
| Beyaz |  |
| Sarı |  |
| Turuncu |  |
| Yeşil |  |
| Mavi |  |
| Kahverengi |  |
| Siyah |  |
| Kırmızı Beyaz |  |
| Kırmızı |  |
Mücadele ve kurallar
Judo sporu, mücadelenin iki safhadan oluştuğunu varsayar. Ayakta Tachi-waza ve yerde Ne-waza safhası.
İlgilerine göre bazı Judoka'lar bir safhada diğerine göre daha üstünken, birçok Judoka (Judocu) her iki safhaya da eşit ağırlık verir.
Ayaktaki safha başlangıç safhası olarak kabul edilen safhadır, rakipler birbirlerini yere atmaya çalışırlar. Rakibi, ayaktayken sırt üstü düşürmek maçı (İppon-Tam puan ile kazanmaktır).Rakibini tam sırt üstü olarak değil,yan tarafı üzerine düşürmek ise Judokaya Wazari puanı kazandırır.
İki Wazari puanı alan Judoka müsabakayı Wazari Awasate İppon ile kazanır.2 Wazari= İppon .Bu durumda, İppon'u 10 puan olarak kabul edersek Wazari 5 puan, iki Wazari toplam 10 puan olarak kabul edilebilir.
Yer safhasında ise rakibini belirlenen süre içerisinde, yerden kalkamayacak şekilde sabit tutarak(Osaeokomi-Waza) puan alma safhasıdır.
Yere atış sonrasında ise 20 saniye tutuş yapılırsa, İppon-Tam puan ile maç kazanılır. Eğer daha önce bir Wazari puanı kazanılmış ve rakibine yerde Oseakomi yani tutuş yapılmışsa bunun süresi 10 saniyedir.
Ayakta rakibini yere atarak puan alma şekilleri, İppon ve Wazari adı altında Japonca terimlerle ifade edilir.
Ceza puanı olarak yine Japonca bir terim olan Shido kullanılır.Üç Shido alan judoku Hansoku Make yani diskalifye ile müsabakayı kaybeder.
Teknikler
Judoda üç temel teknik (waza) kategorisi vardır: nage-waza (fırlatma teknikleri), katame-waza (yakalama teknikleri) ve atemi-waza (vurma teknikleri). Judo çoğunlukla nage-waza ve katame-waza ile bilinir.
Nage-waza (Fırlatma Teknikleri)
Tachi-waza (Ayakta yapılan teknikler)
- Te-waza (El ile yapılan teknikler)
- Koshi-waza (Kalça ile yapılan teknikler)
- Ashi-waza (Ayak ile yapılan teknikler)
Sutemi-waza (Yatarak yapılan teknikler)
- Ma-sutemi-waza (Sırt üstü yatarak yapılan teknikler)
- Yoko-sutemi-waza (Yana yatarak yapılan teknikler)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c . 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c 『日本大百科全書』電子版【柔道】(CD-ROM version of , "Judo").
- ^ 『日本大百科全書』の最初の定義文（, first phrases, definition of Judo.）「心身を鍛錬することにより、その力をもっとも有効に使用する道であると同時に、人間形成の道である。」
- ^ Kano (2008), p. 11
- ^ Daigo (2005) p. 8
- ^ Numerous texts exist that describe the waza of judo in detail. Daigo (2005); Inokuma and Sato (1987); Kano (1994); Mifune (2004); and Ohlenkamp (2006) are some of the better examples
Dış bağlantılar
- Uluslararası Judo Federasyonu (IJF) 11 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Judoinside.com judoka profilleri 26 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kodokan Judo Enstütüsü 27 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Judo haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde veya sayfa baska bir dilden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Subat 2023 Judo 柔道 Judō cev nezaket yolu silahsiz bir modern Japon dovus sanati ve 1964 ten beri Olimpiyat sporudur Judo 1882 de 嘉納 治五郎 tarafindan melez bir dovus sanati olarak gelistirilmistir Kata onceden duzenlenmis hareketler yerine ye 乱取り serbest stil onem vermesi saldiri ve silahli dovus ogelerinden arindirilmasi yonleriyle onculerinden ozellikle jujutsu ve jujutsu ayrilir Judo Tokyo Metropoliten Polis Teskilatinin 警視庁武術大会 Keishicho Bujutsu Taikai ev sahipligi yaptigi turnuvalarda unlu jujutsu okullarini alt etmesi sayesinde bilinirlik kazandi ve boylece teskilatin oncelikli dovus sanati haline geldi Judo dovusculerine judoka 柔道家 judōka ve judo uniformasinda judogi 柔道着 judōgi denir Tarihce ve felsefeKano Jigoro Judonun ilk donemlerinin ve onun temellerini atmis olan matematik ogretmeni 1860 1938 Japonca da soyadi once gelir tarihcesi birbirinden ayri dusunulemez Kano nispeten varlikli bir ailede dogmustu Dedesi Japonya merkezindeki Shinto Bolgesinde kendi gecimini saglayan bir sake ureticisiydi Kano nun babasi en buyuk evlat olmagi icin isi devralmadi ve bir Shiton Rahibi ve Devlet Memuru olup oglunun Japonya Imparatorluk Universitesindeki ikinci senesine devam etmesini saglayacak yeterli feyzi ogluna verdi Geleneksel Judo nun karakteristiklerinden biri mutlak itaat ve resmiyet Kano 17 yasinda iken Jujutsu ile basladi o zamanlarda bayindir bir sanatti ama kendisini ciddiye alacak bir hoca bulmanin da zorlugu ile az bir ilerleme gosterdi 18 yasinda edebiyat ogrenmek icin gittigi universitede dovus sanati calismalarini surdurdu sonunda yasayan en yasli Kano ogrencisi ve sayili bir Japon Amerikali Judoka olan Keiko Fukuda nin Atasi ve Tenjin Shinyo Ryu ustasi Hachinosuke Fukuda nin ogretilerini benimsedi Fukuda Judo da bicimsel idmanlarin uzerine onemli bir teknige sahip olmanin Kano nun vurguladigi randori veya serbest judo calismanin tohumlarini ektigini soylemistir Kano Fukuda nin Okuluna katildiktan bir yili askin bir sure sonra Fukuda hastalandi ve oldu Sonrasinda Kano bicimsel katalara Fukuda dan daha cok onem veren Masatomo Iso nun Tenjin Shinyo okuluna katildi Kano kendisini adayip kisa zamanda shihan yani usta unvanini alip Iso nun yardimcisi oldugunda 21 yasinda idi Iso nun da hastalanmasi uzerine daha ogrenmesi gereken cok sey oldugunu dusunen Kano baska bir stil daha edindi Kito Ryu hocasi Tsunetoshi Iikubo nun ogrencisi oldu Fukuda gibi likubo da serbest calismadan daha onemli olduguna inaniyordu ve diger yandan Kito Ryu firlatma tekniklerine Tenjin Shinyo Ryu dan cok daha ust derecede onem veriyordu Bu zaman icinde Kano kata guruma uki goshi gibi teknikler gelistiriyordu Fikirleri coktan Kito ve Tenjin Shinyo Ryu nun ilkelerini genisletmenin otesine gecmisti yeni gayeler ile doluydu kismen egitiminin bir sonucu olarak saglam bilimsel ilkelere dayanan tekniklerle ve dovus sanatlarindaki ilerlemeye ilaveten genc insanlarin kafa karakter vucut gelisimine onem vererek kafasinda jujutsuyu yeniden bicimlendirmisti Kano 22 yasinda universiteyi bitirdikten hemen sonra Eishoji Tapinaginda kendi himayesinden jujutsu calismak icin Iikubo nun okulundan 9 ogrenciyi yanina aldi Yerleri bu isimle anilmadan once iki yil gecti Kano henuz Kito ryu da usta unvanini almamisti Iikubo ogretime yardim icin haftada uc gun tapinaga geldi veya yolu ogrenmek icin mekan boyle kuruldu Judo kelimesi nazik olmak veya yol vermek anlamina gelen ju ve yasamin yolu anlamina gelen do kanjilerinden turetilmistir Kelime karsiligi nezaket yolu veya yol verme yolu dur esneklik yolu uyum yolu bukulme yolu seklinde isimlendirildigi de olur Kemer renkleri ve kemer alma kurallariOgrencilik devresi Judokalari tesvik etmek amaciyla her 6 ayda bir sinav yapilarak bir ust kusaga gecmeye imkan verilir Kyu ogrencilik devresi 6 kemer renginden olusur Sinif Ad Kemer6 sinif Roku Kyu Beyaz Kemer5 sinif Go Kyu Sari Kemer4 sinif Yo Yon Kyu Turuncu Kemer3 sinif San Kyu Yesil Kemer2 sinif Ni Kyu Mavi Kemer1 sinif Ik Kyu Kahverengi KemerUstalik dereceleri Bu devreleri geciren sporcu zor ve mesakkatli bir imtihandan gecerek Dan ustalik derecesi olan Siyah Kemeri almaya calisir Dan alacak kisinin tum teknikleri sagli ve sollu olarak yapmasi kombine ve kontraataklari bilmesi gerekir Ustalik dereceleri 10 adettir Derece Ad Kemer1 Sho Dan Siyah Kemer2 Ni Dan Siyah Kemer3 San Dan Siyah Kemer4 Yon Dan Siyah Kemer5 Go Dan Siyah Kemer6 Roku Dan Kirmizi Beyaz7 Shichi Dan Kirmizi Beyaz8 Hachi Dan Kirmizi Beyaz9 Ku Dan Kirmizi10 Ju Dan KirmiziJudo kemerleri BeyazSariTuruncuYesilMaviKahverengiSiyahKirmizi BeyazKirmiziMucadele ve kurallarJudo sporu mucadelenin iki safhadan olustugunu varsayar Ayakta Tachi waza ve yerde Ne waza safhasi Ilgilerine gore bazi Judoka lar bir safhada digerine gore daha ustunken bircok Judoka Judocu her iki safhaya da esit agirlik verir Ayaktaki safha baslangic safhasi olarak kabul edilen safhadir rakipler birbirlerini yere atmaya calisirlar Rakibi ayaktayken sirt ustu dusurmek maci Ippon Tam puan ile kazanmaktir Rakibini tam sirt ustu olarak degil yan tarafi uzerine dusurmek ise Judokaya Wazari puani kazandirir Iki Wazari puani alan Judoka musabakayi Wazari Awasate Ippon ile kazanir 2 Wazari Ippon Bu durumda Ippon u 10 puan olarak kabul edersek Wazari 5 puan iki Wazari toplam 10 puan olarak kabul edilebilir Yer safhasinda ise rakibini belirlenen sure icerisinde yerden kalkamayacak sekilde sabit tutarak Osaeokomi Waza puan alma safhasidir Yere atis sonrasinda ise 20 saniye tutus yapilirsa Ippon Tam puan ile mac kazanilir Eger daha once bir Wazari puani kazanilmis ve rakibine yerde Oseakomi yani tutus yapilmissa bunun suresi 10 saniyedir Ayakta rakibini yere atarak puan alma sekilleri Ippon ve Wazari adi altinda Japonca terimlerle ifade edilir Ceza puani olarak yine Japonca bir terim olan Shido kullanilir Uc Shido alan judoku Hansoku Make yani diskalifye ile musabakayi kaybeder TekniklerJudoda uc temel teknik waza kategorisi vardir nage waza firlatma teknikleri katame waza yakalama teknikleri ve atemi waza vurma teknikleri Judo cogunlukla nage waza ve katame waza ile bilinir Nage waza Firlatma Teknikleri Tachi waza Ayakta yapilan teknikler Te waza El ile yapilan teknikler Koshi waza Kalca ile yapilan teknikler Ashi waza Ayak ile yapilan teknikler Sutemi waza Yatarak yapilan teknikler Ma sutemi waza Sirt ustu yatarak yapilan teknikler Yoko sutemi waza Yana yatarak yapilan teknikler Ayrica bakinizTurkiye de Judo Turkiye Judo Federasyonu Dunya Judo Sampiyonasi Avrupa Judo Sampiyonasi Akdeniz Oyunlari nda judoKaynakca a b c 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c 日本大百科全書 電子版 柔道 CD ROM version of Judo 日本大百科全書 の最初の定義文 first phrases definition of Judo 心身を鍛錬することにより その力をもっとも有効に使用する道であると同時に 人間形成の道である Kano 2008 p 11 Daigo 2005 p 8 Numerous texts exist that describe the waza of judo in detail Daigo 2005 Inokuma and Sato 1987 Kano 1994 Mifune 2004 and Ohlenkamp 2006 are some of the better examplesDis baglantilarUluslararasi Judo Federasyonu IJF 11 Mayis 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Judoinside com judoka profilleri 26 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kodokan Judo Enstutusu 27 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde