Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kanada (Sanskritçe: कणाद, Kaṇāda) (aynı zamanda Kaşyapa, Ulūka, Kananda veya Kanabhuk) İlk Çağ'da yaşamış Hint doğa bilimci ve filozoftur. Hint felsefesi tarihinde Vaisesika okulunun kurucusu olarak kabul edilen Kanada, aynı zamanda Hint bilim tarihindeki ilk fizikçilerden birisi olarak da kabul edilmektedir.
| Kanada (filozof) | |
|---|---|
| Doğumu | Belirsiz, M.Ö. 6.-2. yy. |
| Milliyeti | Hint |
| Çağı | Antik Çağ felsefesi |
| Bölgesi | Hint felsefesi |
| Okulu | Vaişeşika |
| İlgi alanları | Fizik, metafizik, etik |
| Önemli fikirleri | Atomculuk |
| Diğer ad(lar)ı | Kaşyapa, Ulūka, Kananda, Kanabhuk |
M.Ö. 6.-2. yy. arasında yaşadığı tahmin edilen Kanada’nın hayatıyla ilgili çok az şey bilinmektedir. Kanada ismi Sanskrtiçe’de “atom yiyen” anlamından gelmektedir. Kanada'nın en ünlü yapıtı olan metinlerinde, fizik ve felsefe bilimine atomculuk yaklaşımı kullanma kavramının temellerini atmıştır. Hint felsefesinin Kanada okulu, evrenin yaratılışı ve varlığını mantık ve gerçekçilik çerçevesinde, atomculuk bakış açısıyla incelemiştir. Okul bu açıdan, insanlık tarihinde bilinen ilk sistematik ve gerçekçi ontoloji türlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Kanada’nın felsefi bakış açısına göre evrende bilinen her şey bölünebilir bir yapıdadır. Ancak bölünme süreci sonsuza kadar süremez. Bu bölünme süreci ancak, "" olarak isimlendirilmiş parçalara kadar devam edebilir. Parmanu denen bu parçacıklar bölünemez niteliktedir. Söz konusu parmanu, madde ve cisimlerin oluşması için farklı şekillerde bir araya gelen benzersiz kimliğe sahip parçacıklar olarak açıklanmıştır. Kanada bu yaklaşımı (varlık, öz) ile birleştirerek, Mokşa (ölüm ve yeniden doğum çemberinden kurtuluş) kavramına tanrısal olmayan bir bakış geliştirmek için kullanmıştır. Kanada’nın görüşleri, diğer Hinduizm okullarını oldukça fazla etkilemiştir. Hatta fikirleri, bugün Hinduizmin en önemli 6 okulunda biri sayılan okulu ile birlikte anılmaktadır.
Kanada, evrendeki her şeyi açıklamak için "padārthas" olarak nitelendirilen 6 maddenin yeterli olduğunu belirtir. Bu 6 madde;
- Dravya (özlülük),
- Guna (nitelik, özellik),
- Karman (hareket, eylem),
- Samanya (zaman),
- Visesa (öznellik),
- Samavaya (doğallık).
Ayrıca bu maddeler, toplamda 9 sınıfa ayrılır. Bu sınıfların bir kısmı "atomik", bir kısmı "atomik olmayan" ve geri kalanları da "her yeri (evreni) kaplar" niteliktedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kanada Sanskritce कण द Kaṇada ayni zamanda Kasyapa Uluka Kananda veya Kanabhuk Ilk Cag da yasamis Hint doga bilimci ve filozoftur Hint felsefesi tarihinde Vaisesika okulunun kurucusu olarak kabul edilen Kanada ayni zamanda Hint bilim tarihindeki ilk fizikcilerden birisi olarak da kabul edilmektedir Kanada filozof DogumuBelirsiz M O 6 2 yy MilliyetiHintCagiAntik Cag felsefesiBolgesiHint felsefesiOkuluVaisesikaIlgi alanlariFizik metafizik etikOnemli fikirleriAtomculukDiger ad lar iKasyapa Uluka Kananda Kanabhuk M O 6 2 yy arasinda yasadigi tahmin edilen Kanada nin hayatiyla ilgili cok az sey bilinmektedir Kanada ismi Sanskrtice de atom yiyen anlamindan gelmektedir Kanada nin en unlu yapiti olan metinlerinde fizik ve felsefe bilimine atomculuk yaklasimi kullanma kavraminin temellerini atmistir Hint felsefesinin Kanada okulu evrenin yaratilisi ve varligini mantik ve gercekcilik cercevesinde atomculuk bakis acisiyla incelemistir Okul bu acidan insanlik tarihinde bilinen ilk sistematik ve gercekci ontoloji turlerinden biri olarak kabul edilmektedir Kanada nin felsefi bakis acisina gore evrende bilinen her sey bolunebilir bir yapidadir Ancak bolunme sureci sonsuza kadar suremez Bu bolunme sureci ancak olarak isimlendirilmis parcalara kadar devam edebilir Parmanu denen bu parcaciklar bolunemez niteliktedir Soz konusu parmanu madde ve cisimlerin olusmasi icin farkli sekillerde bir araya gelen benzersiz kimlige sahip parcaciklar olarak aciklanmistir Kanada bu yaklasimi varlik oz ile birlestirerek Moksa olum ve yeniden dogum cemberinden kurtulus kavramina tanrisal olmayan bir bakis gelistirmek icin kullanmistir Kanada nin gorusleri diger Hinduizm okullarini oldukca fazla etkilemistir Hatta fikirleri bugun Hinduizmin en onemli 6 okulunda biri sayilan okulu ile birlikte anilmaktadir Kanada evrendeki her seyi aciklamak icin padarthas olarak nitelendirilen 6 maddenin yeterli oldugunu belirtir Bu 6 madde Dravya ozluluk Guna nitelik ozellik Karman hareket eylem Samanya zaman Visesa oznellik Samavaya dogallik Ayrica bu maddeler toplamda 9 sinifa ayrilir Bu siniflarin bir kismi atomik bir kismi atomik olmayan ve geri kalanlari da her yeri evreni kaplar niteliktedir Ayrica bakinizAtomculuk LeukipposKaynakca Oliver Leaman 1999 Key Concepts in Eastern Philosophy Routledge 978 0415173629 page 269 J Ganeri 2012 The Self Naturalism Consciousness and the First Person Stance Oxford University Press 978 0199652365 The Vaisesika sutras of Kanada Translated by Nandalal Sinha Full Text at archive org