Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jülyen takvimi, Jül Sezar tarafından MÖ 46 yılında kabul edilen ve Batı dünyasında 16. yüzyıla kadar kullanılan takvim. Artık yıl hesaplamasındaki ufak bir fark sonucu yaklaşık her 128 yılda bir günlük bir kayma oluşturduğu için, 1582 yılında yerini Gregoryen takvimi almıştır.
Bununla birlikte Rusya ve Bulgaristan gibi Ortodoks Hristiyan bazı ülkeler kilisenin de etkisiyle 20. yüzyıl başına kadar bu takvimi kullanmıştır. Rusya'da Bolşevik devrimi sonrasında bu takvim bırakılıp yerine modern Gregoryen takvim kullanılmaya başlanmıştır. Ancak bu durumda dahi Rus kilisesi gibi dini kesimler bu takvime dönülmesi yönünde çağrılarını yinelemektedir.
Oluşumu
Hem İslami takvimin (yani ay takviminin), hem Jülyen takvimin (yani güneş takviminin) kökeni eski Mısır'a dayanır. Zira eski Mısır'da tarım vs. uygulamalar için ay takvimi kullanılmış, daha sonra idari işlerin doğru zamanda yapılması ve tespiti için güneş takvimi icat edilmiştir, ancak Mısır güneş takviminde artık yıl yoktur. Bir yıl 365 gün olarak değerlendirilmektedir.
Romalılar da Mısır güneş takvimini kullanmaktaydı ama takvimdeki hatalar karışıklıķlara yol açmaktaydı.
Jül Sezar o zamana kadar kullanılan takvimdeki karışıklıkları çözmesi için İskenderiyeli astronomi bilgini Sosigenes'ten yardım alır. Sosigenes bir yılı 365,25 gün alarak oluşan mevsim kaymalarını düzeltmeyi hedeflemiştir. Böylece 4'e tam bölünemeyen yıllar 365 gün olmuş, bu yıllardan artan çeyrek günlerse 3 yılın ardından gelen artık yıla eklenerek, artık yılı 366 güne çıkarmıştır. Ayrıca bir yılın 12 ay kalabilmesi için artık yıllarda aylar 6 ay 30, 6 ay 31 gün olacak şekilde düzenlenmiştir. Artık olmayan yıllarda ise yılın son ayından 1 gün çıkarılmıştır. Bu da o dönemde yılbaşı mart olduğundan dolayı şubat ayının artık yıllarda 30, diğer yıllarda ise 29 gün olmasını getirmiştir. Ayrıca takvim düzenlemesini yaptığı için Jül Sezar temmuz ayının ismini değiştirerek kendi adını (July) vermiştir.
Fakat Sezar'ın öldürülmesinden sonra takvimde yapılan bu ıslahat düzgün uygulanamamıştır. Takvim düzenlemelerini yapan Pontifeksler üç yılda bir artık yıl uygulaması yaparak takvimde tekrar bozulmalara sebep olmuşlardır. Bu uygulamanın yapıldığı yaklaşık 40 yıl boyunca 3 gün kayma meydana gelmiş ve MÖ 8. yılda Augustus 12 yıl boyunca artık yıl uygulamasını durdurarak bu kaymayı düzeltmiştir. Augustus tıpkı Jül Sezar gibi takvimde değişiklik yaptığı için o zamanlar sextilis olan ayın adını değiştirip kendi ismi olan Augustus'u vermiştir. Fakat ismi Sezar'dan gelen temmuz ayının 31, ağustos ayının ise 30 gün olmasından dolayı şubat ayından 1 gün alınıp ağustos ayına eklenmiştir. Böylece şubat ayı artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 güne düşmüştür.
Bununla birlikte Jülyen takvimi de kusursuz bir takvim değildir zira dönencel yıl kesrini 0,2422 yerine 0,25 olarak almasından ötürü her 400 yılda bir takvim 3,12 gün yani yaklaşık 128 yılda 1 gün geri kalmaktadır. Bu sebeple günlerin bu zamanda ilerletilmesi gerekir.
Bu hatalar nedeniyle Papa 13. Gregoryus takvimde tekrar reformlara girişmiş ve bugünkü anlamda kullanılan modern Gregoryen takvim icat edilmiştir. Gregoryan takvim de Jülyen takvim gibi her 4 yılda bir artık yıl uygulamasına gider ancak burada yüzyıl başlarında 400'e bölünmeyenlerde artık yıl uygulanmayarak sorun giderilmeye çalışılmıştır (Jülyen takvimde buna bakılmaz).
Öte yandan 400'e bölünse bile 4000 yılında Gregoryen takvimde artık yıl uygulanmayacaktır. Zira Gregoryen takvim de kusursuz değildir, her 400 yılda 0,12 gün sapma payı olup bu sebeple 4000 yılında sapmanın bu şekilde giderilmesi hedeflenmektedir.
Örneğin, yüzyıl başlangıcı olan 2100, 2200, 2300 yıllarında Gregoryen takvim (400'e bölünmediğinden) artık yıl uygulamasına gitmezken, Jülyen takvim her dört yılda bir artık yıl uygulamasına sıkı sıkıya bağlı kaldığından artık yıl uygulamasına gider. Buna karşın, yüzyıl başlangıcı olan 2000 ve 2400 yıllarında her iki takvim de artık yıl uygulamasına gider. 4000 yılında ise 400'e bölünmesine karşın Jülyen takvim artık yıl uygulamasına giderken Gregoryen takvim gitmeyecektir.
Kaynakça
- ^ Türk -Rus.com Sitesi Rusya'da kilise eski takvime dönüş istiyor başlıklı 18.01.2017 tarihli haber [1] 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim Tarihi:11.09.2021)
- ^ Eski Mısır: Modern Takvimin Doğduğu Yer [2] 12 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişim Tarihi:12.01.2021)
Ayrıca Bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Julyen takvimi Jul Sezar tarafindan MO 46 yilinda kabul edilen ve Bati dunyasinda 16 yuzyila kadar kullanilan takvim Artik yil hesaplamasindaki ufak bir fark sonucu yaklasik her 128 yilda bir gunluk bir kayma olusturdugu icin 1582 yilinda yerini Gregoryen takvimi almistir Bununla birlikte Rusya ve Bulgaristan gibi Ortodoks Hristiyan bazi ulkeler kilisenin de etkisiyle 20 yuzyil basina kadar bu takvimi kullanmistir Rusya da Bolsevik devrimi sonrasinda bu takvim birakilip yerine modern Gregoryen takvim kullanilmaya baslanmistir Ancak bu durumda dahi Rus kilisesi gibi dini kesimler bu takvime donulmesi yonunde cagrilarini yinelemektedir OlusumuJulyen Gregoryan Takvim Cevrimi Hem Islami takvimin yani ay takviminin hem Julyen takvimin yani gunes takviminin kokeni eski Misir a dayanir Zira eski Misir da tarim vs uygulamalar icin ay takvimi kullanilmis daha sonra idari islerin dogru zamanda yapilmasi ve tespiti icin gunes takvimi icat edilmistir ancak Misir gunes takviminde artik yil yoktur Bir yil 365 gun olarak degerlendirilmektedir Romalilar da Misir gunes takvimini kullanmaktaydi ama takvimdeki hatalar karisikliklara yol acmaktaydi Jul Sezar o zamana kadar kullanilan takvimdeki karisikliklari cozmesi icin Iskenderiyeli astronomi bilgini Sosigenes ten yardim alir Sosigenes bir yili 365 25 gun alarak olusan mevsim kaymalarini duzeltmeyi hedeflemistir Boylece 4 e tam bolunemeyen yillar 365 gun olmus bu yillardan artan ceyrek gunlerse 3 yilin ardindan gelen artik yila eklenerek artik yili 366 gune cikarmistir Ayrica bir yilin 12 ay kalabilmesi icin artik yillarda aylar 6 ay 30 6 ay 31 gun olacak sekilde duzenlenmistir Artik olmayan yillarda ise yilin son ayindan 1 gun cikarilmistir Bu da o donemde yilbasi mart oldugundan dolayi subat ayinin artik yillarda 30 diger yillarda ise 29 gun olmasini getirmistir Ayrica takvim duzenlemesini yaptigi icin Jul Sezar temmuz ayinin ismini degistirerek kendi adini July vermistir Fakat Sezar in oldurulmesinden sonra takvimde yapilan bu islahat duzgun uygulanamamistir Takvim duzenlemelerini yapan Pontifeksler uc yilda bir artik yil uygulamasi yaparak takvimde tekrar bozulmalara sebep olmuslardir Bu uygulamanin yapildigi yaklasik 40 yil boyunca 3 gun kayma meydana gelmis ve MO 8 yilda Augustus 12 yil boyunca artik yil uygulamasini durdurarak bu kaymayi duzeltmistir Augustus tipki Jul Sezar gibi takvimde degisiklik yaptigi icin o zamanlar sextilis olan ayin adini degistirip kendi ismi olan Augustus u vermistir Fakat ismi Sezar dan gelen temmuz ayinin 31 agustos ayinin ise 30 gun olmasindan dolayi subat ayindan 1 gun alinip agustos ayina eklenmistir Boylece subat ayi artik yillarda 29 diger yillarda 28 gune dusmustur Bununla birlikte Julyen takvimi de kusursuz bir takvim degildir zira donencel yil kesrini 0 2422 yerine 0 25 olarak almasindan oturu her 400 yilda bir takvim 3 12 gun yani yaklasik 128 yilda 1 gun geri kalmaktadir Bu sebeple gunlerin bu zamanda ilerletilmesi gerekir Bu hatalar nedeniyle Papa 13 Gregoryus takvimde tekrar reformlara girismis ve bugunku anlamda kullanilan modern Gregoryen takvim icat edilmistir Gregoryan takvim de Julyen takvim gibi her 4 yilda bir artik yil uygulamasina gider ancak burada yuzyil baslarinda 400 e bolunmeyenlerde artik yil uygulanmayarak sorun giderilmeye calisilmistir Julyen takvimde buna bakilmaz Ote yandan 400 e bolunse bile 4000 yilinda Gregoryen takvimde artik yil uygulanmayacaktir Zira Gregoryen takvim de kusursuz degildir her 400 yilda 0 12 gun sapma payi olup bu sebeple 4000 yilinda sapmanin bu sekilde giderilmesi hedeflenmektedir Ornegin yuzyil baslangici olan 2100 2200 2300 yillarinda Gregoryen takvim 400 e bolunmediginden artik yil uygulamasina gitmezken Julyen takvim her dort yilda bir artik yil uygulamasina siki sikiya bagli kaldigindan artik yil uygulamasina gider Buna karsin yuzyil baslangici olan 2000 ve 2400 yillarinda her iki takvim de artik yil uygulamasina gider 4000 yilinda ise 400 e bolunmesine karsin Julyen takvim artik yil uygulamasina giderken Gregoryen takvim gitmeyecektir Kaynakca Turk Rus com Sitesi Rusya da kilise eski takvime donus istiyor baslikli 18 01 2017 tarihli haber 1 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 11 09 2021 Eski Misir Modern Takvimin Dogdugu Yer 2 12 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 12 01 2021 Ayrica BakinizEski Yeni Yil Miladi takvim Eski Usul ve Yeni Usul tarihler