Kültür emperyalizmi, bir ülkenin kendi kültürel değerlerini ve ideolojisini başka bir ülkenin halkına benimsetmesidir.
Emperyalizm veya yayılmacılık, bir devletin veya ulusun başka devlet veya uluslar üzerinde kendi çıkarları doğrultusunda etkide bulunmaya çalışmasıdır. Kültür emperyalizmi, bu etkinin ilk öğesinin kültür olduğu emperyalizm türüdür. Gelişmiş ülkelerin az gelişmiş diğer kültürleri, özellikle kitle iletişim araçlarıyla etkilemesi ve kendine benzetmesi olarak da tanımlanabilen kültür emperyalizmi, sömürgeciliği kolaylaştırmaktadır. Kitle iletişim araçlarının gelişmesi ve yaygınlaşması üzerine, her devlet kendi kültürel değerlerini başka devletlerin halklarına iletme olanağına kavuşmuştur. Bir ulusun ya da toplumun öz değerlerine olan bağlarını zayıflatmak için etkin bir kontrol yöntemi olarak kabul edilebilir. Kültür emperyalizmi, diğer emperyalizm yöntemlerinin uygulanması için uygun zemini hazırlar, yani tamamlayıcı bir rol oynamaktadır. Başarıya ulaşma şansı en yüksek ve en yumuşak görünen emperyalizm türüdür. Klasik emperyalizme göre, daha yumuşak görünen bir yöntem olması, toplumların verdikleri anî tepkileri minimum düzeye indirmektedir.
Kültür emperyalizmi, modern çağlarda çeşitli yer ve zamanlarda uygulama alanı bulmuştur. Ciddi biçimde uygulandığı ilk örnek olarak Afrika'nın sömürgeleştirilmesi verilebilir. Afrika örneğinde, sömürgeci uluslar tarafından silahlı faaliyetlerin yanı sıra; yerel dillerin edilgin hâle getirilmesi, yerel kültürlerin unutturulması ve son olarak Hristiyanlığın kıtanın güneyi ve orta kısımlarında yaygın bir biçimde kabul edilmesi ile kapsamlı olarak uygulanmıştır. 20. yüzyıla gelindiğinde ise kültür emperyalizminin en önemli kaynağı Anglosfer olarak da adlandırılan ortak Anglo-Amerikan kültürüdür. Yine bir başka örnek olarak, Soğuk Savaş sırasında Komintern'in bütün ülkelerdeki üye komünist partilerin Sovyet dış politikasını ve kültürünü desteklemesi yolundaki çalışmaları verilebilir.
Batı kültürü 20. yüzyıl itibarıyla, televizyon programları ve filmleriyle diğer kültürleri giyim, eğlence ve tüketim alışkanlıkları bakımından kendine benzetmektedir. Böylece Batı, ürettiği ürünlere daha çok pazar bulmaktadır. Kültürel emperyalizmin sahip olduğu bakış açısı; otomobillerden dövüş sanatlarına, filmlerden yayıncılık ve kitaplara, yiyecekten giyeceğe kadar her türlü kültür alanını, özellikle de en çok tüketilen malzeme olan popüler kültür alanına uygulanmaktadır. Uygulamaların sonuçları ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmekle beraber, genel olarak kültür emperyalizminin matematiği aynı kalmaktadır. Amerikalı NPQ dergisinin editörü Nathan Gardels, derginin Türkiye'de yayınlanan ilk nüshasında kültür emperyalizmine ilişkin, "Amerika, CIA ya da ordusu ile giremediği yerlere MTV ve Hollywood'u gönderir." açıklamasında bulunmuştur. Yaptığı müzik temelli yayınla popüler kültür üzerinde etkisi olan ve ayrıca yaptığı programlarla gençlerin ilgisini ve kültür konusunda muhafazakâr kesimlerin tepkisini çeken bir kanal olan MTV, tıpkı Coca-Cola ve McDonald's gibi kapitalizmin ve Amerikan kültürünün dünyaya empoze edilmesinin simgeleri olarak görülmüştür. Özellikle yoğun olarak yayınladığı Yeşil Kart reklamları ile gençleri ABD lehine etkilediği konusunda eleştirilere ve tartışmalara sebep olmuştur.
Kültür emperyalizmi kavramı, modern dünyada kültür endüstrisi olgusu ile göbekten bağlı bir kavramdır. Frankfurt Okulu'nun, özellikle Max Horkheimer ve Theodor W. Adorno tarafından geliştirilen ve kullanılan ve Okul'un genel yaklaşımını ifade ana kavramlardan birisi olan kültür endüstrisi, kültürün kendisinin bir endüstri olduğunu ve kültür ürünlerinin de metalar hâline geldiği savını taşımaktadır. Adorno ve Horkheimer'a göre kültür endüstrisi, modern sistemin -günümüzde kapitalizm- ve endüstri toplumunun kendini her düzeyde, altyapıda ya da üstyapıda yeniden üretmekte ve meşrulaştırma yöntemini izlemektedir. Emperyal kültürün ürünleri dünya çapında standartlaştırılarak ve buna karşı farklılıklar marjinalleştirilerek bu ürünlerin tanıtım ve dağıtım tekniklerinin rasyonelleştirilmesi, kültür emperyalizminin önemli bir tekniğidir. Yine kültür endüstrisine değindikleri Aydınlanmanın Diyalektiği adlı eserlerine göre; ana akım medyanın insanı düşünemez hale getirdiği savından hareketle, sanal ihtiyaçlar yaratıldığını öne sürmektedirler. Toplumun sahip olduğu eski kültürel öğeler, toplum tarafından yoz olarak algılanmaktadır. Zira yaygın medya, topluma, kültürel öğeleri seçim ve analiz şansı vermemektedir. Bu durumun sonucunda, kültür emperyalizmine maruz kalan toplumlar, emperyal kültürü eninde sonunda büyük ölçüde benimseyecekler ve bu durumdan rahatsız olmayacaklardır.
Egemenlik konusunda daha hassas toplumlar, bu konuda dikkatli davranarak, kendi adlarını ve giysilerini özüne sadık olarak koruyarak Batılı yaşam tarzından kendilerini kurtarabileceklerini ve dolayısıyla bağımlılıklarından kurtulabileceklerini düşünmektedirler. Kendi kültürel ve inanç bağlarından koparılan insanlar, kültür erozyonuna uğrayarak, popüler olarak onlara hazır sunulan hegemonik emperyalist kültüre teslim olurlar. Teslimiyet gerçekleşince inanç ve kültürel değerler yozlaşarak ortadan kalması da sağlanmış olur. Yerel kültürü ve dolayısıyla toplumsal hafızası silinen bu topluma, “Üst Kültür” olarak sunulan popüler kültür, kişilerin yerel inanç ve değerlerinden kopardığı ölçüde başarı kazanmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Jeffrey Herlihy-Mera (2018). After American Studies: Rethinking the Legacies of Transnational Exceptionalism |. Routledge. s. 23. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2022.
- ^ Martin, Judith N.; Nakayama, Thomas K. (19 Nisan 2011), "Intercultural Communication and Dialectics Revisited", The Handbook of Critical Intercultural Communication, Oxford, UK: Wiley-Blackwell, ss. 59-83, doi:10.1002/9781444390681.ch5, ISBN , erişim tarihi: 26 Ekim 2020
- ^ Sabrin, Mohammed (2013). (PDF). 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Monga, C. 1996. Anthropology of Anger: Civil Society and Democracy in Africa. Boulder, CO: Lynne Rienner
- ^ wa Thiongo, N. 1986. Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature. London: James Curry.
- ^ Saydam, Ali (28 Şubat 2010). . Akşam. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2014.
- ^ Salwen, Michael B. (March 1991). "Cultural imperialism: A media effects approach". Critical Studies in Media Communication. 8 (1): 29-38. doi:10.1080/15295039109366778.
- ^ Tan, Alexis S.; Tan, Gerdean K.; Tan, Alma S. (1987). "American TV in the Philippines: A Test of Cultural Impact". Journalism Quarterly. 64: 65-144. doi:10.1177/107769908706400108.
- ^ Kang, Jong Geun; Morgan, Michael (1988). "Culture Clash: Impact of U.S. Television in Korea". Journalism Quarterly. 65 (2): 431-438. doi:10.1177/107769908806500225.
- ^ Sparkes, Verone (1977). "TV across the Canadian Border: Does It Matter?". Journal of Communication. 27 (4): 40-47. doi:10.1111/j.1460-2466.1977.tb01854.x.
- ^ "Batı Medeniyetinin Son Dişi: Kültür Emperyalizmi". www.islamvemedya.com. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kultur emperyalizmi bir ulkenin kendi kulturel degerlerini ve ideolojisini baska bir ulkenin halkina benimsetmesidir Bir jaguar avcisi ve oglu Gran Chaco yerlisi Baba bolgesinin geleneksel kiyafetlerini giymeye devam ederken oglu bati kiyafetlerini benimsemistir Emperyalizm veya yayilmacilik bir devletin veya ulusun baska devlet veya uluslar uzerinde kendi cikarlari dogrultusunda etkide bulunmaya calismasidir Kultur emperyalizmi bu etkinin ilk ogesinin kultur oldugu emperyalizm turudur Gelismis ulkelerin az gelismis diger kulturleri ozellikle kitle iletisim araclariyla etkilemesi ve kendine benzetmesi olarak da tanimlanabilen kultur emperyalizmi somurgeciligi kolaylastirmaktadir Kitle iletisim araclarinin gelismesi ve yayginlasmasi uzerine her devlet kendi kulturel degerlerini baska devletlerin halklarina iletme olanagina kavusmustur Bir ulusun ya da toplumun oz degerlerine olan baglarini zayiflatmak icin etkin bir kontrol yontemi olarak kabul edilebilir Kultur emperyalizmi diger emperyalizm yontemlerinin uygulanmasi icin uygun zemini hazirlar yani tamamlayici bir rol oynamaktadir Basariya ulasma sansi en yuksek ve en yumusak gorunen emperyalizm turudur Klasik emperyalizme gore daha yumusak gorunen bir yontem olmasi toplumlarin verdikleri ani tepkileri minimum duzeye indirmektedir Kultur emperyalizmi modern caglarda cesitli yer ve zamanlarda uygulama alani bulmustur Ciddi bicimde uygulandigi ilk ornek olarak Afrika nin somurgelestirilmesi verilebilir Afrika orneginde somurgeci uluslar tarafindan silahli faaliyetlerin yani sira yerel dillerin edilgin hale getirilmesi yerel kulturlerin unutturulmasi ve son olarak Hristiyanligin kitanin guneyi ve orta kisimlarinda yaygin bir bicimde kabul edilmesi ile kapsamli olarak uygulanmistir 20 yuzyila gelindiginde ise kultur emperyalizminin en onemli kaynagi Anglosfer olarak da adlandirilan ortak Anglo Amerikan kulturudur Yine bir baska ornek olarak Soguk Savas sirasinda Komintern in butun ulkelerdeki uye komunist partilerin Sovyet dis politikasini ve kulturunu desteklemesi yolundaki calismalari verilebilir Bati kulturu 20 yuzyil itibariyla televizyon programlari ve filmleriyle diger kulturleri giyim eglence ve tuketim aliskanliklari bakimindan kendine benzetmektedir Boylece Bati urettigi urunlere daha cok pazar bulmaktadir Kulturel emperyalizmin sahip oldugu bakis acisi otomobillerden dovus sanatlarina filmlerden yayincilik ve kitaplara yiyecekten giyecege kadar her turlu kultur alanini ozellikle de en cok tuketilen malzeme olan populer kultur alanina uygulanmaktadir Uygulamalarin sonuclari ulkeden ulkeye farklilik gosterebilmekle beraber genel olarak kultur emperyalizminin matematigi ayni kalmaktadir Amerikali NPQ dergisinin editoru Nathan Gardels derginin Turkiye de yayinlanan ilk nushasinda kultur emperyalizmine iliskin Amerika CIA ya da ordusu ile giremedigi yerlere MTV ve Hollywood u gonderir aciklamasinda bulunmustur Yaptigi muzik temelli yayinla populer kultur uzerinde etkisi olan ve ayrica yaptigi programlarla genclerin ilgisini ve kultur konusunda muhafazakar kesimlerin tepkisini ceken bir kanal olan MTV tipki Coca Cola ve McDonald s gibi kapitalizmin ve Amerikan kulturunun dunyaya empoze edilmesinin simgeleri olarak gorulmustur Ozellikle yogun olarak yayinladigi Yesil Kart reklamlari ile gencleri ABD lehine etkiledigi konusunda elestirilere ve tartismalara sebep olmustur Kultur emperyalizmi kavrami modern dunyada kultur endustrisi olgusu ile gobekten bagli bir kavramdir Frankfurt Okulu nun ozellikle Max Horkheimer ve Theodor W Adorno tarafindan gelistirilen ve kullanilan ve Okul un genel yaklasimini ifade ana kavramlardan birisi olan kultur endustrisi kulturun kendisinin bir endustri oldugunu ve kultur urunlerinin de metalar haline geldigi savini tasimaktadir Adorno ve Horkheimer a gore kultur endustrisi modern sistemin gunumuzde kapitalizm ve endustri toplumunun kendini her duzeyde altyapida ya da ustyapida yeniden uretmekte ve mesrulastirma yontemini izlemektedir Emperyal kulturun urunleri dunya capinda standartlastirilarak ve buna karsi farkliliklar marjinallestirilerek bu urunlerin tanitim ve dagitim tekniklerinin rasyonellestirilmesi kultur emperyalizminin onemli bir teknigidir Yine kultur endustrisine degindikleri Aydinlanmanin Diyalektigi adli eserlerine gore ana akim medyanin insani dusunemez hale getirdigi savindan hareketle sanal ihtiyaclar yaratildigini one surmektedirler Toplumun sahip oldugu eski kulturel ogeler toplum tarafindan yoz olarak algilanmaktadir Zira yaygin medya topluma kulturel ogeleri secim ve analiz sansi vermemektedir Bu durumun sonucunda kultur emperyalizmine maruz kalan toplumlar emperyal kulturu eninde sonunda buyuk olcude benimseyecekler ve bu durumdan rahatsiz olmayacaklardir Egemenlik konusunda daha hassas toplumlar bu konuda dikkatli davranarak kendi adlarini ve giysilerini ozune sadik olarak koruyarak Batili yasam tarzindan kendilerini kurtarabileceklerini ve dolayisiyla bagimliliklarindan kurtulabileceklerini dusunmektedirler Kendi kulturel ve inanc baglarindan koparilan insanlar kultur erozyonuna ugrayarak populer olarak onlara hazir sunulan hegemonik emperyalist kulture teslim olurlar Teslimiyet gerceklesince inanc ve kulturel degerler yozlasarak ortadan kalmasi da saglanmis olur Yerel kulturu ve dolayisiyla toplumsal hafizasi silinen bu topluma Ust Kultur olarak sunulan populer kultur kisilerin yerel inanc ve degerlerinden kopardigi olcude basari kazanmaktadir Ayrica bakinizKaynakca Jeffrey Herlihy Mera 2018 After American Studies Rethinking the Legacies of Transnational Exceptionalism Routledge s 23 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2022 Martin Judith N Nakayama Thomas K 19 Nisan 2011 Intercultural Communication and Dialectics Revisited The Handbook of Critical Intercultural Communication Oxford UK Wiley Blackwell ss 59 83 doi 10 1002 9781444390681 ch5 ISBN 978 1 4443 9068 1 erisim tarihi 26 Ekim 2020 Sabrin Mohammed 2013 PDF 1 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Monga C 1996 Anthropology of Anger Civil Society and Democracy in Africa Boulder CO Lynne Rienner wa Thiongo N 1986 Decolonising the Mind The Politics of Language in African Literature London James Curry Saydam Ali 28 Subat 2010 Aksam 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Nisan 2014 Salwen Michael B March 1991 Cultural imperialism A media effects approach Critical Studies in Media Communication 8 1 29 38 doi 10 1080 15295039109366778 Tan Alexis S Tan Gerdean K Tan Alma S 1987 American TV in the Philippines A Test of Cultural Impact Journalism Quarterly 64 65 144 doi 10 1177 107769908706400108 Kang Jong Geun Morgan Michael 1988 Culture Clash Impact of U S Television in Korea Journalism Quarterly 65 2 431 438 doi 10 1177 107769908806500225 Sparkes Verone 1977 TV across the Canadian Border Does It Matter Journal of Communication 27 4 40 47 doi 10 1111 j 1460 2466 1977 tb01854 x Bati Medeniyetinin Son Disi Kultur Emperyalizmi www islamvemedya com 4 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Agustos 2022