Kırım Tatar Diasporası 1783'te Rus İmparatorluğu'nun Kırım'ı ilhak etmesine dayanır. 1783'ten 1917'e kadar dalgalar halinde bir dizi göç için için zorlandılar. Rus sömürgeleştirme politikalarının sonucu olarak büyük ölçüde onların sosyal ve ekonomik yaşam ile bağları koptu.
Sovyetler Birliği, II. Dünya Savaşı'nın ortasında, Nazi Almanya'sına yardım ettikleri gerekçesiyle, Kırım Tatarlarını bu bölgeden sürmesi, onlara uygulanan zorunlu göçlerin en sonuncusuydu. Bu nüfus için genelde, diasporadan ziyade sürgüne gönderilen bir toplum olarak bahsedilir.
1941, 1942 ve 1944 yıllarında SSCB yönetiminin kararıyla "Nazilere yardım etmeleri dolayısıyla" Almanlar, Ermeniler, Bulgarlar, Yunanlar, İtalyanlar, Macarlar ve Rumenler gibi Kırım Tatarları da Kırım’dan sürgün edildiler. Glasnost ve Perestroyka politikalarının sonuçlarından biri olarak 15 Kasım 1989’da SSCB Yüksek Sovyeti, Kırım Tatarları ile diğer halkların sürgününü kınadı, "yasa dışı ve cinai" olarak kabul etti. 1990 yılından itibaren Kırım Tatarlarının Kırım Yarımadasına dönüşleri kısmen de olsa başladı.
16 Mart 2014’te yapılan ve dünya ülkeleri tarafından tanınmayan referandumun neticesinde gerçekleştirilen Kırım’ın Rusya’ya katılımından sonra sürgün edilen halkların itibarlarını iade etme süreci başladı. 21 Nisan 2014’te Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Ermeni, Bulgar, Yunan, İtalyan, Kırım Tatar ve Alman Halklarının İtibarlarının İadesi Edilmesini ve Bu Süreçte Devlet Desteğinin Gösterilmesini” öngören 268 No’lu kararnameyi imzaladı. 11 Ağustos 2014’te Rusya Federasyonu Hükûmeti’nin kararıyla “Kırım Cumhuriyeti ile Sivastopol Şehrinin Sosyo-Ekonomik Geliştirilmesi” adlı federal program kabul edildi. 2022’ye kadar uygulanması planlanan program, Kırım Tatarlarının ve Kırım’ın sürgün edilen diğer halklarının sosyo-ekonomik, millî-kültürel ve manevî gelişimini, cumhuriyette milliyetler arasında ilişkilerin uyumlu hale getirilmesini öngören bir takım önlemleri içermektedir. 18 Mayıs, Kırım Cumhuriyeti’nde "sürgün kurbanlarını anma" günüdür. Bu tarih, 1993’te Kırım Yüksek Sovyeti’nin kararıyla belirlenmişti. 3 Mart 2015’te ise Kırım Cumhuriyeti kararıyla Kırım’ın çok uluslu halkının kaderinin ayrılmazlığı ve anı günü olarak kabul edildi.
Kaynakça
- ^ "Kırım Tatar Sürgün Kurbanlarının Anısına Kırım'da Yapılan Programlar Hakkında" (PDF). Rusya Federasyonu İstanbul Başkonsolosluğu’nun Haber Bülteni. 20 Mayıs 2020. 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
Dış bağlantılar
- Uluslararası Kırım Komisyonu19 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Kırım Tatarları - H. B. Paksoy1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Vatan KIRIM 21 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirim Tatar Diasporasi 1783 te Rus Imparatorlugu nun Kirim i ilhak etmesine dayanir 1783 ten 1917 e kadar dalgalar halinde bir dizi goc icin icin zorlandilar Rus somurgelestirme politikalarinin sonucu olarak buyuk olcude onlarin sosyal ve ekonomik yasam ile baglari koptu Sovyetler Birligi II Dunya Savasi nin ortasinda Nazi Almanya sina yardim ettikleri gerekcesiyle Kirim Tatarlarini bu bolgeden surmesi onlara uygulanan zorunlu goclerin en sonuncusuydu Bu nufus icin genelde diasporadan ziyade surgune gonderilen bir toplum olarak bahsedilir 1941 1942 ve 1944 yillarinda SSCB yonetiminin karariyla Nazilere yardim etmeleri dolayisiyla Almanlar Ermeniler Bulgarlar Yunanlar Italyanlar Macarlar ve Rumenler gibi Kirim Tatarlari da Kirim dan surgun edildiler Glasnost ve Perestroyka politikalarinin sonuclarindan biri olarak 15 Kasim 1989 da SSCB Yuksek Sovyeti Kirim Tatarlari ile diger halklarin surgununu kinadi yasa disi ve cinai olarak kabul etti 1990 yilindan itibaren Kirim Tatarlarinin Kirim Yarimadasina donusleri kismen de olsa basladi 16 Mart 2014 te yapilan ve dunya ulkeleri tarafindan taninmayan referandumun neticesinde gerceklestirilen Kirim in Rusya ya katilimindan sonra surgun edilen halklarin itibarlarini iade etme sureci basladi 21 Nisan 2014 te Rusya Federasyonu Devlet Baskani Vladimir Putin Ermeni Bulgar Yunan Italyan Kirim Tatar ve Alman Halklarinin Itibarlarinin Iadesi Edilmesini ve Bu Surecte Devlet Desteginin Gosterilmesini ongoren 268 No lu kararnameyi imzaladi 11 Agustos 2014 te Rusya Federasyonu Hukumeti nin karariyla Kirim Cumhuriyeti ile Sivastopol Sehrinin Sosyo Ekonomik Gelistirilmesi adli federal program kabul edildi 2022 ye kadar uygulanmasi planlanan program Kirim Tatarlarinin ve Kirim in surgun edilen diger halklarinin sosyo ekonomik milli kulturel ve manevi gelisimini cumhuriyette milliyetler arasinda iliskilerin uyumlu hale getirilmesini ongoren bir takim onlemleri icermektedir 18 Mayis Kirim Cumhuriyeti nde surgun kurbanlarini anma gunudur Bu tarih 1993 te Kirim Yuksek Sovyeti nin karariyla belirlenmisti 3 Mart 2015 te ise Kirim Cumhuriyeti karariyla Kirim in cok uluslu halkinin kaderinin ayrilmazligi ve ani gunu olarak kabul edildi Kaynakca Kirim Tatar Surgun Kurbanlarinin Anisina Kirim da Yapilan Programlar Hakkinda PDF Rusya Federasyonu Istanbul Baskonsoloslugu nun Haber Bulteni 20 Mayis 2020 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Temmuz 2020 Dis baglantilarUluslararasi Kirim Komisyonu19 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kirim Tatarlari H B Paksoy1 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vatan KIRIM 21 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde