Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Kırgızistan'ın 1991'deki SSCB'nin dağılmasından önceki ismi. Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Çarlık rejiminin 1917 Ekim Devrimi ile yıkılmasından sonra kurulan Sovyetler Birliği'ne bağlı 15 cumhuriyetten biridir.
Kırgız SSC Киргизская Советская Социалистическая Республика Кыргыз Советтик Социалисттик Республикасы Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1936-1991 | |||||||||
 Sovyetler Birliği'ne bağlı Kırgızistan SSC'nin haritadaki yeri (kırmızı). | |||||||||
| Başkent | Frunze (Bişkek) | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Kırgızca Rusça | ||||||||
| Hükûmet | Eski Sovyet ülkeleri | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 198500 km2 | ||||||||
| Nüfus | |||||||||
• Sayılan | 4257800 | ||||||||
| |||||||||
Bolşeviklerin Orta Asya'da güçlenmesiyle 1919'da Sovyet gücü bölgede kabul gördü ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içinde Kara-Kırgız Özerk Bölgesi oluştu. Kara-Kırgız terimi 1920'lerin ortasında Ruslar onları aynı zamanda Kırgız olarak bakılan Kazaklardan ayırıncaya kadar kullanılmıştır. 5 Aralık 1936'da Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, tam bir Sovyetler Birliği cumhuriyeti olarak kabul görmüştür.
1920'ler boyunca Kırgızistan, kültür, eğitim ve sosyal yaşam açısından epeyce geliştirildi. Okur yazarlık büyük ölçüde gelişti ve standart bir edebi dil ortaya çıkarıldı. Ekonomik ve sosyal gelişme de dikkate değerdi. Sovyet açıklık ve dürüstlük politikasının ilk yılları, Kırgızistan'da politik iklim üzerinde küçük bir etki yapmıştır. Bununla birlikte Cumhuriyet'in basın mensuplarına daha fazla liberal bakış edinmeleri ve Yazarlar Birliği'nce yeni bir yayın olan Literaturniy Kirghizstan'ı kurmaları için izin verilmişti. Gayriresmî politik gruplar yasaklanmıştı fakat 1989'da derin iskân krizi ile uğraşmak için ortaya çıkan birkaç grubun faaliyetlerine izin verilmişti.
1990 yılının Haziran ayında Özbekler ve Kırgızlar arasındaki etnik gerginlikler Özbeklerin olduğu Oş İli'ni kaplamıştı. Şiddetli karşılaşmalar birbirini izledi ve bir emniyet ve sokağa çıkma yasağı durumu hasıl oldu. 1990 yılının Ağustos ayına kadar düzen eski haline getirilemedi.
1990'ların başları Kırgızistan'a yeni değişimler getirdi. Kırgızistan Demokratik Hareketi, Parlamento'nun desteğiyle önemli bir politik güç haline geldi. Kırgız Bilim Akademisi'nin liberal başkanı Askar Akayev 1990 yılının Ekim ayında başkan seçildi. Takip eden Ocak ayında Akayev, yeni hükûmet yapılarını öne sürdü ve çoğunlukla daha genç ve reforma yönelik politikacılardan oluşan yeni bir hükûmet tayin etti. 1990 yılının Aralık ayında Yüksek Sovyet, cumhuriyetin adını Kırgızistan Cumhuriyeti olarak değiştirmek üzere oy verdi. 1991 yılının Şubat ayında başkent Frunze'nin adı devrim öncesi adı olan Bişkek olarak değiştirildi. Bağımsızlığa giden bu estetik hareketlere rağmen, ekonomik gerçeklikler Eski Sovyetler Birliği'nden ayrılmaya karşı durur gibi gözükmekteydi. 1991 yılının Mart ayındaki Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin yaptığı bir referandumda seçmenlerin % 95,98'si Sovyetler Birliği'nin yenilenmiş federasyon olarak tutulması teklifini uygun buldular (bkz. 1991 Sovyetler Birliği referandumu).
19 Ağustos 1991'de Olağanüstü Hal Komitesi, Moskova'da Gorbaçov'u devirme girişiminde bulundu. Ancak darbe girişiminin başarısızlığı ve Moskova'nın otoritesini yitirmesinin ardından Akayev ve İkinci Başkan German Kuznetsov Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nden istifalarını açıkladılar ve tüm daire ve sekreterya istifa etti. Bunu 31 Ağustos 1991'de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nden bağımsızlığı sağlayan Yüksek Sovyet oylaması takip etti.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirgiz Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bugunku Kirgizistan in 1991 deki SSCB nin dagilmasindan onceki ismi Kirgizistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Carlik rejiminin 1917 Ekim Devrimi ile yikilmasindan sonra kurulan Sovyetler Birligi ne bagli 15 cumhuriyetten biridir Kirgiz SSCKirgizskaya Sovetskaya Socialisticheskaya Respublika Kyrgyz Sovettik Socialisttik Respublikasy Kirgizistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti1936 1991BayrakMilli marsSovyetler Birligi ne bagli Kirgizistan SSC nin haritadaki yeri kirmizi BaskentFrunze Biskek Yaygin dil ler Kirgizca RuscaHukumetEski Sovyet ulkeleriTarihce Kurulusu1936 Dagilisi1991Yuzolcumu Toplam198500 km2Nufus Sayilan4257800Onculler ArdillarKirgiz Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1926 36 Kirgizistan Bolseviklerin Orta Asya da guclenmesiyle 1919 da Sovyet gucu bolgede kabul gordu ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti icinde Kara Kirgiz Ozerk Bolgesi olustu Kara Kirgiz terimi 1920 lerin ortasinda Ruslar onlari ayni zamanda Kirgiz olarak bakilan Kazaklardan ayirincaya kadar kullanilmistir 5 Aralik 1936 da Kirgiz Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti tam bir Sovyetler Birligi cumhuriyeti olarak kabul gormustur 1920 ler boyunca Kirgizistan kultur egitim ve sosyal yasam acisindan epeyce gelistirildi Okur yazarlik buyuk olcude gelisti ve standart bir edebi dil ortaya cikarildi Ekonomik ve sosyal gelisme de dikkate degerdi Sovyet aciklik ve durustluk politikasinin ilk yillari Kirgizistan da politik iklim uzerinde kucuk bir etki yapmistir Bununla birlikte Cumhuriyet in basin mensuplarina daha fazla liberal bakis edinmeleri ve Yazarlar Birligi nce yeni bir yayin olan Literaturniy Kirghizstan i kurmalari icin izin verilmisti Gayriresmi politik gruplar yasaklanmisti fakat 1989 da derin iskan krizi ile ugrasmak icin ortaya cikan birkac grubun faaliyetlerine izin verilmisti 1990 yilinin Haziran ayinda Ozbekler ve Kirgizlar arasindaki etnik gerginlikler Ozbeklerin oldugu Os Ili ni kaplamisti Siddetli karsilasmalar birbirini izledi ve bir emniyet ve sokaga cikma yasagi durumu hasil oldu 1990 yilinin Agustos ayina kadar duzen eski haline getirilemedi 1990 larin baslari Kirgizistan a yeni degisimler getirdi Kirgizistan Demokratik Hareketi Parlamento nun destegiyle onemli bir politik guc haline geldi Kirgiz Bilim Akademisi nin liberal baskani Askar Akayev 1990 yilinin Ekim ayinda baskan secildi Takip eden Ocak ayinda Akayev yeni hukumet yapilarini one surdu ve cogunlukla daha genc ve reforma yonelik politikacilardan olusan yeni bir hukumet tayin etti 1990 yilinin Aralik ayinda Yuksek Sovyet cumhuriyetin adini Kirgizistan Cumhuriyeti olarak degistirmek uzere oy verdi 1991 yilinin Subat ayinda baskent Frunze nin adi devrim oncesi adi olan Biskek olarak degistirildi Bagimsizliga giden bu estetik hareketlere ragmen ekonomik gerceklikler Eski Sovyetler Birligi nden ayrilmaya karsi durur gibi gozukmekteydi 1991 yilinin Mart ayindaki Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin yaptigi bir referandumda secmenlerin 95 98 si Sovyetler Birligi nin yenilenmis federasyon olarak tutulmasi teklifini uygun buldular bkz 1991 Sovyetler Birligi referandumu 19 Agustos 1991 de Olaganustu Hal Komitesi Moskova da Gorbacov u devirme girisiminde bulundu Ancak darbe girisiminin basarisizligi ve Moskova nin otoritesini yitirmesinin ardindan Akayev ve Ikinci Baskan German Kuznetsov Sovyetler Birligi Komunist Partisi nden istifalarini acikladilar ve tum daire ve sekreterya istifa etti Bunu 31 Agustos 1991 de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nden bagimsizligi saglayan Yuksek Sovyet oylamasi takip etti Kaynakca A Political Chronology of Central South and East Asia 10 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2017 Europa World Year Taylor amp Francis 2004 s 2543 ISBN 978 1 85743 255 8 3 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2017