Kümülonimbus (Cb), kümülüs bulutlarının dikey olarak gelişerek büyümesiyle oluşan konvektif fırtına bulutu. Tabanı 4 km altında bulunur. Kümülonimbus tek başına, gruplar halinde veya soğuk cephe hattı boyunca termodinamik kararsızlığa bağlı olarak cumulus congestus bulutundan gelişebilir.
Kümülonimbus bulutu | |
---|---|
Cumulonimbus capillatus incus | |
kısaltması | Cb |
sembol | |
Cumulonimbus | |
yükseklik | 2,000–16,000 m (6,500–60,000 ft) |
(sınıflandırması) | D Ailesi (Dikey gelişimli) |
görünümü | dikey gelişimli ve örs yapılı bulutlar |
özellikleri | çoğunlukla yoğun sağanak fakat kuru havalarda virga şeklinde olabilir |
Görünüşü
Üst bölümünün bir kısmı genellikle düzgün, ipliksi ya da çizgilidir, bu kısma şeklinden dolayı örs adı verilir. Örs kısmı cirrostratus ve cirrus gibi bulutlardan oluşur. Ancak, her cumulonimbus bulutunda örs yapısı oluşmaz. Havanın nem oranı ile doğru orantılı olarak bulut tabanı alçalır. Nem oranının azaldığı sıcak yaz günlerinde bulut tabanının deniz seviyesinden yüksekliği 3 kilometreyi aşabileceği gibi, kışın deniz üzerinden geçen soğuk havanın etkisi ile gelişen kar kümülonimbuslarının taban yüksekliği 500 metrenin de altına inebilir. Ayrıca tabanı daha alçakta bulanan kümülonimbuslar yıldırım açısında daha tehlikelidir.
Bulutun tepe yüksekliği, tepe enverziyonun seviyesine ve termodinamik kararsızlığa bağlı olarak 11 kilometre yukarıda bulanabilir. Öte yandan kışın deniz veya göl etkisi ile gelişen kümülonimbuslar yaz aylarında görülenlere göre oldukça sığ durumdadırlar. Bunların hem tabanları yere çok yakındır, hem de tepe yükseklikleri 5 kilometreyi pek geçmez.
Çoğu kez koyu renkte bu bulutun tabanı çevresinde onunla birleşmiş ya da birleşmemiş durumda aksesuar bulutlar da eşlik edebilir.
Yağış bulutun aşağı yönlü akımın (downdraft) olduğu yerde görülür; bu yağış hava aşırı kuruysa yere ulaşamadan buharlaşan türden olabilir, buna virga denilir.
Şu ana kadar hiçbir cumulonimbus bulutun içi görüntülenmemiştir. Sadece sağ çıkan çok nadir görgü tanıkları ve radarlar sayesinde bilgi sahibi olunmuştur.
Etkileri
Kümülonimbus bulutu hafif rüzgârlı veya durgun bir havada tek bir konvektif hücreden meydana geliyorsa, genellikle kısa süreli sağanak yağışlara neden olur. Zira, diğer bütün kümüliform bulutlarında olduğu gibi kümülonimbus bulutları konveksiyon sonucu yukarı taşınan hava parseli (updraft) ile beslenir. Bulut yağış üretmeye başladığı zaman yağmurla beraber hava hem buharlaşmaya bağlı olarak ısı kaybetmeye başlayacak, hem de aşağı yönlü hava hareketi gelişecektir. Bu durum cumulonimbus bulutunun ömrünün kısa sürede tamamlanmasına neden olur; fırtına bulutu önce kümülüs kongestus bulutlarına bölünmesine ardından cirrus spissatus, altostratus ve stratocumulus bulutlarına dönüşüm geçirerek ortadan kaybolur.
Rüzgârın yeterince güçlü olduğu çevrelerde gelişen kümülonimbuslar daha ısrarcı ve etkilidir. Bunun sebebi, cumulonimbusların aşağı ve yukarı yönlü hava akım bölgelerinin birbirinden bağımsız yerlerde konumlanmasıdır. Böylece tek bir konvektif hücredeki gibi ömürleri kısa sürede tamamlanmaz. Özellikle atmosferin yukarı seviyelerin rüzgârın açısal değişimi de mevcutsa, bu bulutların hortum ve hamleli rüzgâr yapma ihtimali daha fazladır. Hortumlar kendi çevresinde rotasyon gücü fazla olan cumulonimbusların altında görülür. Öte yandan, tropik fırtınalarda aslında rotasyon gücü fazla olan cumulonimbusların sıcak okyanus üzerinde daha gelişmiş bir formudur, bunlar coriolis kuvvetinin de etkisiyle sürüklenerek kasırgalara dönüşebilirler.
Türleri
- Kümülonimbus kalvus: tepesinde kabarcıklar vardır,örs ya da telli bir yapı gözlenmez, kümülüs kongestus bulutuna benzer ama ondan büyüktür. Calvus latincede kel demektir.
- : Lifli veya saçaklı telli yapıda bulut tepesi vardır.
Çeşitleri
- : bulutunun tam bir örs benzeri tepesi olan alt türüdür.
Aksesuar bulutlar
- .
- .
- .
- .
- .
- .
- Kümülonimbus virga.
Kaynakça
- ^ Jeff Haby 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Ultimate Weather Education Website
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kümülonimbus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Clouds-Online.com Cloud Atlas with many photos and description of the different cloud genus31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Cumulonimbus cloud at BBC Weather2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Weather Pictures and Storm Chasing – Cumulonimbus clouds29 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kumulonimbus Cb kumulus bulutlarinin dikey olarak geliserek buyumesiyle olusan konvektif firtina bulutu Tabani 4 km altinda bulunur Kumulonimbus tek basina gruplar halinde veya soguk cephe hatti boyunca termodinamik kararsizliga bagli olarak cumulus congestus bulutundan gelisebilir Kumulonimbus bulutuCumulonimbus capillatus incuskisaltmasiCbsembolCumulonimbusyukseklik2 000 16 000 m 6 500 60 000 ft siniflandirmasiD Ailesi Dikey gelisimli gorunumudikey gelisimli ve ors yapili bulutlarozelliklericogunlukla yogun saganak fakat kuru havalarda virga seklinde olabilirgtdCumulonimbus incus ve ors yapisiGorunusuUst bolumunun bir kismi genellikle duzgun ipliksi ya da cizgilidir bu kisma seklinden dolayi ors adi verilir Ors kismi cirrostratus ve cirrus gibi bulutlardan olusur Ancak her cumulonimbus bulutunda ors yapisi olusmaz Havanin nem orani ile dogru orantili olarak bulut tabani alcalir Nem oraninin azaldigi sicak yaz gunlerinde bulut tabaninin deniz seviyesinden yuksekligi 3 kilometreyi asabilecegi gibi kisin deniz uzerinden gecen soguk havanin etkisi ile gelisen kar kumulonimbuslarinin taban yuksekligi 500 metrenin de altina inebilir Ayrica tabani daha alcakta bulanan kumulonimbuslar yildirim acisinda daha tehlikelidir Bulutun tepe yuksekligi tepe enverziyonun seviyesine ve termodinamik kararsizliga bagli olarak 11 kilometre yukarida bulanabilir Ote yandan kisin deniz veya gol etkisi ile gelisen kumulonimbuslar yaz aylarinda gorulenlere gore oldukca sig durumdadirlar Bunlarin hem tabanlari yere cok yakindir hem de tepe yukseklikleri 5 kilometreyi pek gecmez Cogu kez koyu renkte bu bulutun tabani cevresinde onunla birlesmis ya da birlesmemis durumda aksesuar bulutlar da eslik edebilir Yagis bulutun asagi yonlu akimin downdraft oldugu yerde gorulur bu yagis hava asiri kuruysa yere ulasamadan buharlasan turden olabilir buna virga denilir Su ana kadar hicbir cumulonimbus bulutun ici goruntulenmemistir Sadece sag cikan cok nadir gorgu taniklari ve radarlar sayesinde bilgi sahibi olunmustur EtkileriKumulonimbus bulutu hafif ruzgarli veya durgun bir havada tek bir konvektif hucreden meydana geliyorsa genellikle kisa sureli saganak yagislara neden olur Zira diger butun kumuliform bulutlarinda oldugu gibi kumulonimbus bulutlari konveksiyon sonucu yukari tasinan hava parseli updraft ile beslenir Bulut yagis uretmeye basladigi zaman yagmurla beraber hava hem buharlasmaya bagli olarak isi kaybetmeye baslayacak hem de asagi yonlu hava hareketi gelisecektir Bu durum cumulonimbus bulutunun omrunun kisa surede tamamlanmasina neden olur firtina bulutu once kumulus kongestus bulutlarina bolunmesine ardindan cirrus spissatus altostratus ve stratocumulus bulutlarina donusum gecirerek ortadan kaybolur Cumulonimbus calvus Ruzgarin yeterince guclu oldugu cevrelerde gelisen kumulonimbuslar daha israrci ve etkilidir Bunun sebebi cumulonimbuslarin asagi ve yukari yonlu hava akim bolgelerinin birbirinden bagimsiz yerlerde konumlanmasidir Boylece tek bir konvektif hucredeki gibi omurleri kisa surede tamamlanmaz Ozellikle atmosferin yukari seviyelerin ruzgarin acisal degisimi de mevcutsa bu bulutlarin hortum ve hamleli ruzgar yapma ihtimali daha fazladir Hortumlar kendi cevresinde rotasyon gucu fazla olan cumulonimbuslarin altinda gorulur Ote yandan tropik firtinalarda aslinda rotasyon gucu fazla olan cumulonimbuslarin sicak okyanus uzerinde daha gelismis bir formudur bunlar coriolis kuvvetinin de etkisiyle suruklenerek kasirgalara donusebilirler TurleriKumulonimbus kalvus tepesinde kabarciklar vardir ors ya da telli bir yapi gozlenmez kumulus kongestus bulutuna benzer ama ondan buyuktur Calvus latincede kel demektir Lifli veya sacakli telli yapida bulut tepesi vardir Cesitleri bulutunun tam bir ors benzeri tepesi olan alt turudur Aksesuar bulutlar Kumulonimbus virga Kaynakca Jeff Haby 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Ultimate Weather Education WebsiteDis baglantilarWikimedia Commons ta Kumulonimbus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Clouds Online com Cloud Atlas with many photos and description of the different cloud genus31 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cumulonimbus cloud at BBC Weather2 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Weather Pictures and Storm Chasing Cumulonimbus clouds29 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde