Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kırımlı Aziz Bey, Aziz Kırimi (d. 1840, İstanbul – ö. 1878), Türk doktor.
Kırımlı Aziz Bey | |
|---|---|
| Doğum | 1840 İstanbul |
| Ölüm | 1878 |
| Meslek | Tıp doktoru |
| Tanınma nedeni | Tıp dilinin Türkçeleşmesi ve Türk Kızılayı'nın kuruluşuna katkıları |
Türkiye'de tıp dilinin Türkçeleşmesinin bayraktarlığını yapmış ve Türk Kızılayı'nın kuruluşuna katkıda bulunmuş bir doktordur.
Yaşamı
1840 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Kırımlı İdris Efendi'dir.
Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'de kolağası rütbesi ile mezun oldu. Öğrenciliği sırasında okulda Osmanlıca ders vermek üzere öel bir sınıf oluşturulmuştu. 1857’de başlayan ve iki yıl süren uygulama devam ederken bu özel sınıfta yer alan Krımlı Aziz, sınıf dağıtılınca arkadaşları ile “Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmani” adlı gizli bir örgüt kurarak bilim dilinin Türkçe olması için mücadele etti; Fransızca Tıp Sözlüğü çevirisi ve Türkçe tıp kitabı yazmak için çalıştı.
Aziz Efendi ve arkadaşlarının çabaları sonucu 1867’de ülkenin ilk sivil tıp okulu “Mektebi Tıbbıye-i Mülkiye”’ kuruldu. O sırada binbaşı rütbesinde olan Aziz Efendi, okulun ilk reisi (dekanı) oldu; ilk sene derslerin çoğunu o üstlendi ve derslerini Türkçe verdi.
“Kimya-yı Tıbbî” (Tıbbî Kimya) adlı iki ciltlik bir kitap yazdı. Eserin 1868’de yayınlanan birinci cildinde kimyanın temel kavramlarını, deney aletlerini, ametallar kimyasını; 1871'de yayımlanan ikinci cildinde metallar kimyasını işledi. Bu eser, Derviş Paşa'nın 20 yıl önce yayımlanan “Usûl-ı Kimya” (Kimyaya Giriş) adlı kitabından sonra ülkede çıkarılan ilk kimya ders kitabı idi. Kırımlı Aziz Bey, kimya sembollerinin, Latin harfleri yerine Osmanlı harfleriyle gösterilmesini önermiş ve kitabında bütün denklemleri bu harflerle yazmıştır. “Emraz-i Umumiye” (1870) adlı bir de Genel Patoloji kitabı vardır.
Kırımlı Aziz Bey, Türk Kızılayı'nın temelini oluşturan “Mecruhin ve Marday-ı Askeriye İmdat ve Muavenet Cemiyeti” (Asker, Hasta ve Yaralılara İmdat ve Yardım Derneği)’nin kuruluşunda da öncü rol oynamıştır. Cemiyetin kurulduğu 11 Haziran 1868 tarihi, Türk Kızılayı’nın kuruluş günü kabul edilir. 1874 yılında faaliyetlerini tatil eden cemiyetin 1876'da yeniden kurulması için yürütülen çalışmalarda da Aziz Bey aktif rol aldı. Uluslararası Kızılhaç Örgütü'ne bağlı derneğin sembol olarak Kızılhaç yerine Kızılay'ı kullanmasını önerdi ve Kızılay amblemini çizdi. Dernek tüzüğünün hükûmet tarafından onaylanıp resmen kurulması haç yerine hilal sembolünün kullanılması ile mümkün oldu.
Aziz Bey, 1878 yılında hayatını kaybetti. Kaybolan mezarı yerine 2012'de Eyüp’te Defterdar Camii avlusunda Kızılay tarafından sembolik bir anıt mezar yapılmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirimli Aziz Bey Aziz Kirimi d 1840 Istanbul o 1878 Turk doktor Kirimli Aziz BeyDogum1840 IstanbulOlum1878MeslekTip doktoruTaninma nedeniTip dilinin Turkcelesmesi ve Turk Kizilayi nin kurulusuna katkilari Turkiye de tip dilinin Turkcelesmesinin bayraktarligini yapmis ve Turk Kizilayi nin kurulusuna katkida bulunmus bir doktordur Yasami1840 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Babasi Kirimli Idris Efendi dir Mekteb i Tibbiye i Sahane de kolagasi rutbesi ile mezun oldu Ogrenciligi sirasinda okulda Osmanlica ders vermek uzere oel bir sinif olusturulmustu 1857 de baslayan ve iki yil suren uygulama devam ederken bu ozel sinifta yer alan Krimli Aziz sinif dagitilinca arkadaslari ile Cemiyet i Tibbiye i Osmani adli gizli bir orgut kurarak bilim dilinin Turkce olmasi icin mucadele etti Fransizca Tip Sozlugu cevirisi ve Turkce tip kitabi yazmak icin calisti Aziz Efendi ve arkadaslarinin cabalari sonucu 1867 de ulkenin ilk sivil tip okulu Mektebi Tibbiye i Mulkiye kuruldu O sirada binbasi rutbesinde olan Aziz Efendi okulun ilk reisi dekani oldu ilk sene derslerin cogunu o ustlendi ve derslerini Turkce verdi Kimya yi Tibbi Tibbi Kimya adli iki ciltlik bir kitap yazdi Eserin 1868 de yayinlanan birinci cildinde kimyanin temel kavramlarini deney aletlerini ametallar kimyasini 1871 de yayimlanan ikinci cildinde metallar kimyasini isledi Bu eser Dervis Pasa nin 20 yil once yayimlanan Usul i Kimya Kimyaya Giris adli kitabindan sonra ulkede cikarilan ilk kimya ders kitabi idi Kirimli Aziz Bey kimya sembollerinin Latin harfleri yerine Osmanli harfleriyle gosterilmesini onermis ve kitabinda butun denklemleri bu harflerle yazmistir Emraz i Umumiye 1870 adli bir de Genel Patoloji kitabi vardir Kirimli Aziz Bey Turk Kizilayi nin temelini olusturan Mecruhin ve Marday i Askeriye Imdat ve Muavenet Cemiyeti Asker Hasta ve Yaralilara Imdat ve Yardim Dernegi nin kurulusunda da oncu rol oynamistir Cemiyetin kuruldugu 11 Haziran 1868 tarihi Turk Kizilayi nin kurulus gunu kabul edilir 1874 yilinda faaliyetlerini tatil eden cemiyetin 1876 da yeniden kurulmasi icin yurutulen calismalarda da Aziz Bey aktif rol aldi Uluslararasi Kizilhac Orgutu ne bagli dernegin sembol olarak Kizilhac yerine Kizilay i kullanmasini onerdi ve Kizilay amblemini cizdi Dernek tuzugunun hukumet tarafindan onaylanip resmen kurulmasi hac yerine hilal sembolunun kullanilmasi ile mumkun oldu Aziz Bey 1878 yilinda hayatini kaybetti Kaybolan mezari yerine 2012 de Eyup te Defterdar Camii avlusunda Kizilay tarafindan sembolik bir anit mezar yapilmistir Kaynakca Kirimli Aziz Idris PDF Turkiye Ekopoatoloji dergisi sayi 11 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Nisan 2016 Kizilay in kurucularina Eyup te anit mezar yapildi Gphaber com sitesi 21 09 2012 6 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Nisan 2016