Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde veya bölüm Kriptografi adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{}} şablonunu ekleyiniz. |
Kriptoloji, şifre bilimidir. Haberleşme ve iletişim alanında iletilerin, mesajların, yazıların güvenli şekilde alıcısına ulaşması için çalışmalar yapan, yöntemler geliştiren bilim dalıdır. Önemli haberleşme verilerinin başkaları tarafından deşifre edilmemesi için özel matematiksel yöntemler kullanılarak güvenli şekilde iletişim sağlanması için kriptolojiye başvurulur. Bu sayede haberleşme daha güvenli hale getirilir. Şifrelenmiş bir metnin deşifre edilmesi ülkeler arası büyük bir krize neden olabilir ve bu durum iki ülke arasında savaş başlamasına sebep olabilir veya savaş halindeki iki ülkenin savaşı bitirmesini de sağlayabilir.
Günümüz teknolojisinin baş döndürücü hızı göz önüne alındığında, teknolojinin gelişmesiyle birlikte ortaya çıkan güvenlik açığının da taşıdığı önem ortaya çıkmaktadır. Kriptoloji; askeri kurumlardan, kişiler arası veya özel arasındaki iletişimlerden, sistemlerin oluşumunda ve işleyişindeki güvenlik boşluk kadar her türlü dalla alakalıdır.
Kriptoloji = Kriptografi + Kriptanaliz. Kriptoloji bilimi kendi içerisinde iki farklı branşa ayrılır. Bunlar Kriptografi; şifreli yazı yazma ve Kriptanaliz; şifreleri çözme ya da analiz etmedir. Kriptoloji, çok eski ve renkli bir geçmişe sahiptir. Tarihten günümüze kadar, bazı şifreleme teknikleri şunlardır:
Kriptoloji tarihinin bilgisi
Kriptografinin Türkçe adı şifre yazımıdır. Kriptografi Yunanca gizli anlamına gelen “kriptos” ve yazı anlamına gelen “graphi” dan türetilmiştir. Kriptoloji ise şifre bilimidir. Kriptografi bilgi güvenliği ile uğraşır, Kriptoanaliz güvenli bilginin kırılması başka bir deyişle kriptografinin tam karşıtıdır. Kriptoanalistler genelde şifre çözmeye dayalı çalışırlar. Kriptoloji bir matematik bilimidir ve genelde sayılar teorisi üstüne kuruludur.
İlk kriptolog, 4000 yıl önce yaşamış Mısırlı bir kâtiptir. O, efendisinin hayatını anlatırken hiyeroglifleri şifrelenmiş bir şekilde oluşturmuştu ve bazı hiyeroglifler daha önce hiç kullanılmamıştı.
Kriptografi, bu şekilde başlamasına karşın, hayatının ilk 3000 yılında neredeyse hiç gelişemedi. Dünyanın farklı farklı yerlerinde bağlantısız bir şekilde en temel biçimde kullanılmıştı ancak medeniyetlerin yıkılışıyla sonraki adımlara geçilememişti.
Dönemin en önde uygarlığı olan Çin'de ise yazının şifresiz yazılmasının bile çok zor olması nedeniyle kriptografi hiç gelişemedi.
Daha sonraları (MÖ 5. - 6. yüzyıl) askeri istihbaratta gizlilik gerekmesi nedeniyle, kriptografi askeri alana girdi. Askeri alandaki ilk kriptograflar Spartalılardır.
9. yüzyıl'da Kindî, kriptoloji biliminde uygulanan tek alfabeli yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişi olmuştur. Kindî, kriptoloji biliminde Jul Sezar (MÖ 50) tarafından bulunan ve uygulanan tek alfabeli yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişidir.
Nasıl Çalışır?
Kriptoloji algoritmaları tamamen matematiksel fonksiyonlardan oluşur. Örneğin Sezar şifrelemesinde A harfi yerine D, B harfi yerine E kullanılmıştır. Bu da demek oluyorki algoritma gördüğü her harf yerine alfabede ona karşılık gelen harfin üç ilerisindeki harfi getirerek şifrelenmiş (kriptolu) metni oluşturmuş oluyor. İlk zamanlarda kriptolu metinlerin güvenliği için şifreleme ve deşifreleme algoritmaları saklı tutulurdu ve gizli bir anahtar bulunurdu. Fakat günümüzde kriptolojinin güvenliğinden bahsedecek olursak algoritma bilinse dahi yazı metninin çözülmemesi gerekir. Burada da devreye açık anahtarlı kripto algoritmaları girmektedir. Bunlar bir (Public Key) –ki bu herkesin görebileceği bir anahtar. (Secret Key) bu da sadece yazının çözülmüş (deşifrelenmiş) halini elde etmeye yarayacak olan anahtardır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya bolum Kriptografi adli maddeye cok benzemektedir ve bu iki maddenin tek baslik altinda birlestirilmesi onerilmektedir Birlestirme islemi yapildiktan sonra sayfaya Gecmis birlestir sablonunu ekleyiniz Kriptoloji sifre bilimidir Haberlesme ve iletisim alaninda iletilerin mesajlarin yazilarin guvenli sekilde alicisina ulasmasi icin calismalar yapan yontemler gelistiren bilim dalidir Onemli haberlesme verilerinin baskalari tarafindan desifre edilmemesi icin ozel matematiksel yontemler kullanilarak guvenli sekilde iletisim saglanmasi icin kriptolojiye basvurulur Bu sayede haberlesme daha guvenli hale getirilir Sifrelenmis bir metnin desifre edilmesi ulkeler arasi buyuk bir krize neden olabilir ve bu durum iki ulke arasinda savas baslamasina sebep olabilir veya savas halindeki iki ulkenin savasi bitirmesini de saglayabilir Gunumuz teknolojisinin bas dondurucu hizi goz onune alindiginda teknolojinin gelismesiyle birlikte ortaya cikan guvenlik aciginin da tasidigi onem ortaya cikmaktadir Kriptoloji askeri kurumlardan kisiler arasi veya ozel arasindaki iletisimlerden sistemlerin olusumunda ve isleyisindeki guvenlik bosluk kadar her turlu dalla alakalidir Kriptoloji Kriptografi Kriptanaliz Kriptoloji bilimi kendi icerisinde iki farkli bransa ayrilir Bunlar Kriptografi sifreli yazi yazma ve Kriptanaliz sifreleri cozme ya da analiz etmedir Kriptoloji cok eski ve renkli bir gecmise sahiptir Tarihten gunumuze kadar bazi sifreleme teknikleri sunlardir Sezar sifrelemesi Rotor makinesi Enigma Acik anahtarli sifreleme Veri gizleme teknikleriKriptoloji tarihinin bilgisiKriptografinin Turkce adi sifre yazimidir Kriptografi Yunanca gizli anlamina gelen kriptos ve yazi anlamina gelen graphi dan turetilmistir Kriptoloji ise sifre bilimidir Kriptografi bilgi guvenligi ile ugrasir Kriptoanaliz guvenli bilginin kirilmasi baska bir deyisle kriptografinin tam karsitidir Kriptoanalistler genelde sifre cozmeye dayali calisirlar Kriptoloji bir matematik bilimidir ve genelde sayilar teorisi ustune kuruludur Ilk kriptolog 4000 yil once yasamis Misirli bir katiptir O efendisinin hayatini anlatirken hiyeroglifleri sifrelenmis bir sekilde olusturmustu ve bazi hiyeroglifler daha once hic kullanilmamisti Kriptografi bu sekilde baslamasina karsin hayatinin ilk 3000 yilinda neredeyse hic gelisemedi Dunyanin farkli farkli yerlerinde baglantisiz bir sekilde en temel bicimde kullanilmisti ancak medeniyetlerin yikilisiyla sonraki adimlara gecilememisti Donemin en onde uygarligi olan Cin de ise yazinin sifresiz yazilmasinin bile cok zor olmasi nedeniyle kriptografi hic gelisemedi Daha sonralari MO 5 6 yuzyil askeri istihbaratta gizlilik gerekmesi nedeniyle kriptografi askeri alana girdi Askeri alandaki ilk kriptograflar Spartalilardir 9 yuzyil da Kindi kriptoloji biliminde uygulanan tek alfabeli yerine koyma sifreleme yontemini gelistirerek frekans analizini bulan ilk kisi olmustur Kindi kriptoloji biliminde Jul Sezar MO 50 tarafindan bulunan ve uygulanan tek alfabeli yerine koyma sifreleme yontemini gelistirerek frekans analizini bulan ilk kisidir Nasil Calisir Kriptoloji algoritmalari tamamen matematiksel fonksiyonlardan olusur Ornegin Sezar sifrelemesinde A harfi yerine D B harfi yerine E kullanilmistir Bu da demek oluyorki algoritma gordugu her harf yerine alfabede ona karsilik gelen harfin uc ilerisindeki harfi getirerek sifrelenmis kriptolu metni olusturmus oluyor Ilk zamanlarda kriptolu metinlerin guvenligi icin sifreleme ve desifreleme algoritmalari sakli tutulurdu ve gizli bir anahtar bulunurdu Fakat gunumuzde kriptolojinin guvenliginden bahsedecek olursak algoritma bilinse dahi yazi metninin cozulmemesi gerekir Burada da devreye acik anahtarli kripto algoritmalari girmektedir Bunlar bir Public Key ki bu herkesin gorebilecegi bir anahtar Secret Key bu da sadece yazinin cozulmus desifrelenmis halini elde etmeye yarayacak olan anahtardir Kaynakca